Isı Pompası Ve Kombi Isıtma Sistemleri Maliyet - Eko

Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi
Cilt: 6, No: 2, 2009 (39-47)
Electronic Journal of Machine Technologies
Vol: 6, No: 2, 2009 (39-47)
TEKNOLOJİK
ARAŞTIRMALAR
www.teknolojikarastirmalar.com
e-ISSN:1304-4141
Makale
(Article)
Isı Pompası Ve Kombi Isıtma Sistemleri Maliyet Analizlerinin
Karşılaştırılması
Murat KAYA
Hitit Üniversitesi, Makina Mühendisliği Bölümü Çevre Yolu Bulvarı: 8 19030 Çorum, Turkiye.
mrtkaya@hotmail.com
Özet
Bu çalışmada Adapazarı’nda kurulu bulunan 2310 MW kurlu gücündeki doğal gaz çevrim santralının yoğuşma ünitesinin
atık ısısından destekli ilave bir ısı pompası tasarımı düşünülmüştür. Konutların ısıtılması amacıyla ilave olarak düşünülen bu
sistem ile kombi sisteminin uzun vadede maliyet ilişkisi değerlendirilmiştir.
Yapılan birim maliyet analizinde; ilk önce ısı pompası sisteminin, yatırım maliyeti, işletme bakım maliyeti, elektrik maliyeti
belirlenmiştir. Bu maliyetlerin toplamı olarak ta ısı pompası toplam birim maliyet (gT)’a belirlenmiştir. Daha sonra doğal gaz
ile çalışan kombi sistemi ele alınarak, kombi birim maliyet analizi çıkartılmıştır. Isı pompası kondensör sıcaklığı artışına göre
birim maliyet toplamı (gT) 0.007449 $/kWh’dan başlayarak 0.05553 $/kWh’a kadar artış göstermektedir. Bu günkü
ekonomik şartlarda, ısı pompası kondensör sıcaklığı yaklaşık 60oC konumumda çalıştırılması, kombi sistemine göre, avantajlı
durumunda iken bu sıcaklığın 100oC yükselmesiyle kombi birim maliyetiyle başa baş gelmektedir. Daha yüksek kondensör
sıcaklıklarında ise ısı pompası birim maliyeti daha yüksek olmaktadır.
Anahtar Kelime: Yoğuşma enerjisi, Enerji maliyet analizi, Isı pompası
Costing Analysis Comparison Of Heat Pump And Combi Boiler Heating
Systems
Abstract
In this study, the 2310 MW installed Adapazarı'nda install natural gas conversion plant in the power of the waste heat from
the condensation unit is supported with an additional heat pump design has been considered. In addition to housing the
heating boiler system being considered by this system was evaluated in the long term cost relationship.
Configure the unit cost analysis; first heat pump system, investment costs, operational maintenance costs, electricity costs
were determined. The total of these costs as a total unit cost of heat pumps (gT) is a set. Then, with natural gas boiler system
to be addressed, boiler unit cost analysis has been estimated unit cost according to the total in Heat pump kondensör
temperature increase starting from (gT) 0.007449 $/kWh to 0.05553 $ kWh as increased. This day economic conditions, the
heat pump to work on my position kondensör temperature is about 60oC, depending on the boiler system, while it is
advantageous to raise the temperature of the boiler unit 100oC cost is at part. At higher temperatures the heat pump unit
kondensör costs are higher.
Keyword: Condensation energy, energy cost analysis, heat pump
Bu makaleye atıf yapmak için
Kaya M., “Isı Pompası Ve Kombi Isıtma Sistemleri Maliyet Analizlerinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Alan Araştırması” Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2009, 6(4) 3947
How to cite this article
Kaya M.,“Costing Analysis Comparison Of Heat Pump And Combi Boiler Heating Systems” Electronic Journal of Machine Technologies, 2009, 6 (4) 39-47
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2009 (6) 39-47
Isı Pompası Ve Kombi Isıtma Sistemleri Maliyet Analizleri
1.GİRİŞ
Türkiye, kalkınmakta olan ve nüfusu artan bir ülke olması nedeniyle enerji tüketimi hızla artmaktadır.
Buna karşılık tabi kaynaklarımızda hızla azalmaktadır. Bazı enerji türlerinde ise ülke olarak dışa bağımlı
hale gelinmiştir. Bugün alternatif enerji ve yenilenebilir enerji çok daha önem kazanmıştır. Var olan
enerjiyi en yükse düzeyde kullanabilme mücadelesi verilmektedir. Düşük sıcaklığından dolayı
kullanılamayan atıl durumdaki ısı enerjisi çevreye atılmaktadır.
Bilindiği üzere, soğutma makinelerinde soğutulacak ortamdan alınan ısı enerjisi kompresör vasıtasıyla
kondensere aktarılmakta. Kondensör ısı enerjisi ise dış ortama atılmaktadır. Yani soğutma devresinde
soğutma işlemi evaporatörün bulunduğu yerde sağlanmaktadır. Isı pompasında ise soğutma devresinde,
dışarıya atılan ısı enerjisinden faydalanılmaktadır. Isı pompasında ısıtma işlemi kondenserin bulunduğu
yerde sağlanmakta olup, soğutma devresinden tek farkı amacın başka elemanlarla gerçekleştirilmesidir
