3- SEMİH KALELİ – Ovulasyon Uyarımının Over Kanseri ile İlişkisi

Ovulasyon Uyarımının
Over Kanseri ile İlişkisi
Semih Kaleli
İstanbul Üniversitesi
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD
Genel Bakış


İnfertilitede Over Kanseri/Tümörü Riski
* Endometriozis
* Açıklanamayan infertilite
* Anovulasyon, PKOS
* Gebeliğin etkisi
Fertilite Tedavisinin Oluşturduğu Over
Kanseri/Tümörü Riski

Over Kanserli/Tümörlü Hastalarda
Fertilite Tedavisinin Kanser Seyrine Etkisi

Sonuç
İnfertilite-Genel Kanser Sıklığı
Jensen et al. AJE, 2008
İnfertil Olgularda Over Kanseri Riski
_________________________________________________________________________________
Araştırmacı
olgu
kanser
SIR (% 95 GA)
__________________________________________________________
Kohort çalışmaları
 Brinton et al.
2335
11
1.28
(-)
 Modan et al.
2496
12
1.6 (0.80–2.90)
 Venn et al.
29700
13
0.99 (0.57–1.70)
 Potashnik et al.
1197
2
0.91 (0.10–3.27)
 Rossing et al.
3837
11
2.50 (1.30–4.50)
 Brinton et al.
12193
45
1.98 (1.40–2.60)
 Tworoger et al.
1.36 (1.07-1.75)
 Jensen et al.
54362
156
1.46 (1.24-1.71)
Olgu-kontrol çalışmaları (Pooled analysis)
 Whittemore et al. 2197/8893
Nulligravid 1.40 (0.86–0.23)
(12 çalışma)
Gravid
0.87 (0.67–1.10)
 Ness et al.
5207/7705
Nulligravid 1.10 (0.91–1.55)
(8 çalışma)
Gravid
1.10 (1.02–1.31)
__________________________________________________________
Endometriozisli Kadınlarda
Genel Kanser Görülme Sıklığı -1
(n:64492, ort. Yaş:39.4, ileri evre çok)
_____________________________________________
Kanser türü
SIR (% 95 Güven Aralığı)
_____________________________________________
Over
1.37
(1.14-1.62)
Meme
1.08
(1.02-1.13)
Endokrin
1.38
(1.17-1.62)
Tiroid
1.33
(1.02-1.70)
Beyin
1.27
(1.09-1.46)
Malign melanom
1.23
(1.07-1.40)
Böbrek
1.36
(1.11-1.64)
Endometrial
1.14
(0.93-1.39)
Servikal
0.71
(0.53-0.94)
______________________________________________
(Melin A. et al: Human Reproduction 22:3021-26,2007)
Endometriozisli Kadınlarda
Genel Kanser Görülme Sıklığı -2
Olson JE et al. Self-Reported Endometriosis Diagnosis and Risk of Various Cancer Endpoints
in the Iowa Women’s Health Study 1986–1998, Cancer 2002;94:1612–18
Ovaryan Endometriozisde
Over Kanseri Riski
Çalışma
kohort
N
SIR
% 95 GA
20,686
64,492
1.9
4.2
1.4
1.3-2.8
2.0-7.7
1.2-1.7
Brinton’89 1965-1988 12,193
end. + primer infertil
2.5
4.2
1.3-4.2
2.0-7.7
1.73
1.1-2.7
Swedish National Cancer Registry Data


Brinton’96 1969-1983
> 10 yıl infertilite
Berglund’03 1969-2000
ABD verileri

Uluslararası

Ness’02
meta-analiz
Endometrioma Olan Kadında
Over Kanseri Riski
Kobayashi 2007
Endometriomada Epitel Değişiklikleri (n:339)
%
Metaplazi
12.1
Güven Aralığı
(8.8–16.0)
Skuamöz
1.8
(0.7–3.8)
Siliyer
1.8
(0.7–3.8)
Müsinöz
5.3
(3.2–8.3)
Eozinofilik
5.6
(3.4–8.6)
Berrak hücreli
0.3
(0.01–1.6)
9.4
(6.5–13.1)
Basit
6.5
(4.1–9.7)
Kompleks
2.9
(1.4–5.4)
Atipik
5.9
(3.6–9.0)
4.1
(2.3–6.8)
Hiperplazi
Endometrioid adenokarsinom
*Prefumo et al.
Gynecologic Oncology 84, 280–284 (2002). 11 evre I, 3 evre II. Yaş medyan 50 (32-78)
Endometriozis-Over Kanseri
Tüm meta-analizler
Sayasneh et al. Obstetrics and Gynecology Volume 2011, Article ID 140310, 6 pages
doi:10.5402/2011/140310
Endometriomada
Epitel Değişiklikleri-Yaş İlişkisi
*Prefumo et al.
(n:339)
Gynecologic Oncology 84, 280–284 (2002). 11 evre I, 3 evre II. Yaş medyan 50 (32-78)
Endometriozis-Kanser İlişkisi
Olası Nedenler *









Anormal hücresel ve hümoral immün fonksiyon
Peritoneal makrofaj ve lenfosit artışı
Sitokin ↑
Büyüme faktörü ↑, VEGF ↑
IL-1↑, IL-6 ↑
TNF ↑
Otoimünite ↑
Dioksin
Somatik Mutasyon
* Lebovic’ 01, Senturk’99, Fakih’87, Keenan’95, Gleicher’87, Badaway’89
Açıklanamayan İnfertilitede
Over Kanseri Riski
Çalışma



Ron’83
Venn’99
Ness’02
SIR/OR
kohort
kohort
reanaliz
6.10
2.64
1.22
% 95 GA
1.00-20.0
1.10-6.35
1.01-1.46
Anovulatuar İnfertilitede
Over Kanseri Riski


