MİMARLAR ODASI SERBEST MİMARLIK HİZMETLERİ UYGULAMA VE MESLEKİ DENETİM YÖNETMELİĞİ 01. AMAÇ Bu yönetmeliğin amacı, 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun ve 66 ve 85 sayılı KHK ve 7303 sayılı yasa ile değişik 6235 sayılı TMMOB Kanunu ve TMMOB Yönetim Kurulunun 25 Nisan 1989 tarih ve 102 sayılı kararı ile yürürlüğe giren TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği uyarınca serbest çalışan ve mimarlık hizmeti üreten kişi ve kuruluşların; Mesleki etkinliklerinin TMMOB Mimarlar Odası tarafından denetlenmesini, TMMOB Mimarlar Odası tarafından belirlenen Serbest Mimarlık Hizmetleri Şartnamesi ve Ücret tarifesine uygun olarak yürütülmesini, Meslektaşlar arasında haksız rekabetin önlenmesini, Mesleki uygulamalarda kamu ve toplum yararının gözetilmesi, Mimarlık hizmetlerini mesleki, bilimsel, teknik esaslar, ülke ve meslektaşlar yararları yönünden gelişmesini, Üretilen hizmetlerin TMMOB Mimarlar Odası standartları ve yönetmelikleriyle ülkemizde geçerli diğer standartlara, yönetmeliklere ve esaslara uygunluğunun sağlanmasını, Mimarların birbirleriyle ve İŞ SAHİBİ ile ilişkilerinde dürüstlüğün ve güvenin hakim kılınması, Meslek disiplininin ve ahlakının korunması, Serbest mimarlık hizmeti yapan kişi ve kuruluşların mesleki denetim açısından değerlendirmelerine esas olan kayıtların ve sicillerin tutulmasını sağlamaktadır. Bu yönetmelik ile;mimarın, bir yapının projesinin gerçek sahibi ve sorumlusu olduğu, mesleki hizmetlerinin hazırlık ve bilgilenme aşamasından yapının tamamlanarak, kullanıcılarına teslimine kadar sürdüğü, müelliflik hakkının korunduğu, görevlerinin nicelik ve nitelik olarak arttığı, sorumluluk ile yetkilerin belirlendiği, Serbest Mimarlık Hizmetleri^ne düzenli bir denetim getirilmesi amaçlanmaktadır. 02. KAPSAM Bu yönetmelik serbest çalışarak mimarlık hizmetleri üreten gerçek ve tüzel kişilereSerbest Mimarlık Hizmetleri Belgesi verilmesi, Serbest Mimarlık Hizmetleri Belgesi verilen mimarların, görev ve sorumlulukları ile mesleki etkinliklerinin denetim kurallarını, serbest mimarlık hizmetlerinin yapılmasında uyulacak kuralları, yaptırımları, uygulamaları kapsar. 03. TANIMLAR VE KISALTMALAR Bu yönetmelikte, kısaltılmış olarak; 03. 01. Mimarlar Odasına MO 03. 02. Mimarlık Hizmetlerini, eğitimi, uzmanlığı ve çalışma konularına göre, Mimarlar Odasının Yasa, Tüzük ve Yönetmeliklerine uygun olarak yapmaya yetkili MO^na olan yükümlülüklerini yerine getirerek üyelik sıfatını ve unvanını koruyan, MO yönetmelikleri uyarınca çalışması kısıtlanmamış serbest yada kamu görevlisi yada ücretli çalışan mimar ve yüksek mimarlara M 03. 