Tedarik Zinciri Yönetimi

Tedarik Zinciri Yönetimi
Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Avunduk
2014 – 2015 Bahar
Tedarik Zinciri Yönetimi
Tanım
• Tedarik zinciri,
– Malların fiziksel olarak bir yerden bir yere
taşınmasından daha ötedir
2
Tedarik Zinciri Yönetimi
Tanım
• Kaynakların ortaya çıkarılmasından başlayıp,
• Ürün ya da hizmetin son kullanıcıya dağıtımı
• Ürünle ilgili herhangi bir artığın atılmasına dek
süren
• Tüm aşamalarla ilgilidir
ve
• Bu sistemle ilgili tüm aşamaları bir araya getirir
ve entegre eder
3
Bir Değerlendirme
FRANCIS J. QUINN
Traffic managers
became physical distribution managers,
who then turned into logistics managers, and today
are morphing supply chain managers
4
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Bir tedarik zincirinde sadece tedarikçi ve üretici
olmaz aynı zamanda:
–
–
–
–
Nakliyeciler
Depolar
Bayiler
Hatta müşteriler bile zincirin
bir parçasıdır
5
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Tedarik zincirinde her bir aşama farklı örgütler
tarafından üstlenilmiştir
• Bu örgütlerin yürüttüğü işlemler şu şekilde
sıralanabilir:
–
–
–
–
–
–
Yeni ürün geliştirme
Pazarlama
Operasyonlar
Dağıtım
Finans
Müşteri hizmetleri
6
TANSAŞ
ÖRNEK BİR TEDARİK ZİNCİRİ
UYGULAMASI
7
Örnek Bir Tedarik Zinciri İncelemesi
Tansaş
Deterjan ihtiyacı ile
Tansaş’a giren müşteri
Ev Hanımı
Bostanlı Tansaş Mağazası
Tansaş ana deposu ve
dağıtım örgütü
veya 3. bir dağıtım firması
HENKEL
Üretici
Bak Ambalaj
Karton imalatçısı
OLMUKSA
Plastik İmalatçısı
Petro Kimya Endüstrisi
Petro Kimya Endüstrisi
PETKİM
8
Örnek Bir Tedarik Zinciri İncelemesi
Tansaş
• Tedarik zinciri oldukça dinamiktir ve düzenli
olarak
– “Ürün”
– “Bilgi”
– “Fon” akışları vardır
9
Örnek Bir Tedarik Zinciri İncelemesi
Tansaş
Her bir tedarik zinciri aşaması (üyesi)
kendi süreçleri uygular ve zincirdeki
diğer üyeler ile
etkileşim halindedir
10
Örnek Bir Tedarik Zinciri İncelemesi
Tansaş
Müşteri parayı Tansaş’a
transfer eder
Tansaş pos verisini ve aynı
zamanda yenileme siparişlerini
dağıtım merkezine aktarır
Dağıtım merkezi yeni
siparişleri kamyonla
Tansaş’a gönderir
Bostanlı Tansaş Mağazası
Tansaş ana deposu ve
dağıtım örgütü
veya 3. bir dağıtım firması
Deterjan ihtiyacı ile
Tansaş’a giren müşteri
Ev Hanımı
Tansaş ürünleri sağlar aynı zamanda
Fiyatlandırma ve bilgiyi ortaya koyar
(müşteri için)
Tansaş yeni siparişle birlikte dağıtım
Merkezine fon transferini yapar
Dağıtım merkezi aynı zamanda fiyatlama
Bilgilerini ve dağıtım-teslimat programını
Tansaş’a bildirir
HENKEL
Üretici
Bak Ambalaj
Karton imalatçısı
OLMUKSA
Plastik İmalatçısı
Petro Kimya Endüstrisi
Petro Kimya Endüstrisi
PETKİM
11
MÜŞTERİ
TEDARİK ZİNCİRİNİN BİR
ÜYESİ MİDİR?
