düzce üniversitesi orman mühendisliği şeyda noyan

EPHEDRACEAE
İÇERİK
 EPHEDRACEAE
 EPHEDRA TÜRLERİ
 EPHEDRA YAYILIŞI
 EPHEDRA FAYDALARI
 EPHEDRA YAN TESİRLERİ
 KULLANIM ALANLARI
 KAYNAKÇA
EPHEDRA
 Çin’de 4000 yıldır başta astıma karşı
kullanılan Çin ephedrasının birleşimindeki
Ephedrin(efedrin) 1924’te Chen tarafından
keşfi ve 1926’da Alman ilaç fabrikası Merch
tarafından ilk sentetik ephedrin üretilmiştir.
 Çin efedrası çay,tentür ve naturel ilaç
yapımında en çok araştırma yapılan ve de
özellikleri en iyi bilinen bir türdür.
EPHEDRA
 Çiçekler iki
evcikli,ender olarak
ta bir evciklidir.
 Gövde ve sürgünler
dallanmıştır.
 Yapraklar çoğunlukla
karşılıklı olarak
dizilmiştir.
 Erkek çiçekler teker
ya da toplu halde bir
aradadırlar.Her bir
erkek çiçek bir
brahte,karşılıklı iki
periyant yaprağı ile
flamentsiz 2-8 adet
etaminden oluşurlar
 Dişi çiçekler 2-5 çiçekten oluşan bir kurul
oluştururlar.Dişi çiçeğin bir brahte,boru şeklini
almış iki periyant yaprağı taşıdığı bir adet
ortotrop tohum tomurcuğu taşır.
 Tohum tomurcuklarını kısmen çevreleyen
yüksek yapraklar etkilenmiş
olduklarından,’üzümsü kozalak’
görünümündedirler.Bu nedenle dilimize ‘Deniz
Üzümleri’olarak geçmişlerdir.
YAYILIŞI
 Bu cinsin;
 Güney Avrupa
 Kuzey Afrika
 Asya’nın tropik mutedil bölgeleri
 Kuzey ve Güney Amerika’ subtropik
bölgelerinde yayılış gösteren 40 kadar türü
vardır.
EPHEDRACEAE
• Ephedra L.(Deniz Üzümleri)
1. Ephedra major
2. Ephedra campylopoda
3. Ephedra distachya
4. Ephedra sinaica
Ephedra major
 Sık dallı,dikine büyüyen
küçük bir çalıdır.
 Çoğunlukla İç
Anadolu’da örneğin;
Ankara,Kütahya,Eskişeh
ir,Kayseri,Erciyes
dağı,Balıkesir,Kastamon
u,Taşköprü dolaylarında
kurak ve taşlı bakılarda
görülmektedir.
Ephedra major
 Türkiye’de yetişen bu tür Türk Efedrası
diğerlerinden farklı olarak küçük bir ağaç veya
çalı görünümündedir.
 Yeşil yaprakları dalları sarmış vaziyette ve
bezelye büyüklüğündeki kırmızı meyvelerden
oluşur.
 Birleşimindeki alkaloit türevlerinden
pseudoefedrin ana maddeyi içerir. L-Efedrin bir
yan alkaloittir.
Ephedra major
Çanakkale, Artvin , Kütahya, Eskişehir, Bilecik, Tokat, Kayseri, Hakkari, Erzurum
Ephedra campylopoda
 Yurdumuzun hemen hemen
her yerinde yetişen her
zaman yeşil, uzun ömürlü,
çalı görünümünde bir
bitkidir.
 Gövdesi incedir.
 Yaprakları, gövde üzerine
karşılıklı, çapraz şekilde
dizilmiştir.
 İçeriğinde "efedrin alkoloid"
bulunur. 35 kadar türü vardır.
Ephedra campylopoda
 Yerde sürünen bir çalı ya
da ağaçlara tırmanan
odunsu bir sarmaşık
formundadır.
 İstanbul’da Anadolu
hisarı ve Arnavutköy
sırtlarında,Büyükada’da
maki çalıları
arasında;Batı ve Güney
Anadolu’da yaygındır.
Ephedra campylopoda
İstanbul, Sakarya, Bursa, Bilecik, İçel, Konya, Kahramanmaraş, İzmir
Ephedra distachya
 Boyu 25 ile 50 cm arasında
değişir.
 Avrupa'nın güneyi ile orta
ve batı Asya'da yetişen çalı.
 Yerel ismi Ebu Cehil
çalısıdır.
 Güçlü kökleri ile erozyona
karşı toprağı korur.Aynı
zamanda kuvvetli bir
stimulandır(uyarıcı).
Ephedra distachya
Türkiye dağılımı
 Orta ve Doğu Anadolu
Genel dağılımı
 Akdeniz
 Güney Avrupa ve Orta
Avrupa
 Orta Asya
 Sibirya
Ephedra distachya subsp. distachya
Ephedra distachya subsp. monostachya
Ephedra sinaica
 30-40 cm boyunda 1-2 mm
kalınlığındaki gövde ve dalları,
mavimsi yeşil veya açık yeşil
boğum yerlerinde 3-4 mm
büyüklüğünde pul yaprakları ve
boğumlardan çıkan kısa saplı açık
sarımsı 4-6 adet çiçeğin küme
şeklinde bir arada bulunur.
 Efedra otu yerden 4-5 cm
yukarıdan kesilerek, güneşli ve
havadar bir yerde kurutulur.
Kökleri ise söküldükten sonra
yıkanır ve yine aynı şekilde
kurutularak kaldırılır.
Ephedra sinaica
 Türkiye’de yetişen bu tür
diğerlerinde farklı olarak
küçük bir ağaç veya çalı
görünümünde, yeşil
yaprakları dalları sarmış
vaziyette ve bezelye
büyüklüğündeki kırmızı
meyvelerden oluşur.
 Diğer türlerden farklı olarak
birleşimindeki alkaloit
türevlerinden pseudo efedrin
ana maddeyi içerir. LEfedrin bir yan alkaloittir.
Ephedra’nın Faydaları
 Astım hastalığının şikayetlerini giderir.
 Terletir.
 Ateş düşürür.
 Romatizma ağrılarını dindirir.
 Halk arasında bronşları genişletici ve krampları çözücü
olması nedeniyle akciğer bronşlarını genişleterek astımı
önler.
 Çin’de efedra bronşit, boğmaca, üşütme, ve öksürüğe
karşı kullanılır.
Ephedra Yan Tesirleri
Aşırı miktarda kullanılması halinde ;
 Uykusuzluk,
 Tansiyon yükselmesi,
 Kalp atışlarında anormallik,
 Baş ağrısı,
 Huzursuzluk,
 Bulantı ve kusma gibi hallerde görülebilir.
KULLANIM ALANLARI
 Sürgünlerinde ve
dallarında ‘Efedrin’
grubu alkoloidler
(bilhassa pseudoephedrin)taşımaktadırlar.
 Dal ve sürgünlerinde
infüsyon
(%5)terletici,romatizma
ve nikris ağrılarını
dindiri olarak
kullanılmaktadır
KAYNAKÇA
http/www.ogm.com
http/www.ephedraceae.com
http/www.google.com
http/www.gnetaceae.com
turkherb.idu.edu.tr
DENDROLOJİ 1 GYMNOSPERMAE
Prf.Dr. Metin SARIBAŞ