03. Uygulamaya, yapmaya, kabule ve imzaya yalnız M^ın yetkili olduğu her türlü araştırma, danışmanlık, bilirkişilik, etüt, tasarım, plan, proje, resim ve hesapların hazırlanması ve bunların uygulanması ile her türlü kontrollük hizmetlerinin ilgili yasalara, yönetmeliklere, tekniğin ve mesleğin genel ilke yararlarına uygun olarak yapılmasına Mimarlık Hizmetleri MH 03. 04. Bir yapının meydana gelmesi için, M tarafından sözleşme ile üstlenildiği takdirde yapılması ön görülen ve hazırlık, tasarlama ve mesleki kontrollük, kabul ve teslim aşamalarını içeren MH^ne (Standart Mimarlık Hizmeti) SMH Standart Mimarlık Hizmetleri şunlardır: A: Hazırlık ve ön etüt çalışmaları B: Ön proje çalışmaları C: Kesin proje çalışmaları D: Uygulama projeleri çalışmaları E: İhale çalışmaları F: Mesleki kontrollük G: Fenni Mesuliyet H: Kabul ve Teslim çalışmaları I: Geri besleme çalışmaları 03. 05. Bir yapının gerçekleştirilmesi için M tarafından yapılması ve İŞ SAHİBİ tarafından M^a yaptırılması zorunlu olan ve mesleki denetim uygulanan B, D-1, F ve H iş aşamalarını kapsayan Standart Mimarlık Hizmetlerine (Zorunlu Mimarlık Hizmetleri) ZMH 03. 06. M tarafından yapılması zorunlu olmayan;İŞ SAHİBİ^nin isteği üzerine M tarafından kabul edilerek üstlenilen Mimarlık Hizmetlerine (Diğer Mimarlık Hizmetleri)DMH 03. 07.3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun ile yürürlükteki İmar Kanunu^nun verdiği yetki ile MH den birini veya bir kaçını ücret karşılığında kendi hesabına, ortak olarak yada Şirket olarak yapan ve durumunu MO na onaylatmış, Serbest Mimarlar ve Mimarlık Büroları Listesine Kayıtlı M^a (Serbest Mimar) SM 03. 08.Yalnız SM^ların yapmaya yetkili olduğu MH ne (Serbest Mimarlık Hizmetleri) SMH 03. 09. MO tarafından verilen ve her yıl yenilenen SM^ın, SMH yapmaya yetkili olduğunu belirleyen belgeye (Serbest Mimarlık Hizmetleri Belgesi) SMHB 03. 10. Serbest Mimarlık Hizmetlerinin tümünün yada bir kısmının yapıldığı bir yada birden fazla SM^ın ortak olarak çalıştığı, MO kayıt ve Tescil yaptıran, SMHB sahibi ve SM ve SMB listesinde yer almış, vergiye tabi SM^a (Serbest Mimarlık Bürosu) SMB 03. 11. SMB^larında, şirketlerde, kamu kuruluşlarında, vakıf ve vakıf bünyesinde ortak, sözleşmeli ve/veya ücretli olarak çalışan M^ın SMHB verilmeden bu kuruluşlarla imzaladığı taahhütname sonucu yalnızca kuruluşların belirli bir asli işi için MH sunmak üzere ve bu iş tamamlandıktan sonra yeni bir işi için yeniden üstlenilebilen mesleki sorumluluğa (Mimari Hizmet Sorumluluğu) MHS 03. 12. Bir SMB^na SMH yaptırmak için sözleşme yapan özel veya tüzel kişilere, kamu kuruluşlarına İŞ SAHİBİ 03. 13. Bir yapının M tarafından gerçekleştirilen ön projelerinin İŞ SAHİBİ tarafından kabul edilmesinden, MO^nca tescil edilmesinden sonra M^ın yürürlükteki Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre kazandığı başkasına devredilemeyen hakka ESER SAHİPLİĞİ 03. 