DENETÝM DERSÝ 2.BÖLÜM-KURS NOTLARI Gönderen : caner - 09/11/2008 11:42 _____________________________________ GENEL KABUL GÖRMÜÞ DENETÝM STANDARTLARI Denetim Standartlarý: Bir denetim eyleminin , amaçlara uygun þekilde yapýlmasýný saðlamak amacýyla yani mali tablolarýn doðruluðunu ve güvenilirliðini tespit etmek için, denetimin; kimler tarafýndan, nasýl ve ne þekilde yapýlacaðýný ve sonu nasýl raporlanýp ilgililere sunulacaðýný belirleyen ilke ve kurullara genel kabul görmüþ denetim standartlarý denir. Denetim iþlemleri(Yordamlarý): Kanýt niteliðindeki bilgilerin elde edilmesi için baþvurulan yollara denetim iþlemleri denir. 1Genel Standartlar (denetçiye iliþkin standartlar) -mesleki eðitim ve yeterlilik standardý -baðýmsýzlýk standardý -mesleðin özen ve titizlik standardý 2Çalýþma alaný standartlarý -planlama ve gözetim standardý -iç kontrol sisteminin incelenmesi standardý -yeterli kanýt toplama standardý -çalýþma kaðýtlarýnýn hazýrlanmasý standardý 3raporlama standartlarý -Genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine uygunluk. -muhasebe ilkelerinde tutarlýlýk standardý. -tam açýklama ilkesine uyum standardý -görüþ bildirme standardý. 1-GENEL STANDARTLAR Bu standart denetçilerin karakterleri, davranýþlarý ve mesleki eðitimleri ile ilgili esaslarý içerir. 1-Mesleki Eðitim ve Yetkinlik Standardý: Denetim bir denetçi olarak yeterli teknik eðitime ve yetkinliðe sahip kiþi veya kiþilerce yapýlmalýdýr Baðýmsýz denetçi olarak çalýþabilmek için zorunlu olan serbest muhasebeci mali müþavir veya yeminli mali müþavir u alabilmek için meslek yasasýnýn SM, SMM, YMM Kanunu) belirlediði genel ve özel þartlarý taþýmak gerekmektedir. Özel þartlar SMM olabilmek için, a) Hukuk, iktisat, maliye, iþletme, muhasebe, bankacýlýk, kamu yönetimi ve siyasal bilgiler dallarýnda en az lisans düzeyinde mezun olmak, b) Staj amacýyla serbest muhasebeci mali müþavir veya yeminli mali müþavir yanýnda iki yýl çalýþmýþ olmak, c) Türmob tarafýndan yapýlan SMMM sýnavýný kazanmýþ olmak,ve SMMM ruhsatýný almýþ olmak gerekmektedir. Özel þartlara göre yeminli mali müþavir olabilmek için: a) b) En az on yýl serbest muhasebeci mali müþavirlik yapmýþ olmak, Türmob tarafýndan yeminli mali müþavirlik sýnavýný kazanmýþ olmak, ve ruhsat almýþ olmak aranýr. SPK SERÝ X: NO:16 tebliðine göre denetçi olabilmenin þartlarý: Baþdenetçi olabilmek için en az fiilen 10 yýl ,kýdemli denetçi ünvanýnýn kazanýlmasý için 6 yýl, denetçi ünvanýnýn kazanýlmasý mesleki deneyim þarttýr.ayrýca baðýmsýz denetim kuruluþlarý mesleki deneyime sahip olmaksýzýn ilk kez iþe aldýklarý denetçi yardýmcýlarýný 4 ay süre ile muhasebe denetim standart v eteknikleri, .bilgi iþlem para ve sermaye piyasasý, ticaret hukuku, vergi mevzuatý ve bankacýlýk konularýnda eðitime tabi tutarlar.bu kurslar 200 saatten az olamaz. 