Slayt 1 - Biyoloji Kutusu
advertisement
OKSİJENLİ SOLUNUM OKSİJENLİ (AEROBİK) SOLUNUM Oksijenli Solunum, organik besinlerin karbondioksit ve suya kadar yıkılmasıdır. Oksijenli Solunum da oksijen kullanılır. C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6 H2O Oksijenli Solunum ile besin’in sahip olduğu tüm Kimyasal Bağ Enerjiisi besinden alınır. Geriye kalan tek şey kararlı İNORGANİK MADDELERDİR. Oksijen ? OKSİJEN Oksijen, yüksek derecede elektronegatif bir maddedir. • Havanın %21’i oksijenden oluşur. • Atmosferdeki oksijen kaynağı bitki ve alglerdir. • OKSİJENLİ SOLUNUM’u hangi canlılar yapar ? • Bazı bakteriler,arkeler ve mayalar dışındaki tüm canlılar oksijenli solunum’u yapabilir. OKSİJENLİ SOLUNUM 3 EVREDE İNCELENİR. • Sitoplazma Mitokondri • • A.GLİKOLİZ B.KREBS DÖNGÜSÜ C.ELEKTRON TAŞIMA SİSTEMİ Glikoz 2 pirüvik asit B.KREBS DÖNGÜSÜ Sitrik Asit Döngüsü TCA döngüsü Pirüvik Asit Pirüvik Asit Pirüvat • Sitrik Asit Sitrat • Malik Asit Malat vs • Pirüvik Asit • Çok fazla miktarda kimyasal enerji içeren Pirüvik Asit işlenmek üzere Mitokondriye alınır. İÇ ZAR DIŞ ZAR KRİSTA MATRİKS Krebs Hazırlık Tepkimesi • • Mitokondriye giren pirüvik asit doğrudan matriks sıvısına geçer. Bu sıvıda ilk tepkime olan krebs hazırlık tepkimesine girer ve asetil-coA’ya dönüşür. OLUŞAN Asetil-CoA Krebs Döngüsüne girer. KREBS DÖNGÜSÜ • Mitokondrinin matriks sıvısında gerçekleşen bir olaydır. • Krebs döngüsünde sadece 1 ATP üretilir. Her bir Krebs Döngüsünde ; • Substrat düzeyinde fosforilasyon ile • 1 ATP • 3 NADH + H+ ve 1 FADH2 • 2 CO2 üretilir. Glikoz Pirüvat Sitoplazma Pirüvat CO2 , NADH + H+ Asetil CoA CO2 , NADH + H+ Asetil CoA 2 CO2 2 CO2 3 (NADH + H+) 3 (NADH + H+) (FADH2) Krebs Döngüsü (FADH2) Krebs Döngüsü Mitokondri(Matriks) • C.ELEKTRON TAŞIMA SİSTEMİ Zarlar Arası Boşluk Mitokondri iç zarı ATP Sentaz Matriks + NADH+H ve FADH2 moleküllerine ne olacak? ZARLAR ARASI BOŞLUK H+ H+ H+ H+ ETS MİTOKONDRİ İÇ ZARI ATP SENTAZ 2e- NADH + H+ 2H+ + NAD+ 2e- H+ H+ ADP + Pi ATP ½ O2 MATRİKS H2O H+ ZARLAR ARASI BOŞLUK H+ H+ H+ H+ ETS MİTOKONDRİ İÇ ZARI ATP SENTAZ 2e- FADH2 2H+ + FAD 2e- H+ H+ ADP + Pi ATP ½ O2 MATRİKS H2O H+ ELEKTRON TAŞIMA SİSTEMİ NADH+H+ ve FADH2 moleküllerinin işlendiği yerdir. • NADH+H+ ve FADH2 içinde bulunan elektronlar E.T.S’den geçirilir. • Bu elektronların enerjisi ile H+ yoğunluğu farkı oluşturulur. • Bu farktan faydalanarak ATP sentaz, ATP üretir. • Kemiozmotik Hipotez Matriks ile iç-dış zar arasındaki boşlukta + meydana gelen H yoğunluğu farkı ile ATP üretilir. •Oksidatif Fosforilasyon ile ATP üretimi yukarıdaki hipotez ile açıklanmaktadır. Oksidatif Fosforilasyon • Mitokondri içerisinde kemiozmotik fark ile ATP üretilmesidir. 1 molekül NADH + H+ ETS’de işlenerek, Yaklaşık olarak 3 molekül ATP üretilir. 