Türk Eğitim Sistemi

Türk Eğitim Sisteminin Yapısı ve Yönetimi
• Sistem kavramı, Eğitim ve Eğitim Sistemi Kavramı, Eğitim
Siteminin Diğer Sistemler ile ilişkisi, Eğitim Siteminin
Görevleri
• Türk Eğitim Siteminin Tarihsel Gelişimi
• Türk Eğitim Siteminin Genel Amaçları, Özel Amaçları,
İlkeleri
• Türk Milli Eğitim Siteminin Örgütsel Yapısı
• Türk Eğitim Sitemini Düzenleyen Esaslar
• Türk Eğitim Sitemini Düzenleyen Esaslara Göre Eğitimin
İlkeleri
• Türk Eğitim Siteminin Nicel Durumu
Türk Eğitim Sisteminin Yapısı ve Yönetimi
• Türk Eğitim Siteminin Nitel Durumu
• Türk Eğitim Sisteminde Öğretmen Yetiştirme
• Türk Eğitim Siteminde Yönetici, Uzman ve Denetçi
Yetiştirme
• Türk Eğitim Siteminde Fırsat Eşitliği
• Türk Eğitim Siteminin Finansmanı
• Avrupa Birliği Sürecinde Türk eğitim Sistemi
• Genel Değerlendirme
001 Hafta
Sistem kavramı, Eğitim ve Eğitim
Sistemi Kavramı, Eğitim Siteminin Diğer
Sistemler ile ilişkisi, Eğitim Siteminin
Görevleri
3
• Sistem Nedir?
• Sistem, birbiri ile ilişkili öğelerin, belirli amaçlara yönelik
birlikte çalışmalarına dayanan bir bütündür (Şişman,
2014).
• Sistem, bir amaç için birleşen, birbirine dayanan ve
birbirini etkileyen parçaların oluşturduğu bir bütündür
(Sarpkaya, 2008).
• Başaran’a (2006) göre, sitemler,
 doğal sistemler ve insan yapısı sistemler;
 açık sistemler ve kapalı sistemler;
 mekanik sistemler ve biyolojik sistemler gibi değişik
biçimlerde sınıflandırılmaktadır.
• Alt sistemler ve üst sistemler gibi ayrımlarda söz
konusudur. Alt sistemler bütünü oluşturan parçaları, üst
sistemler ise alt sistemlerin bağlı olduğu daha büyük
sistemleri ifade eder (Kaya, 1996).
• Bir bütün sistem olabilmesi dört özelliğe sahip olmalıdır
(Duverger, 1982):
• 1. Bütünü oluşturan öğelerin bir birlerin bağlı olmaları,
• 2. Bu öğelerin düzenli bir şekilde örgütlenmeleri,
• 3. Bu öğelerin tamamından oluşan bütünün, öğelerin
toplamına indirgenememesi,
• 4. Bu bütünün, dışarıdan ve kendi iç öğelerinden gelen
etkilere, bir bütün halinde tepki göstermesi
Sistem kavramına dayalı olarak farklı yaklaşımlar
geliştirilmiştir. Aşağıda Sosyal sistem ve açık sistem
kavramları ile bu sistem yaklaşımların özelliklerine yer
verilmiştir:
• Sosyal Sistem Kavramı Sosyal Sistemler, insanlardan
oluşan sistemler olarak ele alınıp, okul, fabrika, hastaneler
gibi formel yapılardır (Şişman, 2014) ve şu özellikler sahiptir
(Hoy ve Miskel, 1996):
•
•
•
•
•
Sosyal Sistem Kavramının özelikleri:
1. İnsanlardan meydana gelir.
2. Belirli amaçları gerçekleştirmeye çalışır.
3. Belirli bir rol yapısı vardır.
4. Normatif (norm koruyucu) olup üyelerine yaptırımlar
uygularlar.
• 5. Bir biri ile ilişkili eylem ve etkinlikler uluşur.
• 6. Politik olup sistem içerisinde belirli bir güç yapısı vardır.
• 7. Aynı zamanda açık sistemlerdir
Açık Sistem Kavramı
•Çevresi ile etkileşen sistemler açık sistemlerdir.
•Açık sistemler üyelerce paylaşılan ortak değerlere balı
olarak kültürel;
•sistemin bireylerden rol beklentisi olan yapısal;
•sistem içerisindeki güce dayalı ilişkilere bağlı olarak politik;
•sistem içerisinde yer alan bireylerin bilinç yapısına ve
motivasyonuna bağlı olarak bireysel öğelerden meydana
gelir ve şu özelliklere sahiptir (Hoy ve Miskel, 1996):
Açık Sistem Kavramının Özellikleri
•1. Dış çevreden aldığı girdileri işleyerek çevrelerine bazı
çıktılar sunar.