2-BAÐIMSIZLIK STANDARDI Denetçi veya denetçiler, denetim görevleri ile ilgili tüm konularda baðýmsýz düþünme mantýðý içinde olmalýdýrlar. Denetçi denetleme görevinin sonuçlarý bakýmýndan kamuya hizmet sunmaktadýr. Baðýmsýzlýðý ortadan kaldýran durumlar: 1-denetçinin ve denetçinin 3.derecede akrabalarýnýn denetlenen þirkette iliþkilerinin olmamasý gerekir. 2-geçmiþ yýllara iliþkin denetim ücretinin geçerli bir nedene dayanmaksýzýn müþteri tarafýndan ödenmemesi FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 3-denetim ücretinin piyasa rayicinin altýnda veya çok üstünde olmasý. 3-MESLEKÝ ÖZEN VE TÝTÝZLÝK STANDARDI Denetimin yapýlmasýnda ve denetim raporunun düzenlenmesinde mesleðin gerektirdiði dikkat gösterilmelidir Denetçi baðýmsýz ve uzman olsa da denetim çalýþmasýnda mesleðin gerektirdiði dikkat ve özeni göstermedikçe, bildir bir deðeri olmayacaðý gibi, bu görüþe güvenip, yanlýþ kararlar alan ve zarara uðrayan bilgi kullanýcýlarýna karþý sorumlu olacak Denetim mesleði, denetim çalýþmasý sýrasýnda ve raporlama safhasýnda mesleðin gerektirdiði dikkat ve özenin gösterilmesini, denetim standartlarýna eksiksiz bir biçimde uyulmamasýný, bilgi, deneyim ve becerilerin en iyi þekilde kullanýlmasýný gerektiren bir meslektir. Bu koþullara uyulmamasý durumunda denetçinin ahlaki, mesleki ve hukuki sorumluluklarý doðar. Denetçi, görevini en iyi þekilde yerine getirmekle kendisini yükümlü saydýðýnda, en yüksek sorumluluk olg ulaþýr. Denetiler, ayný zamanda üyesi olduklarý meslek odasýna karþý da sorumludurlar. Disiplin yönetmeliði, meslek mensuplar meslek ahlaký kurallarýný belirlemektedir. Meslek yasasý hükümlerine göre meslek icra edenlerin vergi kanunlarý ve diðer kanunlardaki sorumluluklarý saklýdýr. 2-ÇALIÞMA ALANI STANDARTLARI Genel kabul görmüþ denetim standartlarýnýn kinci grubu olan çalýþma alaný standartlarý, denetim çalýþmasý sýrasýnd denetçinin uymak zorunda olduðu kurallardýr. -denetimi planlama ve gözetim standardý -iç kontrol sistemi hakkýnda bilgi edinme standardý -yeterli ve güvenilir kanýt toplama standardý. 1-DENETÝMÝ PLANLAMA VE GÖZETÝM STANDARDI Denetim çalýþmasý yeterli þekilde planlanmalý ve varsa, yardýmcýlar gerektiði þekilde gözenmelidir Denetimin planlanmasý, müþteri iþletme hakkýnda bilgi edinilmesi, uygulanacak denetim prosedürlerinin niteliðinin, zamanýn ve büyüklüðünün belirlenmesi ve buna uygun olarak personelin görevlendirilmesi çalýþmalarýndan oluþur. Planlama çalýþmasý için yazýlý bir genel planýn yapýlmasý uluslar arasý standartlara göre zorunludur. Amerikan standartlarýnda ise zorunluluk yoktur. Her iki standart denetçiden yazýlý bir denetim programý hazýrlamasýný zorunlu tutar. Denetim programý, denetçinin çalýþmasýnda uygulayacaðý denetim prosedürlerinin bir listesidir. SPK Mevzuatýna göre yazýlý bir denetim programýnýn yapýlmasý zorunludur. Denetim planýnýn yapýlmasý SPK mevzuatýna ve GKGDSna göre zorunlu deðildir. Denetim çalýþmalarýnýn yeterli ve etkin bir þekilde gözetimi, denetim amaçlarýnýn ve bu amaçlara ulaþmak için uygula denetim prosedürlerinin anlaþýlmasý bakýmýndan zorunludur. Denetimin yeterli þekilde yürütülmesinden baðýmsýz denetçi soru olacaðýndan, yardýmcýlar tarafýndan bu kaðýtlarýn gözden geçirilmesiyle yardýmcýlarýn gözetimi yapýlýr. Ancak, gözetim yalný yardýmcýlarýn düzenlediði çalýþma kaðýtlarýnýn gözden geçirilmesi olarak anlaþýlmamalýdýr. 