14. Mimarlık hizmetlerinin tamamının yapılması için birbirini takip eden, birbirini bütünleyen, biri tamamlanmadan diğerinin yapılamayacağı işlere İŞ AŞAMALARI 03. 15. SM bürolarınca yapılan SMH^nin Yasalara, Yönetmeliklere, bu yönetmelik ve ilgili yönetmelik hükümleri ile MO^nca incelenmesine, denetlenmesine, kayıtlarının ve sicillerinin tutulmasına Mesleki Denetim 03. 16. Her yıl (Resmi Gazetede) yayınlanarak ve ilan edilerek kamuoyuna, inşaat ve kullanma izni veren yetkili mercilere duyurulan, Mesleki Denetim uygulayan MO birimlerince düzenlenen MO^na Kaydını yada tescilini yaptırmış, SMHB verilmiş SM ve SMB^larının kaydolduğu listelere (Serbest Mimar ve Serbest Mimarlık Büroları Listesi) SM-SMB Listesi 03. 17. MO^na başvurularak SMHB alınmasına KAYIT 03. 18. SMB^sunun, Mesleki denetim esaslarına uygun hareket ettiği belirlendikten sonra SMHB^nin her yıl onaylanması işlemlerine TESCİL 03. 19. Mesleki Denetim sonunda M^ın çalışmasına verilen onaya ONAY 03. 20. SM^ların ürettikleri projeleri ilgili kurum ve kuruluşlara vermeden önce ilgili Oda birimince verilen belgeye (Mimari Proje Büro Tescil Belgesi) MPBTB 03. 21. SM^ların Fenni Mesuliyetini (TUS) üstleneceği yapıya ait ilgili kurum ve kuruluşlarına müracaat etmeden önce ilgili Oda birimlerince verilen belgeye (Mimarlık Hizmetleri Teknik Uygulama Sorumluluğu Büro Tescil Belgesi) MHTUSBTB denmiştir. 04. MİMARLIK HİZMETLERİ Mimar mesleğini icra ederken, insanların yaşamlarını geçirdikleri kentsel mekanları, yapıları, yapı içinde yer alacak eylemler bütünü için en uygun mekansal çevreyi tasarlamak, kullanıcının fizyolojik, psikolojik ve ergonomik ihtiyaçlarını ve isteklerini kavramak ve gerekli çözümlere ulaşmak, bunların birbirleriyle uyumlu biçimlenmelerini denetlemek, yapının sağlıklı, kullanışlı, ekonomik, sağlam, güvenli, estetik olarak ve doğal, kentsel ve tarihi çevresi ile uyumlu ve planlama ilkelerine uygun olarak tasarlamak ve inşa edilerek tamamlanmasını sağlamak için çaba gösterir. Bu sorumluluğunu yerine getirmek üzere ve tasarımının başarısı için gerektiğinde statik mühendisi, elektrik ve mekanik mühendisi, kentsel tasarımcı, iç mimar, peyzaj mimarı, endüstri tasarımcısı, sosyal bilimci, sanat tarihçisi, arkeolog, psikolog, harita mühendisi vb. gibi uzmanların katkılarına ihtiyaç duyabilir. Bu durumda, onların çalışmalarını, kendi tasarımı ile uyumlu ve bütünlük içinde olması için eşgüdüm içinde çalışma yapar ve yapılmasını gözetir. Mimarın sorumluluklarını yerine getirirken başka uzmanların katkılarına başvurmuş olması, onun tasarımı ve uygulama denetimi ile gerçekleştireceği yapının her yönüyle kullanıcılarına eksiksiz ve kusursuz olarak teslim edilmesi yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Tasarımın sorumluluğunu bir bilim ve sanat adamı