RÖNESANS

RÖNESANS
Rönesans’ın kelime anlamı “yeniden
doğuş”tur. İlk olarak İtalya’da ortaya
çıkan Rönesans, 15 ve 16 yüzyıllarda Batı
Avrupa’da edebiyat,
sanat, bilim alanındaki gelişmeleri ifade
eder.

Rönesanssın Ortaya Çıkmasında Etkili Olan Faktörler
* Ortaçağ'ın sonlarına doğru kültür ve sanat alanında belirli bir
birikimin oluşması,

* Kağıdın bollaşması ve matbaanın icadı ile fikir ve düşüncelerin hızlı
bir şekilde yayılması, okur-yazar oranının artması,

* Coğrafi keşiflerle zenginleşen halkın, ilme ve sanata yönelmesi,

* Mesen adı verilen sanata ilgi duyan, sanatkarları ve sanat eserlerini
koruyan bir sınıfın doğması,

* Büyük sanatkarların yetişmesi,

* İlkçağ Hellen ve Roma dönemine ait birçok eserin incelenerek tekrar
üniversitelerde okutulmaya başlanması,

* İstanbul'un Türkler tarafından fethinden sonra İtalya'ya giden
Bizanslı bilginlerin yaptıkları çalışmalardır.

* Yukarıda belirtilen sebeplerden dolayı Rönesans Hareketi ilk olarak
edebiyatta hümanizma akımıyla İtalya'da başlamıştır.

*Ortadoğu ya düzenen Haçlı seferleri skolastik düşünce ürünü
dogmaları çökmesi , yeni üretim ve sanayi tekniklerinin öğrenilmesi.

•
Endülüs Emevilerinin kıta
Avrupasına taşıdıkları astronomi,
vatandaşlık ilişkisi ,hukuki ve sosyal
haklar , mimari, bilimsel bilgi gibi
konuların kıtaya taşınması.
RÖNESANSA ETKİ EDEN DÜŞÜNCELER
 Yeryüzü ilgi çekici ve araştırmaya değer bir yerdir.
 İnsan güçlüdür ve bu gücü ile büyük başarılar elde
edebilir.
 İnsan sürekli bilgiye acık olması şerefli bir şeydir.
 Gerçek güzeldir bu anlayışlara bağlı
olarak;yaşadığımız dünya o kadar ilgi çekici bir yerdir
ki , ‘Başka dünyaları düşünmenin hiçbir anlamı
yoktur’ anlayışı hakimdir.
 Hümanizm eski dönemlerde olduğundan farklı olarak
bireyci bir hümanist anlayış başladı.
 Sekülerizm






Rönesans'ın İtalya'da başlamasının nedenleri
nelerdir?
Coğrafi Konum: Akdeniz uygarlığına ve islam dünyasına
yakınlığı
Ekonomik Durumu: Haçlı Seferleri sonunda Akdeniz
ticaretinin canlanmasına paralel olarak, İtalya'da bir çok
liman kentinin zenginleşmesi
Siyasal Durumu:Siyasi birlikten yoksun olan İtalya'da
cumhuriyetleri andıran devletlerin bulunması, bu
devletlerde diğer Avrupa ülkelerine göre daha serbest bir
düşünce ortamının bulunması
Dinsel Nedenler : İtalya'nın dini merkez olması Papalığı
ve Vatikan Kilisesini ziyarete gelenlerin bol miktarda bağış
yapmaları, ekonomik refahın yükselmesinde etkili
olmuştur.

Rönesans döneminin yaratıcılığının esas yürütücü gücü
tüccarlardır. Bunlar en kârlı ticaretin hangi alanda
olduğunu araştırdılar ve bu yoldan sağladıkları
zenginlikleri sanat ve endüstri yeniliklerine yatırdılar.
Rönesans; Floransa, Venedik, İngiltere, Portekiz,
Hollanda gibi büyük kent-devletlerinde ya
da metropollerde doğmuştur.
Rönesans hareketi ilim ve teknikteki ilerlemenin yanı
sıra insan ve tabiat sevgisini de beraberinde getirdi.
Rönesansın öncüleri, sanat faaliyetlerinin yanı sıra
edebiyat, tarih ve arkeolojiye de önem verdiler. Resim ve
tasvir anlayışı gelişti.
 Mimaride gotik tarzı terk
edilerek barok ve rokoko üslubu geliştirildi. Rönesans
mimarlığının başlıca özellikleri ölçü, sadelik ve
tabiiliktir.

