FeTiH 1453

 İstanbul'un fethi 29
Mayıs 1453, Salı günü,
şehri günlerdir kuşatan
Osmanlı ordusunun,
şimdi İstanbul olarak
bilinen, o zamanki
adıyla Konstantinopolis
(Constantinople)
şehrini Sultan II.
Mehmed Han'ın
komutanlığında
fethetmesidir.
 Bu fetihten sonra
Osmanlı Devleti
İmparatorluk olmuş,
henüz 21 yaşında
olan Sultan II.
Mehmed, fatih
unvanını da alarak
Fatih Sultan Mehmed
olarak anılmaya
başlanmıştır.
Tarihteki en önemli
devletlerden olan
Doğu Roma
İmparatorluğu bu
fetihle birlikte sona
ermiştir. İstanbul
feth edildikten sonra
Orta Çağ kapanmış
ve 1789 Fransız
ihtilali'ne kadar
sürecek olan Yeni
Çağ başlamıştır.
Karadeniz ve Akdeniz'i
birbirine bağlayan deniz yolu
üzerinde kurulu olan İstanbul
şehri, günümüzde olduğu gibi
o zamanlar da oldukça önemli
bir şehirdi. 1453 yılına kadar
farklı zamanlarda, Avarlar,
Araplar, Avrupalılar ve
Osmanlılar tarafından
defalarca kuşatılmış, fakat
gerek Bizans'ın sahip olduğu
Rum ateşi (grejuva), gerekse
şehrin o zamanlar için
aşılamaz olarak görülen
surları, bu fetih hareketlerini
başarısız kılmıştı.

Sayıları 29 olan kuşatmalar sırayla şunlardır:


M.Ö 340 Makedonya Kralı Phillippe
M.Ö 194 Roma İmparatoru Septim Severus (Başarılı olmuştur.Şehir artık
Romalılara bağlanmıştır.)
M.S 616 İran Hükümdarı Keyhüsrev
M.S 626 İranlılar ve Avar Türkleri ortak
M.S 665 Emevi Halifesi Muaviye
M.S 667 Emevi Halifesi Muaviye
M.S 672 Emevi Halifesi Muaviye
M.S 712 Emevi Halifesi I.Velid
M.S 722 Emevi Halifesi I.Velid (Yalnızca Galata Limanı alınmış,Arap Camii inşa
edilmiştir.)
M.S 782 Abbasiler (Kent haraca bağlanmıştır.)
M.S 854 Abbasi Halifesi Mütevekkil
M.S 864 Ruslar
M.S 869 Abbasi Halifesi Mütevekkil
M.S 936 Ruslar
M.S 959 Macarlar
M.S 970 Abbasiler (Kent haraca bağlanmıştır.)
M.S 1203 Latinler (Latinler İstanbul'u 1261'e kadar ellerinde tuttular.)
M.S 1302 Venedikliler
M.S 1348 Cenovalılar
M.S 1391-1396 Osmanlı Padişahı I.Bayazid (Şehir İstanbul'da bir Türk Mahallesi
kurulması isteğine karşı çıkılması üzerine ablukaya alınmıştır.)
M.S 1412 Osmanlı Şehzadesi Musa Çelebi
M.S 1422 Osmanlı Padişahı II.Murat
M.S 1437 Cenovalılar
M.S 1453 Osmanlı Padişahı II.Mehmed (Başarılı olmuştur.Sonrasında şehir
Türklerin hakimiyeti haline girmiştir.)






















 Bunun yanında
Atilla'nın,
Vikinglerin,
Bulgarın ve
Gotların da
kuşatma yaptığı
bazı kaynaklarda
geçer ama tarihleri
bilinmemektedir.
 Fatih Sultan
Mehmed