Çalışma
OR
% 95 GA
Whittemore’92 reanaliz
Ness’02
reanaliz
2.1
0.8
0.90-4.70
0.54-1.18
PKOS’da Over Kanseri Riski
Metaanaliz
Chittenden. RBM Online’2009
Ovulasyon
UyarımıOver
Kanseri
Riski
____________________________________________________
Kohort
olgu kanser
SIR (% 95 GA)
__________________________________________________________
 Brinton’89
12193 45
klomifen
1.8 (1.0–3.0) *
 Rossing’94
3837 11
klomifen
3.1 (1.4–5.9) *
klomifen > 12 siklus 11.1 (1.5-82.3)
hMG/FSH
5.6 (0.1–31.0)
 Modan’98
2496 12
tüm OI
1.7 (0.6–3.8)
klomifen
2.7 (0.9–5.8)
 Doyle’02
5556
6
tedavi
0.6 (0.2–2.2)
 Jensen’07
54362 156
Gn
0.83 (0.5-1.37)
Klomifen
1.14 (0.79-1.64) **
hCG
0.89 (0.62-1.29)
GnRH
0.80 (0.42-1.51)
 Sanner’09
2768 5
Gn
5.89 (1.91-13.75)
 Venn’99
20656 7
IVF
0.88 (0.42-1.84)
 Klip’02
23592 15
IVF
1.4
(0.7–2.6)
 Dor’02
5026 1
IVF
0.57 (0.01-3.20)
__________________________________________________________
15 sene sonra * RR(klomifen): 1.48 (0.7-3.2), RR(Gn) 2.46 (0.7-8.3), ** RR(klomifen-seröz Tm): 1.67
* BLOT sıklığı anlamlı artar (9/11 Klomifen grubunda), invaziv over kanseri riski artışı anlamsız
Ovulasyon Uyarımı- Over Kanseri Riski
Olgu-kontrol



Shu’89
Franceschi’94
Parazzini’01

Shushan’96
Mosgaard’98

Whittemore’92 ,CGS

Harris’92 ,CGS
Ness’02


çalışma
OR (% 95 GA)
OK
2.1
OK
0.7
OK
1.1
6 siklus
1.0
OK
1.3
OK Nullipar 2.88
Paröz
1.11
Reanaliz
2.8
Nulligravid 27.0
Gravid
1.4
Reanaliz
4.0
Reanaliz
0.97
Nulligravid 1.60
Gravid
0.82
Seröz BLOT 2.43
Detay
(0.2–22.7)
(0.2–3.3)
(0.4–3.3)
(0.2–3.8)
(0.6-2.7)
(0.95-8.74) sadece BLOT
(0.37-3.30)
(1.3–6.1) sadece invaziv
(2.3-315.6) epitelyal over Tm.
(0.52-3.6)
(1.1-13.9) sadece BLOT
(0.76–1.23)
(0.9-2.87)
(0.62-1.09)
(1.01-5.88)
Ovulasyon Uyarımı- Overin Stromal Tm. Riski
Ovarian stimulation and granulosa-cell tumour
Willemsen WNP et al. The Lancet,1993;341,986-8
Kaleli S et al. Fertil Steril 2005;84:802-4
Gebelik-Over Kanseri Riski İlişkisi
Moorman PG et al. Hormonal risk factors for ovarian cancer,
Am J Epidemiol 2008;167:1059-69

Premenopozal

Postmenopozal
Gebelik
Gebelik
Term gebelik
>= 1
İlk gebelik yaşı
> 29
Son gebelik yaşı
> 34
İlk gebelikten
sonra > 20 yıl
Son gebelikten
sonra < 5 yıl
Emzirme, 6-12 ay
Term gebelik
>= 1
İlk gebelik yaşı
> 29
Son gebelik yaşı
> 34
İlk gebelikten
sonra > 20 yıl
Son gebelikten
sonra > 5 yıl
Emzirme, 6-12 ay
0
1
0
1
Konservatif Tedavi Edilmiş
Over Kanserinde ART


Çokmerkezli retrospektif çalışma
Ortalama 372 ay takip (1971-2002)
27 BOT
10 nonepitelyal OK
3 epitelyal OK
35 IVF, 5 IUI
17 gebelik
3 BOT rekürens
Fortin A et al. Gynecol Obstet Fertil 2005;33:488-97
Erken Evre BOT’de IVF
n






Mantzavinos’94
Herschkovitz’98
Madelenat’99
Beiner’01
Fasouliotis’04
Park’07
2
3
16
7
5
5
takip no.IVF Geb.Oranı Nüks
60
54
46
50
39
30
2
3
7
17
10
% 50
0
% 34
0
% 71
% 28.5
% 42.9 % 20.0
% 42.9
0
Rekürens oranı IVF tedavisi yapılmayan olgulardan farklı değildir
~10 %
Sonuç








İnfertilite, alttayatan nedene bağlı olarak bazı
spesifik kanserler açısından risk oluşturabilir
İnfertil çiftler kanser açısından özenle
taranmalıdır, aile öyküsü olanların bir referans
merkeze yönlendirilmeleri uygun olur
İnfertil kadında over kanseri riski hafifce artar
Endometriozisi olan olgular bu açıdan da takip
edilmelidirler
Fertilite tedavisi over kanseri/tm.riskini artırabilir
Fertilite tedavisi olan kadınlar uzun dönem
riskler açısından takip edilmelidir
Gebelik over kanseri/tümöründen koruyucudur
Kanserli hastada IVF tedavisi kanserin yineleme
oranını artırmaz