T.C. BAŞBAKANLIK Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu

T.C.
BAŞBAKANLIK
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu
Genel Müdürlüğü
SAYI : B.02.1.SÇE.0.19.00.01- 010.06.02 - 1421
ANKARA
KONU: Sosyal ve Ekonomik Destek Uygulamaları
22.04.2011
GENELGE
2011 / 05
İLGİ: 03.09.2009 tarih ve 2009/11 sayılı Genelge.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünce yürütülen sosyal
ve ekonomik destekler; 2828 sayılı Kurum Kanunu’nun 9. Maddesi ile 26. Maddesine
dayanılarak hazırlanan ve 28 Eylül 1986 tarih ve 19235 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren Ayni ve Nakdi Yardım Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda yürütülmekte
iken, zaman içinde duyulan ihtiyaç nedeniyle Sosyal Devlet olmanın gereği ihtiyaç içinde
olan kişilere verilen desteklerin hak temelli olması gerçeğinden hareketle başta adı ve bazı
maddeleri değiştirilen, Sosyal ve Ekonomik Destek Yönetmeliği 15.04.2011 tarih ve 27906
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
İlgili Yönetmelik de yapılan değişiklikler nedeniyle ortaya çıkabilecek tereddütleri
gidermek ve uygulamada birlik sağlamak amacıyla mevcut Genelgede gerekli değişiklikler
yapılmış ve uygulanmakta olan 03 Eylül 2009 tarih ve 2009/11 sayılı genelge ve eki
formlar yürürlükten kaldırılmıştır.
SOSYAL VE EKONOMİK DESTEK UYGULAMALARI
A )SOSYAL VE EKONOMİK DESTEKLERDE TEMEL AMAÇ
Kurumumuz hizmetlerinde son yıllarda üzerinde durulan en önemli yaklaşım, aile
birliğinin korunması yaklaşımıdır. Bu yaklaşımla çocuğun kendi aile ortamı dışında bir
kuruma yerleştirilmesi yerine, şiddet ve istismar yaşanmadığı sürece kendi öz ailesi yanında
yaşamına devam etmesine imkan sağlanmaktadır.
Bu bağlamda, Kurumumuzca sağlanmakta olan sosyal ve ekonomik desteklerin en
önemli fonksiyonu; Kurum’un öncelikli hedef grubu olan başta korunmaya muhtaç çocuklar
olmak üzere genç, yaşlı ve özürlülerin kurum bakımına alınmasına esas oluşturacak nedenin
sadece ekonomik yoksunluk olması halinde, bu kişilerin korunma altına ya da kuruluşa
alınmadan sosyal ve ekonomik destek hizmetleri ile sosyal hizmetlerle desteklenerek ailenin
parçalanmadan bir arada yaşamasına imkan sağlamasıdır.
B ) TEMEL PRENSİPLER
a) Kurum bakımı hizmeti son çare ve alternatif bir hizmet modeli olup; sadece ihmal,
fiziksel duygusal ve cinsel istismar, cinsel taciz, kötü muamele, rehabilitasyon ihtiyacı ve
çeşitli nedenlerle aile ve yakınları yanında bakılamayacak durumda olan çocuklar için
uygulanacaktır.
b) Talebin fazla, ödeneklerin sınırlı olması durumunda, korunmaya muhtaç çocuklara
öncelik verilmesi nedeni ile sosyal ve ekonomik desteklerin zaman zaman bu kesimle
sınırlandırılması yönünde getirilen düzenlemelere titizlikle uyulması gerekmektedir.
Bütçe ödeneğinin bu kesimin ihtiyaçlarından fazla olması halinde diğer kişilere de
destek verilebilecektir. Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin hangi bendinde yer alan kişilere destek
verilebileceği her yıl belirlenip İl Müdürlüklerimize duyurulacaktır.
B-1 Kurum bakımına alınan çocukların, ailesinin ve yakınlarının sosyal ve ekonomik
destek ve sosyal hizmetler ile güçlendirilerek çocuklarını kurum bakımından en kısa zamanda
geri almalarına yönelik çalışmalara öncelik ve ağırlık verilmesi amacı ile başlatılmış olan
“Aileye Dönüş ve Aile Yanında Destek uygulaması” kapsamında teşkilatımızın gayretleri ile
çocuklarımız aile veya yakınları yanında desteklenmektedir.
B-2 İl ve İlçe Sosyal Hizmet Müdürlüklerince, çocuklarının korunma altına alınması
için başvuruda bulunan ailelerin, bu isteminin sadece ekonomik yoksunluktan
kaynaklandığının belirlenmesi durumunda, bu çocuklar için korunma kararı alınmamalıdır.
