Muharrem Taç M2 Bilişim - Gelecekonline Tizen (Tie Zen) Nedir ? Tizen (Tie Zen) Nedir ? Tizen akıllı telefonlarda, tabletlerde, araç cihazlarında, televizyonlarda kullanılabilecek çok yeni açık kaynak kodlu bir mobil işletim sistemidir. MeeGo projesinin devamıdır Tamamen HTML5 düşünülerek ortaya çıkmış olan Tizen’de uygulamalar HTML, Javascript ve CSS ile yazılmaktadır. Resmi sitesi: http://www.tizen.org Destekleyen kuruluşlar http://www.tizenassociation.org http://www.linuxfoundation.org Tizen’e destek veren şirketler Şu anda en çok Samsung ve Intel destek vermektedir. Samsung’un Bada ile Tizen’i birleştireceği konuşulmaktadır. Henüz bu haberlere yalanlama veya doğrulama gelmedi. Tizen Association şirketleri: Linux Foundation’a destek veren şirketler için: http://www.linuxfoundation.org/about/members maemo moblin meego bada tizen mer Mimari Mimari Aşağıdaki mimari çiziminden de anlaşılacağı üzere çok ince bir kernel ve servis katmanı üzerinde asıl Tizen’in odaklandığı Web API ve Web Uygulamaları bulunuyor. Kurulum Kurulum ile ilgili genel bilgiler SDK ve IDE henüz alfa aşamasında ve buna rağmen kurulabiliyor, ve proje yapılıp emülatöre yüklenebiliyor, IDE olarak Eclipse altyapısı kullanılmış ve bazı pluginler geliştirilerek kullanıma sunulmuş, Kurulum henüz sadece 32 Bit Ubuntu üzerine yapılabiliyor, Kurulum öncesinde 32 Bit Ubuntu’ya bazı kütüphanelerin yüklenmesi gerekiyor, Bu kütüphaneler: Oracle Java (Ubuntu depolarındaki adıyla Sun Java) , qemu-kvm, binutils-multiarch, debhelper, fakeroot ,realpath, libsdlgfx1.2-4, gettext, procps, xsltproc, libdbus-1-3, liblua5.1-0, libexif12, libcurl3 Geliştime dili HTML + JavaScript ve CSS. Çünkü Tizen Mimarisinden de görüldüğü üzere yapı ağırlıklı olarak web Framework üzerinde kurulmuş. Asıl amaç HTML5 uygulamalarına başarılı bir destek sağlamak. Kurulum Kurulum için 32 Bit Ubuntu 10.10 ve üzeri işletim sistemi gerekiyor. Muhtemelen “bu devirde 32 bit işletim sistemi neden yükleyeyim” diye düşünebilirsiniz bu durumda sanal makine kullanmanız en uygunu olacaktır. Ben de öyle yaptım ve VirtualBox’a 32 bit Ubuntu yükledim. Ubuntu’ya Sun Java yüklemek her zaman en çok sorulan sorulardan biri ve bu konuya en kolay yöntem şöyle. Ubuntu Software Sources’dan Other Software’de bulunan iki yeri işaretlemek. Bu işaretlemeden sonra sun java araması ile yükleme yapılabilir. Buradan Sun Java JDK yüklemesi yapılmalıdır. Kurulum Kurulum Kurulum Java yüklemesinin başarılı şekilde yüklenip yüklenmediğini komut satırında java -version yazarak öğrenebilirsiniz. java -version java version "1.6.0_26" Java(TM) SE Runtime Environment (build 1.6.0_26-b03) Java HotSpot(TM) Client VM (build 20.1-b02, mixed mode, sharing) Java yüklemesinden sonra gerekli bileşenleri yüklemek gerekiyor. Bu işlemin en kısa hali komut satırında aşağıdaki komutu vermek: sudo apt-get install qemu-kvm binutils-multiarch debhelper fakeroot realpath libsdl-gfx1.2-4 gettext procps xsltproc libdbus-1-3 liblua5.1-0 libexif12 libcurl3 Kurulum Bu yüklemeden sonra Tizen SDK’sını yüklemek için gereken dosyayı indirebiliriz. İndirme adresi : https://developer.tizen.org/sdk.html Kurulum Buradan indireceğimiz tizen_sdk.bin SDK’nın kendisi değildir. Kurulum ve asıl indirme için gereken bir dosyadır. İndirelecek SDK ise 1.2 GB tutuyor. Fakat kurulum gerçekleştikten sonra SDK ve IDE birlikte iniyor yanı ayrı ayrı indirmeye gerek bulunmuyor. tizen_sdk.bin dosyasını indirdikten sonra çalıştırma izni vermeliyiz. sudo chmod +x tizen_sdk.bin ve bu komuttan sonra artık yükleyiciyi çalıştırabiliriz. ./tizen_sdk.bin Yükleme işlemi başlıyor. Kurulum Kurulum Kurulum Kurulum Kurulum İndirme - yükleme işleminden sonra Ubuntu’ya Tizen menüleri eklenir. Emülatör Emülatör Tizen emülatörünü düzenlemek ve çalıştırmak için Emulator Manager yazılımı kullanılıyor. Emulator Manager açılınca 480 x 800 piksellik bir hazır cihaz olduğunu görülüyor. Create butonu ile yeni bir cihaz yaratabilir Modify ile mevcut