MUHASEBE I Bilanço – Gelir Tablosu TEMEL MALİ TABLOLAR Bilanço İşletmenin belli bir anda sahip olduğu varlıklarla, bu varlıkların sağlandığı kaynakları bir düzen içinde gösteren mali tablodur. Gelir Tablosu İşletmenin belli bir dönemde elde ettiği bütün gelirlerle, bu gelirleri elde etmek amacıyla aynı dönem içinde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda oluşan dönem net kârını veya zararını belli bir düzen içinde gösteren mali tablodur Bilanço Bilanço işletmenin mali durumunu gösteren bir tablodur. İşletmenin sahip olduğu varlıkları ve bu varlıkların edinildiği kaynakları gösterir. Bilanço işletmenin belirli bir andaki fotoğrafıdır. İşletmenin Varlıkları İşletmenin Kaynakları (Sahip Oldukları) (İşletmeden beklentisi olanlar) BİLANÇO Aktif BİLANÇO Pasif (Varlıklar) 31.12.20** (Kaynaklar) I. Dönen Varlıklar Likidite I. Kısa Vadeli Yab.Kaynaklar CARİ AKTİF (İşletme Sermayesi) CARİ PASİF Hazır Değerler II. Uzun Vadeli Yab.Kaynaklar Alacaklar III. Özkaynaklar Süre Stoklar II. Duran Varlıklar Ekonomik Yapı AKTİF TOPLAMI = PASİF TOPLAMI Belirli bir tarihte, bir işletmenin varlık ve kaynak yapısını gösteren temel mali tablodur. Mali Yapı Açıklamalar BİLANÇO Bilanço, varlık ve Dönen Varlıklar kaynakların vadelerine göre düzenlenir. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Duran Varlıklar Öz Kaynaklar Açıklamalar • Bilanço, varlık ve kaynakların vadelerine göre düzenlenir. Bir yıldan önce paraya çevrilebilen varlıklar dönen varlıklar olarak adlandırılır. BİLANÇO Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Duran Varlıklar Öz Kaynaklar Açıklamalar • Bilanço, varlık ve kaynakların vadelerine göre düzenlenir. Bir yıldan (Kasa önce paraya − Paralar ve çevrilebilen Banka) varlıklar − Alınan ve Verilenolarak dönen varlıklar Çekler adlandırılır. − Menkul Kıymetler − Alacaklar − Alacak Senetleri − Stoklar (Hammaddeler, Mamuller, Ticari Mallar) BİLANÇO Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Duran Varlıklar Öz Kaynaklar Açıklamalar • Bilanço, varlık ve kaynakların vadelerine göre düzenlenir. • Bir yıldan önce paraya çevrilebilen varlıklar dönen varlıklar olarak adlandırılır. BİLANÇO Dönen Varlıklar Bir yıldan önce paraya çevrilmesi düşünülmeyen varlıklar ise duran varlıklardır. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Duran Varlıklar Öz Kaynaklar Açıklamalar • Bilanço, varlık ve kaynakların vadelerine göre düzenlenir. • Bir yıldan önce paraya çevrilebilen varlıklar dönen varlıklar olarak − Uzun Vadeli adlandırılır. Alacaklar Bir yıldanDuran önce paraya − Maddi Varlıklar (Arsalar, çevrilmesi Araziler, Binalar, düşünülmeyen varlıklar Makineler, Taşıtlar, ise duran varlıklardır. Demirbaşlar) − Maddi Olmayan Duran Varlıklar (Hak, Şerefiye) BİLANÇO Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Duran Varlıklar Öz Kaynaklar Açıklamalar • Bilanço, varlık ve kaynakların vadelerine göre düzenlenir. • • Bir yıldan önce paraya çevrilebilen varlıklar dönen varlıklar olarak adlandırılır. BİLANÇO Dönen Varlıklar Bir yıldan önce paraya çevrilmesi düşünülmeyen varlıklar ise duran varlıklardır. