sistem analizi ve tasarımı

GİRİŞ
Giriş
 Sistem analizi ve tasarımı yapılmadan üretilen
programlar:
 Hatalı, sorunlu, eksikliklerle dolu. Böyle bir sistemde
problemleri düzenlemek çok vakit alır, sistemi en baştan
tasarlamak ise hem vakit hem nakit kaybı olur.
 Sistem analizi ve tasarımı daha doğru, etkili ve verimli
bir yaklaşımdır. Bununla beraber daha kaliteli ve üstün
sistemler elde etmek için yapılanları da kapsamaktadır.
Giriş
 Yazılım sektöründe bulunan pek çok firma yazılım
geliştirme ve otomasyon aşamalarını bu ideal
yaklaşıma göre gerçekleştirmemektedir. Bu sorunu
ortadan kaldırmak için sistem analizi ve tasarımında
kullanılmak için geliştirilen yazılımların sayısı ve
kullanım oranı her geçen gün artmaktadır.
 Bu sunum sistem analizi, sistem tasarımı, bilgi ve
sistem otomasyonu gibi konuları değişik yönleriyle
irdelemiştir.
Sistem Analizi ve Tasarımı
 Sistem analizi ve tasarımı, yazılım sektöründe bir
sistemi, o sisteme uygun yazılımla buluşturmayı ve
sistemin bu yazılımla varlığını daha verimli, etkili ve
kaliteli bir şekilde devam ettirmesine olanak sağlamayı
amaçlamaktadır. Bu bağlamda sistem analizi ve
tasarımının aşağıdaki temel aşamalarla gerçekleştiği
söylenebilir.
 Sistemin Planlanması
 Sistemin Analizi
 Sistem Tasarımı
 Sistemin Uygulanması
 Sistemin Geliştirilmesi
 Sistemin Planlanması
 Sistemin kurulma amacını besleyen fikirden oluşur. Bu
fikir sistemin geleceğine yönelik yenilikler sunar. Boylece
bu fikri gerçeklestirmek için planlar yapılmaya başlanır.
 Sistemin Analizi
 Sistemin mevcut durumunun incelenmesi ve sistemi
bilgi sistemine dönüştürme aşamalarının olanak ve
olabilirlik gibi yönlerinden ele alınması aşamasıdır. Bu
aşamada temel UML diyagramlarının çizimine başlanır
(Use Case, Activity, Class diagram)
 Sistem Tasarımı
 Sistem analizinden gelen raporlar doğrultusunda sistem
için en uygun çözümün hazırlanması aşamasıdır. Daha
gelişmiş UML diyagramlar çizilir (Sequence,
Collaboration, Statechart diagram)
 Sistemin Uygulanması
 Bilgi sisteminin oluşturulması, kontrolü, yüklenmesi ve
kullanıcılara bu yeni sistemin kullandırma aşamasıdır.
 Sistemin Geliştirilmesi
 Sistemin sürekli gözden geçirilerek günün şartlarına
uygun hale getirilmesi aşamasıdır.
 Sistem varlığını sürdürdüğü sürece tüm bu aşamalar
tekrar tekrar gerçekleşmesi gerekmektedir.
 Sistem analizi ve tasarımının bir sistemi bir bilgi
sistemine dönüştürme eylemi olduğudur.
 Bu dönüştürme eylemi yazılım, donanım, uygun insan
kaynağı, uygun fiziksel alan ve çevre gibi bir sistem
için gerekli her şeyin karşılanması sistem analizi ve
tasarımı ile sağlanır.
Sistem Nedir?
 Sistem birleştirilmiş bir bütün oluşturmak için
karşılıklı ilişkileri olan elemanların bir araya gelerek
toplanmasıdır.
 Sistem donanım, yazılım ve belleğin birleşimidir.
 Sistem aktör ve varlıkların belirli kural ve ilişkilerle bir
araya gelerek oluşturdukları bütündür.
