Pazarlama Yrd. Doç. Dr. Şule AYDIN TURAN Pazarlama ◦ Pazarlama? Satış, reklam, dağıtım, ikna etme, insanları kandırma becerisi, satış kolaylaştırıcı faaliyetler ?Hangisi? ◦ Dış dünyayla iletişimi sağlıyor; gelişmeleri takip ediyor ◦ Tanımı Kişisel, örgütsel amaçlara ulaşmayı sağlayabilecek değişimleri gerçekleştirmek üzere malların, hizmetlerin ve fikirlerin geliştirilmesi, fiyatlandırılması, tutundurulması ve dağıtılmasına ilişkin planlama ve uygulama sürecidir. ◦ Pazar? Alıcı- Satıcı ◦ Pazarlama Çevresi? Mikro Makro ◦ Neler pazarlanabilir? Ürün, hizmet, kişi, fikir, tecrübe, bilgi, arsa, varlık, örgüt, olay ◦ Temel Kavramlar Müşteri, tüketici? Pazarlamanın amacı memnun müşteriler yaratmaktır. Bu nedenle müşteri davranışlarını anlamak çok önemli 5n 1k: ne, niçin, nereden, nasıl, ne zaman, kim? Tüketici Nihai tüketici Endüstriyel tüketici Satın alma sürecinde tüketici rolleri Başlatıcı, etkileyici, satın alıcı, karar verici, kullanıcı Pazarlamacı kimi etkileyecek? Satın alma karar süreci Bir ihtiyacın duyulması Alternatiflerin belirlenmesi Alternatiflerin değerlendirilmesi Satın alma kararının verilmesi Satın alma sonrası Etkileyen faktörler Sosyal faktörler: kültür, alt kültür, sosyal sınıf Psikolojik faktörler: motivasyon, algılama, öğrenme Kişisel faktörler: demografik faktörler Pazarlama çabaları: ürün, fiyat, dağıtım Ekonomik faktörler: gelir, satın alma gücü ◦ Müşteriyi elde tutmak önemli Memnuniyetsiz olanlar 7-27 kişiye, memnuniyet duyanlar en fazla 5 kişiye bildiriyor. Tutabildiğiniz %5 müşteri, gelirde %35-85lik artış sağlıyor. ◦ Memnun müşterilerin sayısını arttırmada kolaylık için (kendi içinde homojen gruplar şeklinde tanımlama ve hedef kitle seçip uygun taktikleri belirleme) Pazar bölümlemesi Hedef Pazar seçimi Pazarda konumlandırma ◦ Pazar bölümlendirme kriterleri Demografik faktörler (yaş, gelir, cinsiyet, eğitim) Psikografik faktörler (kişilik, motivasyon, hayat tarzı) Coğrafi faktörler (iklim, bölge, Pazar yoğunluğu) Davranışsal faktörler (yarar, tüketim sıklığı) ◦ Hedef Pazar seçimi kriterleri İşletmenin kaynakları Ürün özellikleri Hedef pazarın büyüklüğü Hedef pazarda nüfusun dağılımı Rekabet durumu ◦ Konumlandırma ◦ Pazarlama Yönetimi Pazarlama karması- bileşenleri Pazarlamacı dört değişken üzerinde düzenleme yapabilir 4p: product, promotion, price, place Özellikler, kalite, ambalaj, marka vb Halkla ilişkiler, satış promosyonu, reklam, kişisel satış vb. Seviye, şartlar, indirimler, iadeler vb. Kanal, yer, taşıma, stoklama vb. + 3p: people, process, physical environment (hizmet için) Çalışanlar, müşteriler, aracılar v.b. Faaliyetlerin akışı, karmaşıklık, kademelerin sayısı, müşteri ilgisi v.b. Mekan tasarımı, ortam, teçhizat, giyim v.b. ◦ Eleştiriler Yanıltıcı, abartılı, gerçek dışı bilgilendirme Aşırı reklam nedeniyle fiyat artışı Yeni ürün satışı için öncekilerin bilinçli olarak demode edilmesi Farklı gelir gruplarına, farklı fiyat uygulaması ile çifte standart Tüketim toplumunu besleme Suni talep yaratma çabaları ◦ Yenilikler Veri-tabanlı pazarlama, bire-bir pazarlama, kitlesel bireyselleştirme, ilişkisel pazarlama, müşteri ilişkileri yönetimi, müsaadeye bağlı pazarlama, internette pazarlama, gerçek zamanlı pazarlama