olarak taşır. Bu nedenle, kendisinden beklenen sonuca ulaşabilmesi için eseri olan yapıyı kent bütünü içinde, yakın çevresi ile birlikte değerlendirerek her yönüyle bir bütün olarak tasarlar. Eseri olan yapının, iç mekanlarının kullanıcı istek ve gereksinmelerine uygun olarak düzenlenmesi mimarlığın doğal sonucu olarak, MİMAR^ın tasarım ve mesleki denetim sorumluluğu kapsamındadır. Mimarlık hizmetleri, Mimarlık Hizmetleri Şartnamesi ve Ücret Tarifesinde yazılı esaslar dahilinde yürütülür. Mimarlık hizmetlerini, MO^na kayıtlı ve üyelik vecibelerini yerine getiren mimarlardan başkaları yapamazlar. Mimarlık hizmetleri iki grupta tanımlanmıştır: A) Serbest Mimarlık Hizmetleri A1. Standart mimarlık hizmetleri (SMH) A2 . Zorunlu mimarlık hizmetleri (ZMH) B) Diğer mimarlık hizmetleri (DMH) 04. 01. SERBEST MİMARLIK HİZMETLERİ (SMH) SMH^ni sadece SMHB verilmiş ve/veya MHS üstlenmiş mimarlar yapar. Tüm (ZMH) iş aşamaları tamamlanmadan SMH sona ermez ve SM^ın İŞ SAHİBİ^ne ve MO^na olan yükümlülükleri ortadan kalkmaz. Bir iş aşaması tamamlanmadan diğer iş aşamasına başlanmaz. SM^ın yapmakla yükümlü olduğu, aşağıda tanımlanan SMH bu yönetmelik kapsamındadır. Mimar İŞ SAHİBİ ile yapacağı MH sözleşmesi ile zorunlu mimarlık hizmetleri(ZMH)nin tümünü üstlenmek ve bunları eksiksiz ve kusursuz olarak tamamlamak zorundadır. STANDART MİMARLIK HİZMETLERİ VE ZORUNLU MİMARLIK HİZMETLERİ TABLOSU (Bakınız Ek. 1)Ek. 1 de yazılı SMH iş aşamalarının yürütülme şekilleri ve koşulları mimarlık hizmetleri şartnamesi ve ücret tarifesinde ayrıntılı olarak belirtilmiştir. 04. 02. DİĞER MİMARLIK HİZMETLERİ (DMH) SM ihtisası, iştigali konusu, formasyonu ve yapı üretimindeki rolü icabı yapı üretim süreci bütününde mesleği ile ilgili olarak, doğrudan bir yapının üretimi ile olmayan, yapının, yatırımın, planın, tasarımın gerçekleşmesi için gerek duyulan yan ve ek hizmetler sunar. Yapılmasında zorunluluk olmayan ve mimarın kabul etmesi durumunda yapılan bu hizmetler DİĞER MİMARLIK HİZMETLERİ dir. Diğer mimarlık hizmetleri aşağıda sıralanmıştır. PROGRAM HAZIRLIĞINA KATILMAK YAPILABİLİRLİK(FİZİBİLİTE) ÇALIŞMALARI ÖZEL ARAŞTIRMA VE ÇALIŞMALAR, DOSYA HAZIRLANMASI, İŞ VE İŞLEM TAKİBİ GEREKTİREN İŞLERİN YAPILMASI GENEL YÜKLENİCİSİ OLMAYAN YAPILARDA ŞANTİYE KOORDİNASYONU, PLANLAMASI İNŞAAT YÖNETİMİ KARŞILAŞTIRMALI KEŞİF HAZIRLAMASI RÖLEVE- RESTİTÜSYON-RESTORASYON-REKONSTÜRÜKSÜYON HİZMETLERİ SANAT ESERİ SEÇİMİ İÇ MEKAN DÜZENLEME VE MOBİLYA TASARIMI HİZMETLERİ PEYZAJ MİMARLIĞI KENTSEL TASARIM HİZMETLERİ İMAR PLANLAMA ÇALIŞMALARI, KORUMA AMAÇLI İMAR PLANLARI MAKET ÇALIŞMALARI BİLİRKİŞİLİK-HAKEMLİK-EKSPERLİK JÜRİ ÜYELİĞİ Yukarıda yazılı DMH yürütme şekilleri ve koşulları mimarlık hizmetleri şartnamesi ve ücret tarifesinde ayrıntılı olarak belirlenmiştir.