[1]. Düşük sıcaklıklı kaynakları ısı pompası sisteminde değerlendirilerek kullanılabilir hale getirilmesi
konusu birçok bilim adamı tarafından ele alınmıştır. Yapılan çalışmalarda, güneş kaynaklı 100 kW’ lık
ısı pompası ele alınmış, verim analizi çıkartılmıştır [2]. Abou-Ziyan vd., düşük sıcak kaynaklı
uygulamalar için güneş destekli ısı pompalarını ele almıştır. Sistemde R22 ve R134a farklı akışkanları
kullanarak kondensörde 50-70 oC sıcaklık aralığında ısı pompasının verimli çalıştığını göstermiştir [3].
Yamankaradeniz ve Horuz tarafından İstanbul şartlarında açık günler için, güneş enerjisi kaynaklı ısı
pompasının teorik ve deneysel incelemesi yapılmıştır [4]. Torres Reyes vd., çalışmalarında havayı
ısıtmak için güneş destekli ısı pompasının teoriksel ve deneysel ekserji analizini yapmışlardır [5]. Huang
ve Chyng, integral tip güneş destekli ısı pompası su ısıtıcısı tasarımı ve test edilmesi konusunda bir
çalışma yapmıştır. Sonuçta 3,83’lük bir COP elde edilmiştir [6].
Isı pompası sisteminin, konut ısıtılmasında kullanılması hem ekonomik bir kazanç hem de doğal
kaynakların korunması ve çevre kirliliğinin azaltılması bakımından önemlidir. Isı pompaları geleneksel
sistemlere kıyasla, ısı enerjisi giderini azaltmaktadır. Bütün elektrikli ısıtıcılara kıyasla, ısı pompası
önemli bir enerji kazancı sağlamaktadır. Atık ısıların kullanılabilirliği, sıcak akışta ki ısıya olan talep, ısı
pompası kullanımını artırmaktadır. Isı pompaları, çevremizdeki hava, toprak ve su gibi doğal ısı
kaynaklarından yararlanılarak endüstriyel uygulamalarda çokça kullanılmaktadır.
Modern güç üretim tasarımı; sadece yüksek performans değil aynı zamanda düşük maliyetli yatırımı
önceden belirlemek zorundadır. Isı pompası ile ısıl enerji üretiminin hesaplayabilmek için santrale
yapılan masrafların önceden bilinmesi gerekir. Genellikle bu masraflar sırasıyla; santral yeri masrafları,
santralın inşaat masrafları, işletmeye başladıktan sonra bahis konusu olan elektrik enerjisi masrafları,
işletme ve bakım masraflarıdır. Belirli bir süre içinde bu masrafların tamamı, aynı sürede üretilen ısı
yükü enerjisi miktarına bölünerek, üretilen birim enerji başına maliyet hesaplanır [7].
Düşük sıcaklı atık suları, ısı pompasına kaynak olarak ele alan ve bunların maliyet analizini yapan bir
çok çalışma mevcuttur [8-11]. Bu çalışmaların maliyet analizine göre ısı pompalarının havaya göre daha
yüksek sıcaklı bir kayaktan beslenmesinin daha ekonomik olduğu görülmektedir.
2310 MW kurlu gücündeki doğal gaz çevrim santralının yoğuşma ünitesinden, yoğuşma ısıl enerjisi olan
Qyoğ=435 MWq çevreye atılmaktadır [12]. Çevreye atılan bu enerji ısı pompasına kaynak olarak
kullanımı ele alınmıştır. Kurulumu planlanan bu ısı pompasının maliyet analizi ondukça önem arz
etmektedir. İlave olarak düşünülen bu sistemin maliyet analizi çıkartılmış ve tesiste üretilen enerjinin
maliyet ilişkisi değerlendirilmiştir.
Tesise ilave edilen ısı pompasını termodinamik bakımdan incelemek yeterli değildir. Bir sistemin
uygulanabilir olabilmesi için ekonomik bakımdan da uygun bir maliyette olması şarttır. Yapılan birim
maliyet analizinde; ilk önce ısı pompası birim yatırım maliyeti ele alınmıştır.
40
KAYA M.
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2009 (6) 39-47
Isı pompası maliyeti; yatırım maliyeti (Ic), işletme –bakım maliyeti ve yılık işletme bakım maliyeti (cm),
elektrik enerjisi birim maliyeti (ge) ile birlikte toplam olarak, birim maliyet toplamı (gT)’a
hesaplanmıştır. Sistemin enerji denklemleri bir bilgisayar programında değerlendirilerek, matematiksel
sonuçlar elde edilmiştir. Bu değer ile enerji, maliyet arasıda grafikler elde edilmiştir.
2. ISI POMPASI SİSTEMLERİ
Isı pompalarının kurulma maliyeti, diğer ısıtma sistemlerine göre genelde daha yüksektir. Fakat uzun
vadede kullanılması durumunda, diğer sistemlere oranla ısı pompaları daha avantajlı olmaktadır. Bu
sebeplerden dolayı yüksek yatırım maliyetlerine rağmen ısı pompalarının kullanımı giderek artmaktadır.
Isı pompalarında enerji kaynağı olarak su ve toprak kullanılsa da en çok kullanılan enerji kaynağı çevre
havasıdır [13].
Elektrik Motor
BT
TKGRŞ
Buhar
T19
SP1
Kompr
1
Yoğ
2
SP2
m
mC
A
mB B
4
KV
3
Konutl
TKDON
T20
P
Yoğuşturucu
Şekil 1. Tesis için tasarlanan ısı pompasına ait şematik gösterim
2.1. Isı Pompası Maliyeti
Yatırım maliyeti: Isı pompası yatırım maliyeti (gc) ise; bir değere getirilmiş maliyet metoduna göre
birim yatırım maliyeti (1) formülünden belirlenmektedir [7].
n
gc 
I
t 1
c
  t  1 
 i
  1 
n 
 
