man*sa akılcı *laç kullanımı projes

AKILCI İLAÇ
KULLANIMI
Ecz. Pınar AYDIN
İLAÇ NEDİR?
İLAÇ;
ECZANEDE BULUNAN,
DOKTOR REÇETESİYLE SATILAN,
ECZACI TARAFINDAN SUNULAN BİR ÜRÜNDÜR.
BİTKİSEL ÜRÜN - BİTKİSEL
İLAÇ
NEDİR?
BİTKİSEL İLAÇ
Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsatlandırılmış,
 Sadece eczanelerde satışa sunulabilen,
 Bitkisel kökenli preparatlardır.

BİTKİSEL ÜRÜN/GIDA TAKVİYESİ
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan
onaylı,
 Hem eczanelerde hem de aktar-baharatçılarda
satılan,
 Bitkisel kökenli ürünlerdir.

ÜLKEMİZDE
Antibiyotikler,
 Antidepresanlar,
 Büyüme hormonları vb. ilaçların reçetesiz satın
alınarak bilinçsizce kullanılması insan sağlığı
için tehlike oluşturur ve hatta ölümlere yol
açabilir

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yanlış ve
gereksiz ilaç kullanımı halk sağlığını etkileyen
ciddi bir sorundur.
 Akılcı İlaç Kullanımı öncelikli olarak halkın
sağlığını ve toplumun çıkarını gözetir.

REÇETELİ VE
REÇETESİZ İLAÇLAR
REÇETELİ İLAÇLAR;

Sadece DOKTOR REÇETESİ ile eczaneden
alınabilen ilaçlardır. (Antibiyotikler gibi)
REÇETESİZ İLAÇLAR;

Doktor reçetesi olmadan doğrudan eczanelerden
DOKTOR veya ECZACI TAVSİYESİ ile varsa
kişinin rutin kullandığı ilaçlarla etkileşimleri
dikkate alınarak satın alınabilen ilaçlardır.
(vitaminler gibi)
EN ÇOK SATILAN İLAÇLAR
Dünya
1. Kalp-damar
2. Santral SS
3. Metabolik
4. Antibiyotik
5. Solunum S.
Türkiye
% 19.3
% 15.8
% 15.3
% 9.9
% 9.3
1. Antibiyotik
2. Ağrı kesici
3. Romatizma
4. Soğuk algın.
5. Vitamin
% 19.0
% 12.0
% 11.0
% 8.6
% 7.3

Kişi başına sağlık harcaması
% 4’ü
Gayrisafi Yurtiçi Hasılanın
(Almanya: % 10.6 İngiltere: % 6.7)

Sağlık harcamasında ilacın payı
Türkiye %

32 (birinci) İsviçre %7 (sonuncu)
İlaç bedeli ödenmesinde kamunun payı
Türkiye %
83 (ikinci) ABD %13 (sonuncu)
2011 yılı verilerinde % 73
OECD Health Data 2001:
A comparative analysis of 30 countries (www.oecd.org)
The Rational Use of Drugs
(Akılcı İlaç Kullanımı)
Report of the conference of experts
Nairobi, 25-29 Kasım 1985
(WHO)
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ
Akılcı İlaç Kullanımını;
“Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel
özelliklerine uygun ilaca, uygun süre ve dozda,
en düşük maliyette ve kolayca ulaşabilmeleri “
olarak tanımlamıştır.