cihazları düzenleyebilir, Delete ile silebilir (default cihaz silinemiyor bu arada) Reset ile cihazın varsayılan durumuna geri dönebilir, Refresh ile yenileyebilir, Details ile cihaz hakkında bilgi alabiliz. Ama tabi bir emülatör ile en çok kullandığımız buton kuşkusuz Start butonudur. Emülatör Emülatör Tarayıcı ile internete girilebiliyor ve useragent HTTP header olarak şöyle bir imza bırakıyor: user-agent=[Mozilla/5.0 (Linux; U; Tizen/1.0 like Android; en-us; AppleWebKit/534.46 (KHTML, like Gecko) Tizen Browser/1.0 Mobile] Emülatör Üstteki görev çubuğu aynen Android’de olduğu gibi aşağıya çekilebiliyor ve gayet yararlı şekilde kullanılabiliyor. Örneğin hafızadaki uygulamaları durdurmak için. Tizen ile Yazılım Geliştirme Tizen ile Yazılım Geliştirme Şimdilik sadece 32 Bit Ubuntu üzerine kurulabilen Tizen SDK kurulumu ile Eclipse Ingido tabanlı geliştirme ortamı da kuruluyor. Yani Android’de olduğu gibi SDK ile IDE ayrı ayrı kurulmuyor. Bu geliştirme ortamına Appications -> Other -> Tizen IDE menüsünden ulaşabiliyoruz. Tizen ile Yazılım Geliştirme Tizen IDE’yi açtığımızda standard Eclipse açılışındaki gibi Workspace soran ve varsayılan olarak kullanıcı dizininde /home/KULLANICI_ADI/workspace olarak dizin öneren ekran geliyor. Bu dizin yoksa oluşturulacaktır. Eğer istersek workspace dizinimizi değiştirebiliriz. Tizen ile Yazılım Geliştirme Bu ekranı geçtikten sonra Tizen’in dökümanlarını inceleyebileceğimiz açılış ekranına geliyoruz. Tizen’in sitesinde de bulunan dökümanlara bu ekranda bulunan ilk iki linkten de erişebiliyoruz. Tizen ile Yazılım Geliştirme Tizen ile Yazılım Geliştirme Tizen ile Yazılım Geliştirme Tizen ile Yazılım Geliştirme Yeni uygulama oluşturma ekranı Tizen ile Yazılım Geliştirme Temel bir Tizen uygulama şablonu Tizen ile Yazılım Geliştirme jQuery Mobile Şablonları Tizen ile Yazılım Geliştirme Daha çok tabletler için kullanılabilecek Master-Detail şablonu jQuery Mobile Şablonları Tizen ile Yazılım Geliştirme Akıllı telefonlar için Multi-Page uygulama şablonu jQuery Mobile Şablonları Tizen ile Yazılım Geliştirme Çeşitli navigasyon örneklerinden oluşan bir jQuery Mobil uygulama şablonu jQuery Mobile Şablonları Tizen ile Yazılım Geliştirme Tek sayfalı bir örnek jQuery Mobile uygulaması şablonu Tizen ile Yazılım Geliştirme HTML5 Boilerplate adlı HTML5 şablon sistemi kullanılarak uygulama oluşturmak için kullanılabilecek örnek şabon. HTML5 Boilerplate hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için : http://html5boilerplate.com/ adresine bakabilirsiniz. Tizen ile Yazılım Geliştirme CoderDeck adlı web sunumları için şablon. Ayrıntılı bilgi için : http://cykod.github.com/CoderDeck adresine bakabilirsiniz. Tizen ile Yazılım Geliştirme Wholesale Applications Community (Wholesale Uygulamalar Topluluğu) tarafından geliştirilmekte olan bir HTML5 yazılım geliştirme şablonu. Ayrıntılı bilgi için http://www.wacapps.net adresine bakabilirsiniz: Tizen ile Yazılım Geliştirme Sample (Örnek) Sekmesindeki Uygulama Şablonları Tizen ile Yazılım Geliştirme Sample (Örnek) Sekmesindeki Uygulama Şablonları Tizen ile Yazılım Geliştirme Sample (Örnek) Sekmesindeki Uygulama Şablonları Tizen ile Yazılım Geliştirme Sample (Örnek) Sekmesindeki Uygulama Şablonları Tizen ile Yazılım Geliştirme Bu şablonların ve örneklerin tamamı HTML5 standartlarına uygun olarak yapılmıştır ve HTML, CSS ve JavaScript ile geliştirilmektedir. Uygulamalar emülatöre veya cihaza gönderilirken .wgt formatında gönderilir. WGT bir w3c standardıdır. Widget adı verilen bu standart hakkında http://www.w3.org/TR/widgets/ adresinden detaylı bilgiye ulaşılabilir. Tizen ile Yazılım Geliştirme Örnek proje CihazBilgi Tizen ile Yazılım Geliştirme Uygulamayı emülatöre göndermek için sğ tuş ile tıklayıp Run As -> Tizen Web Application komutu veriyoruz. Bu komut ile birlikte Tizen IDE uygulamayı wgt haline getirip emülatöre gönderiyor ve emülatör üzerinde çalıştırıyor. Tizen ile Yazılım Geliştirme Console View