n

1
(1  r )  t 

n

( Eq ) HP  (1  r )
($/kWqh)
(1)
t
t 1
Burada: Ic toplam yatırım maliyeti ($), n ömür 20 yıl olarak alınmıştır, t geçen yıl, (1<t<n) olmaktadır, r
ıskonto oranı, i faiz oranı ifade etmektedir. Isı pompası yatırım maliyeti (Ic) literatür araştırmalarına [1417] göre ısı pompalarının ortalama yatırım maliyeti kapasitesine göre değişmektedir.
41
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2009 (6) 39-47
Isı Pompası Ve Kombi Isıtma Sistemleri Maliyet Analizleri
İşletme-bakım maliyeti : İşletme-bakım birim maliyeti (gm) ise tesisin çalışma sırasında ki giderleridir.
 C
n
gm 
t 0
m

(1  em ) t (1  r ) t
( Eq) HP
($/kWqh)
n

(1  r )
(2)
t
t 0
Formülünden hesaplanmıştır [7]. Cm işletmeye başlama tarihindeki işletme bakım masraflarının değeri
50000 ($/yıl), em ise % 5 santralın ömrü boyunca yıllık artış olarak alınmıştır.
Elektrik maliyeti : Isı pompasının kWeh başına düşen elektrik maliyeti (ge) birim kWeh başına 4.2 cent
alınmıştır.
n
ge 
Ee 
t 1
Ce(1  ee ) t (1  r ) t
n
( Eq) HP