Türkiye’de Sağlık Bakanlığınca akılcı ilaç
kullanımı ile ilgili ilk çalışmalar 1992 yılında
başlatılmıştır.
 1992-1994 Eskişehir-Bilecik
1997’de gerekli insan gücünün yetiştirilmesi
amacıyla konuyla ilgili 6 personel, Hollanda’ya
“Akılcı
İlaç
Kullanımı
Eğitici
Eğitimi”
programına gönderilmiştir.
2002’de “İlaç Politikası Geliştirme Toplantısı”
Akılcı İlaç Kullanımına ilişkin faaliyetlerin
derlenmesi, toplanması ve ülkenin ihtiyaçlarına,
önceliklerine ve kaynaklarına uygun stratejik
planlar haline getirilmesi için geniş kapsamlı
ulusal
politikalar
belirlemek
ve
hayata
geçirebilmek amacıyla 12 Ekim 2010 tarihinde
İlaç
ve
Eczacılık
Genel
Müdürlüğü,
Farmakoekonomi Daire Başkanlığı bünyesinde;
“Akılcı İlaç Kullanımı Şube Müdürlüğü”
kurulmuştur.
Akılcı
ilaç
kullanımını
destekleyecek
faaliyetlerin yürütülmesi için koordinasyon ve
işbirliğinin sağlanması;
hekim, eczacı, yardımcı
sağlık personeli, halk ve ilaç sektörüne yönelik Akılcı
İlaç Kullanımı konusunda davranış değişikliği
oluşturmak amacı ve etki edilen taraflarda Akılcı İlaç
Kullanımı ile ilgili farkındalık, bilgi ve bilinç
düzeylerini arttırmak hedefiyle “AKILCI İLAÇ
KULLANIMI (AİK) ULUSAL EYLEM PLANI
2014-2017” Bakanlığımızca hazırlanmıştır.
Bakanlığımızın “Akılcı İlaç Kullanımı (AİK)
Ulusal
Eylem
Planı
2014-2017”
kapsamında
30.01.2014 tarih ve 72286041/518.99 sayılı Bakanlık
Olurları ile illerde İl Sağlık Müdür Yardımcıları’nın
koordinatörlüğünde;
İl Sağlık Müdürlüğü,
İl Halk Sağlığı Müdürlüğü,
Kamu
Hastaneleri
Birliği
Genel
Sekreterliğinden temsilcilerin yer aldığı 4 kişilik,
“Akılcı İlaç Kullanımı İl Koordinatörlükleri (AİKİK)” kurulmuştur.
Bakanlık Oluruna istinaden; 20 stratejik hedef
altında planlanan 99 faaliyete uygun çerçevede, İlimiz
temsilcilerinin çalışmaları ile “Akılcı İlaç Kullanımı
Manisa İli 2015 yılı Projesi”
yürütülmeye
başlanmıştır.
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
NEDİR?
Kişilerin hastalığına ve bireysel özelliklerine
göre sadece doktorun belirlediği;
→ DOĞRU
İLACIN,
→ DOĞRU DOZDA,
→ DOĞRU UYGULAMA YOLUYLA,
→ DOĞRU ZAMANLAMAYLA,
→ DOĞRU SÜREDE,
en düşük maliyetle kullanılması ilkelerinin
bütünüdür.
AKILCI İLAÇ KULLANIMINDAKİ
AMAÇ



Sağlık hizmetinin kalitesini artırmak
Tedavi maliyetlerini azaltmak
Hastayı bilinçlendirmek
AKILCI İLAÇ
KULLANIMINDAKİ SORUMLU
TARAFLAR
HEKİM
 ECZACI
 HEMŞİRE
 DİĞER SAĞLIK PERSONELLERİ
 HASTA/HASTA YAKINI
 ÜRETİCİ FİRMA
 DÜZENLEYİCİ OTORİTE (SAĞLIK BAKANLIĞI)

HEKİMİN AKILCI İLAÇ
KULLANIMINDAKİ ROLÜ
Teşhis
 Tedavi amacı
 Güvenilir tedavi
 İlaç seçiminde; etkililik,
güvenlilik,uygunluk,maliyet
 İlaç dışı tedavi; diyet, egzersiz, sigara, alkol
 Uygun reçete
 İlaç ile ilgili bilgi
 Tedavi uyarıları
 Tedavi süresi
 Tedavi sonuçları
 Sonuca göre tedavi sonlanır,
devam edilir,
değişir.

ECZACININ AKILCI İLAÇ
KULLANIMINDAKİ ROLÜ
İlaç nasıl alınmalı?
 İlaç ne zaman alınmalı?
 Tedavi ne kadar devam etmeli?
 İlaç nasıl saklanmalı?
 Kalan ilaçlar ne yapılmalı?
 Tedavi sürecinde yaşanacak olağan dışı
durumlarda ne yapılmalı?