•2. Çevrelerinden aldıkları girdilerin sürekliliğine bağlı olarak
yaşamlarını sürdürürler.
•3. Çevrelerine sundukları ürünün bir kısmını tekrar girdi
olarak alırlar.
•4. Çevrelerinden gelecek istem ve beklentiler doğrultusunda
amaç, süreç ve ürünlerinde gerekli değişiklik ve düzeltmeleri
yaparlar.
•5. çevreleri başka sistemler (Siyasal, sosyal, kültürel,
ekonomik) tarafından kuşatılmıştır.
•6. Kendilerini çevreleyen diğer sistemlerden etkilenir ve
onları etkiler.
Eğitim Sistemi
• Eğitim sitemi, ulusun tüm üyelerinin haklarını
gerçekleştirmek ve devletin eğitimden beklediği yararları
sağlamak için devletçe kurulan ve ülke düzeyinde yayılan
örgütler ve okullar bütünüdür (Başaran, 2006).
• Eğitim Sitemi, bir amaç doğrultusunda okulöncesi,
ilköğretim, ortaöğretim, yükseköğretim ve işgören
hizmetleri vb. alt sistemleri aracılığıyla bütünleşmiş bir
yapıya sahiptir (Sarpkaya, 2008).
• İnsanlar tarafından kurulan örgütler birer toplumsal sistem
ürünü olduğu için eğitim örgütü de toplumsal bir sistemdir
(Kaya, 1993).
• Şişaman’a göre (2014), Temel öğesi veya öznesi insan
olan eğitim sisteminin başlıca öğeleri:
1. Eğitim Programları
2. İnsan gücü (Yöneticiler, Öğretmenler, Uzmanlar,
memurlar, Yardımcı personel vb.)
3. Finansal kaynaklar
4. Teknolojidir.
• Türk Eğitim Sistemi
Türk Eğitim sistemi alt ve üst sistem yaklaşımı açısından ele
alındığında aşağıdaki düzeylerden oluşur (Başaran, 2006):
• Üst Sistemler, En tepede bulunan sistemlerdir. Milli
Eğitim Bakanlığı, Yüksek Öğretim Kurumu, Üniversiteler
Arası Kurul.
• Aracı Üst Sistemler, Temel sistem ile en geneli kapsayan
sistem arasındaki sistemlerdir. İl ve İlçe Milli Eğitim
Müdürlükleri, Yurt dışı eğitim Teşkilatı.
• Temel Sistemler, Tabanda ürünü üreten sistemlerdir.
Okulöncesi eğitim, ilkokul, ortaokul, ortaöğretim ve
yükseköğretim; enstitüler, fakülteler)
•
• Eğitim Sisteminin Özellikleri
• Sistemin, girdi, süreç, çıktı, çevre ve dönüt olmak üzere
beş temel öğesi vardır (Akçay, 2006; Gürsel, 2007;
Başaran, 2006):
• 1. Girdi: Okulun işleyişi ile ilgili olan her şey sisteme girdi
olarak kabul edilir. Bina, kağıt, öğrenci, öğretmen, yönetici
• 2. Süreç: Belirlenmiş olan araç gereç ve yöntemler ile
okula alınan girdilerin eğitim sistemi içerisinde işlenmesi.
• 3. Çıktı: Okula giren insan ve madde kaynaklarından belli
işlemler sonucunda elde edilen ürün. Mezunlar, bilgi,
sosyal etkinlikler.
• Eğitim Sisteminin Özellikleri
• 4. Çevre: Okul sosyal bir çevrenin içerisinde yer alır.
Çevreden almış olduğu girdileri belli bir takım süreçlerden
geçirerek yine topluma gönderir. Bu nedenle çevrenin
sahip olduğu koşullar amaçların gerçekleştirilmesinde
oldukça önemlidir.
• 5. Dönüt: Okulların birtakım amaçları gerçekleştirmek için
vardır. Bu amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığını belirlemek için
dönüt yapılmalıdır. Yani çıktıların belirlenen hedefler
doğrultusunda gerçekleştiğini belirlemek gerekir. Girdiler
ile çıktılar arasındaki farkın belirlenmesi için
değerlendirmelerde bulunulur. Bu değerlendirme
sonucunda istenilen amaçlara ulaşılmış ise sorun yoktur.
Ama amaçlara ulaşılamamış ile girdiler ve süreci gözden
geçirmek gerekir.
• .
HAFTAYA
Türk Eğitim Sistemi’nin Tarihsel Gelişimi
Görüşmek Üzere….