AR&GE BÜLTEN 2014 MART– SEKTÖREL BİNALARDA GÖRÜNTÜ KİRLİLİĞİNE NEDEN OLAN RADYO VE TV ÇANAK ANTENLERİ Nurel KILIÇ Şehirlerin doğal görünümünü bozan baz istasyonları, çanak antenler ve reklam panolarına düzenleme getirilmektedir. Türkiye'de frekans planlaması dahilinde belirli illerde toplam 400 milyon lira maliyetle 800 adet verici anten kurulacaktır. Televizyon ve radyolara frekans tahsisi amacı ile çıkarılan Radyo ve Televizyon Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun 03 Mart 2011 tarihinde yürürlüğe girerken, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ve Bilgi teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun (BTK) bu alanda yaptıkları çalışmalarda da son aşamaya gelinmiştir. Kanunun geçici 4. Maddesi'ne göre, Türkiye Cumhuriyeti 2015 yılı başında dijital karasal yayına geçmek zorundadır. Kanun Türkiye'de var olan yayıncılık politikasını da yeniden belirleyecektir. Dijital karasal yayına geçiş ile birlikte Türkiye'de bulunan 17 milyon adet uydu antenin bir takvim dahilinde kullanım dışı kalacak, bu sayede görüntü kirliliği de ortadan kalkacaktır. Geçiş döneminde mevcut antenlerin sökülmesi için bir takvim belirlenerek ve o süre zarfında antenlerin çatılardan veya binalardan sökülmesi sağlanacaktır. Frekans tahsisi ile birlikte tıpkı radyolarda olduğu gibi televizyonların da hiçbir bağlantı olmadan her yerde izlenebilmesi sağlanacaktır. 5 AR&GE BÜLTEN 2014 MART – SEKTÖREL Dijital karasal yayın olduğu için hem görüntü kalitesi hem de ses kalitesi çok yüksek olacak, bunun yanı sıra televizyon ve radyolar yeni teknoloji ile birlikte tek frekanstan tüm ülkeye yayın yapma imkanı bulacak ve bölgesel yayıncılığa da kavuşmuş olacaktır. Yayıncılar tarafından yayınlarının nerede, ne zaman ve kaç kişinin izlediği bilgisine ulaşabileceklerdir. Bu bilgi doğrultusunda da reklamlar, bölgesel olarak planlanabilecektir. Yeni dönem; yayıncılığa ve iş dünyasına farklı bir anlayış getirirken, haberleşme, iletişim ve yayıncılığın tek bir platform üzerinden yapılmasını sağlayacaktır. Bu doğrultuda Görüntü Kirliliği Kontrol Yönetmeliğine göre, şehirler yalnızca insanların biyolojik ihtiyaçlarını karşılayan işlevsellik değil aynı zamanda toplumların psikolojik ve entelektüel gereksinimlerine cevap veren estetik nitelikler de taşıyacaktır. Yeşil alan yokluğu, monoton ve iç içe yapılaşma, görüş alan darlığı, dış cephe görüntüsündeki karmaşa, enkazlar, birikintiler, gelişigüzel atıklar, levha ve tabelalardaki oransızlık ve gelişigüzellik gibi kentlerde kirlilik oluşturan görüntülerin engellenmesine yönelik tedbirler alınacaktır. Şehirlerdeki reklam ve tanıtım panoları, estetik ve mimari dokuyu bozmayacak şekilde, kentin doğal ve tarihi siluetine göre tasarlanacaktır. Bina ve sair yapıların cephelerine yapılacak reklam ve tanıtım araçlarındaki ürün mesajı, cephe yüzeyinin yüzde 50'sini geçemeyecektir. Ayrıca, ana cadde, bulvar ve meydan gibi işlek alanlarda bulunan yapılar arasında uyumun sağlanması amacıyla, bina dış cepheleri aynı boyayla giydirilecektir. Bir yerleşim yerinde kullanılan her türlü reklam ve tanıtım aracında mimari doku ve estetiğin korunması için malzemesi tek tip olması zorunlu olacaktır. Yeni düzenlemeye göre, konut amacıyla kullanılan apartmanların çatısına eczane, market, lastik firması ticari tabelaları konulamayacaktır. Meydanlardaki binaların dış cephesinin tek tip olmasının sağlanması ile tarihi dokuyu bozan abartılı neonlara da yasak gelecektir. Sonuç alarak, balkon ve dış cephelerdeki çanak antenlerin oluşturduğu görüntü kirliliğinin önüne geçilmesi planlanmaktadır. Bu süreçte, şehirler insanların psikolojik ve entelektüel ihtiyaçlarını karşılayan estetik nitelikler taşıyacak şekilde tasarlanmalıdır. Kentsel dönüşüm projesi kapsamında apartmanların evlerin girişlerine kadar tamamen bir çevre kirliliği oluşturan çanak antenler vb. gerekli altyapının oluşturulması ile görüntü kirliliği ortadan kaldırılabilecektir. 6