($/kWqh)
(1  r )
(3)
t
t 1
Denklem (3) gibi ısı pompasının ömrü boyunca 1 kWqh ısı başına bir değere getirilmiş elektrik maliyeti
elde edilmiştir [7]. Ee yıllık elektrik harcama maliyeti olarak alınmıştır ve ısı pompası kompresörünün
bir yılda harcadığı toplam elektrik enerjisini vermektedir. ee; elektrik fiyat artışı %5 olarak alınmış, Ce;
çevrim santralının TEDAŞ’a satış fiyatı alınmıştır. Denklem (4) ısı pompasının birim yatırım maliyet
toplamını vermektedir [7].
($/kWqh)
Birim Maliyet ($ /kWh)
gT= gc +gm +ge
(4)
0,060
0,055
0,050
0,045
0,040
0,035
0,030
0,025
0,020
0,015
0,010
0,005
0,000
gT ($/kWh)
60
70
80
90
100 110 120 130 140 150 160 170 180
T kond (oC)
Şekil 2. Isı pompası yoğuşturucu sıcaklığı değişiminde maliyet analizi
Birim maliyet toplamı (gT)’a bakıldığında ise ısı pompası yoğuşturucu sıcaklığı artışına göre birim
maliyet Şekil. 2 de görüldüğü gibi 0.007449 $/kWh’dan başlayarak 0.05553 $/kWh’a kadar artış
göstermektedir.
42
KAYA M.
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2009 (6) 39-47
3. ISI POMPASININ ISITMA AMAÇLI ÇALIŞTIRILMASI DURUMUNDA MALİYET
Isı pompası birim mal ($/kWh)
Isı pompası en düşük çevre sıcaklığı çalışma şartlarına göre kurumlu tasarlanmıştır. Isı pompası kışın
ısıtma amaçlı olarak kullanıldığında yaz mevsiminde atıl kalacaktır. Ayrıca kışın bazı günlerde çevre
sıcaklığının artması ile konutların ısı ihtiyacı azalacak ve ısı pompası tam kapasite ile çalışmayacaktır.
Bu nedenle sistemin yaz döneminde işletme maliyetinin azalmasına rağmen yatırım-bakım, onarım
maliyetleri değişmeyecektir. Bu yüzden kWh başına düşen toplam maliyet artacaktır. Aynı maliyete
kurulan ısı pompası yaz aylarında kurutma, kışın konut ısıtma olarak tam kapasite yararlanılırsa kWh
başına düşen birim maliyet azalacaktır. Isı pompası kullanım kapasitesinin tam kapasite çalışma
durumuna oranı (Rk) olarak belirlenmiştir. Isı pompası kapasite kullanım oranı (Rk) değişimi ile ısı
pompası birim maliyet analizi Şekil 3. gösterilmiştir.
0,15
Tkond60
0,14
Tkond70
0,12
Tkond80
0,11
Tkond90
0,09
Tkond100
Tkond140
0,08
Tkond180
0,06
0,05
0,03
0,02
0,00
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
Rk
0,7
0,8
0,9
1
Şekil 3. Kondensörün farklı sıcaklıklarında, ısı pompası kapasite oranının birim maliyet değişimi
Farklı Rk değerlerinde, ısı pompası yoğuşturucu sıcaklığı 60oC’de birim maliyet 0.002696 $/kWh dan
0.0134 $/kWh arasında değişmektedir. Isı pompası yoğuşturucu sıcaklığı en yüksek değer olan 180oC
sıcaklığında birim maliyet 0.027372 $/kWh’dan 0.1368 $/kWh’a kadar yükselmektedir. Adapazarı
bölgesi için Rk değeri 0.43 olarak belirlenmiştir.
4. KOMBİ ISITMA SİSTEMLERİ
4.1. Birim yakıt maliyeti
Ülkemizde ısınma amaçlı yakıt olarak genlikle kömür, fuel-oil ve son zamanlarda doğal gaz
kullanılmaktadır. Ekonomik şartlardan dolayı en ekonomik yakıt seçilmektedir. Yakıtın ekonomik
analizi yapılırken yakıtın kalori değeri, ısıl verimi ve fiyatı önem arz etmektedir. Doğal gazın teknik
değerleri Tablo 1.’e göre hazırlanmıştır.
43
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2009 (6) 39-47
Isı Pompası Ve Kombi Isıtma Sistemleri Maliyet Analizleri
Tablo 1. Doğal gazın teknik değerleri [14].
Yakıt
Yıllık Isı Yükü
Isıl Değeri
Doğal Gaz 1803672916kW/yıl
9,593 kW/Nm3
Isıl Verim
0,93
Birim Fiyat
0,1662 $/Nm3
Hesaplamalarda ısı pompası ömrü yirmi yıl olarak alınmıştır. Dolayısıyla doğal gaz kullanımı da yirmi
yıl olarak alınmıştır. Fakat doğal gazın metre küp fiyatı bu süre içerisinde değişim arz edecektir. Bu
sebeple diğer maliyet kısımlarında olduğu gibi bir değere getirilmiş maliyet metodu ile yakıt fiyatlarında
ki değişim de göz önüne alınmıştır. İşletme ömrü boyunca değişken yıllık yakıt maliyeti Cf ise; bir
değere getirilmiş maliyet metoduna göre birim ısı enerjisi başına yakıt maliyeti denklem (5) den elde
edilir [7].
n
gf 

