OLGU SUNUMU Öyküsü: Hastamız; 56 yaşında, bekar, ilkokul mezunu, 5 kardeşin 4.’sü, annesiyle kendilerine ait olan evde babasından kalma maaşla geçimini sağlayarak yaşıyor. Bu yaşına kadar hiçbir işte çalışmamış. İlk şikâyetleri 10 yıl önce başlamış, her tarafı ağrıyormuş, kalbinde sancı oluyor kalp hastalığım var diye yorumlarmış, ağzında ve midesinde zaman zaman ekşimeler oluyormuş. Sürekli kendisini düşünür ve dinlermiş, çok yoğun olarak yalnız kalma korkusu varmış. Ölüm korkusu ile bir kez psikiyatriye gelmiş ismini hatırlamadığı bir ilacı 1-2 ay kullanıp bırakmış, şikâyetleri kendiliğinden düzelmiş. Ara ara şikâyetleri oluyor fakat önemsemiyormuş. Ağızdaki şikâyeti genelde mide ağrısından sonra oluyor ağzının tadı olmuyormuş. Son dönemde olduğu gibi şiddetli değilmiş, 1-2 gün ağrır sonra kendiliğinden geçermiş. 4 ay önce yanlarında kalan, kendisinin büyüttüğü yeğeni evlenip ayrılmış. Ondan sonra şikâyetleri artmış. Yeğeni onun bir parçası gibiymiş, yalnız kalmış. Özellikle ölüm korkusu, yalnızlık korkusu ve kendini dinleme artmış, ağızda yanma ve tat alamama şikâyetleri başlamış. Hayattan zevk alamıyor, devamlı kafasına hastalığını takıyor, uykusuzluk, halsizlik şikâyeti oluyor, her an kötü bir şey olacakmış hissi varmış. Ağrı ve yanma şikâyetleri günün hemen hemen her anında oluyormuş. Ağzındaki yanma ve acıdan dolayı tat alamıyor, bir şey yiyemiyor. Bu şikâyetler son bir haftadır sürekli oluyor sadece uykuya daldığı zamanlar hafiflediği ya da olmadığı oluyormuş. Daha önce ağzında yanma şikâyetleri olan bir hastayla karşılaşmamış ve böyle bir durumu ilk defa duyuyormuş. Ruhsal Durum Muayenesi: Yaşından büyük gösteriyor, Giyimi sosyo-ekonomik düzeyine uygundu. Konuşması kendiliğinden ve sorulan sorulara mantıklı cevap veriyordu. Konuşma hızı yavaşlamıştı. Bilişsel yetileri doğal, yer, kişi ve zaman yönelimi yerindeydi. Algı bozukluğu saptanmadı. Dikkati hastalığına yönelmişti. Duygulanımı çökkündü. Düşünce süreci yavaşlamış, içeriğinde depresif düşünceler, Hastalığına yönelik takıntılar ve özellikle yeğeninin ayrılmasından kaynaklanan yoğun anksiyetesi mevcuttu. Gerçeği değerlendirme yetisi tamdı. Dışa vuran davranışlarında psikomotor huzursuzluk mevcuttu. KAYNAKÇA: 1. Speciali JG, Stuginski-Barbosa J. Burning mouth syndrome. Current Pain and Headache Reports. 2008;12:279-84. 2. Bergdahl J, Anneroth G, Anneroth I. Clinical study of patients with Burning mouth. Scand J Dent Res. 1994;102:299-305. 3. Anksiyete Bozukluğu ve Depresyon Bağlantılı Yanan Ağız Sendorumu: Ethem Erdal Erşan GÜÇLÜ YÖNLERİM: Bağlı olmam (sadakatli olmam), özverili olmam, kararlı olmam. GÜÇSÜZ YÖNLERİM: Bağımlı olmam, sabırsız olmam, çok fazla ince, derin ve detaycı düşünmem. Hasta Adı: K.G Tanılama Tanı ANKSİYETE Neden Tıbbi Tanı: ANKSİYETE BOZUKLUĞU Uygulama Amaç Yalnız kalma korkusu. Kişi, psikolojik ve fizyolojik rahatlıkta bir artma Yeğeninden ayrılması olduğunu ifade edecektir. ile başlayan kaygı. Girişim Akut, sıkıntılı döneminde hastanın yanında olunur, yalnız bırakılmaz. Gevşeme