Fatih Sultan Mehmed padişah,
olduktan sonra ilk iş olarak, devamlı
ayaklanma çıkaran Karamanoğlu
Beyliğine karşı sefere çıktı.
Karamanoğlu İbrahim Bey af diledi.
Fatih İstanbul'un fethini düşündüğü
için onu bağışladı. Fatih Sultan
Mehmed, büyük gayesini
gerçekleştirmek için, Macarlara,
Sırplara ve Bizanslılara karşı yumuşak
davranıyordu. Amacı Haçlıların
birleşmesini önlemek, onları tahrik
etmemek ve zaman kazanmaktı. Bin
yıllık tarihinin sonuna gelmiş olan
Bizans küçüle küçüle sadece İstanbul
şehrinin sınırları içinde hüküm süren
bir devlet durumuna düşmüştü. Ancak
buna rağmen Bizans'ın varlığı,
Balkanlardaki Türk hakimiyeti
açısından tehlikeli oluyordu. Bizans
İmparatorları, Anadolu'daki çeşitli
siyasi güçleri de Osmanlı aleyhine
kışkırtmaktan geri kalmıyorlardı. Hatta
zaman zaman Osmanlı şehzadeleri
arasındaki taht kavgalarına karışıp
devletin iç düzenini bozuyorlardı.
İstanbul'un Osmanlı Devleti'nin
hakimiyeti altında girmesi, ticari ve
kültürel yönden önemli bir avantajın
daha ele geçirilmesi demekti. Boğazlar
tam anlamıyla kontrol altına alınacak
ve bu sayede, Karadeniz ticaret yolları
ele geçirilmiş olacaktı.

Karamanoğulları meselesini çözen Fatih
Sultan Mehmed, İstanbul'un fethi için
gerekli hazırlıklara başladı. Devrin
mühendislerinden Musluhiddin, Saruca
Sekban ile Osmanlılara sığınan Macar Urban
Edirne'de top dökümü işiyle görevlendirildi.
"Şahi" adı verilen bu topların yanında,
tekerlekli kuleler ve aşırtma güllelerin
üretilmesi (havan topu) yapılan hazırlıklar
arasındaydı. Yaptırılan bu büyük toplar
İstanbul'un fethedilmesinde önemli rol
oynadı. Yıldırım Bayezid'in İstanbul
kuşatması sırasında yaptırdığı Anadolu
Hisarının karşısına, Rumeli Hisarı
(Boğazkesen) inşa edildi. Bu sayede
Boğazlar'ın kontrolü sağlanacak, deniz
yoluyla gelebilecek yardımlara karşı tedbir
alınmış olacaktı. 400 parçadan oluşan bir
donanma inşa edildi. Turhan Bey
komutasındaki bir Osmanlı donanması
Mora'ya gönderildi ve İstanbul'a yardım
gelmesi engellendi. Eflak ve Sırbistan ile
var olan barış antlaşmaları yenilendi.
Macarlarla da üç yıllık bir antlaşma yapıldı.
Osmanlıların bu hazırlıkları karşısında,
Bizanslılar da boş durmuyordu. Surlar
sağlamlaştırılıyor ve şehre yiyecek
depolanıyordu.

