Balkanlar`da ve Türkiye`de tehlike altındaki gıda ürünlerini

Balkanlar'da ve Türkiye’de tehlike altındaki gıda ürünlerini
desteklemek için ESSEDRA projesi başlatıldı.
Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilen ve bir Slow Food
projesi olan ESSEDRA (Kırsal Alanlarda Çevresel ve SosyoEkonomik Sürdürülebilir Kalkınma) Aralık 2012’de başladı.
Projenin faaliyet döneminin tanıtımı, Mayıs 2013'te Belgrad,
Sırbistan’da düzenlenen "Kırsal kalkınma ve küçük ölçekli
çiftçilere destek için temel araç olarak gıda biyolojik
çeşitliliğinin koruması " başlıklı bir konferansta yapıldı.
Yok olma tehlikesi altında olan birçok geleneksel gıda ürünü (hayvan ırkları, çeşitleri veya
işlenmiş gıdalar) sadece toplumsal değişim, küreselleşme ve endüstriyel tarımının değil,
aynı zamanda da, AB katılım sürecinin bir parçası olarak uygulanan ancak ülke şartlarına
uyumsuz kurallar ve düzenlemelerin kurbanı olmaktadır. AB’ye katılım süreci, geleneksel
çiftçi, gıda esnafı ve üreticileri için destek mekanizmalarına duyulan ihtiyacı öne
çıkarmakta ve bu ihtiyacı giderecek aktif ve etkili çözümler gerekmektedir.
Essedra projesinin üç ana hedefi arasında mevcut yasa, düzenlemelerin ve politika yapım
süreçlerinin araştırılması, Batı Balkanlar ve Türkiye’nin yok olma tehlikesi altında olan gıda
ürünlerinin envanterinin çıkarılması ve proje ortaklarının çalışanlarının eğitilmesi yer
almaktadır. Bu faaliyetlerin amacı, küçük ölçekli çiftçilerin biyoçeşitliliği koruma
konusundaki haklarını savunmak, biyolojik çeşitliliği korumak için sağlam model ve
uygulamaları teşvik etmek ve ülkeler arasında bilgi ve deneyimlerin paylaşılmasını
sağlamaktır.
Projenin genel hedefi, tarım, kırsal kalkınma ve gıda kalitesi alanlarında çalışan Balkanlar
ve Türkiye'deki Sivil Toplum Kuruluşlarının kapasitelerinin güçlendirilmesi, aynı zamanda
da onlara görünürlük kazandırarak AB üyelik sürecini desteklemektir. Bunu
gerçekleştirirken, çevreyi korumak ve özellikle iklim değişikliğini durdurmak amacıyla
çalışan kuruluşlar projeye dahil edilerek, yerel toplulukların sürdürülebilir refahını garanti
altına almak hedeflenmektedir. Bu proje sayesinde politika oluşturma süreçlerini
etkileyebilecek mevcut ağın kapasitesi artacak ve paydaşlar arasında diyalog ve işbirliği
geliştirilecektir.
Projenin dört ortağı AB üyesi ülkelerdendir -Slow Food (İtalya), EFNCP (Avrupa Çevre
Koruma ve Yaylacılık Forumu) (İngiltere), Fundatia Adept (Romanya) and Slow Food
Bulgaristan Conviviumu Derneği. Romanya ve Bulgaristan’daki proje ortakları sayesinde
AB katılım sürecini yeni tamamlamış olan bu iki ülkede yaşanan sıkıntılar ve bu sürecin
Slow Food felsefesinin benimsediği ürün ve üreticilere olan etkisi diğer aday ülkelere örnek
teşkil edecektir. AB üyelik müzakerelerini yürüten aday ülkelerden ise Volontariato
Internazionale per lo Sviluppo (Arnavutluk), Okusi Hercegovinu (Bosna Hersek), Slow
Food Bitola (Makedonya), Mutfak Dostları Derneği (Türkiye), Natura Balkanika (Sırbistan)
ve Udrugu Kinookus (Hırvatistan) proje ortaklarıdır.
Bölgenin Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Makedonya, Romanya,
Sırbistan ve Türkiye gibi 8 farklı ülkesinde ortaklaşa çalışan proje ortakları, Slow Food ve
EFNCP gibi iki köklü ve deneyimli örgüt ile güçlerini birleştirmiştir. Bu örgütler güçlendikçe,
mevcut politikaları araştırmak ve paydaş analizi yapmak, böylece de savunma ve politika
yapım süreçlerine müdahil olmak için gerekli olan bilgi ve deneyime ihtiyaç duyan
diğerlerine ilham kaynağı ve yol gösterici olacaklardır.
Bulgaristan ve Romanya’nın AB katılım sürecindeki deneyimleri ve çıkarılan dersler diğer
aday ülkelerin ortaklarını yönlendirecektir. Proje ortakları belirlenirken, ülkelerinin
ihtiyaçlarını ve kısıtlarını doğru anlayan, bu konularda proaktif ve güvenilir çalışmalar
yapan kuruluşlar olmalarına dikkat edilmiştir.
ESSEDRA’nın hedeflenen sonuçlarından biri de, vatandaşların günlük kararları ve
davranışları aracılığıyla çevreyi koruma konusunda ne kadar önemli bir rol üstlendiklerinin
farkına varmalarını sağlamak ve Sivil Toplum diyaloglarına katılımlarını artırmaktır.