 Kısacası; sistem birbirleriyle ilişkili, ortak hedef veya
hedefler doğrultusunda hareket eden bileşenler
kümesi olarak tanımlanabilir.
 Bu bileşenler:
 Ilişkili elemanlar (insan, yazılım veya donanım)
 Ortak hedefler (verilecek hizmet veya ürün)
 Birlikte çalışma (hizmet veya ürünün verilmesi için
yapılmasi gereken işlemler)
Sistem Gösterimi
ÇEVRE
(ENVIRONMENT)
GİRDİ
(INPUT)
GERİ BESLEME
(FEEDBACK)
SÜREÇ
(PROCESS)
ÇIKTI
(OUTPUT)
SINIR
(BOUNDARIES)
Okul Sistem Şeması
kayıtlı
OKUL
BÖLÜM
başkan
Ders alır
Öğrenci
öğretir
DERS
Öğretmen
Okul Sistem Şeması
 Ilişkili elemanlar: öğrenci, öğretmen, ders, bölüm
 Ortak hedef: okula gelen öğrencileri gerek teknikte
gerekse sosyal olarak yetiştirmek ve mezun etmek.
 Birlikte çalışma: Bu amaçda okul binasi, dersler,
bölümler, öğrenciler, öğretmenler ortak hedefe hizmet
etmek için birlikte çalışmaları gerekmektedir.
Okul Sistem Şeması
 Sistem için girdi: öğrenci
 Işlem süreci: eğitim, öğretim süreci
 Çıktı: yetişmis bireyleri olarak düşünülebilir.
 Sistemler var oluş şekillerine göre ikiye ayrılırlar:
 Doğal sistemler (varoluşlarında insan etkisi olmadığı
sistemlerdir)
 Yapay sistemler (insanlar tarafından oluşturulan
sistemlere denir, sistem analizi ve tasarımı ilgi alanına
giren yapay sistemlerdir)
Bilgi sistemi
 Bilginin toplanması, işlenmesi, yeni bilginin elde edilmesi ve
bilginin saklanması işlevlerini gerçekleştiren donanım, yazılım
ve bilgi araçları kümesidir. Bilgiler veri tabanında tutulabilir,
istendiği zaman erişim sağlanabilir, bilgiler üzerinden
çözümleme ve raporlama yapılabilir.
 Bilgi sistemlerinde bilgi, insan ve işlem esas alınır. Bilginin
niteliği, insanın yapması gerekenler ve hangi bilgi için hangi
işlemin gerçekleşeceği önceden planlıdır ve bilinir. Sistem
otomatikleştirilmiş (insan etmeni en alt düzeyde) veya
otomasyonu yapılmıştır.
 Otomatikleştirilmiş veya otomasyonu yapılmış sistemler bilgi
sistemine ek olarak yazılım ve bu yazılımına uygun donanım
organizasyonu gerçekleştirilmiştir.
 Bilgi sistemini etkileyen bir faktör de bilgi sistemi elemanlarıdır.
Bu elemanlar analist, programcı, kullanıcı, satıcı, yönetici vb.
olabilir. Sistem analizi ve tasarımı açısından en etkili eleman
analisttir.
Sistem Analisti
 Sistem analizi ve tasarımı konusunda uzmanlığa sahip
kişilere denir.
 Sistemlerin sürekli değişebilirliği ve bunun sonucunda
gelen yenilenme gereksinimleri de sistem analistini
diri tutan durumlardandır. Bir sistem analisti sistemi
daha kaliteli, verimli ve etkili kılma çabasında
olmalıdır.
 Sistem analistinin diğer görevleri; girdi olarak alınan
veri, verinin işlenmesi ve saklanması, çıktının uygun
zamanda, uygun şekilde, uygun kişilere veya sistemlere
iletilmesidir.
