elektrik ve elektrik devreleri

ELEKTRİK VE
ELEKTRİK DEVRELERİ
BÜLENT DİLEKOĞLU
İSTİKLAL İ.Ö.OKULU
FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENİ
Elektrik çeşitleri ve özellikleri
Elektrik ölçü birimleri
Ohm kanunu
Elektrik Devreleri
Dirençlerin(Lambaların) seri bağlanması
 Dirençlerin(Lambaların) paralel bağlanması
 Dirençlerin (Lambaların)karışık bağlanması

ELEKTRİK ÇEŞİTLERİ VE
ÖZELLİKLERİ
1. Statik elektrik (Durgun elektrik)
2. Dinamik elektrik (Elektrik akımı )
a) Doğru akım ( AC )
b) Alternatif akım ( DC )
1. Statik elektrik: Cam çubuk ipekli ipekli kumaşa,ebonit çu
buk yün kumaşa sürtüldüğünde cam çubuk artı ile yüklenirken
ebonit çubuk eksi ile yüklenir.Bu yükler bu cisimler üzerinde
kaldığı için bu tür elektriklenmeye statik elektrik denir.
2.Dinamik elektrik: Elektrik yüklerinin serbest elektronlar tarafından taşınmasıyla meydana gelen elektriğe dinamik
elektrik (Elektrik akımı) denir.
İkiye ayrılır.
a)Doğru akım: İki kutup arasında zamana
bağlı olarak yönü ve şiddeti değişmeyen
akıma doğru akım denir.
Örn: Pil,akümülatör vb.
b)Alternatif akım: iki kutup arasında
zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti
değişen akıma alternatif akım denir.
Örn: Şehir şebekesi
ELEKTRİK ÖLÇÜ BİRİMLERİ
Elektrik ölçü birimi olarak amper kullanılır.
 1 Amper: saniyede 6,28x10 elektron akıtan
devrenin akım şiddetine 1 amper denir
 Potansiyel farkı: Bir elektrik devresinin iki
ucu arasındaki elektron sayısı farkına
potansiyel farkı denir. Birimi volttur.
 Elektro motor kuvvet(EMK):Bir üretecin
(pilin)iki kutbunda hiç bir alıcı olmadan sahip
olduğu gerilme E.M.K. denir.
Direnç: bir devrenin elektrik akımı geçişine karşı
göstermiş olduğu zorluğa direnç denir. Birimi ohm
dur. Ohmmetre denilen aletle ölçülür.
1Ohm: 0C sıcaklıkta 1mm kesitinde 106,3 cm
boyundaki cıva sütunun elektrik akımına göstermiş
olduğu dirençtir.
Akımın geçmesine direnç gösterme ile ilgili olarak
malzemeler 4 grupta sınıflandırılır.
a)İletkenler:Atom yapıları incelendiği zaman dış
yörüngelerinde dörtten az elektron olan ve elektron
proton bağları zayıf olan maddelerdir. Örnek olarak
metaller
b)Yalıtkanlar: Atom yapıları incelendiği zaman en dış
yörüngelerinde dörtten fazla elektron bulunan ve
elektron proton bağları kuvvetli maddelerdir. Örnek
olarak cam, porselen, bakalit,lastik vb.
c) Yarı iletkenler: Atom yapıları incelendiği zaman en
dış yörüngelerinde dört elektron bulunan
maddelerdir. Örnek olarak germanyum, silisyum
d) Süper iletkenler :Belli sıcaklıkta dirençleri sıfırdır.
OHM
KANUNU
Bir elektrik devresinden geçen akım ile
potansiyel farkı arasındaki oran devrenin
direncini verir.
 V=Potansiyel
farkı (volt)
 I=Akım şiddeti(amper)
 R=Direnç(ohm)
 Buna göre; R=V/I olur.
ELEKTRİK DEVRELERİ
A ) DİRENÇLERİN SERİ BAĞLANMASI:
Alıcı ve üreteçlerin tek bir hat üzerinde yan yana sıralanmasıdır.
Seri bağlı dirençlerin özellikleri:
a) Seri bağlı dirençlerin her birinden aynı miktarda akım geçer. Bu
akım üreteçlerden çekilen ana koldaki akımıdır.
b) Devredeki dirençlerin toplamı devrenin toplam direncine eşittir.
c) Seri devrede direnç sayısı artıkça toplam direnç artar.
d) Seri bağlı dirençlerde her direnç üzerinde düşen gerilim farklıdır.
(Dirençler özdeş ise aynıdır).Gerilimlerin toplamı toplam gerilime eşittir.
SERİ BAĞLI AMPULLER
B) DİRENÇLERİN PARALEL BAĞLANMASI



Dirençlerin ve üreteçlerin karşılıklı olarak bağlanmasıdır
Paralel bağlı dirençlerin özellikleri:
a) Paralel bağlı dirençlerin gerilimleri birbirine eşittir ve toplam
gerilime eşittir.

b) Toplam direnç devredeki dirençlerin tersinin toplamına eşittir.

c) Paralel devrede direnç sayısı arttıkça toplam direnç azalır ve
devredeki en küçük dirençten küçük olur.

d) Paralel bağlı dirençlerde her dirençten geçen akım farklı(Dirençler
özdeş ise aynı)dır.Akımların toplamı ana koldaki akıma eşittir.
PARALEL BAĞLI LAMBALAR
C) DİRENÇLERİN KARIŞIK BAĞLANMASI

Hem seri, hem de paralel bağlı devrenin özelliklerini birlikte
taşıyan devrelerdir.

Devrenin çözümü sırasında öncelikle paralel veya seri olan


elemanlar kendi aralarında hesaplanarak devrenin son durumuna

göre işlem yapılır.
KARIŞIK BAĞLI AMPULLER