Rönesansın Sanat Üzerinde Etkileri
 Gotik Sanatı


Örnek : Notre Dame Katedralli ( Hollanda )

Barok Sanatı

Örnek : Versailles Sarayı ( Paris )


Rokoko Sanatı :
Örnek : 3.Ahmet Çeşmesi ( İstanbul )
Rönesans ;Fransa’da sanat; Almanya’da dini tablo ve
resimler; İngiltere’de edebiyat; İspanya’da resim ve
edebiyat alanında gelişti.
 Mona Lisa: Leonardo da Vinci

Rönesans dönemindeki felsefi akımlar
 1. Hümanizm : Türkçe karşılığı "insanmerkezcillik"tir. Yani tanrı-merkezcillik geri plana
atılır ve bir anlamda reddedilir, insan-merkezcillik
esas alınır.
 2. Platonizm : Platonizm ya da platonculuk, genel
anlamda, platon'un kurduğu ve daha sonra takipçileri
tarafından geliştirilen felsefe öğretisi. bu düşünce
duyular dünyası ile gerçek dünya (idealar dünyası)
arasındaki karşıtlığa dayanır.
 3. Septisizm :Genel geçer doğru bilginin insan için
olanaksız olduğunu dile getiren akımdır.
 4. Atomculuk : Felsefe de tüm maddelerin daha
küçük parçalara ayrılamayacak yapıtaşlarından
(atom) oluştuğunu iddia eden teori. kelime,
"parçalara bölünemeyen" anlamındaki
yunanca atomos sözcüğünden gelmektedir.

Rönesansın Sonuçları:
 1. Skolastik düşünce etkisini yitirerek yerini
hümanizma ve pozitif bilimlere bıraktı.
 2. Bilim ve sanatta önemli gelişmeler başladı, ölümsüz
eserler meydana getirildi.
 3. Düşünen, araştıran insan tipi ortaya çıktı. Bu da
Reform hareketlerine zemin hazırladı.
 4. Toplumda, edebiyattan ve sanattan zevk alan ve
bunlarla uğraşan sınıf (Mesenier) ile sanata ilgi
duymasına rağmen sanatla uğraşamayan fakir sınıf
belirgin olarak birbirinden ayrıldı.
 5. İhtiyarlamış Avrupa, Rönesans'ın makyajı ile
güzelleşmiş ve daha cazip hale gelmiştir.
 6. Coğrafi keşifler sonunda oluşan sermaye birikimi,
Rönesans sonunda bilim ve teknik gelişmelerle
birleşip ileriki dönemde Sanayi İnkılabı'nın meydana
gelmesinde temel etken olmuştur.

 REFORM
Reform, 15. ve 17. yüzyıl boyunca tüm Avrupa'yı
etkileyen Katolik Kilisesi' ne karşı yapılmış dinsel bir
harekettir.
 Katolik kilisesinin aşırı zenginleşmesi ve yozlaşması,
siyasetle ve dünyasal etkinliklerle daha fazla
ilgilenmeye başlaması birçok din adamının tepkisini
çekmiş ve reform hareketlerine yol açmıştır.
 Reform hareketleri önce Almanya'da sonrasında ise
Fransa, İngiltere ve Kuzey Avrupa ülkelerinde de
etkili olur. Bu reform hareketi Hristiyanlığın yeni ve
büyük üç mezhebinden Protestanlığın oluşmasını
sağlamıştır.




Reform hareketinin önderi Cermen kökenli teolog ve
filozof Martin Luther’dir.
Martin Luther Roma’ya yaptığı bir ziyaret sırasında
Papa’nın Hıristiyanları kandırdığını, haksız olarak
zevk ve lüks içinde bir hayat yaşadığını fark etti.
Luther bu durumu gördükten sonra Hıristiyanlığın
amacına dönmesi gerektiğini söylemiş ve Roma
Kilisesi’ne (Katolikliğe) karşı oluşacak büyük bir
hareketin temellerini atmıştır. Böylece Luther on yıl
içinde kendisini ilk “Protestan” isyanının başında
bulmuştur.

Martin Luther,31 Ekim 1517’de Wittenberg kalesi
kilisesinin kapısına bu affedilme sertifikalarına karşı
fikirlerini içeren; 95 maddeden oluşan bildiriyi asarak
Protestan Reformu hareketini resmen başlattı.




Reform'un Nedenleri
1. Hümanizm sayesinde Hıristiyanlığın kaynaklarına
inilmesi, İncil'in millî dillere çevrilerek temel ilkelerin
ortaya konulması
2. Matbaanın yaygınlaşması ile okuma-yazma
bilenlerin artması üzerine Katolik Mezhebi'nin
sorgulanmaya başlanması.
3. (Endüljans) sorununun ortaya çıkması, para
karşılığında kilisenin günahları affetmesi.
Reform Hareketlerinin Tetikleyicileri
 1. Reform hareketlerinin ilk defa başladığı
Almanya'da siyasal birlik olmaması ve Almanya'daki
prenslerin dinde yenilik isteyenleri desteklemesi




2. Mevcut mezhepleri ve onların kurallarını eleştiren
bilim adamlarının varlığı
3. Kağıt ve matbaanın kullanılması
4. Kilisenin görevinin dışına çıkarak halkı ve dini
ekonomik açıdan zorlaması




