FİNANS YÖNETİMİ Finans İşlevi İşletmenin ihtiyaç duyduğu fonları en uygun koşullarda ele geçirme ve işletmede mevcut ve sağlanan fonların en etkili şekilde kullanımı ve değerlendirilmesini sağlama çabalarına yönelik işletmecilik fonksiyonudur. Finans bölümü örgüt şeması Finansal Yönetim Amaçları İşletmenin finansal güvenliğini sağlamak İşletmenin finansal kârlılığını artırmak İşletmenin gelişme içinde finansal denge ve sürekliliğini korumak Sermaye Kaynağına Göre Sermaye 1. Öz Kaynak Sermayesi: Girişimci veya ortakların işletmeye tahsis ettikleri maddi veya maddi olmayan ekonomik değerlerdir. Dış Kaynak Sermayesi: İşletmenin borçlanma yoluyla işletme dışı kişi, kurum ve kuruluşlardan sağladığı sermayedir. Sermaye Kullanılış Biçimine göre Sermaye 2. Sabit Sermaye: Şekil değiştirmeden olduğu gibi kalan ve birden fazla üretim dönemine katılarak yavaş yavaş tükenen sermaye unsurlarıdır. Döner Sermaye (İşletme Sermayesi): İşletmenin bir faaliyet veya şekil değiştiren sermaye dönemi içinde paraya çevrilebilir varlıkları toplamıdır. Net Çalışma Sermayesi: Döner varlıklar toplamından kısa vadeli borçların çıkarılması sonucu kalan sermaye miktarıdır. Sermaye Niteliklerine Göre Sermaye 3. Maddi Sermaye: Elle tutulup gözle görülebilen sermaye unsurlarıdır, işletmenin maddi nitelikli varlıklarıdır. Maddi Olmayan Sermaye: Elle tutulup gözle görülemeyen sermaye unsurlarıdır. na maddi olmayan sermaye denir. Sermaye Maliyeti İşletmenin kullandığı fonların ortalama maliyetidir. 1. Dış Kaynak Sermayesi Maliyeti 2. Öz Kaynak Sermayesi Maliyeti İmtiyazlı Hisse Senetlerinin Maliyeti Adi Hisse Senetlerinin Maliyeti Dağıtılmayan Kâr'ların Maliyeti Finansman Türleri Kaynağına Göre Finansman Türleri 1. Öz Kaynaklardan Finansman 2. Dış Kaynaklardan Finansman 3. Oto Finansman 2. Süreye Göre Finansman Türleri 1. Uzun süreli finansman, 2. Kısa süreli finansman. 1. Oto Finansman İşletmenin faaliyetleri sonucu elde ettiği kârların tümünün veya bir kısmının dağıtılmayarak işletmede alıkonulması yoluyla sermaye ihtiyacının karşılanmasıdır. Finansman Kaynakları 1. Geleneksel Finansman Kaynakları a) Uzun Süreli Finansman Kaynakları Öz Kaynaklardan Uzun Süreli Finansman Dış Kaynaklardan Uzun Süreli Finansman Kısa Süreli Finansman Kaynakları 2. Yeni Finansman Kaynakları a) Finansal Kiralama (Leasing) b) Faktoring (Factoring) c) Forfaiting d) Risk Sermayesi (Venture Capital) b) Finansal Kiralama (Leasing) Bir varlığın belirli bir süre için kullanma hakkının kiraya verenden kiralayana geçmesini sağlayan bir sözleşmedir. Faktoring (Factoring) Bir ürünün kredili satışından doğan satıcı firmanın alacak hakkının faktör adı verilen aracı bir kuruluşa devrini sağlayan bir finansman tekniği ve sözleşme türüdür. Faktoring İşlemi ve Aşamaları Fortfaiting Ürünün genellikle dış satımından doğan orta ve uzun dönemli bir alacak hakkının “forfaiter” denen bir aracı finansman kuruluşu tarafından üstlenilmesi sözleşmesidir. Forfaiting İşlemi ve Aşamaları Risk Sermayesi (Venture Capital) Gelişme potansiyeli olan küçük ve orta ölçekli girişimlerin sermaye ihtiyaçlarının desteklenmesi amacıyla büyük yatırımcılar ve finansal kuruluşlar tarafından sağlanan finansman imkânlarıdır. Finansal Tablolar 1. Bilanço: Bir işletmenin belli bir tarihteki iktisadi ve mali yapısını gösteren bir tablodur. 2. Gelir Tablosu: Bir faaliyet dönemi içinde cereyan eden faaliyetlerin sonuçlarını gösteren tablodur. Gelir tablosunun içermesi gereken bilgiler: 3. Satışlara ilişkin bilgiler Satılan malların maliyetine ilişkin bilgiler Faaliyet giderlerine ilişkin bilgiler Diğer gelir ve giderlere ilişkin bilgiler Kâr veya zararla ilgili bilgiler Fon Akım Tablosu: İşletmelerin fon plânlamasında kullandıkları fon kaynaklarını ve kullanım yerlerini gösteren tablodur. Finansal Analiz İşletme yöneticileri, plânlanan hedeflere ulaşıp ulaşılmadığını denetlemek, işletme sahip ya da hissedarları, kendi paylarındaki değer artış ve azalışlarını öğrenmek, işletmeye kredi verecek kuruluşlar ise işletmenin borç ödeme yeteneğini ölçmek için finansal analizden yararlanırlar. Başlıca finansal analiz araçları: Başa baş analizi, Fon akış analizi. Finansal Tabloların Analizinde Kullanılan Oranlar 1. 