günümüzde kalp sağlığı - Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi

GÜNÜMÜZDE
KALP SAĞLIĞI
Prof. Dr. Dilek Ural
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kardiyoloji Anabilim Dalı
XX. YÜZYIL
20. YY Sonunda Doğumdan
İtibaren Beklenen Yaşam Süresi
Kaynak: Healthy People 2010
http://www.health.gov/healthypeople
1990’ların Başında Beklenen
Yaşam Süresi
Kaynak:Philippe Rekacewicz, World Development
Report, UNDP, New York; World Bank, 1995
Türkiye’de Yaşam Süresi
Kaynak: www.eolc-observatory.net/global analysis/turkey
!
DAHA UZUN
YAŞIYORUZ!!!
NEDEN DAHA
UZUN
YAŞIYORUZ?
1900’lerde Ölüm Nedenleri
11,8
Zatürre
11,3
Tüberküloz
8,3
İshaller
6,2
KALP H.
5,2
Karaciğer H.
4,2
Yaralanma
3,7
Kanser
2,9
Yaşlılık
2,3
Difteri
0
2
4
6
8
10
12
14
1997’lerde Ölüm Nedenleri
Zatürre/Grip
1,1
1,3
Böbrek H.
İntihar
3,7
31,4
KALP H.
6,9
Felç
1,1
Karaciğer H.
4,1
Kazalar
23,3
Kanser
4,7
KOAH
2,7
Şeker H.
0
5
10
15
20
25
30
35
Azalan Hastalıklar
Çocuk ölümleri ⇓
İnfeksiyon hastalıkları ⇓
ORTA YAŞA ULAŞAN KİŞİLERİN
SAYISINDA ARTMA
Tüm Dünyada Kalp Damar
Hastalıklarının Artışı
!!!
UYGARLAŞMA
Uygarlaşmanın Topluma
Getirdikleri
SİGARA
AŞIRI VE YAĞLI
BESLENME
FİZİK AKTİVİTE
AZALMASI
PSİKOSOSYAL
STRES
ŞEHİRLEŞME
Uygarlaşmanın Sağlık Sistemine
Getirdikleri
ŞİŞMANLIK
ŞEKER HASTALIĞI
YÜKSEK TANSİYON
KAN YAĞLARI
Şehir Ortamda Yaşayanların
Dünyadaki Oranı
Bölge
1970
1994
2025
Dünya
36.6
44.8
61.1
Gelişmiş
ülkeler
67.5
74.4
84.0
Geçiş
ekonomileri
25.1
37.0
57.0
Gelişmekte
olan ülkeler
12.6
21.9
43.5
Türkiye’ de başlıca ölüm
nedeni nedir?
A. Kanser
B. Yeni doğan ve bebek ölümleri
C. Kalp hastalıkları
D. İnfeksiyonlar
E. Trafik kazaları
Kaynak: http://www.saglik.gov.tr; Ulusal Hastalık Yükü ve
Maliyet Etkililik (UHY-ME) Çalışması Sonuç Raporu, 2005
Türkiye’de Ulusal Düzeyde Ölüme Yol
Açan İlk 10 Hastalığın % Dağılımı
İnflamatuar Kalp Hastalıkları
1,9
Trafik Kazaları
2
Diyabetes Mellitus
2,2
Trakea, Bronş ve Akciğer Kanseri
2,7
Hipertansif Kalp Hastalıkları
3
4,2
Alt Solunum Yolu İnfeksiyonları
Perinatal Nedenler
5,8
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı
5,8
15
Serebrovasküler Hastalıklar
İskemik Kalp Hastalığı
21,7
0
5
10
15
20
25
Kaynak: http://www.saglik.gov.tr; Ulusal Hastalık Yükü ve
Maliyet Etkililik (UHY-ME) Çalışması Sonuç Raporu, 2005
Ülkemizde kaç kişi koroner
kalp hastasıdır?
A. 250,000 kişi
B. 500,000 kişi
C. 1,000,000 kişi
D. 1,500,000 kişi
E. 2,000,000 kişi
TEKHARF Çalışması
Ülkemizde Koroner Kalp Hastalığı
Yılda ölenler dışında net 140,000 yeni olgu eklenmektedir!
