GELİŞİMSEL YAŞAM KRİZLERİNE MÜDAHALE SÜRECİ Değerlendirme Aşamasında Dikkat Edilmesi Gereken Yol Gösterici Kurallar 1. Kriz durumunu gelişiminde belli bir presipitan olay, bireyin gelişimsel görevleri ile başa çıkma çabalarında gizli olabilir. 2. Belli bir gelişim döneminin görevini tamamlamada güçlük oluştuğunda, bu güçlüğe katkısı olan bireyin bilgi, beceri, risk alma isteği, fiziksel ve sosyal kaynak ve destekleri gözden geçirilmelidir 3. Bireyin duygusal olarak dağılmasına yol açan belli bir presipitan olayı nasıl algıladığı gözden geçirilmelidir. 4. Bireyin bir dönemden diğerine geçiş çabalarının aile ve arkadaş çevresindeki etkilerinin neler olduğu araştırılmalıdır. 5. Bireyin değişim çabaları yakın çevresinde diğerlerinin de değişim çabalarıyla uyum gösteriyor mu incelenmelidir. 6. Bireyin kriz durumuyla ilişkili olarak toplumsal beklentilerin rolü araştırılmalıdır. 7. Bireyin gerçekleşen olaydan önceki beklentilerinin kriz durumuyla ilişkisi sorgulanmalıdır. Danışma ya da Terapi Seanslarında Gelişimsel Dilin ya da Kavramların Kullanımına İlişkin Varsayımlar Evre ya da dönem kavramı belli davranış ya da çeşitli duygulara bahane olarak gösterilemez Kişinin dengesinin sarsılmasını gelişimsel bağlamda düşünmek kriz yaşantısının yapıcı sonucunu vurgular. Bir dönemden diğerine geçişlerde yaşananları tanımlamak için çeşitli meteforlar kullanılabilir. Gelişimsel yaşam krizlerinde yaşanan duygusal dağılma sırasında bireylerin uzun dönem bağlantılar kurmaması ve ani kararlar almaması konusunda uyarıda bulunulmalıdır. Tüm analizler ve presipitan olay ile gelişimsel görev ya da zihinsel uğraşlar arasında kurulan bağlar deneme niteliğinde olmalı ve de bireye farkında olması için sunulmalıdır Bireyin deneyimlerini, belli bir algı çerçevesine oturtmak ya da bunun için zorlamak terapötik süreçte direnç geliştir bu nedenle dikkat edilmesi gereken bir husustur. M’nin Belirlediği Kriz Durumunun Kişiliğin Alt Sistemleri Bağlamında Açıklanması SOMATİK SİSTEM Uykusuzluk Yorgunluk BİLİŞSEL SİSTEM Eşinin bebek bakımında beceri sahibi, kendisinin bu konuda beceriksiz olduğu algısı, iyi bir anne olamayacağını düşünme, yetersizlik algısı, eşinin ilgisini kaybettiği inancı. EMOSYONEL SİSTEM Kendini yalnız hissetme Bebeğe anbivalan duygular Çaresizlik, gereginlik, öfke duyma Engellenme, çökkün duygudurum DAVRANIŞSAL SİSTEM Uyku uyuma güçlüğü Ağlamalar Bebeğin bakımını reddetme KİŞİLERARASI SİSTEM Sosyal ilişkilerde sınırlılık Çevreden uzaklaşma Eşiyle duygularını paylaşma güçlüğü İletişime geçmeme Çevresel destek eksikliği M.S nin Kriz Durumunun Oluşumu ve Rol Oynayan Etkenler Ebeveyn Rolüne Hazır Olmama → Denge Durumu ← Eşinin Reddi Duyguları ↓ Dengenin bozulması anksiyete ve depresyon ↓ Anksiyete ve depresyonu azaltma gereksinimi ↓ Dengeleyici faktörlerin yokluğu ↓ Anbivalan duygularını fark etme ve kabulde güçlüğü ↓ Eşine gerçek öfke ve engellenme duygularını ifade etmeme ↓ Ebeveyn rolü konusunda bilgi, beceri eksikliği ↓ Sonuçta anksiyete ve depresif belirtilerin yoğunluğu ↓ Çevreden geri çekilme ↓ Kriz Teşekkür Ederim GONCA ÖCAL