Ayşe Harput - KimyaKongreleri.org

-5 8 2 -
PETROL OLUŞUM SÜRECİNDEKİ MOLEKÜLER DEĞİŞİMLER
Ayşe Harput
- Türkiye Petrolieri A.O., Araştırma Merkezi
Mustafa Kemal Mah. 2. Cad. No: 86 06520 ANKARA, TÜRKİYE
Petroller içindeki organik bileşiklerin kökeni canlı organizmalardır. Canlı organizmalar
içinde asitler (proteinler), alkoller (karbonhidratlar) ve yağlar (lipidler) halinde bulunan
bileşikler çökelme sonrasında uğradıkları kimyasal reaksiyonlar sonucunda hidrokarbonları
ve hidrokarbon olmayan azot, kükürt, oksijen (N,S,0) bileşiklerini oluştururlar. Canlı
organizmalardaki farklılıklar ve/veya ısıl evrimdeki değişiklikler farklı kimyasal yapıda
hidrokarbonların oluşumuna neden olmaktadır. Bu nedenle, son ürün olan petrol
incelenerek, ilk girdi olan canlı organizmaların kimyasal yapısı ve geçirdikleri ısıl,
fiziksel, kimyasal ve biyolojik evrim aydınlatılmaktadır.
Bu çalışmada, Türkiye’deki değişik petrol sahalarından seçilen petroller ince tabaka
kromatografi (LATROSCAN), gaz kromatografi (GC} FID) ve gaz kromatografi-kütle
spektrometri (GC-MS) analizleri sonucunda elde edilen doymuş, aromatik hidrokarbon,
polar (N,S,0) bileşikleri bağıl oranları ile; n-alkan, siklik olmayan (acyclic) isoprenoid,
m/z 217 steran, m/z 191 terpan kromatografik ve spektrometrik dağılım parametrelerine
bağlı olarak moleküler ölçekte incelenmiş ve petrollerde gözlenen moleküler farklılıkların
nedenleri saptanmıştır.