gürültünün insan sağlığı üzerindeki etkileri

 İnsan ve toplum üzerinde olumsuz etki
yapan ve istenmeyen seslere gürültü denir.
 Günlük yaşamda, seslerin varlığı, insanların
kendilerini iyi hissetmesi için gereklidir.
Konuşma, müzik, doğadaki sesler, yaşantımız
için vazgeçilmezdir. Ancak, istenmeyen ses
olarak tanımlanan gürültü, insan sağlığını
olumsuz olarak etkiler.
 Gürültü yeni bir kavram değildir.
 Roma zamanında bile insanların uymak için
yaptıklarına tanık olunmuş, o zaman da gece iki
tekerlekli roma arabalarının yola çıkması
yasaklanmıştır. ƒ
 Bu gürültü kontrolünün ilk örneklerindendir.
 Gelişen teknoloji ve beraberinde getirdiği
kentleşme sorunu sonucunda gürültü giderek
önem kazanmış, ƒ
insan sağlığını ciddi biçimde
etkileyen bir çevre sorunu haline dönüşmüştür.
Sesin şiddeti: Birimi
desibel’ dir (dB)
 Gürültü şiddeti arttıkça
etkiside artar.
 100-120 dB ileri
derecede rahatsız edici
 130-140 dB ağrılı
 150 dB kulak zarı
yırtılır.
 GÜRÜLTÜ KAYNAĞI
ŞİDDETİ (dB)









Fısıltı
Normal Konuşma
Bağırma
Sokak gürültüsü
Torna atölyeleri
Dokuma atölyeleri
Presler
Jet motoru
Top patlaması
GÜRÜLTÜ
20
60
80
40-85
85-95
95-105
100-115
150-160
170-180
Gürültü zararlı mıdır?
 Evet. Gürültünün zararı çoktan
beri bilinmektedir. Yaşlı olanlar
ilk
klakson
yasağını
anımsayabilirler. Gürültünün,
dolaylı ve dolaysız, geçici ve
kalıcı türlü zararları vardır.
 Gürültünün insanlar üzerindeki
zararının bir kötü yanı da
açıkça belli olmaması, iyi
bilinmemesi, kısaca “sinsi”
oluşudur.
Gürültünün insan sağlığına olan etkileri birkaç ana başlık
altında toplanabilir. Bunlar;
 1.Gürültüye bağlı işitme bozukluğu
 2.Konuşmanın engellenmesi
 3.Gürültünün uyku üzerindeki etkileri
 4.Gürültünün kardiyovasküler ve fizyolojik etkileri
 5.Gürültünün ruh sağlığı üzerindeki etkileri
 6.Gürültünün iş performansı üzerindeki etkileri
 7.Gürültünün konut alanlarındaki genel davranış ve
rahatsızlık üzerindeki etkileri
Az Gürültü de zararlı mıdır?
 Azlık, çokluk, yani nicelik boyutu gürültü düzeyi (gürültü seviyesi), ya
da daha teknik dilde yeğinlik, ses basınç düzeyi gibi deyimler ile
anlatılır.Önce bir ayırım yapmak gerekir: Gürültünün insan
organizması üzerindeki dolaysız etkisi ve bunun doğurduğu zarar
başka şey; bir konuşmayı izlemek, müzik dinlemek vb. gibi
durumlarda işitilmesi gereken seslerin işitilmesini güçleştirmek,
engellemek, dikkati dağıtmak gibi rahatsız edici etkisi başka şeydir.
Kısaca, birincisine zarar, ikincisine rahatsızlık denebilir.
 Doğaldır ki, rahatsızlığın dolaylı zararları da söz konusudur.Zarar
konusunda başka kriterler, rahatsızlık konusunda başka kriterler
kullanılır. Rahatsızlık konusu çok daha karmaşıktır. Değişik boyut ve
etkenlerin ve öznel değerlendirmelerin de söz konusu olduğu
rahatsızlık bir yana bırakılır da yalnızca zarar konusu ele alınırsa, belli
bir sınırdan söz edilebilir.
Gürültünün zararlı olmaya
başladığı sınır nedir?
 Değişik ülkelerde yürürlükte olan yönetmeliklere göre bu sınır çok ufak
değişiklikler gösterir.Genelde, günde 8 saatlik bir süre için, bu sınır 85-90
dB(A) dır.
 Gürültüyü oluşturan frekansların belli özel durumları, örneğin ses
enerjisinin, bir ya da bir kaç frekansta toplanmış olması, zararlılığı arttırır.
197l’de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) çalışma grubu,
gürültünün, insan iyiliğine karşı ana bir tehdit olarak
görülmesi gerektiğini bildirilmiştir.
 WHO’nun yaptığı araştırmalara göre: ƒ
Avrupa nüfusunun
yaklaşık %25’i 65 dBA (Leq(24))’nın üzerinde ulaşım
gürültüsüne maruz kalmaktadır. ƒ
 65 dBA değerindeki bir ses basınç düzeyinde uyku bölünür
ve çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkar. ƒ
 Dört Avrupa ülkesi olan Fransa, Almanya, İngiltere ve
Hollanda’da, karayolu gürültüsü, toplumun % 20-25’ini
olumsuz etkilemektedir.
Gürültülerin Sınıflandırılması
30 – 65 dBA
I. Derecedeki Gürültüler
• Konforsuzluk
• Rahatsızlık
• Sıkılma duygusu
• Kızgınlık
• Konsantrasyon ve Uyku Bozukluğu
65 – 90 dBA
II. Derecedeki Gürültüler
Fizyolojik gürültü
• Kalp atışının değişimi
• Solunum hızlanması
• Beyindeki basıncın azalması
90 – 120 dBA
III. Derecedeki Gürültüler
• Fizyolojik gürültü
• Baş ağrısı
120 – 140 dBA
IV. Derecedeki Gürültüler
• İç kulakta bozukluk
140 > dBA
V. Derecedeki Gürültüler
• Kulak zarının patlaması.
GÜRÜLTÜNÜN SAĞLIK ÜZERİNE
ETKİLERİ
Yüksek
gürültülü
bir
ortamda kaldıktan sonra
daha az şiddette gürültülü bir
yere
geçildiğinde
daha
önceki
yüksek
gürültü
etkisiyle işitme kapasitesinde
geçici bir azalma olur (ışıkta
gözün
kamaşması
gibi).Gürültüye karşı ruhsal
bir uyum gerçekleşir.
Psikolojik Etkiler:
Psikolojik rahatsızlığın
belirlenmesindeki parametreler şu
şekilde sınıflandırılabilir:
Kişinin o andaki psikolojik durumu
• Keyifli,
• Keyifsiz,
Kişinin o andaki genel eylem durumu
• Çalışma,
• Dinlenme,
• Uyuma gibi
Kişinin o eyleme bağlı olarak yaptığı iş,
• Çalışma : Problem çözme, kompozisyon hazırlama,
• Dinlenme : Dans, okuma, dinlenme gibi
• Uyuma
Sesin niteliği
• Trafik sesi,
• Yazı makinası sesi gibi
•Sesin seviyesi
Fizyolojik Etkenler
• Vücuttaki Bozukluklar
• Kalp atışının bozulması
• Kesiklilik
• Metabolizmada bozukluk
• Uyku Bozukluğu
Fiziksel Etkenler
Geçici veya kalıcı işitme hasarları






