KUVVET VE HAREKET Kuvvet, * bir cismi hareket ettirebilir, * durdurabilir * cismin hareket yönünü ve şeklini değiştirebilir. 1 KUVVET VE HAREKET Kuvvet, bir cismi harekete geçirebilmek, hareket halindeki bir cismi durdurabilmek, hareketin yönünü ya da hızını değiştirebilmek için gerekli olan itme ya da çekme miktarıdır. -Çim biçme makinesini iten bir bahçıvan, -Yolcu vagonlarını çeken lokomotif, -Duvarda asılı olan bir resmi tutan çivi kuvvet uyguluyor demektir. 2 KUVVET VE HAREKET Bütün bu itme, çekme ve tutma örneklerinde kuvvet, üzerinde etki yaptığı cisimle temas halindedir. 3 KUVVET VE HAREKET Bütün kuvvetlerin etkiledikleri cisme temas etmeleri gerekmez, yani bazı kuvvetler uzaktan etkiler. Bu tür kuvvetler şunlardr: - Yerçekimi - Elektrik - Magnetizma (Manyetik Alan) 4 KUVVET VE HAREKET Temas olmadan da cisimlere kuvvet etki edebilir. Bu kuvvetlere “TEMAS GEREKTİRMEYEN KUVVETLER” adı verilir. Newton adlı bilim adamı bir elma ağacının altında dinlenirken ağaçtan bir elmanın düştüğünü gördü. Bunun sebebini araştırdığında elmaya etki eden bir kuvvet olması gerektiğini düşündü. Bu kuvvetin elmaları yere doğru çektiğini buldu. 5 KUVVET VE HAREKET Yerin merkezine doğru olan kuvvete “ yer çekimi kuvveti ” denir. Yerçekimi kuvvetinin etkisiyle havaya atılan ve havadan ağır olan her cisim belirli bir süre sonra yere düşer. 6 KUVVET VE HAREKET Yerçekimi kuvveti temas gerektirmeyen bir kuvvettir. Yerçekimi kuvveti, yeryüzünde bulunan hareketli ve hareketsiz tüm varlıklara etki eder. 7 KUVVET VE HAREKET Yün kazağa sürtülen lastik balon, küçük kağıt parçalarına yaklaştırılırsa kağıt parçalarını çeker. Balonun kağıt parçalarına uyguladığı kuvvet temas gerektirmeyen bir kuvvettir. Bu kuvvete “ elektriksel kuvvet ” adı verilir. 8 KUVVET VE HAREKET MIKNATISLAR 9 KUVVET VE HAREKET Demir, nikel, kobalt gibi maddeleri çekme özelliği gösteren maddelere mıknatıs, mıknatısın çektiği maddelere de manyetik maddeler denir. Mıknatısın çekmediği tahta,plastik,kağıt,cam,bakır gibi maddelere ise manyetik olmayan maddeler adı verilir. 10 KUVVET VE HAREKET Mıknatısın manyetik maddelere uyguladığı kuvvete manyetik kuvvet adı verilir. 11 KUVVET VE HAREKET Bir mıknatısın demir, nikel, kobalt cinsinden maddeleri her yönde çekebildiği alana manyetik alan adı verilir. 12 KUVVET VE HAREKET Bir mıknatısın etkisi boşluk dahil “her ortamda aynıdır”. Örneğin; hava, su ve boşluk gibi farklı ortamda bulunan 3 mıknatıs kendilerine eşit uzaklıkta bulunan demir tozlarını aynı miktarda çekerler. 13 KUVVET VE HAREKET Bir mıknatısın çekim etkisinin büyüklüğü, çektiği maddenin uzaklığı ile ters orantılıdır. Yani çekilen madde yakındaysa çekim etkisi daha büyük, uzaktaysa daha küçüktür. 14 KUVVET VE HAREKET Mıknatısların çekme özelliği cam , tahta, ve kağıt gibi maddelerden geçer. DİKKAT ! 15 KUVVET VE HAREKET Bir mıknatısta mıknatıslık özelliğinin en kuvvetli olduğu uç kısımlara mıknatısın kutupları denir. Kuzeye yönelen kutba kuzey kutup (N), güneye yönelen kutba güney kutup (S) denir. AYNI KUTUPLAR BİRBİRİNİ İTER. ZIT KUTUPLAR BİRBİRİNİ ÇEKER. 16 KUVVET VE HAREKET Mıknatıslar, * Elektrik motorlarının kullanıldığı buzdolabı,çamaşır makinesi,elektrik süpürgesi,matkap,elektrikli tıraş makinesi gibi aletlerde * Kapı zilinde *Radyoda *Telefonda * Hurdalıklarda demir,nikel ve kobaltı ayıran vinçlerde *Pusulalarda kullanılır. Evimizdeki buzdolapların kapakları mıknatıslar sayesinde kapanır.17 KUVVET VE HAREKET Garip bir şey: Bazı insanlar vücutlarındaki manyetik alanı kullanarak metal cisimleri mıknatıs gibi tutabiliyorlar. 18 KUVVET VE HAREKET KAYNAKLAR: * Konu Anlatımlı Tüm Dersler – 5 Okyanus Yayınları * Tüm Dersler 5 – Aydan Yayıncılık * Google İnternet Sitesi ( Resimler için ) 19 KUVVET VE HAREKET HAZIRLAYAN VE SUNAN: Gülçin KAHRAMAN 20