ANLATIM BOZUKLUKLARI

ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Dilin en önemli görevi onu kullanan insanlar
arasındaki anlaşmayı sağlamaktır. Söylenmek
istenen her şey; açık, yalın ve anlaşılır biçimde dile
getirilmelidir. İyi bir cümlede kelimeler yerli
yerinde kullanılmalı, gereksiz kelimelere yer
verilmemeli, anlatılmak istenenin dışında bir
anlam çıkarılmasına mahal verilmemelidir.
 Eğer konuşmada ve yazmada açıklık, yalınlık ve
anlaşılırlık yoksa ortada bir anlatım bozukluğu var
demektir.
ANLATIM BOZUKLUKLARI











1. Eş anlamlı kelimelerin bir arada kullanılması
2. Bir kelimenin yanlış anlamda kullanılması
3. Birbiriyle çelişen sözlerin kullanılması
4. Eklerin yanlış kullanılması
5. Özne – yüklem uyumsuzluğu ( özne veya yüklem
eksikliği )
6. Nesne – yüklem uyumsuzluğu ( nesne eksikliği )
7. Mantık hataları
8. Fiilin yanlış kullanılması ( fiil eksikliği )
9. Tamlama yanlışları
10. Kelimelerin yanlış yerde kullanılması
11. Birleşik cümlelerde yüklemler arasındaki uyumsuzluk
ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Aynı cümlede eş anlamlı ( anlamdaş ) kelimelerin bir
arada kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar.
 O; neşeli, herkes tarafından sevilen şen bir insandır.
 Bu konuda herkesin düşüncesini ve fikrini almalısınız.
ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Bir kelimenin anlamının cümlede geçen başka bir
kelimede zaten yer alıyor olması anlatım bozukluğuna
sebep olur.
 Onun yanına giderek duyduklarını alçak sesle kulağına
fısıldadı.
 Japonya’daki arkadaşıyla iki yıl boyunca karşılıklı
mektuplaştılar.
ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Bir kelimenin anlamına uygun olmayan bir şekilde
veya benzer şekilde yazılan bir kelimenin yerine
kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar.
 Aşağı yukarı bundan tam otuz yıl önceydi.
ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Cümle içerisinde bazı kelimelerin Türkçenin yapısına
uygun olmayan kullanımları anlatım bozukluğuna yol
açar.
 Çocuğun saçları çok büyümüştü. ( uzamıştı )
 Öğretmen sınıfa girince ilk olarak kendini tanıştırdı.
( tanıttı )
ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Özellikle sıralı cümlelerde öznenin her iki yüklemin de
öznesi olamadığı durumlarda anlatım bozukluğu oluşur.
Farklı yüklemler aynı özneye bağlandığında bu durum
ortaya çıkar.
 Herkes oyun oynuyor, ( kimse ) kitap okumuyordu.
ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Cümlede nesnenin kullanılmamasından ya da nesne
olmadan cümlenin yüklemine bağlanmayacak bir ifadenin
bulunmasından anlatım bozukluğu meydana gelir.
 Bize yardım edeceklerine inanıyor ve
( yardımlarını )bekliyoruz.
ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Birden fazla ve birbirinden farklı tümleçler kullanılmayı
gerektiren cümlelerde bir tümlecin kullanılmaması anlatım
bozukluğuna yol açar.
 Adaya yaklaşıyor mu yoksa ( adadan ) uzaklaşıyor mu?
ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Gerçekleşmesi mantık açısından mümkün olmayan ya
da düşünme veya ifade hataları bulunan cümleler de
anlatım bozukluğu içerir.
 Ay bir yandan ( sarsın ) sen bir yandan sar beni.
 Ben ona ( hayranım ), o kırmızıya hayran.
ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Özellikle isim ve sıfat tamlamalarının bir arada yanlış
bir biçimde kullanılması ile ortaya anlatım bozukluğu
çıkar.
 Bu derste belgisiz ( sıfatları ) ve sayı sıfatlarını
öğrendik.
ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Bir kelimenin cümle içinde yanlış ve istenmeyen bir
anlam verebilecek bir yerde kullanılması anlatım
bozukluğuna sebep olur.
 Devlet eski bakanı ( eski devlet bakanı )
ANLATIM BOZUKLUKLARI
 Birleşik cümlelerde birinci cümlenin yüklemi ile ikinci
cümlenin yüklemi arasında uyumsuzluk olması
anlatım bozukluğuna yol açar.
 Her ne kadar şehir dışına taşınmışsa ( taşınılmışsa ) da
beklenen huzur bulunamamıştı.