t 0
n

t 0
C f (t ) (1  r ) t
($/kWqh)
( Eq) HP (1  r )
(5)
t
4.2. Kombi yatırım maliyeti
Hesaplamalar neticesinde tek bir kombine çevrimine ısı pompası kurulması durumunda Adapazarı’nda
toplam 20000 adet konut ısıtılabilecektir. Bu konutlarda ısınma amaçlı kombi sistemi kurulmasıyla
doğal gaz kullanma durumunda yapılacak kombi birim yatırım maliyet (gckom) hesapları yapılmıştır.
2006 yılı için bir konutun kombi yatırım maliyeti (Ickom) ise kombi üretim firmalarının fiyat ortalaması
olarak 900 $ alınmıştır. Isı pompası hesaplarında konut sayısı toplam 20000 adet belirlenmiştir bu
nedenle de burada da aynı konut sayısı seçilmiştir. Kombi ömrü 20 ise yıl olarak alınmıştır. Bu durumda
üretilen birim ısı başına yatırım maliyeti
n
g ckom 
I
t 1
ckom
 
t 1
1
t
  1  n  i  n  (1  r )

 

n
( Eq ) kombi  (1  r )
($/kWqh)
(6)
t
t 1
denkleminden belirlenmektedir [7]. Ickom kombi yatırım maliyeti ($), birim yakıt maliyeti (gykom) ifade
etmektedir. Denklem (6)’dan yakıt maliyeti elde edilir. Birim ısı enerjisi başına toplam maliyeti
belirlemek için yakıt ve yatırım maliyeti toplanır.
gTkom=gckom+gf
($/kWqh)
(7)
Denkleminden kombi sistemi toplam birim ısı enerjisi maliyeti $/kWh olarak elde edilir. Şekil 4.’de ısı
pompası ile kombi sistemi birim maliyet açısından grafik olarak değerlendirilmiştir.
44
KAYA M.
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2009 (6) 39-47
0,055
gT ($/kWh)
Birim Maliyet ($ /kWh)
0,050
gckom ($/kWh)
0,045
0,040
0,035
0,030
0,025
0,020
0,015
0,010
0,005
60
70
80
90
100 110 120 130 140 150 160 170 180
Tkond (oC)
Şekil 4. Isı pompası yoğuşturucu sıcaklık değişiminde ısı pompası ile kombi birim maliyet değişimi.
5. SONUÇLAR ve ÖNERİLER
Bir sistemin uygulanabilir olabilmesi için ekonomik bakımdan da uygun bir maliyette olması şarttır. Bu
sebeple ısı pompasının ve kombi maliyet analizi yapılmıştır. Yapılan birim maliyet analizinde; ilk önce
ısı pompası birim yatırım maliyeti ele alınmıştır. Birim maliyet toplamı (gT)’a bakıldığında ise ısı
pompası yoğuşturucusu sıcaklığı artışına göre birim maliyet toplamı Şekil 4’de görüldüğü gibi 0.007449
$/kWh’dan başlayarak 0.05553 $/kWh’a kadar artış göstermektedir.
Isı pompası ile konut ısıtılmasının ekonomik olup olmadığını belirlemek için birim maliyet analizi
yapılmıştır. Belirlenen bu birim maliyet yine konut ısıtılmasında kullanılan yakıt türlerinden başlıca;
doğal gaz yakıtıyla, birim maliyet bakımdan mukayese edilmiştir. Şekil 4. bakıldığında mevcut bu yakıt
sistemlerinin birim maliyeti (gckom) tek bir değerde olduğundan sabit alınmış, ısı pompası birim maliyet
toplamı (gT) ise ısı pompası yoğuşturucu sıcaklık artışına göre arttığı görülmektedir. Şekil 4’e göre ısı
pompası yoğuşturucu sıcaklığı 60oC’de ısı pompası ekonomik açıdan avantajlı durumda iken ısı pompası
yoğuşturucu sıcaklığının artmasıyla, yaklaşık 100oC’de başa baş konumuna gelmektedir. Bu sıcaklığın
üzerindeki ısı pompası yoğuşturucu sıcaklılarında ise doğal gaz yakıtının kullanımı daha ekonomik
görülmektedir.
Isı pompası sisteminin, konut ısıtılmasında kullanılması hem ekonomik bir kazanç hem de doğal
