SONUÇLANAN PROJELER (SONUÇ RAPORU) AFA ADI : Sebzeler

SONUÇLANAN PROJELER (SONUÇ RAPORU)
AFA ADI
PROGRAM ADI
Proje No
Proje Başlığı
: Sebzeler ve Süs Bitkileri
: Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliği
Batı Akdeniz Bölgesi Örtü Altı Yetiştiriciliğinde Önemli Olan
Domateste Bakteriyel Benek (Pseudomonas syringae pv.
tomato) ve Domates ve Biberde Bakteriyel Leke (Xanthomonas
vesicatoria) Hastalık Etmenlerinin Bakıra Dayanıklılık
Durumlarının
ve
Genetik
Farklılıklarının
Moleküler
Yöntemlerle Tespiti
Projenin İngilizce Başlığı Determination with Molecular Techniques of Copper
Resistance Circumstances and Genetic Diversity of bacterial
pathogens (Xanthomonas vesicatoria and Pseudomonas
syringae pv. tomato) which causes bacterial spot in tomato and
pepper and bacterial speck in tomato which is important in
Greenhouse Growing in Western Mediterranean Region
BATI AKDENİZ TARIMSAL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Projeyi Yürüten
Kuruluş
Projeyi Destekleyen
Kuruluş/lar
Dr. Abdullah ÜNLÜ
Proje Yürütücüsü
Yardımcı Araştırmacılar Dr. İlknur POLAT, Doç. Dr. Zübeyir DEVRAN,
Zir.Yük.Müh.Emine GÜMRÜKCÜ
01.01.2010-01.01.2013
Başlama-Bitiş Tarihleri
Projenin Toplam Bütçesi 29.900 TL
Proje Özeti
Bilindiği üzere örtü altı domates yetiştiriciliğinde bakteriyel etmenlerin sebep olduğu
kayıplara her yetiştirme sezonunda rastlanmaktadır. Bu etmenlerle mücadelede kullanılan
bakır içerikli preperatların üreticiler tarafından bilinçsizce kullanılmasından dolayı, zamanla
bakteriyel etmenler bakıra dayanıklı hale gelmektedir. Dolayısıyla, bakırlı preparatların
bakteriyel etmenlere olan etkisi gittikçe azalmaktadır.
Bu proje kapsamında, bölgemizdeki fide aşamasından hasat dönemine kadar olan
domates ve biber yetiştirme sezonu boyunca ortaya çıkan bakteriyel etmenlerin
(Pseudomonas syringae pv. tomato, Xanthomonas vesicatoria) toplanması için survey
çalışmaları yapılmış, patojenler izole edildikten sonra moleküler yöntemler (spesifik- PCR)
ve bilinen mikrobiyolojik tanı yöntemleri (koloni gelişimi, potasyum hidroksit (KOH) testi,
oksidaz testi, oksidasyon/fermentasyon testi, nişasta hidrolizasyonu testi, katalaz reaksiyonu
testi, levan oluşumu testi, eskulin (aesculin)’in hidrolizi testi, arginine dihidrolaz testi,
pektolitik aktivite testi ve tütünde aşırı duyarlılık testi) ile hızlı ve kesin olarak tanılanmıştır.
Bunun yanısıra bu patojenlerin bakıra dayanıklılık durumlarının tespitine yönelik çalışmalar
yapılmış ve aynı tür bakteriler arasındaki genetiksel farklılıklar moleküler işaretleyicilerle
(RAPD, ISSR vb.) belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca bu patojenlerin bakıra dayanıklılık
durumları ile genetiksel farklılık arasında bir ilişki olup olmadığı araştırılmıştır.
Her iki bakteri türüne ait proje kapsamında toplanan izolatlar üzerinde yapılan
çalışmalar neticesinde, bu iki bakteri türünün bölgede iklim şartlarına bağlı olarak görüldüğü,
iki türün klasik ve moleküler olarak başarıyla tespit edilebildiği ve her iki türde de bakıra
dayanıklı izolat bulunmadığı tespit edilmiştir. Projede seçilen ISSR marker’ları ile yapılan
testlemeler sonucunda, kullanılan marker’ların yüksek oranda polimorfizm oluşturmadığı,
dolayısıyla öngörülen marker’ların Xanthomonas genusu ayrımında etkin olarak
kullanılamayacağı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Domates, biber, Pseudomonas syringae pv. tomato, Xanthomonas vesicatoria, bakteri, hastalık,
teşhis, bakıra dayanıklılık, genetik farklılık