dosyayı indir
advertisement
ÇANAKKALE SAVAŞI ÇANAKKALE CEPHESİ: İtilaf Devletlerinin Çanakkale Boğazı ile ilgili girişimleri savaşın başlamasıyla birlikte olmuş,ancak Osmanlı Devleti tarafsız olduğu için bu konu üzerinde fazla durulmamıştır.Osmanlı Devleti savaşa katılınca, yapılacak askeri bir taarruzla boğazların ele geçirilmesi ciddiyetle gündeme geldi. Çanakkale Cephesi şu nedenlerle açılmıştır: Boğazlar ve İstanbul İhtilaf Devletlerince ele geçirilirse,Osmanlı Devleti İtilaf Devletlerinin öne süreceği koşullarını kabul etmekten başka çare bulamayacak ve böylece Osmanlı Devleti’nin açtığı cepheler tavsiye edilmiş olacaktı. Boğazlar ele geçirilirse,Rusya ile müttefiklerin arasında bağlantı kurulacak,Rusya’ya silah ve malzeme sevki gerçekleşecek ve Rusya’nın ürettiği bol miktardaki buğdaydan Rusya’nın müttefikleri faydalanacaktır. Osmanlı Devleti’nin savaştan çekilmesi ve müttefiklerin de Boğazlara,şimdilik savaşa katılmamış Balkan Devletleri üzeride Osmanlı Devleti açısından olumsuz etki yapacaktı. Bu amaçlarla açılan Çanakkale Cephesi, ortak bir İngiliz-Fransız donanmasının19 Şubat 1915’ten itibaren Çanakkale Boğazı’nın iki tarafındaki Türk tabyalarının bombardımanıyla başladı.18 Mart tarihine kadar süren bu bombardımanlar, tarihte havanın güneşli ve denizin sakin olduğu bir sırada müttefik donanmasının Çanakkale Boğazı’na girerek boğazı geçme teşebbüsünde bulunmasıyla yoğun bir biçimde başladı.Yedi müttefik gemisi Türk topçusunun atışlarıyla Boğazdaki sulara gömülünce,bu durumu gören İtilaf donanması geri çekildi. İtilaf Devletlerinin bu başarısızlığı,prestijlerini sarsmış ve dünyada yankılar uyandırmıştır.Bu durumun ,tarafsız devletlerle İslam aleminde geniş politik etkileri olacağından ,müttefikler işi sonuna kadar götürmeyi kararlaştırdılar.İtilaf devletleri bu defa Gelibolu Yarımadası’nı işgal ederek Çanakkale Boğazı’na hakim olmak istiyorlardı. Gelibolu Yarımadası’nın güneyinde ilerleyemeyeceklerini gören İtilaf devletleri; Ağustos ayı başlarından itibaren, bu yarımadanın batı kıyılarındaki plajlara yeni birlikler çıkardılar.Ağustos ayı, Çanakkale muharebelerini en şiddetli safhasını oluşturur.İlerlemeye çalışan İtilaf kuvvetleriyle Mustafa Kemal komutasındaki Anafartalar Grubu arasında kanlı muharebeler oldu.Müttefikler Arıburnu’nda ve Conk Bayırında büyük kayıplar verdiler. Çanakkale kara savaşlarının güçlü İttifak Devletleri tarafından kaybedilmesinde Mustafa Kemal’in ,düşmanın karadan çıkarma yapacağı yerlerin Arıburnunu ve Seddül Bahir mevkileri olacağını engin askerin dehasıyla ve büyük bir ileri görüşlülükle önceden tahmin etmiş olmasının büyük payı olmuştur. İtilaf Devletleri ve Osmanlı Devleti açısından Çanakkale Savaşları büyük kayıplarla kapandı. Osmanlı Ordusu, bu savaş gücü ve direnme azmiyle Birinci Dünya Savaşı’nın uzamasına neden olmuştur.Bazı görüşlere göre Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesiyle savaş üç yıl uzamıştır.Bunda Çanakkale savaşlarının önemli bir yeri vardır. Bu başarıyla İstanbul ve Boğazlar işgalden koruduğu gibi, dolaylı olarak da vatanı erken bir işgalden kurtarılmıştır. Rusya’ya yardım ulaşamamış Almanlar doğu cephesinde başarılı olmuşlardır.Ayrıca başlayan Rus ihtilali gerçekleşmemiş ve Bolşevizm iktidara gelmiştir.Çanakkale muharebeleri Türk Milletine büyük kuvvetler karşısında başarılı olabileceği düşüncesini kazandırmış ve Çanakkale ‘deki ruh, milli mücadele düşüncesinin kaynaklarından biri olmuştur. Çanakkale Muharebeleri, Mustafa Kemal Paşa’nın öne çıkmasını da sağlamıştır.