kaynakların korunması ve çevre kirliliğinin azaltılması bakımından önemlidir. Isı pompaları geleneksel
sistemlere kıyasla ısı enerjisi giderini azaltmaktadır. Bütün elektrikli ısıtıcılara kıyasla ısı pompası
önemli bir enerji kazancı sağlamaktadır. Atık ısıların kullanılabilirliği sıcak akışta ki ısıya olan talep, ısı
pompası kullanımını artırmaktadır. Isı pompaları, çevremizdeki hava, toprak ve su gibi doğal ısı
kaynaklarından yararlanılarak endüstriyel uygulamalarda çokça kullanılmaktadır.
Isı pompası kullanımı, enerji tasarrufu, atık ısının değerlendirilmesi, güvenilirliğinin yüksek olması,
bakım masraflarının az olması, aşınma sorunu olmaması, kullanım ömrünün uzun olması, düşük
yüklerde çalışması durumunda bile sistem veriminin yüksek olması ve çevre kirliliği oluşturmaması gibi
avantajlarının bilinmesine rağmen henüz yaygın olarak kullanılmamaktadır. Ayrıca pazar payı istenen
noktaya gelmemiştir. Düşük sıcaklığa sahip yenilenebilir enerji kaynakları ısı pompası sistemlerinde
45
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2009 (6) 39-47
Isı Pompası Ve Kombi Isıtma Sistemleri Maliyet Analizleri
kullanılabilir. Hava, su, düşük sıcaklıklı jeotermal sular, deniz suyu, göller, güneş enerjisi gibi birincil
kaynaklar ısı pompaları için temel kaynak oluşturmaktadır. Bu kaynakların ısı pompalarında
kullanılması açısından ülkemiz avantaj teşkil etmektedir.
Bu atık ısı böylelikle değerlendirilerek ekonomik olarak enerji daha ucuza mal edilmiş olmaktadır.
Ülkemizde 2006 yılı verileri itibarıyla 12930 MWe kurulu güce sahip doğal gaz çevrim santralleri
bulunmaktadır [19]. Bu nedenle yerel bir çalışma olarak literatüre kaynak olmakla birlikte diğer
santralara da örnek teşkil etmektedir.
Birincil kaynaklardan katı, sıvı ve gaz yakıtların yakılmasıyla, başta COx, NOx, SOx gibi gazların
çevre emisyon miktarı artarak zararlı hale gelmektedir. Çevre kirliliği sağlık sorunları ve atmosferde
sera oluşturmasıyla iklim değişikliği gibi bir çok sorunlar oluşturmaktadır. Isı pompası, geleneksel
ısıtma sistemlerine göre birincil enerjiyi daha az tükettikleri için azot oksit (NOx), sülfür dioksit (SO2) ve
karbondioksit (CO2) gibi çevreye zararlı emisyonları önemli oranda azaltmaktadır.
6. SEMBOLLER
BM
COP
Ce
Cf
Ckom
Cm
Eq
Ee
em
ee
gc
ge
gm
gf
gT
gckom
gykom
Ickom
HP
İ
i
Ikbm
Ic
kh
k
M
m
Mix
nö
nb
ns
P
Po
Pv
Q
Qr
QH
:Birim maliyet
:Isı pompası performansı
:Elektrik fiyatı
:Yıllık kombi yakıt maliyeti
:Kombi maliyeti
:Yıllık işletme gideri
:Toplam yıllık konut ısı yükü
:Isı pompası yıllık elektrik enerjisi
: İşletme bakım maliyetinin yıllık artışı
:Elektrik fiyat yüzde artışı
:Isı pompası birim yatırım maliyeti
:Isı pompası birim elektrik maliyeti
:Isı pompası birim işletme –bakım maliyeti
:Kombi birim yatırım maliyeti
:Isı pompası toplam birim maliyeti
:Kombi maliyeti
:Kombi yakıt maliyeti
:Kombi fiyatı
:Isı pompası
:Tersinmezlik,
:iskonta oranı
:Kompresör gücüne göre birim maliyet
:Isı pompası yatırım maliyeti
:Konut sayısı
:İletkenlik katsayısı
:Mol kütle
:Kütle
:Karışım
:Isı pompası ömrü