PERFORMANS ETKİLERİ:
Bu konuda yapılan birkaç alan araştırması, gürültünün iş
hatalarına ve kazalarına yol açtığını göstermiştir. ƒ
Ancak etkiler, gürültünün tipine ve yapılan işe bağlıdır.
Lƒaboratuar ve işyerindeki çalışmalar, gürültünün dikkat
dağıtan uyarıcı bir unsur olduğunu ortaya koymuştur.
K
ƒısa süreçte, gürültüden kaynaklanan uyarıcılık basit işlerdeki
performansı arttırır. ƒ
Ancak karmaşık işlerdeki kavrama performansı oldukça
kötüleşir. Kavrayış üzerindeki etkiler içinde, en çok, okuma,
dikkat odaklama, problem çözme ve hafıza gürültüden
etkilenir.
ƒGenel olarak gürültü, yapılan işin miktarını etkilemez, ancak
işin doğruluğunu etkiler.
 İnsanların % 20’ si gürültüye karşı aşırı duyarlıdır.
 Yaş; işitme fonksiyonu 40 yaşından sonra daha çabuk
bozulabilir.
 Cins; Kadınlar yüksek frekanslı seslerden erkeklerden
daha çok etkilenirler.
 İç kulağın daha önce geçirdiği hastalıklar; Kulak
iltihabı ve travmalar etkilenimi arttırır.
 Daha önce gürültülü bir ortamda bulunmak işitme
kaybını hızlandırır.
MESLEKSEL SAĞIRLIK
Mesleksel sağırlık meydana gelmesinde en
önemli faktör sesin şiddetidir.
 Bir insan günde 8 saat süre ile 80-85 dB
gürültüde herhangi bir işitme güçlüğü
olmadan çalışabilir.
 Gürültünün zararlı etkileri zamanla birikir. Ve
yıllar geçtikçede artar.
MESLEKSEL SAĞIRLIK
 90-100 dB de 20 yıl çalışma ile işitme kaybı
oluşabilir.
 100-105 dB de ortalama 14 yılda
 105 dB den fazla olan yerlerde 6 yılda işitme
bozukluğu oluşur.
 Yüksek frekanslı sesler düşük frekanslı
seslerden daha zararlıdır
 Ani sesler daha zararlıdır. Kulağın kendini
korumasına imkan vermez.
MESLEKSEL SAĞIRLIĞIN ÇEŞİTLERİ
Geçici sağırlık; (Eşik düşmesi) Kulak yorgunluğunun
neticesidir.
Kalıcı sağırlık; Her iki kulakta simetrik olarak oluşur.
Gürültülü ortamdan uzaklaşılsa bile gerilemez.
KALICI SAĞIRLIK EVRELERİ
1. EVRE: Kulaktaki işitme
kaybının farkında
olunmadığı devredir.Ancak
odiometrik inceleme ile
tanısı konur.
 Günlük konuşma frekansı
500-2000 HZ dir. Bozukluk
ise 4000 -4500 arasındadır.
2.EVRE: Kalıcı sağırlık
ilerledikçe bozukluğun
frekans yayılımı genişler.
Fısıltılı güçlükle duyulur.
KALICI SAĞIRLIK EVRELERİ
• 3.EVRE: Bozukluğun frekans yayılımı çok
genişlemiştir. Normal konuşmalar
duyulmaz olur. Normal hayat içinde sağır
bir insan oluşmuştur.
GÜRÜLTÜNÜN SAĞLIĞIMIZA DİĞER ETKİLERİ
 Yorgunluk; gürültü şiddeti 50-60 desibele ulaşınca ortaya çıkar.
 Psikolojik etkiler; Dikkat azalır, sinirlilik, huzursuzluk, karekter