HEKİMİN YAZDIĞI REÇETEDEKİ BİLGİ
VE
TALİMATLAR
DOĞRULTUSUNDA;
İLAÇLARIN
HASTAYA
SUNULMASI,
YASALARIMIZA GÖRE ECZACININ YETKİ VE
SORUMLULUĞUNDADIR.
HEMŞİRENİN ROLÜ
Hastanede yatan hastaların hekim tarafından
tedavi planına göre ilacı uygulamaktır.
 Gözlem
 Tıbbi atık

HASTA/HASTA YAKININ
SORUMLULUKLARI
Tedavi ve ilaçlarla ilgili önerileri ve uyarıları
dikkate almak
 Hekime gereksiz ilaç yazdırmamak
 Tedavi sürecine etkin olarak katılmak
 Hastalığın tanısının doğru konulmasına yardımcı
olmak
 Uygunsuz kişisel tedavilere başvurmamak

NASIL AKILCI OLMAYAN
İLAÇ KULLANIYORUZ?
UYGULAMA YOLU
Bazı ampullerin halk arasında kırılarak oral tüketilmesi,
 Tabletin kırılarak ya da ezilerek suda eritilmeye
çalışılması,
 Kapsüllerin içi açılarak tüketilmesi gibi örnekleri mevcut.

İLACIN KULLANIM SÜRESİ VE SIKLIĞI


Hekimin reçetede belirttiği süre ve saat
aralıklarına dikkat etmeden kullanılması,
Hastanın iyileştiği kararına kendi varması
sonucunda ilacı yarım bırakması (özellikle
antibiyotiklerin yarım bırakılması ile gelişen
antibiyotik direnci)
İLACIN DOZU

Şuruplarda özellikle kutudan
kaşığının kullanılmaması
çıkan
ölçü
Hekimin reçetelediği doza
hastanın kendi belirlediği
kullanması,
Drug Concentration

önem vermeden
dozlamada ilacı
Lethal
Dose
Peak Onset

Therapeutic
Range
Duration
SubTherapeutic
Time in Hours
İLACIN GEREKSİZ VE AŞIRI
KULLANIMI


Hekim önerisi dışında uygunsuz kişisel veya
tanıdıkların önerisiyle tedavilere başlanması,
Gereksiz yere antibiyotik veya enjeksiyon
kullanımı,
İLAÇ-İLAÇ VE BESİN-İLAÇ
ETKİLEŞİMLERİNİN İHMAL
EDİLMESİ
İLAÇLARIN SU YERİNE BAŞKA
İÇECEKLERLE ALINMASI
SON KULLANMA TARİHİ
GEÇMİŞ İLAÇLARIN
KULLANILMASI
ÇOKLU İLAÇ KULLANIMI
UYGUNSUZ KİŞİ VE
TEDAVİLERE BAŞVURULMASI
AKILCI OLMAYAN
İLAÇ KULLANIMI
SONUÇLARI
Hastaların tedaviye uyumu azalmasına,
 İlaç/Besin etkileşimlerine bağlı istenmeyen sonuçlara,
 Bazı ilaçlara karşı direnç gelişmesine,
 Hastalıkların tekrarlamasına ya da uzamasına,

Advers Olay görülme sıklığının artmasına,
 Tedavi maliyetlerinin artmasına,
 Bazı ilaçlarda, ilaca bağımlılığa neden olur.

AKILCI İLAÇ
KULLANIMINDA DİKKAT
EDİLMESİ GEREKENLER
İLACIN SAKLAMA KOŞULLARI
Kullanma talimatı
 Buzdolabı yerine buzluk
 Işık ve nemden koruyarak

İLAÇLAR ÇOCUKLARIN
GÖREMEYECEĞİ VE
ULAŞAMAYACAĞI YERLERDE
AMBALAJINDA SAKLANMALIDIR
İLAÇ İSRAFI
Gereksiz evde ilaç depolama
 Kesilmiş/açılmış ambalaj
 Yarım kalan ilaçlar

İLACIN ETKİNLİĞİNİN DEĞİŞMESİ
Kimyasal yapı bozulması
 Çiğnenerek
 Kırılarak
 Bölünerek
 Suda çözünerek
 Yemeklere karıştırarak

ÖZEL DURUMLAR
Hamilelik
 Emzirme dönemi
 Çocuklar
 Yaşlılar
 Böbrek ve karaciğer yetmezliği
 Kronik hastalıklar
 İlaç alerji öyküsü

TÜRKİYE FARMAKOVİJİLANS
MERKEZİ - TÜFAM
ADVERS BİLDİRİM FORMU
e-posta: TUFAM@iegm.gov.tr ;
faks: 0(312) 218 32 96 ;
tel:0(312) 218 30 00;
Formu mümkün olduğunca tam doldurunuz..
Forma sayfa ekleyebilirsiniz.
YAN ETKİ BİLDİRİMİ
ECZACI VE DOKTOR
ALO İLAÇ YAN ETKİ
HATTI
0 800 314 00 08