Ayrıca Bizans İmparatoru Konstantin, Haliç'e bir
zincir gerdirerek, buradan gelecek tehlikeyi
önlemeye çalıştı. Aynı zamanda Haçlı dünyasından
yardım isteniyor, Papa ise yapacağı yardım
karşısında Katolik ve Ortodoks kiliselerinin
birleştirilmesini istiyordu. Ancak Katoliklerden
nefret eden Ortodoks Rumlar, Roma kilisesine
bağlanmak istemiyor, "İstanbul'da Kardinal Külahı
görmektense, Türk sarığı görmeye razıyız"
diyorlardı. Fatih Sultan Mehmed, hazırlıklar
tamamlandıktan sonra, Bizans İmparatoru
Konstantin'e bir elçi göndererek, kan dökülmeden
şehrin teslim edilmesini istedi. Fakat
İmparatordan gelen savaşa hazırız mesajı üzerine,
İstanbul'un kara surları önüne gelen Osmanlı
ordusu, 6 Nisan 1453'de kuşatmayı başlattı.
Osmanlı donanması ise Haliç'in girişinde ve
Sarayburnu önünde demirlemişti. Ordu; merkez,
sağ ve sol olarak üç kısma ayrıldı. 19 Nisan'da
yapılan ilk saldırıda, tekerlekli kuleler kullanıldı ve
bu saldırı ile Topkapı surlarından burçlara kadar
yanaşıldı. Osmanlı Ordusundaki er sayısı 150.000
ile 200.000 arasındaydı. Bu kuvvetlere Rumeli ve
Anadolu beylerine bağlı çeşitli kuvvetler de
katılmıştı. Çok şiddetli çarpışmalar oluyor,
Bizanslılar şehri koruyan surların zarar gören
bölümlerini hemen tamir ediyorlardı. Venedik ve
Cenevizliler de donanmalarıyla Bizans'a yardım
ediyorlardı.
Fetih öncesi Fatih tarafından yaptırılan Rumeli Hisarı
Fetih öncesi Fatih tarafından
yaptırılan Rumeli Hisarı
 Fatih Sultan Mehmed Osmanlı donanmasının kuşatma
sırasında yeterince kullanılamadığını ve bu yüzden
kuşatmanın uzadığını düşünüyordu. İstanbul'un Haliç
tarafındaki surlarının zayıf olduğu biliniyordu. Bizans
bu bölgeye zinciri bu nedenle germişti. Yüksekten
atılan taş gülleler Bizans donanmasından bazı gemileri
batırmıştı fakat bir kısım donanmanın Haliç'e
indirilmesi kesin olarak gerekliydi. Fatih Sultan
Mehmed, İstanbul'un fethedilmesini kolaylaştıracak
önemli kararını verdi. Osmanlı donanmasına ait bazı
gemiler karadan çekilerek Haliç'e indirilecekti.
Tophane önündeki kıyıdan başlayıp Kasımpaşa'ya
kadar ulaşan bir güzergah üzerine kızaklar
yerleştirildi. Gemilerin, kızakların üzerinden
kaydırılabilmesi için, Galata Cenevizlilerinden
zeytinyağı, sade yağ ve domuz yağı alınarak kızaklar
yağlandı. 21-22 Nisan gecesi 67(yada 72) parça gemi
düzeltilmiş yoldan Haliç'e indirildi. Haliç'teki Türk
donanmasına ait toplar, surları dövmeye başladı. Ciddi
çarpışmalar cereyan etti.
 1450'de Doğu Akdeniz
 Bundan sonraki günlerde top savaşı, ok, tüfek atışları, lağım
kazmalar, büyük ve hareketli savaş kulelerinin surlara
saldırıları devam etti. Kuşatmanın uzun sürmesi ve kesin
başarıya ulaşılamaması askerler arasında endişe yarattı.
Ancak, İstanbul'u her ne şartta olursa olsun almaya kararlı
olan Fatih Sultan Mehmed kumandanların ve alimlerin de
bulunduğu bir toplantı düzenledi. Cesaretlendirici bir konuşma
yaptıktan sonra, 29 Mayıs'ta genel saldırının yapılacağına dair
kararını açıkladı. Çarpışmalar sırasında Bizans'ı koruyan surlar
üzerinde kapatılması mümkün olmayan gedikler açılmaya
başlamıştı. Surlar içerisine küçük sızmalar oluyor, ancak geri
püskürtülüyordu. İlk defa Ulubatlı Hasan ve arkadaşlarının
şehit olmak pahasına tutunmayı başardıkları İstanbul surları,
artık direnemiyordu. 53 gün süren ve 19 Nisan, 6 Mayıs, 12
Mayıs ve 29 Mayıs'ta yapılan dört büyük saldırıdan sonra Doğu
Roma İmparatorluğu'nun 1125 yıllık başkenti olan İstanbul, 29
Mayıs 1453 salı günü fethedildi. İstanbul'un fethi, çok önemli
sonuçları da beraberinde getirdi.
 Anadolu Hisari
 Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'un fethinden sonra
batıdaki hakimiyeti pekiştirmek, sınırları
genişletmek, İslam'ı en uzak yerlere kadar
yaymak ve Hıristiyan birliğini bozmak amacıyla
Avrupa üzerine bir çok seferler düzenledi.
Sırbistan (1454,1459), Mora ( 1460), Eflak (
1462), Boğdan ( 1476), Bosna-Hersek,
Arnavutluk, Venedik ( 1463- 1479), İtalya (
1480) ve Macaristan seferleriyle Osmanlı
İmparatorluğu Avrupa'daki hakimiyetini pekiştirdi.
Sırbistan Krallığı tamamen ortadan kaldırılıp
Osmanlı sancağı haline getirildi, Mora tamamen
fethedildi, Eflak Osmanlı eyaleti yapıldı, Bosna
tekrar Osmanlı hakimiyetine alındı, Arnavutluk ele
geçirildi. 16 yıl süren Osmanlı-Venedik Deniz
Savaşları sonunda Venedik barış imzalamayı
kabul etti. İtalya'ya yapılan sefer sırasında
Roma'nın fethi açısından çok önemli bir merkez
olan Otranto, fethedildi ancak Fatih Sultan
Mehmed'in ölümü üzerine geri kaybedildi.
 İstanbul Surları
 İstanbul'un o döneme kadar fethedilemeyen efsanevi
bir şehir olmasının en büyük sebebi çevresini kuşatan
surlardı. O dönemde başka hiçbir yerde bu kadar
sağlam savunma sistemi bulunmamaktaydı. Uzunluk
bakımından erişilmez olmasına rağmen Çin Seddi bile
savunma açısından İstanbul surlarının yanına
yaklaşamıyordu. Karada 6.492 m., Marmara ve Haliç
kıyılarında 820 m. uzunluğundaki surlar birkaç
kademeden oluşurdu. En önde Bizans’ın mobil
kuvvetleri savunur, arkasında 7 m. genişlik ve
derinliğindeki su ile dolu hendekler bulunurdu.
Bunların arkasında mızraklı askerlerin beklediği
savunma mazgalları vardı. Savunma mazgalları
geçildiği takdirde 5-7 m. yüksekliğindeki orta surlara
gelinirdi. Osmanlı ordusu orta surlar önünde çok
sayıda şehit vermişti. En arkada ise 12-13 m.
yükseklikte asıl surlar bulunurdu. Asıl surların
üzerinde bekleyen askerler hiçbir canlının sur dibine
yaklaşmasına izin vermezdi. İstanbul'un Fethi'nin
Nedenleri