1 molekül FADH2 ETS’de işlenerek, Yaklaşık olarak 2 molekül ATP üretilir. ZARLAR ARASI BOŞLUK H+ H+ H+ H+ ETS MİTOKONDRİ İÇ ZARI ATP SENTAZ 2e- NADH + H+ 2H+ + NAD+ 2e- H+ H+ ADP + Pi ATP ½ O2 MATRİKS H2O H+ ZARLAR ARASI BOŞLUK H+ H+ H+ H+ ETS MİTOKONDRİ İÇ ZARI ATP SENTAZ 2e- FADH2 2H+ + FAD 2e- H+ H+ ADP + Pi ATP ½ O2 MATRİKS H2O H+ Soru 1 : Bir glikoz Oksijenli solunum tepkimelerine katılırsa kaç molekül karbondioksit açığa çıkar ? Soru 2 : Bir glikoz Oksijenli solunum tepkimelerine katılırsa kaç molekül su açığa çıkar ? C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6 H2O Solunum tepkimelerinde oluşan suyun oksijeni hangi maddeden gelir ? C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6 H2O C6H12O6 + 6O2 + 6 H2O 6CO2 + 12 H2O 6 H2O C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6 H2O CAN. (2011 LYS) Krebs ve Krebse hazırlık C6H12O6 + 6O2 + 6 H2O 6CO2 + 12 H2O ETS C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6 H2O 686.000 kcal 277.400 kcal OKSİJENLİ SOLUNUM İLE GLİKOZDA BULUNAN KİMYASAL ENERJİNİN %40’ı ATP MOLEKÜLLERİNE YÜKLENİR. KALAN % 60 ‘LIK ENERJİNİN BÜYÜK BİR KISMI İSE ISI ENERJİSİ OLARAK AÇIĞA ÇIKAR. Diğer Besinler Oksijenli Solunumda Nasıl İşlenir ? 2010 YGS Yağlar, çok fazla miktarda Hidrojen’e sahip oldukları için karbonhidrat ve proteinlere göre daha fazla enerji verirler. SOLUNUM KATSAYISI Etkinlik 1 • C6H12O6 + ? O2 ? CO2 + ? H2O (Glikoz) • Solunum katsayısı = ? Etkinlik 2 • C18H32O2 + ? O2 ? CO2 + ? H2O (Oleik Asit) Etkinlik 3 C2H2O4 + ? O2 ? CO2 + ? H2O (oksalik asit) • Solunum katsayısı • Karbonhidratlarda • Yağlarda 1’den • 1 az Proteinlerde ise 1’den fazladır. Çimlenen Keten tohumları Çimlenen Fasulye tohumları Çimlenen buğday tohumları Bakteriler’de solunum nasıl gerçekleşir ? Hem O2’li hem de O2’siz solunum bakterilerde sitoplazma içinde gerçekleşir. • Eğer bakteri aerob ise E.T.S. Hücre zarının iç yüzeyindeki katlantılarda bulunur. • Bu katlantılara mezozom adı verilir. • O2’li solunum ile O2’siz solunum arasındaki farklar nelerdir ? O2’siz ve O2’li Solunumun Farkları Özelliği O2 ‘siz solunum O2’ li solunum Yapan canlı Bazı bakteri çeşitleri ve hayvanların çizgili kasları Bazı bakteriler, bir hücrelilerin çoğu ve çok hücreliler Hücredeki yeri Sitoplazmada Hammaddeler Genellikle glikoz Piruvata kadar yıkım sitoplazmada, sonrası mitokonride. Genellikle glikoz ve O2 Ürünleri Etil alkol ve CO2 yada Laktik asit. CO2 ve H2O Enerji verimi Besindeki enerjinin %2’si, yani 1 mol glikozdan toplam 4 ATP, net 2 ATP Besindeki enerjinin %40’ı, yani 1mol glikozdan toplam 40 ATP, net 38 ATP ATP üretimi Substrat düzeyinde fosforilasyon Substrat düzeyinde ve Oksidadif fosforilasyon Hazırlayan:E.ÖNAL ETS’nin işlevi www.sunuindir.com ETS görev yapmaz ETS görev yapar 58
