BİLDİRGE TMMOB 5 HAZİRAN 1996 DÜNYA ÇEVRE 2. Dünya Savaşı sonrasındaki hızlı kapitalist büyümenin ekolojik denge doğal 'kaynakların, gelecek nesiller için'. üzerinde yarattığı risklerin farkına va- konin masın i gözeten sürdürülebilir rıİması ve global karakterli çevre so- kalkınma gibi kavramlar ortaya atılır- - runlarının sistemin geleceğini tehdit ken diğer yandan piyasa mekanizmala-- eder hale gelmesi çevre konusunu Bir- rina müdahalelerin azaltıldığı planla- leşmiş Mîlletler,» Dünya Bankası,, ÂB mayı geri plana iten, hemen tüm alan-, ve OECD gibi uluslararası ekonomik ların kuralsızlaştı'nldığı, sosyal devlet örgütlerin gündemine sokmuştur. anlayışının yok edildiği neo-liberal po- 1972 yılında Stockholm'de yapılan BM Çevre ve İnsan Konferansı ile litikalar azgelişmişlere dayatılmakladır» . başlayan süreçte bugün çevre ile doğ- 5 Haziran Dünya Çevre Günii'nü. rudan ya da dolaylı olarak ilgili bir di- yaşadiğımız bu-günlerde İstanbul'da-' zi uluslararası zirve ve konferanstan, önemli bir uluslararası zirve toplanı- uluslararası kuruluşların çevre konusuna ayrılmış doküman ve belgelerin- GÜNÜ den,, çevre amaçlı proje -ve krediler- BİLDİRGESİ yükseltmek üzere geliştirilmiş tekno- den, çevre kirliliğini önlemek ve doğal kaynakların lojilerden, kullanım -verimliliğini ekonomi-çevre ilişkisini kurmak üzere geliştirilen tekniklerden • ve düzenlemelerden söz etmek mümkündür. Tüm bunların sonucunda çevre konusunda iyileşmeler sağlanıyor gibi görünmekle birlikte yeni sorunların ortaya çıkması engellenememektedir. Çevre sorunları, ulusal ve uluslararası boyutta yaşanan siyasal ve ekonomik süreçleri değiştirme ve dönüştürme^ çabası olmaksızın çözümlenemez, . liktir.-Ancak bir yandan çevrenin ve- Zira bîr yandan sistemin kapitalist birikim modeline dayalı temel mantığı işlerken diğer yandan çevreyi bir dizi yor. BM Habitat İnsan Yerleşimleri^' Konferansının ikincisinde kentleşme.. komut ve barınma sorunları kalkınma sorunları ile birlikte ele alınacaktır.Ancak Türkiye'nin hazırladığı Ulusal Rapordan da anJaşıldığı kadarıyla konferansın resmi kanadında konular neoliberal söylemlerin egemenliği altında gündeme gelecektir. Çevre sorunları ulusal ve uluslara-rası boyutta yaşanan "siyasal ve eko no- ' inik süreçleri değiştirme ve dönüştür-: me çabası olmaksızın çözümlenemez. Çevre sorunlarını1 kapitalist birikim. modeli, eşitsizlik ve eşitsiz gelişme yoksulluk, barış, demokrasi, siyasi ve ekonomik göç gibi temel sorunlardanayrı ele almak, nedenlerden çok hava teknik ve idari önlemle korumaya ça- kirliliği, su-kaynaklarının tükenmesi, lışmak yeterli olmamaktadır. lanın arazilerinin yokolması, denetim- Çevre sorunlarının çözü ITS ünde siz sanayileşme gibi sonuçlarla ilgilen- teknolojik gelişmelere dayalı önlemler nie ki e yetinmek ve çözümleri bir ta- önemli bir çözüm aracı olarak sunul- kım idari ve teknik önlemlerde aramak makta, gelişmiş -(sistem) ülkeler bu ko- ciddi bîr yanılsama olmaktadır. nuda kendileri (kendisi) için çok karlı Gelişmişlerle 'azgelişmişler, yok- bir al an .yaratmaktadır. Ancak teknolo- sullarla zenginler arasındaki dengesix- jik açıdan dışa bağımlı azgelişmiş ül- ligin arttığı ve sistemin bu eşitsizliğe kelerin bu (eknoİoj ileri kullanabil me- müdahale adına geliştirdiği lünı siyasi leri, yeni dış borçlanmalarla mümkün ve ekonomik araçlarla bu uçurumu da- olabîî inektedir. • ha da derin I eştirdiği bîr dünyada, ulu- Çevre sorunlarının eşitsizliği, yok- sal ve uluslararası boyutta çevre so- sulluk .ve azgelişmişlikle sıkı bağlar runları giderek daha da çözümsüz bir içinde olduğu yadsınamaz bir gerçek- hale gelecektir, II 39