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Vadesi bir yılın altında olan borçlar kısa vadeli yabancı kaynaklar olarak adlandırılır. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Duran Varlıklar Öz Kaynaklar Açıklamalar • Bilanço, varlık ve kaynakların vadelerine göre düzenlenir. • Bir yıldan önce paraya çevrilebilen varlıklar dönen varlıklar olarak adlandırılır. − yıldan Banka Kredileri • Bir önce paraya çevrilmesi − Satıcılar varlıklar ise duran düşünülmeyen varlıklardır. − Borç Senetleri − Ortaklara Borçlar • Vadesi bir yılın altında − Personele Borçlar olan borçlar kısa vadeli − Yasal Borçlar (Vergi, yabancı kaynaklar SGK Primi vs.) olarak adlandırılır. BİLANÇO Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Duran Varlıklar Öz Kaynaklar Açıklamalar • Bilanço, varlık ve kaynakların vadelerine göre düzenlenir. • Bir yıldan önce paraya çevrilebilen varlıklar dönen varlıklar olarak adlandırılır. • Bir yıldan önce paraya çevrilmesi düşünülmeyen varlıklar ise duran varlıklardır. • Vadesi bir yılın altında olan borçlar kısa vadeli yabancı kaynaklar olarak adlandırılır. • Vadesi bir yıldan fazla olan borçlar ise uzun vadeli yabancı kaynaklardır. BİLANÇO Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Duran Varlıklar Öz Kaynaklar Açıklamalar • Bilanço, varlık ve kaynakların vadelerine göre düzenlenir. • Bir yıldan önce paraya çevrilebilen varlıklar dönen varlıklar olarak adlandırılır. • Bir yıldanVadeli önce paraya çevrilmesi Uzun düşünülmeyen varlıklar ise duran − Banka Kredileri varlıklardır. − Satıcılar • Vadesi bir yılın altında olan borçlar − Borç kısa vadeliSenetleri yabancı kaynaklar olarak adlandırılır.Borçlar − Ortaklara • Vadesi bir yıldan fazla olan − Personele Borçlar borçlar uzun vadeli − YasaliseBorçlar (Vergi, yabancı kaynaklardır. SGK Primi vs.) BİLANÇO Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Duran Varlıklar Öz Kaynaklar Açıklamalar • • • • • Bilanço, varlık ve kaynakların vadelerine göre düzenlenir. Bir yıldan önce paraya çevrilebilen varlıklar dönen varlıklar olarak adlandırılır. Bir yıldan önce paraya çevrilmesi düşünülmeyen varlıklar ise duran varlıklardır. Vadesi bir yılın altında olan borçlar kısa vadeli yabancı kaynaklar olarak adlandırılır. Vadesi bir yıldan fazla olan borçlar ise uzun vadeli yabancı kaynaklardır. • Vadesi sonsuz olan borçlar; işletmenin kendi öz kaynaklarıdır. BİLANÇO Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Duran Varlıklar Öz Kaynaklar Açıklamalar • • • Bilanço, varlık ve kaynakların vadelerine göre düzenlenir. Bir yıldan önce paraya çevrilebilen varlıklar dönen varlıklar olarak adlandırılır. Bir yıldan önce paraya çevrilmesi düşünülmeyen varlıklar ise duran varlıklardır. Vadesi bir yılın altında olan borçlar kısa vadeli yabancı kaynaklar olarak adlandırılır. − Sermaye − Fonlar • − Yedekler − Geçmiş • Vadesi bir yıldanYıl fazlaKârları olan borçlar ise uzun yabancı kaynaklardır. − vevadeli Zararları • Vadesi sonsuz olan borçlar; − Dönem Kârları işletmenin kendi öz − ve Zararları kaynaklarıdır. BİLANÇO Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Duran Varlıklar Öz Kaynaklar Varlıklar (Aktif) BİLANÇO HESAPLARI I. Dönen Varlıklar (Nakit+1 yıl içinde paraya çevrilebilen varlıklar) III. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar (Vadesi 1 yıl ya da daha az olan borçlar) Kasa Alınan Çekler Bankalar Verilen Çekler (-) Hisse Senetleri Alıcılar Alacak Senetleri Ticari Mallar Banka Kredileri Satıcılar Borç Senetleri II. Duran Varlıklar Banka Kredileri Satıcılar Borç Senetleri (1 yıldan daha uzun sürede paraya çevrilmesi düşünülen varlıklar) Alıcılar Alacak Senetleri Arsa, Arazi Bina Makine Demirbaş Taşıt Kaynaklar (Pasif) IV. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar (Vadesi 1 yıl dan daha çok olan borçlar) V. Özkaynaklar (vadesi sonsuz olarak düşünülen kaynaklar) Sermaye Kar (+) Zarar (-) Gelir Tablosu İşletmenin belli bir dönemde elde ettiği gelirleri ve bu gelirleri elde etmek için yapılan giderleri belli bir düzen içinde gösteren tablodur. İşletme sahibinin haklarında artış yaratan olaylara GELİR denir. (Satış geliri, faiz geliri, kira geliri vb) Haklarda azalış yaratan olaylar ise GİDER kapsamındadır. (Satışların maliyeti, finansman giderleri vb.) GELİRLER > GİDERLER KAR GİDERLER > GELİRLER ZARAR Bilanço-Gelir Tablosu İlişkisi Dönemsonlarında İşletmenin Gelir Tablosunda oluşan Net Kar ya da Net Zarar tutarı Bilançoya aktarılır. Net Kar Sermayeyi arttırır, Net Zarar ise azaltır. Gelir Tablosu Gelir Tablosu Kar (+) Zarar (-) Bilanço Sermaye Bilanço Sermaye Gelir Tablosu ve Unsurları Gelir Tablosu, işletmenin dönem sonu net kârının hangi unsurlardan oluştuğunu gösterir. GELİR TABLOSU Esas • Satışlar • Satışların Maliyeti • Faaliyet Giderleri Diğer • Diğer Gelirler • Diğer Giderler • Finansman Giderleri Bilanço belirli bir andaki mali durumu gösterirken, Gelir Tablosu bir dönemin performansı hakkında bilgi verir. İşletmenin performansı üç kategoride değerlendirilir Esas Faaliyet Diğer Faaliyetler Olağandışı Faaliyetler 19 O.Dışı • Olağandışı Gelirler • Olağandışı Giderler SONUÇ (KÂR ya da ZARAR) Açıklamalar Gelir Tablosu. işletmenin • • • dönem sonu net kârının hangi unsurlardan oluştuğunu gösterir. Bilanço belirli bir andaki mali durumuSatışlar gösterirken. −Yurtiçi Gelir Tablosu bir −Yurtdışı Satışlar dönemin performansı −Diğerbilgi Satış hakkında verir. Gelirleriperformansı üç İşletmenin kategoriye ayrılırak (−) sınıflanır; −Satış İskontoları Esas Faaliyeti −Satıştan İadeler Diğer Faaliyetleri −Diğer İndirimler Olağandışı Faaliyetleri GELİR TABLOSU Esas • Satışlar • Satışların Maliyeti • Faaliyet Giderleri Diğer • Diğer Gelirler • Diğer Giderler • Finansman Giderleri O.Dışı • Olağandışı Gelirler • Olağandışı Giderler SONUÇ (KÂR ya da ZARAR) 20 Açıklamalar Gelir Tablosu. işletmenin • • • dönem sonu net kârının hangi unsurlardan oluştuğunu gösterir. Bilanço belirli bir andaki Mamuller mali−Satılan durumu gösterirken. Gelir