Koroner Kalp Hastalığının Yaşa
Göre Dağılımı
300
254
250
192
Binde
200
150
115
100
50
11
21
0
30-39
40-49
50-59
60-69
70+
Yaş dilimi
33 yaş üzerinde koroner kalp hastalığı sıklığı binde 100’e denk gelmektedir.
Koroner kalp hastalığı nedir?
Kalbi besleyen damarların (koroner damarlar) iç kısmının ateroskleroz
sonucunda daralması ve kalbe yeterli kan gitmemesi durumudur (iskemi).
Ateroskleroz Nedir?
Kalp damarlarının içerisinde yağ (LDL kolesterol) başta olmak
üzere çeşitli iltihap hücrelerinin ve bağ dokusunun birikmesi ve
damarın yapısını bozmasıdır.
Kalp krizi nedir?
Kalp damarlarının ani
oluşan bir pıhtı ile tam
veya tama yakın
tıkanması sonucunda o
damarın beslediği kalp
kasının hasarlanması
(lezyon) veya
ölümüdür (nekroz).
Kalp Krizi
Kalp Krizi
Bir kişi
koroner arter
hastası olduğunu
nasıl anlar?
Kararlı angina pektoris
(göğüs ağrısı)
Eforla gelen
Retrosternal
Durup dinlenmekle
veya
Dil altı Isordil almakla
30 sn-20 dk’da geçen
Sıkıştırıcı ağrı
Kalp krizi
Süre >30 dk
Dilaltı nitratla
Beni
hastaneye
götürün
düzelmez.
Terleme
Ölüm korkusu
Nefes darlığı
Kalp Krizi
Diyabetikler ve
yaşlılar:
Nefes darlığı
Bayılma
Kalp yetersizliği
Kusma
Karın ağrısı
Felç
Koroner arter
hastalığı nasıl
teşhis edilir?
Koroner Kalp Hastalığı Teşhis
Yöntemleri
Elektrokardiyografi (EKG)
Efor Testi
Miyokard perfüzyon sintigrafisi
Çok kesitli bilgisayarlı tomografi
Manyetik rezonans görüntüleme
Tanı Yöntemleri – I:
Elektrokardiyografi (EKG)
40 yaşın üzerinde hekime başvuran her hastada EKG görülmelidir!
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi - ELEKTROKARDİYOGRAFİ LABORATUARI
Tanı Yöntemleri – II:
Efor Testi
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi - EFOR TESTİ LABORATUARI
Tanı Yöntemleri – III:
Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi
NÜKLEER TIP LABORATUARI
Tanı Yöntemleri – III:
Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi
NÜKLEER TIP LABORATUARI
Tanı Yöntemleri – III:
Çok kesitli (multislice) BT
RADYOLOJİ LABORATUARI
Tanı Yöntemleri – IV:
Manyetik Rezonans Görüntüleme
RADYOLOJİ LABORATUARI
Koroner
anjiyografi
nedir?
Koroner Anjiyografi
Hastanın Hazırlanması
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - İNVAZİF KARDİYOLOJİ LABORATUARI
Koroner Anjiyografi İşlemi
Koroner Anjiyografi
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - İNVAZİF KARDİYOLOJİ LABORATUARI
Koroner Anjiyografi Laboratuarı
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - İNVAZİF KARDİYOLOJİ LABORATUARI
Koroner Anjiyografi
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - İNVAZİF KARDİYOLOJİ LABORATUARI
Koroner arter
hastalığı nasıl
tedavi edilir?
Medikal Tedavi
A- Aspirin ve ağrı tedavisi
B- Betabloker ve kan basıncı
tedavisi
C- Kolesterol düşürücü tedavi ve
cıgara kesilmesi
D- ADE-İ ve diyabetin kontrolü
Girişimsel Tedavi
Perkütan Transluminal Koroner
Anjiyoplasti (ciltten girerek
damarın içerisinden kalp damarını
tamir etmek, PTCA)
Koroner Arter By-pass Cerrahisi
(CABG)
Perkütan Koroner Balon
Anjiyoplasti (PTCA)
Koroner Stent
Koroner Anjiyoplasti
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - İNVAZİF KARDİYOLOJİ LABORATUARI
Koroner Anjiyoplasti
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - İNVAZİF KARDİYOLOJİ LABORATUARI
Koroner Arter By-pass
Cerrahisi
Koroner arter
hastalığının
sonuçları
nelerdir?