2-ÝÇ KONTROL SÝSTEMÝ HAKKINDA BÝLGÝ EDÝNME STANDARDI Denetimi planlamak ve yapýlacak testlerin niteliðini, zamanýný ve büyüklüðünü belirlemek için iç kontrol yapýsý hakkýn bilgi edinilmelidir. - - Bu standartlarý üç önemli unsur bulunmaktadýr. Denetçi, denetimi planlamak için iç kontrol hakkýnda bilgi edinir. Denetçi, iç kontrol sistemi hakkýnda edindiði bilgiye baðlý kalarak, yapacaðý testlerin niteliðini, zamanýný büyüklüð Ýç kontrol sistemi hakkýnda bilgi elde etme süreci, denetimin tamamý deðildir. 3-YETERLÝ VE GÜVENÝLÝR KANIT TOPLAMA STANDARDI Denetlenen mali tablolara iliþkin bir görüþe yeterli düzeyde temel oluþturmak amacýyla belge incelenmesi gözlem, soru sorma ve doðrulama yoluyla yeterli sayýda ve güvenilir kanýt elde edilmelidir. Bu standartta yer alan önemli unsurlar þunlardýr: Denetçi mali tablolara iliþkin görüþüne etki edecek kanýtlarý toplamalýdýr. Kanýtlar, standartta sayýlan belge incelemesi, gözlem, soru sorma ve doðrulama prosedürleri ile gerekli diðer denetim FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 prosedürlerinin kullanýlmasýyla elde edilir. Kanýtlar, görüþe varmak için yeterli sayýda toplanmalýdýr. Toplanacak kanýtýn sayýsýný etkileyen baþlýca faktörler: dene kalemin nemlilik derecesi ve riskli olma derecesi, iþlemlerin büyüklük derecesi ve niteliði ile kanýt toplama maliyetidir. Toplanan kanýtlar güvenilir olmalýdýr. Kanýtýn güvenilirliðini etkileyen baþlýca faktörler; kanýtýn ilgili olmasý, kanýtýn elde kaynak kanýtýn tarih açýsýndan uygunluðu ve kanýtýn objektifliðidir. Baðýmsýz denetim çalýþmalarýnýn büyük bir kýsmý, kanýt toplama ve deðerleme çalýþmalarýndan oluþur. Denetim amaçlarý b toplanan kanýtlarýn sayýsýnýn yeterli olup olmadýðýna ve güvenilirliðine , denetçi mesleki yargýsýný kullanarak kendisi karar ver Kanýt toplama ile ilgili denetim iþlemleri 1-Maddi doðruluðu saptamaya yönelik denetim iþlemleri avarlýklarýn fiziken varolduklarý saptanýr bdeðerlemenin doðru olarak yapýldýðý saptanýr ckayýtlarda doðruluk saptanýr duygun sýnýflandýrmaya uyulduðu saptanýr ekapanýþýn doðru olarak yapýldýðý saptanýr ffinansal tablolarda açýklama kuralýna uyulduðu saptanýr. 2-Uygunluðu saptamaya yönelik denetim iþlemleri abc- fiziki güvenlik önlemlerine ne dereceye kadar uyulmakta olunduðunun araþtýrýlmasý kredili satýþlarla ilgili olarak kredi onaylamalarýnýn öngörülen ilkelere uygun olarak yapýldýðýnýn araþtýrýlmasý manyetik disklerin dosyalanmasý ile ilgili esaslara uygun davranýldýðýnýn araþtýrýlmasý 4-RAPORLAMA STANDARTLARI Mali tablolarýn birçok kullanýcýsý için, mesleki bir denetimin yapýlmýþ olduðunu gösteren tek kanýt denetçinin raporudur. B nedenle, denetim raporunun mesleki bir görüþle hazýrlanmasý hem kullanýcýlar hem de denetçi açýsýndan