12
Tedarik Zinciri Yönetimi
Tedarik zinciri faaliyetleri
“müşteri siparişi” ile başlar
satın alma eylemi sonrası tatmin olmuş
müşteri ödemesi ile son bulur
13
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Tedarik zinciri kavramını düşündüğümüzde ürünlerin;
– Tedarikçilerden üreticilere,
– Üreticilerden dağıtıcılara,
– Dağıtıcılardan bayilere,
– Bayilerden müşterilere doğru bir zincir içinde
hareketini anlamalıyız
14
Tedarik Zinciri Yönetimi
Ürün
Zincir
içinde her
iki yönlü
olmaktadır
Fon
Bilgi
15
Tedarik Zinciri Yönetimi
Zincir içinde var olan
hiçbir aşamada
tek bir oyuncu
yoktur
16
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Tipik bir tedarik zinciri çeşitli aşamalardan (üyelerden)
oluşur
– Müşteriler
– Bayiler
– Toptancılar / dağıtıcılar (distribütörler)
– Üreticiler
– Tedarikçiler (parça hammadde tedarikçileri)
17
Tedarik Zinciri Yönetimi
Tedarikçi
Üretici
Dağıtıcı
Bayi
Müşteri
Tedarikçi
Üretici
Dağıtıcı
Bayi
Müşteri
Tedarikçi
Üretici
Dağıtıcı
Bayi
Müşteri
18
Tedarik Zinciri Yönetimi
Tedarik zinciri aslında
bir «ağ» dır
19
Tedarik Zinciri Yönetimi
Doğru bir
tedarik
zinciri
tasarımında
dikkate
alınacak
iki konu
vardır
Müşteri ihtiyaçları
Bu müşteri ihtiyaçlarını
giderecek zincir üyelerinin
rolleri
20
TEDARIK ZINCIRI MODELLERI
21
Dell PC Supply Chain
Test and Sort
Montreal
Test
Dublin
Customers
Detroit
CPU
Assembly
Austin
Wafer
Production
Burlington
Assembly
and Bond
SEA
Monitors
Mexico
22
Medical Supply Chain
Dublin
Detroit
Chicago
Pharmaceuticals
Columbus
Texas
Equipment
Puerto
Rico
23
Tedarik Zinciri Yönetimi
İlişki Yönetimi
Bilgi – Ürün – Fon Akışları
S
o
n
Tedarikçi
Ağı
H
a
m
m
a
d
d
e
Dağıtım
Ağı
Satın
alma
T
ü
k
e
t
i
c
i
l
e
r
Lojistik
Operasyonlar
Kapasite, Bilgi, Öz Yetenekler, Sermaye ve İnsan Kaynakları
Kaynak: Supply Chain Faculty, Michigan State University
24
Tedarik Zinciri Yönetimi
25
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Planlama, Organizasyon, Yönetim
&
Ürün akışlarının kontrolü
• Hammadde ile başlar
• Zincir boyunca gerçekleştirilen operasyonlarla devam eder
• Bitmiş ürünlerin dağıtımı ile devam eder
• Tedarik zincirinde yer alan herkesi kapsar
– Tedarikçilerin tedarikçileri dahil
26
Tedarik Zinciri Kavramının
Gelişiminde Etkili Olan Konular
Üretim sistemlerinin evrimi ve bu evrime etki eden faktörler
Dikey entegrasyon
JIT, TQM, Yalın üretim uygulamaları
Dış kaynak kullanımına olan ihtiyaç ve satın alma
Dış kaynak kullanımının avantajları ve dezavantajları
Temel yetkinlik (Core competence)
Tedarikçinin önemi: BMC
MRP ile malzeme yönetiminin öneminin fark edilmesi
Tedarik zinciri yönetimini etkileyen faktörler
Müşteri beklentileri ve rekabet
Küreselleşme, Global üretim: Boeing
Bilgi teknolojileri: Benetton
Yasal düzenlemeler ve çevre
27
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Tedarik zincirinin amacı
28
Tedarik Zincirinin Amacı
Değer maksimizasyonu
&
İsrafın azaltılması
29
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Bir tedarik zincirinin ortaya koyduğu değer:
Müşteri talebini karşılamak için tedarik zincirinin
harcadığı çabalarla,
Nihai ürünün müşterice algılanan değeri
(müşterinin katlanmak durumunda olduğu bedel)
arasındaki farktır
30
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Ticari amaçlı birçok tedarik zinciri için, değer ile
tedarik zinciri karlılığı arasında güçlü bir ilişki söz
konusudur
»Tedarik zinciri karlılığı;
Tüm tedarik zinciri
aşamaları (üyeleri)
arasında paylaşılan
toplam kardır
31
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Daha yüksek tedarik zinciri karlılığı daha başarılı tedarik
zinciri anlamına gelir
• Tedarik zinciri başarısı,
tek tek zincir üyelerinin karlılığı açısından
değil tedarik zinciri toplam karlılığı
açısından ölçülmelidir
• Zincirdeki tek bir üyenin karlılığına odaklanılması, tedarik
zincirinin toplam karlılığında azalmaya neden olur
32
Tedarik Zinciri Başarısı İçin Önemli
İki Nokta
Gelir
Kaynakları
Maliyet
Kaynakları
Tedarik
Zinciri
33
Tedarik Zinciri Yönetimi
Tedarik
zincirinde tek bir
gelir kaynağı
vardır
“Müşteri”
34
Tedarik Zinciri Yönetimi
Müşteri,
Tedarik zincirindeki tek gerçek
pozitif nakit akış noktasıdır
35
Diğer nakit akışları ?
• Basitçe, tedarik zinciri içinde ortaya çıkan fon aktarımlarıdır
• Her aşamada aktarılan fonun bir sahibi vardır
• Tüm bilgi akışları, ürün ya da fonlar tedarik zinciri içindeki
maliyetleri oluşturur
• Bu akışların uygun yönetimi tedarik zinciri yönetiminin
anahtarı olacaktır
• Tedarik zinciri yönetimi, toplam karlılığı maksimize etmek için
tedarik zincirindeki üyeler arasındaki akışların yönetimi ile
doğrudan ilgilidir
36