değişiklikleri.
Uyku bozukluğu
İş veriminde düşme
Fizyopatolojik etkiler;
Taşikardi ve ekstrasistol (90dB üstü),
Hipertansiyon(70dB üstü),
GİS motilitesinde düşme(ülser),
Derinin elektriksel dayanıklılığında azalma,
Sinir sisteminde etkilenim; Baş dönmesi, reflekslerde canlılık,
nistagmus, midriazis, adrenal bez hiperaktivasyonu
GÜRÜLTÜ TÜRLERİNİN DESİBEL DERECELERI VE
PSİKOLOJİK ETKİLERİ








Uzay Roketleri-170 dB (Sinirsel bozukluk)
Canavar Düdükleri -150 dB (Sinirsel bozukluk)
Makineli delici -120 dB (Sinirsel bozukluk)
Motosiklet -110 dB (Sinirsel-psikolojik
bozukluk)
Kabare Müziği -100 dB (Sinirsel-psikolojik
bozukluk)
Metro gürültüsü -90 dB (Psikolojik bozukluk)
Çalar Saat – 80 dB (Psikolojik bozukluk ilk
aşama)
Telefon zili -70 dB (Psikolojik bozukluk ilk
aşama)
KORUMA
Kaynakta kontrol
Daha az gürültü veren teknik
Makine bakımlarının zamanında yapılması
Trafikteki araçlara susturucu takılması,
havalı kornaların
yasaklanması
Alıcıda kontrol
Kulak tıkaçları
Kulaklıklar
Başlıklar
KORUMA
ÇEVREDE KONTROL
 Yapı elemanı planlanması;
 Bina planlanması
 Şehir planlanması
 Yerleşim yeri seçimi
 Yollarda ve yol kenarlarında alınacak
önlemler
 Bina grubu( komşuluk ünitelerinin)
planlanması
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği” (2002/49/EC)
 Çevre




ve Orman Bakanlığı “Çevresel Gürültünün
Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” (2002/49/EC)
Amaçları: Çevresel gürültüye maruz kalınması sonucu kişilerin
huzur ve sükununun, beden ve ruh sağlığının bozulmaması için
gerekli tedbirlerin alınması için:
Çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin, hazırlanacak
gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi
değerlendirme raporu ile belirlenmesi,
Çevresel gürültü ve etkileri hakkında kamuoyunun
bilgilendirilmesi,
Gürültüyü önleme ve azaltmaya yönelik eylem planlarının
hazırlanması ve bu planların uygulanması.
 “Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi
ve Yönetimi Yönetmeliği” (2002/49/EC)
Avrupa Birliği uyum sürecinde ortaya
çıkan ortak tutum belgesi uyarınca Çevre
ve Orman Bakanlığı tarafından 1 Nisan
2005 de yürürlüğe konulmuş, 7 Mart
2008 tarihinde ve en son 4 Haziran 2010
tarihinde yenilenmiştir.
Amaç
 Bu Yönetmeliğin amacı;
 -Çevresel gürültüye maruz kalınması sonucu
kişilerin huzur ve sükûnunun, beden ve ruh
sağlığının bozulmaması için gerekli tedbirlerin
alınmasını sağlamak ve
 -kademeli olarak uygulamaya konulmak üzere;
Amaç
 -değerlendirme yöntemleri kullanılarak çevresel
gürültüye maruz kalma seviyelerinin, -hazırlanacak
gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü
seviyesi değerlendirme raporu ile belirlenmesi,
 -çevresel gürültü ve etkileri hakkında kamuoyunun
bilgilendirilmesi,
 -gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü
seviyesi değerlendirme raporu sonuçları esas
alınarak;
Amaç
 özellikle çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin
insan sağlığı üzerinde zararlı etkilere sebep olabileceği
ve
 -çevresel gürültü kalitesini korumanın gerekli olduğu
yerlerde, gürültüyü önleme ve azaltmaya yönelik
eylem planlarının hazırlanması ve
 -bu planların uygulanması ile ilgili usul ve esasları
belirlemektir.
HAZIRLAYANLAR:
G120112015
G120112077
G120112033
GÖKŞİN KADIZADE
NAZLICAN ARSLAN
BUSE ÇANAKÇI