Sistem Analisti
 Bir sistem analistinde bulunmasi gereken özellikler:
 Problem çözmede ve insani iliskilerde nitelikli olmak
 Prensiplerin anlaşılmış olması
 Sistemin işleyişi için doğru yöntem ve teknik planını
hazırlayabilme
 Sistem ortamını ve kullanılacak araçları iyi bilmesi
Sistem Analizinin ve Tasarımının
Zorlukları
 Analiz sorunları
 Yapay çözümler ve insani etkenler
 Dinamik sorunlar
 Disiplinler arası sorunlar
 Sistem analistinin sürekli kendini güncellemesi
 Bilişsel etkinlik
Genel Sistem Analizi ve Tasarımı
Modeli
 Sistem analizi ve tasarımı modeli bir sistemin bilgi
sistemi olabilmesi için gereken etkinlikleri ve bu
etkinlikte etkisi olan her şeyi kapsamaktadır.
 Bunlar sistemle ilişkili bütün insanlar ve bunların bu
süreçteki görevleri, kullanılan yazılım ve donanımlar,
girdi ve çıktılar ve bunların arasındaki ilişkilerin
gösterilmesini kapsamaktadır.
Genel Sistem Analizi ve Tasarımı Modeli
İnsanlar
Gereksinimler
(1)
Analiz
Sürekli
Etkili
(5)
Gereksinimler
Kısıtlamalar
(3)
Sorun
Tanımlama
Yeterliliği (2)
Bilgi Sistemi
(6)
Tasarım
ve
Uygulama
Sorun Çözme
Yeterliliği (4)
Bilgi, Teknoloji
Personel ve
Malzeme
Ayrıntılı Sistem Analizi ve Tasarımı Modeli
ANALIZ
Etkinlikler
•Sistem Planlama
•Fizibilite Çalışması
•Gereksinim Belirleme
•Genel Tasarım
•Kullanıcı Onayı
•Prototip Oluşturma
Ürünler
•Gereksinim
Tanımlama
•Prototip
TASARIM
Etkinlikler
•Maddi Tasarım
•Prototip Oluşturma
•Yazılım Oluşturma
•Kullanıcı Dökümanı
•Test Etme
•Eğitim
•Kullanıcı Onayı
•Değişiklik
•Sistemi Uygulama
Ürünler
•Bilgi Sistemi
Bahsedilmeyenler
 Şekilde gösterilmemekle beraber sistem analizi ve tasarımı
sürecinin başından sonuna kadar yer alan iki etkinlik daha
bulunmaktadır;
 Proje Yönetimi
 Dökümantasyon
 Sistem gereksinim ve durumlarında sürekli değişiklik
yaşadığı zaman, yeni bir sorunun giderilmesinde veya
sistemin geliştirilmesinde, proje tüm bu aşamalarda bir
döngü halinde tekrar analiz ve tasarımının gerçekleşmesi
gerekir. Bu döngüye sistem analizi ve tasarımı hayat
döngüsü veya sistem geliştirme hayat döngüsü
denebilir.
Sistem Analizi ve Tasarımının
Gelişim Nedenleri
 Sorunlar: Sistemde oluşabilecek mimari bir sorun veya
doğru çalışmayan bir modül.
 Fırsatlar: Sorunsuz çalışan bir sistemi daha iyi ve
gelişmiş bir platforma taşımak.
 Yönlendirme: Sistem kullanıcılarının değişiklik
talepleri doğrultusunda.
 Kısıtlamalar: Kısıtlamalar verilen ürün veya
hizmetlerin kalitesini ve işlevselliğini en az düzeyde
etkilemeli.
Bilgi Sisteminin Prensipleri
 Tüm sistemler kullanıcı eksenlidir.
 Tüm bilgi sistem gelişimlerinde sistem analiz ve
tasarımı hayat döngüsü kullanılmalıdır.
 Sistem analizi ve tasarımı firmalar için maddi
yatırımlardır.
 Yönetici veya analistler kötü gidişatlı projeleri iptal
etmekten çekinmemelidir.
 Dökümantasyon sistem analiz ve tasarımının önemli
bir ürünüdür.