:Yıllık ısı kullanım katsayısı
:Eş zamanlılık katsayısı
:Basınç
:Çevre basıncı
:Kısmi basınç
:Isı akısı
:Isı transferi
:Isıtma için gerekli ısı yükü
46
KAYA M.
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2009 (6) 39-47
QW
:Sıcak su için gerekli ısı yükü
qk
:Kilometre başına ısı kaybı
R
:Evrensel gaz sabiti,
:Isı pompası kullanım kapasitesi
Rk
r
:Faiz oranı
T
:Sıcaklık
To
:Çevre sıcaklığı
Tr
:Kontrol yüzey sıcaklığı
ti
:İç sıcaklık
tdmin :Minimum dış sıcaklık
U
:Toplam ısı transfer katsayısı
Wkop :Kompresör gücü
WHPK :Kompresör kapasitesi
YKİ :Yük komitasyonlu devir ayarlayıcı
7. KAYNAKLAR
[1] Dağsöz, A.K., Soğutma Tekniği, 1981, İstanbul.
[2] İleri, A., Yearly simulation of a solar-aided R22-DEGDME absorption heat pump system, Solar
Energy, Vol. 55, No. 4, 1995, pp. 255-265.
[3] Abou-Ziyan, H.Z.,. Ahmed, M. F. Metwally M. N And. Abd El-Hameed, H. M Solar-assisted R22
and R134a heat pump systems for low-temperature applications, Applied Thermal Engineering,
Vol. 17, Issue 5, May 1997, pp. 455-469.
[4] Yamankaradeniz R., and Horuz, I. The theoretical and experimental investigation of the
characteristics of solar-assisted heat pump for clear days, International Communications in Heat
and Mass Transfer, Vol. 25, Issue 6, August 1998, pp. 885-898.
[5] Torres Reyes, E., Picon Nuñez M. And Cervantesde J.G, Exergy analysis and optimization of a
solar-assisted heat pump, Energy, Vol. 23, Issue 4, April 1998, pp. 337-344.
[6] Huang B.J. And Chyng, J.P., Integral-type solar-assisted heat pump water heater, Renewable
Energy, Vol. 16, Issues 1-4, 4 January 1999, pp. 731-734.
[12] Kaya M., ‘Birleşik Çevrim Santralinde Ekserji Analizi Ve Atık Isının Değerlendirilmesi’ Sakarya
Üniversitesi Fenbilmleri Enstitüsü Doktora Tez Ocak-2005
[7] Aybers, N., Şahin B., ‘Enerji Maliyeti’ Yıldız Teknik Üniversitesi Yayın- İst –1995
[8] Naitai Tan. Waste water-resource heat pump air conditioning technology [J]. Construction science
and technology. 2005 (16):62-63.(In Chinese)
[9] Huang, G., Development and application of urban waste water-resource heat pump [J]. Fluid
machinery. 2005 (16):76-78. (In Chinese)
[10] Li, J., Tu, G., Zhou, W., The application of urban waste water-resource heat pump to residential
heating [J]. Fluid and machinery. 2004 (9):65-68. (In Chinese)
[11] Cuı, F., Lı, X., Zhou,H., ‘Technical and economic analysis on waste water-resource heat pump
heating and air conditioning system [J]. Energy efficient technology. 2005 (1):14-17. (In Chinese)
[13] Çengel, Y.A., Boles, A.M., Thermodynamics An Engineering Approach, McGraw-Hill, 1989,
USA
[14] Yumrutaş, R., Kunduz, M., Kanoğlu, M., ‘Exergy Analysis of Compression Refrigeration systems’
Exergy International Journal 2- 266-272 2002 ELSEVİER
[15] Bilgen, E., Takahashi, H., ‘Exergy Analysis and Experimental Study of Heat Pump Systems’
Exergy International Journal 2-259-265 2002 ELSEVİER
[16] http://www.eere.energy.goc/erec/factsheret
[17] http://www.matche.com/equipcost
[18] http://ww.dosider.org/tablo/sanayiyakitu.htm
[19] http://www. teas.gov.tr
47