egzersizleri öğretilir. Kısa, basit, sakin, anlaşılır ve yavaş konuşulmalıdır. Hastanın duygularını ifade etmesine izin verilir. Geçmişteki baş etme yöntemleri değerlendirilip, uygun yöntemi kullanması sağlanır. Hasta Adı: K.G Tanılama Tanı KORKU Neden Bilgi eksikliğine bağlı. Başına kötü olaylar gelebileceğini düşünmesine bağlı. Tıbbi Tanı: ANKSİYETE BOZUKLUĞU Uygulama Amaç Bu duyguyu normalize etmek. Korkuyu gidermek. Girişim Hastayla güvenli bir iletişim kurulacak. Korkusunun nedenlerini açık bir şekilde ifade etmesi için cesaretlendirilecek. Hastaya hastalığı ile ilgili bilgi verilecek. Uğraş aktiviteleri için teşvik edilecek. Ölümle ilgili mevcut bireysel algısı analiz edilecek, bu kavramı bu kadar korkutucu yapan faktörleri belirlemesi istenecek. Hasta Adı: K.G Tanılama Tanı DÜŞÜNCE SÜREÇLERİNDE BOZULMA Neden Tıbbi Tanı: ANKSİYETE BOZUKLUĞU Uygulama Amaç Emosyonel travmaya Kişi, gerçeğe bağlı. oryantasyonunu ve diğerleri ile açık iletişimini Çocukluk dönemi sürdürecektir. travmasına bağlı. Panik düzeyde anksiyete olmasına bağlı. Girişim Neden olan faktörler değerlendirilir. Kişinin bütünlük duygusunu destekleyecek şekilde iletişim kurulur. Kişinin intahar riskine karşı önlemler alınmalıdır. Boş zaman aktiviteleri planlanır. Her gün meşgul olması için ve düşüncelerinden uzaklaşması için mutlaka bir aktivite planı yapılmalıdır. Hasta Adı: K.G Tanılama Tanı BESLENMEDE YETERSİZLİK Neden Mide ağrısı. Tıbbi Tanı: ANKSİYETE BOZUKLUĞU Uygulama Amaç Girişim Ağızdaki tatsızlık. Hastanın yeniden etkili ve sağlıklı beslenmesine geri kavuşturmak. Hastanın sevdiği yiyecekler belirlenecek ve ona göre öğün sayısı ile beslenme sağlanacak. Hasta olma ile ilgili yaşanan anksiyete ve korku. Bu süreçte ki kaybedilen kiloların tekrardan geri kazandırmak. Diyetisyen tarafından hastaya özel beslenme programı alınarak kişiye ve yakınlarına uyulması konusunda bilgilendirme yapılacak. Hasta Adı: K.G Tanılama Tanı ETKİSİZ BAŞ ETME Neden Sözel iletişim yetersizliği. Tıbbi Tanı: ANKSİYETE BOZUKLUĞU Uygulama Amaç Girişim Hastanın anksiyete, korku, duyusal Hastanın etkili baş etme algısal değişim vb. anlamayı engelleyici yöntemlerini geliştirebilmesi öğretilecek. sorunlarını belirlemek. Bilişsel yetersizlik. Olumsuz duygu durumu. Hastanın kısa ve uzun dönem için öğrenme gereksinimlerini değerlendirmek. Bireyin anlayacağı araç ve yolları kullanarak öğretim yapmak. Hasta Adı: K.G Tanılama Tanı UYKU DÜZENİNDE BOZULMA Neden Anksiyete. Tıbbi Tanı: ANKSİYETE BOZUKLUĞU Uygulama Amaç Uyumayı inhibe eden faktörleri tanımlanması. Kötü bir şey olacağını beklemesine bağlı. Bireyin yatmadan önce anksiyete düzeyini düşürebilmesi. Girişim Ortamın kaliteli bir uyku için gerekli şekilde düzenlenmesi sağlanacak gürültü, ışık gibi dış faktörler kontrol altına alınacak. Uyumaya hazırlık için gevşemeyi sağlayan bir rutin oluşturulacak bitki çayları içmek, sıcak bir banyo yapmak. Kişinin anksiyetesini kontrol edebilmesi sağlanacak, özellikle gece yatmadan önce kafasını meşgul eden düşüncelerden uzaklaştırılması sağlanacak.