Koroner Kalp Hastalığı
Kalp krizi
Kalp yetersizliği
Ani ölüm
Kalp krizi
düşündüren
şikayetlerim olursa
ne yapayım?
Kalp Krizinde Ne Yapalım?
Kalp Krizi Nasıl Tedavi Edilir?
Genel önlemler (damar yolu
açılması, aspirin, nitrat, vd.)
Tıkalı damarın açılması
Kalp Krizi Nedeni ile Ölme
30
25
Yüzde
20
15
10
5
0
1950
1960
1990
İlk saatlerdeki en tehlikeli olay:
Ventrikül Fibrilasyonu
Başlıca ANİ ÖLÜM nedeni !!
Koroner Bakım Üniteleri: (1960) %30 → %15 mortalite
Medikal Tedavi
Aspirin 300 mg çiğneyecek.
Damar açıcı tedavi: Doku
plazminojen aktivatörü (t-PA)
Kolesterol ve kan basıncı
düşürücü tedavi
Trombolitik Tedavi: (1980) %15 → %5 mortalite
Acil Anjiyoplasti
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - İNVAZİF KARDİYOLOJİ LABORATUARI
Acil Anjiyoplasti
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - İNVAZİF KARDİYOLOJİ LABORATUARI
Koroner Kalp Hastalığı
Kalp krizi
Kalp yetersizliği
Ani ölüm
Kalp Yetersizliği
Belirtileri Nelerdir?
Kalp Yetersizliği Nasıl Teşhis
Edilir?
Fizik muayene
Akciğer filmi
Elektrokardiyografi (EKG)
Ekokardiyografi
Ekokardiyografi
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - EKOKARDİYOGRAFİ LABORATUARI
Kalp Kasılması
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - EKOKARDİYOGRAFİ LABORATUARI
Kalpte Kan Akımları
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - EKOKARDİYOGRAFİ LABORATUARI
Kalp Yetersizliği
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP F. - EKOKARDİYOGRAFİ LABORATUARI
Kalp Yetersizliği Nasıl Tedavi
Edilir?
Su ve tuz kısıtlaması
İlaç tedavisi (idrar söktürücü, kalp
kasılma gücünü artırıcı, vd.)
Rehabilitasyon
Cihaz tedavileri
Kalp nakli
Kalp Yetersizliğinde Cihazlar
NORMAL KALP KASILMASI
KALP YETERSİZLİĞİ
Kalp Yetersizliği Tedavisi
Kalp Yetersizliğinde Cihazlar
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ - ARİTMİ/ELEKTROFİZYOLOJİ LABORATUARI
Koroner Kalp Hastalığı
Kalp krizi
Kalp yetersizliği
Ani ölüm
Ani Ölümün Başlıca Nedeni
Ventrikül Fibrilasyonu
Kardiyopulmoner Ressüsitasyon
Canlandırma Eğitimi
İlk dakikalarda yapılması gereken
Elektrofizyolojik Çalışma
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ - ARİTMİ/ELEKTROFİZYOLOJİ LABORATUARI
Ani Ölüm Nasıl Tedavi Edilir?
HASTALIĞI
TEDAVİ ETMEK
BAŞARI MIDIR?
İlk Çin Tıp Metni
Kötü hekim belirgin hastalığı
tedavi eder.
Sıradan hekim hastalığı klinik
olaydan önce tedavi eder.
☺İyi hekim hastalığı önler.
Huang Dee: Nai-Ching. MÖ 2600
Sıradan hekim hastalığı klinik
olaydan önce tedavi eder.
Yüksek Riskli Bireyler
Kimler
kalp krizi
geçirebilir?