Kurumumuzun sosyal ve ekonomik destek hizmetleri ile diğer koruyucu, önleyici,
destekleyici ve geliştirici sosyal hizmetler, çocukların kendi yaşam ortamlarında ailesi veya
yakınları yanında verilmelidir.
Bu hizmetlerimiz devamlı bir hizmet olup; başarılı bir şekilde devam etmesi hem
çocuklar hem de Kurumumuz açısından büyük önem arz etmektedir. İl müdürlüklerimizin
konuya gerekli hassasiyeti göstermeleri ve bu hizmetin daha da güçlenerek ve
yaygınlaştırılarak devam ettirilmesi hususunda gerekli gayret ve özeni göstermeleri
gerekmektedir.
C) SOSYAL VE EKONOMİK DESTEKLERDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
a) Süreli sosyal ve ekonomik destekler ilk olarak 1 yıl, bir yıldan sonra her iki yılda bir onaya
bağlanmak
kaydıyla
uzun
süreli
olarak
periyodik
sıraya
göre
verilir.
b) Geçici nakdi destekler ile süreli nakdi destekler aynı anda verilemez.
c) Geçici
nakdi destekler ile ayni destekler aynı anda verilebilir.
d) Tabii afet ve olağanüstü haller dışında süreli nakdi destekler ile ayni desteler aynı anda
verilemez.
e) Yönetmelik gereğince verilecek ekonomik destekler il veya ilçe müdürlüklerince her ayın
en
geç
7’sine
kadar
verilir.
f)
Verilecek
desteklerin
onayda
belirtilen
süresinden
önce
kesilmesi
durumlarında; desteği kesilen kişiye daha sonraki süreçlerde tekrar destek verilmesi
gerektiğinde,
kesilen
desteğin
kalan
süresi
kadar
destek
verilir.
g) Verilecek süreli ekonomik desteklerde, destek alacak kişiye en yakın ilgili banka şubesin
de hesap açtırılması ve yapılacak görüşmelerle ücretsiz bankamatik kartı çıkartılması sağlanır.
h)Yatılı okullarda okumakta olan korunma kararlı veya korunma kararlı statüsündeki
çocuklara, aileleri yanında kaldıkları yılda üç ay yaz tatili süresince sosyal ve ekonomik
destek
verilir.
ı)Korunma kararlı olup; yüksek öğretime devam edecek öğrencilerin kayıt ve harç giderleri
belirlenen
tarifeler
üzerinden
ödenir.
i) Mükerrer işlemlerin önlenmesi bakımından sosyal ve ekonomik destek verilen çocukların il
değiştirmesi halinde, hangi İl’e taşındıklarının Kurumumuz Yönetim Bilişim Sistemine (YBS)
işlenmesi ve sistem üzerinden dosya naklinin yapılması gerekmektedir.
D) VERİLECEK DESTEK MİKTARI
Sosyal Yardım Tutarının





Oku Öncesi Çocuk
%50
İlköğretime Devam Eden Çocuk
%75
Orta Öğretime Devam Eden Çocuk
%80
Yüksek Öğretime Devam Eden Çocuk
%90
Yetişkinler için
%40 ‘dır
Ailesi veya yakınları yanında desteklenen çocukların okula veya sanat öğretimine
devam etmesi öncelikli hedef olup; çeşitli nedenlerle okula veya sanata devam edemeyen
çocuklar için sosyal yardım tutarının % 50’si oranında ödeme yapılır.
Yönetmeliğin geçici maddesinin süresi dolması nedeni ile dikkate alınmaması ve
yönetmelik değişikliğinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yeni oranlar üzerinden
ödeme yapılması gerekmektedir
E) SOSYAL VE EKONOMİK DESTEKLERDE SORUMLULUKLAR
a) Sosyal ve ekonomik destek uygulaması İl ve İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerinin temel
görevlerindendir. Yapılan müracaatlar en kısa sürede sonuçlandırılmalıdır.
Çocuk ve ailesi ile direkt iletişim içersinde bulunması nedeniyle grup sorumlusu çocuğun
ailesi yanında sosyal ve ekonomik destek ile desteklenmesini kuruluş müdürüne önerebilir.