Reform Harektinin Almanya da Başlama Nedenleri
1. .Almanya da siyasi birliğin olmaması ve alman
prenslerinin reformculara destek vermesi.
2. .Almanya’nın kilisenin merkezinden uzak olması
3. Alman halkının fakirlik içinde bulunmasına karşın
kilisenin zengin olması reformun Almanya da
başlamasının nedenleridir
 Reform'un
Getirdiği Savaşlar
-----Otuz Yıl Savaşları (1618-1648)--- - Reformun sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
- Katolik Alman İmparatoru ile Protestan Alman
PRENSLERİ arasında başlayan savaşlara; Fransa,
İsveç, Danimarka ve İspanya’da katılmıştır. (İspanya
Almanya’nın yanında)
- Fransa KATOLİK olmasına rağmen Almanya’nın
güçlenmesini önlemek için Almanya’nın karşısında yer
almıştır.
- Bu savaşlar sonunda Alman İmparatoru yenilmiş,
Protestan Alman PRANSLERİ kazanmıştır.
Yedi Yıl Savaşları (1756–1763)
 - Avusturya VERASET SAVAŞLARI sonunda
yapılan EKSLAŞAPEL Antlaşması Avrupalı
Devletleri memnun etmedi.




- Yedi Yıl Savaşları önce Avrupa’da; Fransa,
Avusturya, Prusya, Rusya ve Alman prenslikleri
tarafından yapıldı. Savaş daha sonra İngiltere’nin
katılmasıyla Okyanuslara ve SÖMÜRGELERE
yayıldı.
- Yedi Yıl Savaşları daha sonra İNGİLTEREFRANSA savaşına dönüştü ve savaşı kazanan taraf
İngiltere oldu.
NOTLAR: Yedi Yıl Savaşları sonunda Fransa zayıflamış İngiltere
toprak bakımından çok zenginleşmiştir.
SAVAŞLARIN SONUÇLARI :
-
Bu savaşlar Fransa’da İHTİLALİN başlamasına
neden olmuştur.
-
- İngiltere’de ise Amerika’da bulunan 13 KOLONİSİ
ile arasının açılmasına neden olmuştur.
-
- Prusya ise Avrupa’nın en güçlü KARA DEVLETİ
haline gelmiştir.
Reform Hareketlerinin Osmanlı Devletine
Etkileri
 Osmanlı Devleti içerisinde yaşayan Gayrimüslimlerin
büyük çoğunluğu Hıristiyan’dı. Osmanlı Devleti
bunlara inanç ve din konularında serbestlik tanıyarak
geniş haklar verdi. Osmanlı'da dini bakımdan
bağımsız olan Hıristiyan Toplumu, Avrupa'daki
mezhep kavgalarından etkilenmedi. Bunda Osmanlı
Devleti'nin Hıristiyan halkı kilisenin suiistimallerine
karşı koruması etkili olmuştur.

Martin Luther’in 95 Maddelik Tezinden Maddeler
1.Rabbimiz ve Efendimiz İsa Mesih “Tövbe Edin”
2. Papa ya şahsen ya da Kilise Kanunu’nun otoritesiyle
verdiği cezaların dışındakileri bağışlayamaz ya da
bunları bağışlamak istemez
3. Buna göre, bütün cezaların tam bağışlanmasından söz
eden Papa, gerçekte bütün cezaları değil kendisinin
hükmettiği cezaları bağışladığını demek istemektedir.
4. Buna göre, Papa’nın bağışlamasıyla bir insanın bütün
cezalardan kurtulduğunu ve selamete erdiğini söyleyen
Endüljans vaizleri yanılgı içindedir.
5. Zira Papa, Kanun’a göre bu hayatta ödenmesi gereken
hiçbir cezayı Araf’taki ruhlar için bağışlayamaz.
Reformun sonuçları
1.Avrupa'da mezhep birliği bozuldu. Katolik ve
Ortodoks mezhepleri
yanında Protestanlık, Kalvenizm ve Anglikanizm
mezhepleri ortaya çıktı, mezhepler arasında
çatışmalar başladı
2. Din adamları ve kilise, eski itibarını kaybetti.
3.Katolik Kilisesi, kendisini yenilemek ve
düzenlemek zorunda kaldı.
4.Eğitim-öğretim faaliyetleri kiliseden alınarak
laik bir eğitim sistemi kuruldu.
5.Katolik Kilisesi'nden ayrılan ülkelerde kilisenin
mallarına ve topraklarına el koyuldu.
6.Papa ve kilisenin Avrupa Ülkelerinin kralları
üzerindeki etkisi sona erdi ve Avrupa'da siyasal
bölünmeler yaşandı. Çünkü Ortaçağ'da Papa,
Avrupa krallarına taç giydirerek onların krallıklarını
onaylıyor ve yönlendirebiliyordu. Papanın bu gücü
kaybetmesi, Haçlı Seferleri'nin düzenlenmesini
engellemiştir.
7.Katolik kalan ülkelerde yeni mezheplerle mücadele
etmek amacıyla Engizisyon mahkemeleri kuruldu.
8.Protestan krallar ve prensler, din işlerinin mutlak
hakimi oldular.
9.Reform hareketleri, Avrupa'yı siyasi yönden zarara
uğratmıştır. Şarlken'in Osmanlı Devleti üzerine
yapmayı planladığı Haçlı Seferi bölünmelerden
dolayı gerçekleşmemiştir.