Türk Gö¤üs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi Turkish Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery Kalp Cerrahisinde Görüntüler (a) Images in Cardiac Surgery Sol ön inen arterden kaynaklanan koroner arter fistülünün cerrahi onar›m› Surgical treatment of a coronary artery fistula originating from the left anterior descending artery Suat Nail Ömero¤lu, ‹lker Matarac›, Murat Bülent Rabufl, Gökhan ‹pek, Cevat Yakut (b) Kartal Kofluyolu Yüksek ‹htisas E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Klini¤i, ‹stanbul Altm›fl bir yafl›nda erkek hasta koroner arter hastal›¤› ile eflzamanl› sol ön inen arterden kaynaklanan ve pulmoner artere dökülen koroner arter fistülü nedeniyle ameliyat edildi. Kardiyopulmoner bypass alt›nda koroner revaskülarizasyon ve fistül total eksizyonu yap›lan olgunun ameliyat sonras› dönemi sorunsuz geçti. A 61-year-old male patient was operated on for coronary artery disease and a concomitant coronary artery fistula between the left anterior descending artery and the pulmonary artery. The operation was performed on cardiopulmonary bypass with coronary revascularization and total excision of the fistula. The postoperative period was uneventful. Key words: Coronary angiography; coronary vessel anomalies/ surgery; fistula/congenital; pulmonary artery/abnormalities. fiekil 1. (a) Ameliyat öncesi koroner anjiyografide kranio-kaudal pozisyonda fistülün görüntüsü. (Ok: Fistülün bafllang›ç yeri) (b) Sol lateral pozisyonda fistülün seyri. (Ok: Fistülün ç›k›fl yeri) Altm›fl bir yafl›nda erkek hasta eforla ortaya ç›kan gö¤üs a¤r›s› ve nefes darl›¤› yak›nmalar›yla baflvurdu. Hastan›n bu yak›nmalar›n›n yaklafl›k sekiz ayd›r sürdü¤ü ve üç ay önce anteroseptal miyokard infarktüsü geçirdi¤i ö¤renildi. Fizik muayenede özellik saptanmad›. Kardiyak oskültasyonda üfürüm duyulmad›. Elektrokardiyog- rafide sinüs ritmi ve sol dal blo¤u, transtorasik ekokardiyografide sol ventrikül disfonksiyonu (ejeksiyon fraksiyonu %30) saptand›. Anjiyografik incelemede, sol ön inen (LAD) arterde %70, diagonal 1’de %80 lezyon yan› s›ra LAD’nin proksimalinden kaynaklanan ve pulmoner artere dökülen koroner arter fistülü görüldü (fiekil 1a, b). Yaz›flma adresi: Dr. Suat Nail Ömero¤lu. Kartal Kofluyolu Yüksek ‹htisas E¤itim ve Arafltırma Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Klini¤i, 34718 Cevizli, ‹stanbul. Tel: 0216 - 459 40 41 e-posta: suatnail@yahoo.com Türk Gö¤üs Kalp Damar Cer Derg 2005;13(3):303-304 303 GÖRÜNTÜLER Anahtar sözcükler: Koroner anjiyografi; koroner damar anomalisi/cerrahi; fistül/do¤ufltan; pulmoner arter/anormallik. Ömero¤lu et al. Surgical treatment of a coronary artery fistula originating from the left anterior descending artery (a) (b) Do¤ufltan koroner arter fistülleri koroner dolafl›m›n embriyolojik geliflimindeki bozukluk sonucunda oluflmaktad›r. Genellikle asemptomatik seyirlidir; hemodinamik de¤ifliklikler ortaya ç›kt›¤›nda angina, konjestif kalp yetersizli¤i veya bakteriyel endokardit görülebilir. Hemodinamik de¤ifliklikler fistülün bafllang›ç yeri, çap› ve sonland›¤› yere göre oluflmaktad›r. Hastam›zda gö¤üs a¤r›s› ve nefes darl›¤› yak›nmalar› koroner arter hastal›¤› ve sol ventrikül disfonksiyonu sonucu ortaya ç›km›fl olabilece¤i gibi, fistüle ba¤l› olarak da geliflmifl olabilir. Tan›da selektif koroner anjiyografinin rolü esast›r. Koroner arter fistülleri ço¤unlukla sa¤ koroner arterden, %36 oran›nda da sol koroner sistemden kaynaklanmaktad›r. Fistülün sonlanma yeri hemen hemen tüm olgularda kalbin sa¤ taraf›d›r (sa¤ ventrikül %39, sa¤ atriyum %33, pulmoner arter %20). Kalbin sol taraf›na drenaj oldukça nadirdir (%2).[1] Koroner arter fistüllerinin do¤al seyrinde hemodinamik de¤iflikliklerle birlikte anevrizma oluflumu ve rüptür, embolizasyon veya pulmoner hipertansiyon geliflimi bildirilmifltir.[2] Bu nedenle, asemptomatik hastalarda cerrahi onar›m için flant oran› ve ilgili koroner arterin çap› önemlidir.[3] Cerrahi onar›mda ulafl›labilirse fistül atan kalpte eksternal olarak ligate edilebilir. Ancak, ideali proksimal anevrizma geliflimi ve embolizasyonu önlemek için, fistülün kardiyopulmoner bypass alt›nda bafllang›ç ve sonlanma yerinin çift tarafl› kapat›lmas›d›r. Ameliyat sonuçlar› baflar›l›d›r. fiekil 2. (a) Ameliyatta koroner arter fistülünün görüntüsü. Sol ana koroner arter ve pulmoner arter aras›ndaki fistül ok ile gösterilmifl. (b) Fistülün eksize edildikten sonraki görünümü. Nadir görülen do¤ufltan koroner arter fistülünün LAD’den kaynaklanan türüne daha da nadir rastlanmaktad›r. KAYNAKLAR IMAGES Hasta ameliyata al›narak kardiyopulmoner bypass alt›nda fistül eksplore edildi. Sol ön inen arterin proksimal segmentinden bafllayan, kalbin ön yüzünde seyredip pulmoner arterde sonlanan do¤ufltan koroner arter fistülü görüldü (fiekil 2a). Fistül, bafllang›ç ve sonlanma yerleri ortaya ç›kar›larak eksize edildi (fiekil 2b). Sol ön inen arter, sol internal mammaryan arter ve D1 safen ven greft kullan›larak revaskülarize edildi. Ameliyattan sonra sorun gözlenmedi; 10. günde yap›lan kontrol koroner anjiyografide fistüle ait görüntü kaybolmufltu, bypasslar aç›kt›. 304 1. Karagoz HY, Zorlutuna YI, Babacan KM, Tasdemir O, Yakut C, Kutuk E, et al. Congenital coronary artery fistulas. Diagnostic and surgical considerations. Jpn Heart J 1989; 30:685-94. 2. Midell AI, Bermudez GA, Replogle R. Surgical closure of left coronary artery-left ventricular fistula: the second case reported in the literature and a review of the five previously reported cases of coronary artery fistula terminating in the left ventricle. J Thorac Cardiovasc Surg 1977;74:199-203. 3. Carrel T, Tkebuchava T, Jenni R, Arbenz U, Turina M. Congenital coronary fistulas in children and adults: diagnosis, surgical technique and results. Cardiology 1996;87:325-30. Turkish J Thorac Cardiovasc Surg 2005;13(3):303-304