Kuruluş müdürü çocuğa ilişkin sosyal inceleme raporu ve gerekli belgeleri düzenleterek
destek kararını; sosyal çalışmacı bulunmaması halinde ise, öneriyi değerlendirilmek üzere İl
veya İlçe müdürlüğüne gönderir.
b) Süreli sosyal ve ekonomik desteklerde çocuk ve ailenin uyum durumları; kuruluştan aileye
yeni döndürülen çocuklar için ilk yıl 6 ay aralıkla, daha sonra yılda en az bir kez süreyle
izlenir ve konuya ilişkin düzenlenen izleme belgeleri dosyalarında saklanır.
c) Resmi ve özel kurumlarca paylaşıma açılmış olan ( nüfus, ikametgah, sabıka, sosyal
güvenlik, sosyal yardım ödemeleri vb.) verilerden yararlanılır ve müracaatçılardan gereksiz
belge istenilmez.
ç) Aileye Dönüş ve Aile Yanında Destek uygulaması kapsamında İlde yapılacak müracaatlar
ve bu konuda diğer illerden istenilecek incelemeler öncelikle sonuçlandırılır.
d) Periyodik izleme sonucunda, aileye sosyal ve ekonomik destek verilmesini gerektiren
koşullarının ortadan kalkması durumunda verilen destek kesilir, çocuğun korunma kararlı
olması halinde korunma kararı kaldırılması işlemlerine de başlanır.
f) İl Müdürlükleri adına gönderilen sosyal ve ekonomik destek ödeneklerinin ilçe
müdürlükleri ile koordineli bir şekilde kullanılmasına dikkat edilir.
g) Korunma kararlı olup sosyal ve ekonomik destekle ailesi veya yakınları yanında
bakılmakta iken reşit olan çocukların, 3413 sayılı Kanundan yararlandırılması ile ilgili iş ve
işlemler, 18 Mayıs 2010 tarih ve 2010/08 sayılı “Form A belgesi, 3413 sayılı Kanundan
Yararlanacak Gençler Genelgesi” çerçevesinde yürütülür.
F) AYNİ DESTEK MAL VE MALZEMELERİNİN ALINMASI VE DAĞITIMINDA
DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
a) Ayni destek olarak verilecek mal ve malzemeler, yönetmeliğin 20 inci maddesi
gereğince genel mevzuata göre satın alınır. Sosyal inceleme raporuna ekli ayni sosyal ve
ekonomik destek planında cinsi ve birim fiyatları gösterilen malzemelerin toplam tutarına
göre yetkili olan makamdan onay alındıktan sonra destek verilir.
b) Depolanamayan ve kişinin ihtiyacına göre verilmesi uygun görülen tıbbi araç-gereç ile
rehabilitasyon amaçlı protez araç- gereçlerinin alınacak sağlık raporları, reçete ve fatura
gibi belgelerin ibraz edilmesi durumunda tutarlarına göre makam onaylarının
alınmasından sonra nakdi olarak ödenmesi mümkündür.
Bunun yanında Yönetmeliğin 20 inci maddesine göre ayni desteklerde kullanılmak üzere
bağışlanmış mal ve malzeme için de aynı işlemler yapılır.
G) YBS VERİ GİRİŞLERİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Sosyal ve ekonomik desteklerle ilgili tüm iş ve işlemler ( Ödenek Planlaması dahil )
Kurumumuz Yönetim Bilişim Sistemi ( YBS ) üzerinden izleneceğinden,
YBS’
nde
yer
alan
tüm
bölümlerin
eksiksiz
doldurulması,
- Ödenek planlamasına esas olacak “ bir sonraki ay yardım başlatılacak kişilere” ait
verilerin
zamanında
YBS’
ne
işlenmesi,
- Her ayın ilk iş gününde o ay yardım yapılacak kişilere ilişkin YBS’ den aylık
ödeme listesinin oluşturulması ve tahakkuka eklenerek ödemelerin yapılması,
- Ödemeye esas belge YBS’nden her ayın 1’inde alındığından o tarihten sonraki veri
girişlerinin bir sonraki ayda değerlendirilecek şekilde yapılması gerekmektedir. Aksi halde İl
Müdürlüklerimiz ile Genel Müdürlüğümüz arasında çelişkiler ve gönderilecek ödenek
miktarında tutarsızlıklar meydana gelecektir.
Bu genelgeden önce konu ile ilgili yayınlanmış genelge ve uygulanmış olan her türlü
formlar yürürlükten kaldırılmış olduğundan; bu genelge dışında konu ile ilgili daha önce
gönderilmiş genelge hükümlerine göre işlem yapılmaması ve geçmişte kullanılmış olan
formların kesinlikle kullanılmaması hususunda bilgi ve gereğini arz ederim.