1. Bizans'ın, Osmanlı Devleti'nin Rumeli'deki ilerlemesine ve
büyümesine engel olması
2. Bizans'ın Anadolu beyliklerini Osmanlı Devleti'ne karşı
kışkırtarak Anadolu'daki Türk birliğini bozmaya çalışması
3. Bizans'ın Osmanlı şehzadelerini kışkırtarak Osmanlı
Devleti'nde taht kavgalarına neden olması
4. Bizans'ın, Avrupa-Hristiyan dünyasını kışkırtıp Haçlı
Seferleri'ne zemin hazırlaması
5. Anadolu ve Rumeli toprakları arasındaki bağlantının
sağlanabilmesi için İstanbul'un alınmasının gerekmesi
6. İpek Yolu'nun Avrupa'ya açılan koluna hakim olmak
7. Kara ve deniz ticareti bakımından İstanbul'un önemli bir
konuma sahip olması
8. Boğazlar yolu ile ekonomik canlılığın mevcudiyeti
9. Anadolu ve Rumeli arasındaki askeri geçişin
kolaylaştırılmak istenmesi
10. II. Mehmed'in, Hz. Muhammed'in; ''"İstanbul elbet
fetholunacaktır. Ne güzel kumandandır o kumandan ve ne
güzeldir o askerler"'' hadisine layık olabilme düşüncesi
İstanbul'un Fethi İçin Osmanlı Devleti'nin Yaptığı Hazırlıklar
 1. II. Mehmet, önce Macarlar ve Venedikliler ile bir
barış antlaşması yaparak Balkanlar’da güven ve
istikrarı sağladı.
2. Karamanoğulları ile anlaşarak Anadolu'daki
güvenliği sağladı.
3. Bizans'a Karadeniz'den gelecek yardımları
engelleyebilmek için, Anadolu Hisarı( Güzelce
Hisar)'nın karşısına Rumeli Hisarı( Boğazkesen
Hisarı)'nı yaptırdı.
4. İstanbul'un güçlü surlarında gedikler açabilmek
için, Bizans'ın hapisanesinden Macar Usta Urban
kaçırıldı ve Edirne'de ona, o zamana kadar
görülmemiş büyüklükte toplar döktürtüldü.
5. İstanbul surlarına rahat asker çıkarabilmek için
tekerlekli kuleler yapıldı.
6. Kuşatmaya yardım için bir donanma
hazırlandı.İstanbul'un Fethi İçin Bizans'ın Yaptığı
Hazırlıklar
 1. Kale surlarını güçlendirdiler.
2. Osmanlı Donanması'nın Haliç'e
girmesine engel olmak için, Haliç'in
ağzını zincirle kapattılar.
3. Bizanslılar, suda yanabilen barut, neft
yağı ve kükürt ile yapılan Rum Ateşi
(Gregois) adlı silahı yaptılar.
4. Osmanlı Devleti'nin kuşatmaya
hazırlandıklarını anlayınca depolarını
yiyecek, silah, mühimmat vb. şeylerle
doldurdu.Büyük Kuşatma
 23 Mart 1453'te Edirne'den hareket etti ve
6 Nisan 1453’te İstanbul’u kuşattı.
Kuşatma, aralıklı çatışmalarla 53 gün sürdü.
II. Mehmet, Çandarlı Halil Paşa’nın
İstanbul’un fethine karşı bir tutum
sergilemesi üzerine, son saldırı hazırlıklarını
yapması için Zağanos Paşa’yı görevlendirdi.
Bizans’a yardımın gelmesini önlemek için de
Marmara Denizi ile Çanakkale Boğazı'nı
ablukaya aldı. Hiçbir yerden destek
alamayan Bizans’ın başkenti 29 Mayıs 1453
günü düştü. Bin yıllık Bizans
İmparatorluğu'na son veren II. Mehmet, bu
olaydan sonra "Fatih" (ülke açan, ülke alan)
ünvanını aldı.
 Fatih, bir tören alayının başında şehre girdi.
İlk iş olarak Ayasofya’ya giderek burayı
camiye dönüştürdü. İstanbul’u Osmanlı
İmparatorluğu’nun başkenti yaptı. Kentin
ticaret merkezi olan Galata’dan kaçmış olan
Rumların ve Cenevizlilerin dönmesini
sağladı. Rum Patrikliği’nin yeniden
açılmasına izin verdi; ayrıca bir Yahudi
hahambaşlığı ile bir Ermeni patrikhanesi
kurdurdu. II. Mehmet İstanbul’u, farklı
dinlerden insanların bir arada yaşadığı,
ticaret ve kültür merkezi olan bir başkent
yapmayı amaçladı. İstanbul'un Fethi'nin
Türk Tarihi Açısından Sonuçları

1. Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi bitti, Yükseliş
Dönemi başladı.
2. İstanbul'un Fethi ile Osmanlı Devleti'nin Anadolu ve
Rumeli toprakları arasındaki Bizans'ın yarattığı tehlike
ortadan kalktı.
3. İstanbul'un Fethi ile Karadeniz'i Akdeniz'e bağlayan
ticaret yolları ele geçirildi.
4. İpek Yolu'nun Avrupa'ya giden kolu ele geçirildi.
5. İstanbul, Osmanlı Devleti'nin başkenti yapıldı ve II.
Mehmed ülke alan, ülke açan anlamına gelen 'Fatih'
ünvanını aldı.
6. Osmanlı Devleti'nin İslâm Dünyası'ndaki saygınlığı
arttı.
7. Fener Rum Patrikhanesi Osmanlı himayesine girdi.
İstanbul'un Fethi'nin Dünya Tarihi Açısından Sonuçları
 1. İstanbul'un Fethi ile Orta Çağ kapanıp, Yeni Çağ
açıldı.
2. İstanbul'un Fethi sırasında kullanılan büyük
topların, en güçlü surları bile yıkabileceği görüldü. Bu
denli güçlü topların yapılması, Avrupa'daki '
derebeylik'lerin yıkılmasına ve merkeziyetçi krallıkların
güçlenmesine neden oldu.
3. İstanbul'un Fethi ile İpek Yolu'nun Orta Asya'dan
Avrupa'ya giden kolunun Osmanlı Devleti'nin eline
geçmesi, Avrupalılar'ı yeni ticaret yolları arayışına
yöneltti. Bu olay ' Coğrafi Keşifler'in nedenlerinden
birini oluşturdu.
4. İstanbul'un Fethinden sonra İtalya'ya giden bilim
adamları, orada eski Yunan ve Roma eserlerini
inceleyerek, ' Rönesans'ın başlamasına katkıda
bulundular.