2. 3. 4. Likiditeyi Ölçen Oranlar Faaliyet Oranları Finansal Yapı Oranları (Kaldıraç Etkisini Ölçme Oranları) Kârlılık Oranları Finansal Tabloların Analizinde Kullanılan Oranlar Likiditeyi Ölçen Oranlar 1. • • Cari Oran Cari Oran = Döner Değerler / Kısa Vadeli Borçlar Asit-Test Oranı (Likidite Oranı) Döner Değerler - Stoklar Likidite Oranı = Kısa Vadeli Borçlar Finansal Tabloların Analizinde Kullanılan Oranlar Faaliyet Oranları 2. • • • Stokların Dönme Çabukluğu Satılan Malların Maliyeti Ortalama Stok Alacakların Dönme Çabukluğu Satışlar ½ (Dönem Sonu Alacaklar+Dönem Başı Alacaklar) Sabit Varlıkların Dönme Çabukluğu Satışlarla sabit değerler arasındaki orandır. Finansal Tabloların Analizinde Kullanılan Oranlar Finansal Yapı Oranları (Kaldıraç Etkisini Ölçme Oranları) 3. • • Borçların Toplam Varlıklara Oranı: İşletmenin toplam yatırımının yüzde kaçının borç fonlarla (dış kaynaklarla) finanse edildiğini gösterir. Faizin Kaç Kere Kazanıldığı Oranı: Faiz düşülmeden önceki gelir (vergiden önceki gelir) rakamı faize bölünerek hesaplanır. Finansal Tabloların Analizinde Kullanılan Oranlar Kârlılık Oranları 4. • • Toplam Varlıkların Kârlılığı Net Kâr Toplam Net Varlıklar Öz Sermayenin Kârlılığı Net Kâr Öz Sermaye Tutarı Başa Baş ( Kâr'a Geçiş) Analizi İşletmenin değişken ve sabit maliyetleri ile kârları arasındaki ilişkinin belirlenmesi analizidir. Başa Baş noktası iki yolla bulunabilir: 1. Grafik Çizimi Yoluyla Başa Baş Noktası 2. Matematiksel Yöntemle Başa Baş Noktası Başa Baş ( Kâr'a Geçiş) Analizi 1. Grafik Çizimi Yoluyla Başa Baş Noktası Başa Baş ( Kâr'a Geçiş) Analizi 2. Matematiksel Yöntemle Başa Baş Noktası Başa Baş analizi işletmelerde çeşitli amaçlarla kullanılır. İşletmenin Başa Baş Noktasındaki Satış Gelirine Göre; Toplam Sabit Giderler Toplam Değişken Giderler 1 - Toplam Satış Gelirleri Başa Baş ( Kâr'a Geçiş) Analizi 2. Matematiksel Yöntemle Başa Baş Noktası Amaçlanan Kâr Miktarına Göre Başa Baş Noktası: Amaçlanan Kâr + Toplam Sabit Giderler Birim Satış Fiyatı – Birim Değişken Giderler Başa Baş ( Kâr'a Geçiş) Analizi 2. Matematiksel Yöntemle Başa Baş Noktası Kapasite Yüzdesine Göre Başa Baş Noktası Toplam Sabit Giderler Toplam Değişken Giderler 1Toplam Satışlar İşletmenin X Satış Kapasitesi Başa Baş ( Kâr'a Geçiş) Analizi 2. Matematiksel Yöntemle Başa Baş Noktası Satılacak ya da Üretilecek Mal Miktarına Göre Başa Baş Noktası: Toplam Satış Giderleri Birim Satış Fiyatı – Birim Değişken Giderler Finansal Planlama İşletmenin gelecekteki finansal durumunu öngörme, tahmin etme işlemidir. Amaçları: Gelecekte gerekecek fonları sağlamak, Fonları en uygun maliyetle sağlamak, Fon maliyetleri ile riskler arasında denge sağlamak, Finansal yapıyı değişen koşullara uydurmak, Beklenen nakit fazlalıklarına kullanım yerleri, beklenen nakit açıklarına çare aramak ve işletmeyi mali dengede tutmak. Finansal Planlama Türleri 1. 2. 3. Olağan Finansal Planlar: İşletmenin gelirleri ile giderlerini dengeleme amacını güden finansal planlardır. Özel Finansal Planlar: İşletmelerin kuruluşları, genişletilmeleri, birleştirilmeleri, güçlendirilmeleri ve tasfiyeleri nedeniyle özel olarak bir defaya mahsus hazırlanır. Olağanüstü Finansal Planlar: Yatırım ve uzun süreli sermaye ihtiyacını kapsayan planlardır. Finansal Denetim Gerçekleşen finansal sonuçların önceden saptanmış standartlarla karşılaştırılması ve faaliyetlerin amaçlara uygun olup olmadığının ölçülmesidir. Finansal Piyasalar Bir ekonomide fon fazlasını fon eksiği olan kesimlere aktarma işlerini düzenleyen piyasa sistemidir. 1. 2. Para Piyasası: Bir veya bir yıldan az süreli (vadeli) fon alış verişlerinin yapıldığı finans piyasalarıdır. Sermaye Piyasası: Bir yıldan uzun süreli (vadeli) fon alış verişlerinin yapıldığı finans piyasalarıdır