Tablosu Maliyetibir dönemin performansı −Satılan hakkında bilgiTicari verir. Mallar Maliyeti üç İşletmenin performansı kategoriye ayrılırak −Satılan Hizmet sınıflanır; Esas Maliyeti Faaliyeti −Diğer Satışların Diğer Faaliyetleri Olağandışı Faaliyetleri Maliyeti GELİR TABLOSU Esas • Satışlar • Satışların Maliyeti • Faaliyet Giderleri Diğer • Diğer Gelirler • Diğer Giderler • Finansman Giderleri O.Dışı • Olağandışı Gelirler • Olağandışı Giderler SONUÇ (KÂR ya da ZARAR) 21 Açıklamalar Gelir Tablosu. işletmenin • • • dönem sonu net kârının hangi unsurlardan oluştuğunu gösterir. Bilanço belirli bir andaki mali durumu gösterirken. −Araştırma Gelir Tablosuve bir Geliştirme dönemin performansı hakkında bilgi verir. Giderleri İşletmenin performansı üç −Pazarlama, Satış ve kategoriye ayrılırak Dağıtım Giderleri sınıflanır; Esas Faaliyeti −Genel Yönetim Diğer Faaliyetleri Giderleri Olağandışı Faaliyetleri GELİR TABLOSU Esas • Satışlar • Satışların Maliyeti • Faaliyet Giderleri Diğer • Diğer Gelirler • Diğer Giderler • Finansman Giderleri O.Dışı • Olağandışı Gelirler • Olağandışı Giderler SONUÇ (KÂR ya da ZARAR) 22 Açıklamalar Gelir Tablosu. işletmenin • • • dönem sonu net kârının −Temettü Gelirleri hangi unsurlardan oluştuğunu gösterir. −Faiz Gelirleri Bilanço belirli bir andaki −Komisyon Gelirleri mali durumu gösterirken. Gelir Tablosu bir −Kambiyo Karları dönemin performansı −Reeskontbilgi Faizverir. hakkında Gelirleri performansı üç İşletmenin kategoriye ayrılırak −Karşılık Gelirleri sınıflanır; −Enflasyon Düzeltme Karı Esas Faaliyeti −Menkul Kıymet Satış Diğer Faaliyetleri Karları Faaliyetleri Olağandışı −Diğer Gelirler 23 GELİR TABLOSU Esas • Satışlar • Satışların Maliyeti • Faaliyet Giderleri Diğer • Diğer Gelirler • Diğer Giderler • Finansman Giderleri O.Dışı • Olağandışı Gelirler • Olağandışı Giderler SONUÇ (KÂR ya da ZARAR) Açıklamalar Gelir Tablosu. işletmenin • • • dönem sonu net kârının −Reeskont Faiz hangi unsurlardan oluştuğunu gösterir. Giderleri Bilanço belirli bir andaki −Kambiyo Zararları mali durumu gösterirken. Gelir Tablosu bir −Menkul Kıymet döneminSatış performansı Zararları hakkında bilgi verir. −Komisyon İşletmenin performansı üç Giderleri kategoriye ayrılırak sınıflanır; −Karşılık Giderleri Esas Faaliyeti −Enflasyon Düzeltme Diğer Faaliyetleri Zararı Olağandışı Faaliyetleri −Diğer Gelirler 24 GELİR TABLOSU Esas • Satışlar • Satışların Maliyeti • Faaliyet Giderleri Diğer • Diğer Olağan Gelirler • Diğer Olağan Giderler • Finansman Giderleri O.Dışı • Olağandışı Gelirler • Olağandışı Giderler SONUÇ (KÂR ya da ZARAR) Açıklamalar Gelir Tablosu. işletmenin • • • dönem sonu net kârının hangi unsurlardan oluştuğunu gösterir. Bilanço belirli bir andaki mali durumu gösterirken. Gelir Tablosu bir −Kısa Vadeli dönemin performansı Borçlanma hakkında bilgi verir. Giderleri İşletmenin performansı üç kategoriye −Uzun ayrılırak Vadeli sınıflanır; Borçlanma Esas Faaliyeti Giderleri Diğer Faaliyetleri Olağandışı Faaliyetleri GELİR TABLOSU Esas • Satışlar • Satışların Maliyeti • Faaliyet Giderleri Diğer • Diğer Olağan Gelirler • Diğer Olağan Giderler • Finansman Giderleri O.Dışı • Olağandışı Gelirler • Olağandışı Giderler SONUÇ (KÂR ya da ZARAR) 25 Açıklamalar Gelir Tablosu. işletmenin • • • dönem sonu net kârının hangi unsurlardan oluştuğunu gösterir. Bilanço belirli bir andaki mali durumu gösterirken. Gelir Tablosu bir dönemin performansı −Önceki Dönem hakkında bilgi verir. Gelirleri İşletmenin performansı üç kategoriye ayrılırak sınıflanır; −Diğer Olağandışı Esas Gelirler Faaliyeti Diğer Faaliyetleri Olağandışı Faaliyetleri GELİR TABLOSU Esas • Satışlar • Satışların Maliyeti • Faaliyet Giderleri Diğer • Diğer Gelirler • Diğer Giderler • Finansman Giderleri O.Dışı • Olağandışı Gelirler • Olağandışı Giderler SONUÇ (KÂR ya da ZARAR) 26 Açıklamalar Gelir Tablosu. işletmenin • • • dönem sonu net kârının hangi unsurlardan oluştuğunu gösterir. Bilanço belirliDönem bir andaki −Önceki mali durumu gösterirken. Giderleri Gelir Tablosu bir dönemin performansı hakkında bilgi verir. −Çalışmayan İşletmenin performansı üç Kısım ayrılırak kategoriye sınıflanır; Giderleri Esas Faaliyeti Diğer Faaliyetleri −Diğer Olağandışı Olağandışı Faaliyetleri Giderler GELİR TABLOSU Esas • Satışlar • Satışların Maliyeti • Faaliyet Giderleri Diğer • Diğer Gelirler • Diğer Giderler • Finansman Giderleri O.Dışı • Olağandışı Gelirler • Olağandışı Giderler SONUÇ (KÂR ya da ZARAR) 27 Açıklamalar Gelir Tablosu. işletmenin • • • dönem sonu net kârının hangi unsurlardan oluştuğunu gösterir. Bilanço belirli bir andaki mali durumu gösterirken. Gelir Tablosu bir dönemin performansı hakkında bilgi verir. İşletmenin −Dönemperformansı Karı veya üç kategoriye ayrılırak Zararı sınıflanır; Esas Faaliyeti −Vergi ve Yasal Yük. Diğer Faaliyetleri Karşılığı Olağandışı Faaliyetleri GELİR TABLOSU Esas • Satışlar • Satışların Maliyeti • Faaliyet Giderleri Diğer • Diğer Gelirler • Diğer Giderler • Finansman Giderleri O.Dışı • Olağandışı Gelirler • Olağandışı Giderler SONUÇ (KÂR ya da ZARAR) 28 Tek Düzen Hesap Planı Uygulaması Ülkemizde 1994 yılı başından beri finansal kurumlar dışında kalan işletmelerin tümünde tek düzen hesap planı uygulanmaya başlamıştır. THP’da hesaplar önce 9 ana gruba bölünmüştür. 1-5 BİLANÇO HESAPLARI 1 DÖNEN VARLIKLAR (Nakit mevcudu + 1 yıl içinde paraya çevrilebilen veya kullanılabilen varlıklar) 2 DURAN VARLIKLAR (1 yıldan daha uzun sürede paraya çevrilebilen veya kullanılacak varlıklar) 3 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR (Vadesi bir yıla kadar olan borçlar) 4 UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR (Vadesi 1 yıldan daha uzun olan borçlar) 5 ÖZKAYNAKLAR (Işletme sahiplerinin koydukları kıymetler + işletmede tutulan karlar) 6 GELİR TABLOSU HESAPLARI (Gelir ve gider hesapları) 7 MALİYET HESAPLARI (İşletme giderlerinin oluşumunun izlendiği hesaplar) 8 SERBEST HESAPLAR (Özel ihtiyaçlar için açılacak hesaplar) 9 NAZIM HESAPLAR (Bilanço dışı hak ve yükümlülüklerin ve diğer bilgilerin izlendiği hesaplar)