RİSK ANALİZİ ÖRNEK FORMU Risk Analizi Nasıl Yapılır? Risk Analizi, işyerinde meslek hastalığı ve iş kazasına neden olabilecek riskleri önceden belirleyerek gerekli önlemleri almak üzere öncelikli olarak yapılan çalışmadır. Risk Analizi yapmak için izlenecek yol ve yöntemler prosedürü şöyledir: İşyerlerinde farklı birimler ve eklentiler vardır ve bunların her birinde; Yapılan işler, Çalışma ortamları, Çalışma koşulları Kullanılan malzeme ve donanımlar, Çalışan insanlar Tehlikeler ve tehlikeli durumlar Riskler birbirinden farklıdır. Bu nedenle yapılacak sağlık risk analizi ve analizleri belli bir sistematik içinde ve farklı olarak yapılmalıdır. 1-Çalışma pozisyonlarının belirlenmesi Çalışanlar işlerini yaparken değişik pozisyonlarda çalışmaktadır. Çalışma pozisyonları; Ayakta Merdiven inip çıkarak Dönerek Oturur durumda Eğilerek Uzanarak Gerilerek Sabit pozisyonda Kayarak Sallanarak BU ÇALIŞMA POZİSYONLARI NORMALDEN SAPAN POZİSYONLARDIR. Bu hareketlerde aşırı zorlamalar, tekrarlayıcı hareketler vardır, bunun sonucunda kas-iskelet sistemlerinde geçici veya kalıcı hasarlar oluşmaktadır. Meslek hastalıkları listesinin E bölümünde verilen fiziksel etkenlerle ortaya çıkan meslek hastalıklarının önemli bir bölümü çalışma pozisyonları ile ilgilidir. 1.2-Yapılan işlerin belirlenmesi(İş-Risk Analizleri) İş kazaları işin yapılması sırasındaki yapılan eylemler sırasında meydana gelir, AŞAĞIDAKİ EYLEMLER LİSTESİNDEKİ HER BİR EYLEM BİR TEHLİKE VEYA TEHLİKELİ DURUM Olup en az bir risk içermektedir. Risk Analizi Örnek Formu Türk Dişhekimleri Birliği 1 1.2.1-Yapılan eylemler listesinden bazıları(Yapılan işin özelliğine göre eylem eklenebilir) Açmak Almak Aralamak Atlatmak Ayırmak Bağlamak Bandırmak Bantlamak Basmak Boyamak Bükmek Çakmak Çarpmak Çekmek Çözmek Dayamak Durdurmak Döndürmek Eğmek Elle taşıma Ezmek Elemek Fırçalama Germe Gözetlemek İndirmek İtmek Kavrama Kazıma Kesmek Kırpmak Konuşmak Lehimlemek Çıkmak İnmek Onarmak Pişirmek Sallamak Sıkıştırmak Soymak Sürüklemek Tartmak Tıraşlamak Ufalamak Ütülemek Vidalamak Vurmak Yoğurmak Yük kaldırma Yürümek Yuvarlamak Yıkmak Yakalamak Yapıştırmak 1.2.2-İş (Tehlike/Tehlikeli durumlar) ve Risk Analizi için aşağıdaki gibi bir çalışma yapılmalıdır. 1.2.2.1-İşyerinin her bölümünden bir ekip lideri seçilir (Ekip lideri o bölümden bir alt kademe yöneticisi olabilir). Ekip lideri çalışmanın her aşamasında iş yeri hekimi, iş güvenliği sorumlusu ve teknik ekiple iletişimi kurmalıdır. 1.2.2.2-Her birim için, o birimde çalışan gönüllülerden oluşan bir ekip kurulmalıdır. 1.2.2.3-Yapılacak olan çalışma nın içeriği ve önemi ekip lideri ve ekip üyelerine öğretilir ve vardiya boyunca yapılan işler(önem sırası dikkate alınmadan liste haline getirilir. İşler listelenirken verilen eylemler listesinden yararlanılır. 1.2.2.4-Risklerin belirlenmesi; Yapılan bütün işler belirlendikten sonra; Ekip tarafından tartışılarak her işin içerisine gizlenmiş risk/riskler ayrı ayrı belirlenecek ve belirlenen bütün riskler ait oldukları işlerin karşısına yazılmalıdır. 1.2.2.5-Önlemlerin belirlenmesi; belirlenmiş bulunan her risk için ne gibi önlem /önlemler alınması gerekiyorsa ilgili risklerin karşısında listelenir ve aşağıdaki gibi bir Risk ve önlemler ağacı ortaya çıkar. 1.2.2.6-Verilerin tabloya yerleştirilmesi; Çalışmanın son aşaması verilerin tabloya yerleştirilmesidir. Herhangi bir risk; belirlenmiş olan değişik işlerin içerisinde defalarca yinelenebilir. Bu nedenle risklerin kaç kez tekrarlandığı hesaplanmalıdır. Yineleme sayıları belirlendikten sonra aşağıdaki formül kullanarak işyerinin o bölümü için iş kaza ve meslek hastalıklarının nasıl gelişeceği saptanabilir. Toplam yapılan iş sayısı = Tİ(Toplam iş) Bir riskin tekrarlanma sayısı = RT(Risk Toplamı) Risk Analizi Örnek Formu Türk Dişhekimleri Birliği 2 Riskin gerçekleşmesi = RG RG =(RTx100)/Tİ RİSK GERÇEKLEŞMESİ=(RİSKİN TEKRARIx100)/TOPLAM İŞ ÖRNEK: Elektrik çarpması……….Farklı işler içinde elektrik çarpması riski söz konusudur. İşyerinin bir bölümünde toplam 120 değişik iş yapıldığı belirlenmiş olsun ve bu işler içinde 15 kez elektrik çarpması riski yinelenmiş olsun. Eldeki değerler formüle yerleştirildiğinde Tİ=120 RT=15 RG=? RG=(RTx1OO)/Tİ RG=(15×100)/120 RG=12.5 Sonuç şöyle okunur; “işyerinin bu bölümünde 120 değişik iş yapılmaktadır ve bu işler içinde %12.5 elektrik çarpması riski vardır” İşyeri: Tarih – Revizyon: Bölüm: Bölüm sorumlusu: İSG Sorumlusu: Onaylayan: Bu çalışmayı yapanlar: Sıra Yapılan işin tanımı Risk Analizi Örnek Formu İşin olası riskleri Türk Dişhekimleri Birliği Çözümler 3