INTERHEART
Risk Faktörü
Kontrol (%)
Olgu (%)
ApoB/ApoA (5/1)
20.0
33.5
Aktif sigara içimi
26.8
45.2
7.5
18.5
Hipertansiyon
21.9
39.0
Göbeklilik
33.3
46.3
Psikososyal stres
-
-
Az meyve-sebze
tüketimi
42.4
35.8
Egzersiz eksikliği
19.3
14.3
Alkol kullanımı
24.5
24.0
Diyabet
1) ApoB/ApoA1 Oranı
LDL (Kötü Kolesterol)/HDL (İyi
Kolesterol)
LDL (Kötü Kolesterol)/HDL (İyi
Kolesterol)
LDL (Kötü Kolesterol)/HDL (İyi
Kolesterol)
Riskli Kişiler
KİŞİLER
LDL
Koroner kalp hastalığı
Diyabetes mellitus
Diğer damar hastalıkları
>100 mg/dl
Hipertansifler
≥2 risk faktörü olanlar
>130 mg/dl
Ek risk faktörü olmayanlar
>160 mg/dl
2) Sigara
10
8
6
4
2
0
Hiç
1-5
6-10 11-15 16-20 21-25 26-30 31-40
41+
a
ny
a
51
Ja
po
45
60
Çi
n
50
a
60
fr
ik
59
A
63
vu
st
ra
ly
a
O
rt
a
D
oğ
u
A
er
ik
er
ik
a
55
G.
A
m
Am
vr
up
a
60
K.
A
Kalp Krizi Geçirme Yaşı
65
63
54
57
40
Dünyada Sigaradan Ölümler
2000-2025
∼150 Milyon
2025-2050
∼300 Milyon
2050-2100
>500 Milyon
21. Yy sonunda
1,000 Milyon
Sigara Bıraktırma Polikliniği
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ - GÖĞÜS H./ SİGARA BIRAKTIRMA POLİKLİNİĞİ
3) Şeker Hastalığı
50
40
30
20
36
41
32
35
32
24
10
0
IDDM-NIDDM
Boz. OGTT
Hastane
12 ay sonra
Normal
Şeker Hastaları
Kan basıncı <130/80 mmHg
LDL-kolesterol <100 mg/dl (<70
mg/dl)
Sigara asla kullanılmamalıdır.
4) Yüksek Kan Basıncı
Hipertansiyon
KB Sınıflaması
Normal
Prehipertansiyon
Evre 1
hipertansiyon
Evre 2
hipertansiyon
Sistolik
(mmHg)
Diyastolik
(mmHg)
<120
ve <0
120-139
veya 80-89
140-159
veya 90-99
>160
veya >100
Hipertansiyon Tedavisi
KB
Sınıflaması
Prehipertansiyon
Evre 1
hipertansiyon
Zorunlu endikasyon Zorunlu endikasyon
yoksa
varsa
Yaşam tarzı değişimi
Yaşam tarzı değişimi +
İlaç tedavisi
YTD + Uygun ilaç
YTD + Uygun ilaç
Gerekirse uygun
kombinasyon
Evre 2
hipertansiyon
Yaşam tarzı değişimi +
YTD + Uygun ilaç
İlaç tedavisi (en az 2
Gerekirse uygun
adet)
kombinasyon
5) Şişmanlık ve Karın
Çevresi Fazlalığı
6) Psikososyal Faktörler
☺İyi
hekim hastalığı önler.
%80
Sigaranın Önlenmesi
Sigara bıraktırma merkezleri
Toplu yaşanan mekanlarda sigara
yasağı
Çocuklara sigara satma yasağı
Sağlık eğitimi
Ulusal Politikalar: Vergi, reklam
yasağı, cezalandırmalar
Uluslararası mücadele
Şişmanlığın Önlenmesi
Şişmanlığın Önlenmesi
Bireysel danışmanlık ve tedavi
Araba kullanımını azaltma, yürüyüş ve
bisiklete binmeyi artırma
Yağlı yiyecek ve etlere yüksek vergi,
meyve-sebzeyi ucuzlatma
Spor alanlarının, yürüyüş alanlarının,
toplu yaşam alanlarının artırılması,
Okullarda spor aktivitelerinin artırılması
Meyve-Sebze Yeme
Egzersiz
Yaşam Tarzı
Kocaeli Üniversitesi Kardiyoloji Ailesi
2 Profesör, 4 Doçent, 4 Yardımcı Doçent, 16 asistan
Kalp Damar Cerrahisi, Pediatrik Kardiyoloji, Radyoloji AD, Nükleer Tıp