Daha fazla bilgi için, Facebook sayfamızı ziyaret edebilirsiniz:
https://www.facebook.com/pages/Essedra-Project-Terra-MadreBalkans/169502376536928
ESSEDRA Proje Ortakları:
1: EFNCP (Avrupa Çevre Koruma ve Yaylacılık Forumu Ltd.), İngiltere
EFNCP, biyoçeşitlilik bağlamında büyük değer taşıyan düşük yoğunluktaki çiftçilik
sistemlerinin korunmasına adanmış tek Avrupa örgütüdür. EFNCP aynı zamanda kamu
malı ve ekosistem hizmetleri de sağlamaktadır
2: Slow Food Bulgaristan Conviviumu Derneği
Derneğin amacı, Bulgaristan'ın farklı bölgelerindeki kırsal kültürü ve gıda geleneklerini
keşfetmek, belgelemek ve geri kazanmak; aynı zamanda da bu ulusal mirası yerel
toplulukların sürdürülebilir kalkınması için bir araç olarak teşvik etmektir.
3: ADEPT Fundatia, Transilvanya, Romanya
Romanya, bugün Avrupa'daki “Yüksek Doğa Değeri” taşıyan çiftlik alanlarının
çoğunluğuna sahiptir. ADEPT Fundatia 2002 yılından bu yana bu alanlar ve içinde
yaşayan küçük ölçekli çiftçilerin maruz kaldığı tehditler ve sorunları çözmek amacıyla
çiftçiler, yerel topluluklar, üniversiteler, diğer sivil toplum örgütleri ve hükümet ile birlikte
çalışmaktadır. ADEPT, biyolojik çeşitliliğin korunması ile ekonomik ve sosyal faydaları
birbirine bağlayan entegre bir program yürütmekte ve gelecekte daha iyi bir yönetim için
yerel kapasiteyi artırmaktadır.
4: VIS Arnavutluk (VULLNETARIZMI NDERKOMBETAR PER ZHVILLIM NE SHQIPERI)
VIS Arnavutluk, Roma (İtalya) merkezli uluslararası VIS’e (Uluslararası Kalkınma
Gönüllüleri) bağlı olarak faaliyet göstermektedir. VIS Arnavutluk kurulduğu 1995 yılından
bu yana stratejisini, çocuk ve gençler, bakım olanakları, örgün, yaygın ve mesleki eğitim
üzerine şekillendirmiştir. VIS Arnavutluk’un faaliyetleri, daha fazla insana yararlı olabilmek
amacıyla günden güne artmaktadır.
5: Udruženje Mladih za promociju tradicionalnih proizvoda “Okusi Hercegovinu”
Mostar, Bosna Hersek
Okusi Hercegovinu, Bosna Hersek’in tarım turizmi potansiyelini tanıtmak açısından büyük
önem taşıyan üreticiler (peynir, bal, organik tarım vb.) ve bireysel küçük üreticilerden
oluşan bir örgüttür. Okusi Hercegovinu, bu amaçla geleneksel ve tipik gıda ürünlerinin
değer kazanmasına hizmet eden çeşitli fuarlar ve aktiviteler düzenlemektedir.
Partner 6: Slou Fud Bitola, Makedonya
Slou Fud Bitola, geleneksel Makedon yemekleri, yerel çiftçiler tarafından üretilen çeşitli
tarım ürünleri ve geleneksel bilginin yeni nesillere aktarılmasını temel alan yeni bir
gastronomi kültürü inşa etmek için çalışmaktadır.
Partner 7: MUTFAK DOSTLARI DERNEGI - MDD
1991 yılında İstanbul’da kurulan Mutfak Dostları Derneği, gastronomi alanında Türkiye’nin
önde gelen STK’larından biridir. Derneğin kuruluş amacı Türkiye’nin sahip olduğu gıda
zenginliğini tanıtmak, korumak ve desteklemektir.
MDD’nin temel faaliyet alanlarını bilimsel araştırmalar yaparak veya yaptırarak mutfak
zenginliklerimizi, yeme-içme ve sunma adabını bütün özellikleriyle ortaya çıkarmak,
geliştirmek; bunu yanı sıra da yurt içinde ve dışında seminerler, panel, yemek fuarı,
piyango, bale, konser, konferans, gezi, yarışma, sergi, uygulama çalışmaları ve benzer
etkinlikler düzenlemek oluşturmaktadır.
Partner 8: Association “Natura Balkanika”, Sırbistan
NB 2000 yılında Dimitrovgrad’da kurulmuş sivil, kar amacı gütmeyen ve partizan olmayan
bir örgüttür. NB’nin temelini, doğayı korumanın yaşamı oluşturan tüm ağın, yani insan ve
doğanın birlikte korunması ile mümkün olduğu fikri oluşturmaktadır.
Partner 9: Udruga Kinookus, Hırvatistan
KINOOKUS (Cinetaste), Ocak 2010’da kurulan ve görsel-işitsel, eğitimsel, bilimsel,
sanatsal ve yönetsel alanlarda çalışan 15 genç profesyonelin bir araya gelmesiyle
kurulmuş bir dernektir. Dernek, kültür ve topluma dair yeni modeller geliştirmeyi, toprak,
gıda ve insanın karmaşık yapısını içeren sorunlarına çok disiplinli ve bütüncül yaklaşımlar
getirmeyi amaçlayan projelerde yer almaktadır.