son derece önemlidi Raporlama standartlarý, denetçinin raporunu hazýrlarken ve raporunda görüþünü belirtirken, denetçinin uymak zorunda olduðu kurallardýr. Bu grupta dört standart yer alýr: Genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine uygunluk standardý, Tutarlýlýk ilkesine uygunluk (Genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerinde deðiþmezlik standardý,) Tam açýklama ilkesine uygunluk. Görüþ bildirme standardý 1-GENEL KABUL GÖRMÜÞ MUHASEBE ÝLKELERÝNE UYGUNLUK STANDARDI Denetim raporu, mali tablolarýn genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine uygun olarak düzenlenip düzenlenmediðini belirtmelidir. Denetim raporu; müþteri iþletmenin mali tablolarýnýn müþterinin mali durumunu ve faaliyet sonuçlarýný doðru olarak g göstermediðine iliþkin bir görüþün ifadesi olduðundan, denetçi doðruluðu ölçmek için genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerini (GK olarak kullanýr. Denetçi muhasebe kayýtlarýnda ve mali tablolarýn hazýrlanmasýnda müþterinin kullandýðý ilkelerin gerçekten (G olup olmadýðýna karar vermelidir. Denetçi görüþünü bildirirken, ilkelere uyulup uyulmadýðýný, uyulmamýþsa bunun sonuçlarýný yükümlüdür. 2-GENEL KABUL GÖRMÜÞ MUHASEBE ÝLKELERÝNDE DEÐÝÞMEZLÝK STANDARDI Denetim raporu, denetimin yapýldýðý dönemde uygulandýðý gözlemlenen GKGMÝ ve bunlarýn uygulanmasýnda kulla yöntemler bir önceki dönemdeki uygulamalarla tutarlý deðilse, farklý uygulandýðý durumlarý açýklamalýdýr. Muhasebenin temel kavramlarýndan biri de deðiþmezlik ( tutarlýlýk ) kavramýdýr. Bu kavram seçilen muhasebe ilkelerinin ve bunlarýn uygulama yöntemlerinin birbirini izleyen dönemlerde deðiþtirilmeden uygulanmasý gereðini ifade eder. Tutarlýlýk kavramý, iþletmelerin yýllar itibariyle mali durumlarýnýn ve faaliyet sonuçlarýnýn karþýlaþtýrýlabilir olmasýný saðlar. G nedenlerin bulunduðu durumlarda, iþletmeler uyguladýklarý ilke ve yöntemlerde deðiþiklik yapabilirler. Ancak, bu deðiþiklikler ve bunlarýn parasal etkileri mali tablolarýn dipnotlarýnda açýklanýr. Denetçi, denetim çalýþmasý boyunca bir önceki dönemde uygul ilke ve yöntemlerden sapmalarýn olup olmadýðýný araþtýrýr, bir önceki döneme göre deðiþiklik yoksa, bunu raporunda belirtmez deðiþiklikler varsa, yönetim mali tablolarýn dipnotlarýnda bu deðiþikliði açýklasa bile denetçi kendi raporunda da bu deðiþiklikleri belirtmelidir. 3-MALÝ TABLOLARDAKÝ AÇIKLAMALARIN YETERLÝLÝÐÝ STANDARDI (tam açýklama ilkesi) Denetim raporunda aksi belirtilmedikçe, mali tablolarda yapýlan açýklamalarýn yeterli olduðu kabul edilmelidir. Muhasebenin temel kavramlarýndan biri de tam açýklama kavramýdýr. Bu kavram, mali tablolardan yararlanacak kiþi FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 ve kuruluþlarýn doðru karar vermelerine yardýmcý olacak ölçüde yeterli, açýk ve anlaþýlýr olmasý gerektiðini ifade eder. Muhase bilgilerini kararlarýnda kullanacak olanlar özellikle ortaklar, potansiyel yatýrýmcýlar ve kredi verenlerdir. Bu kiþi ve kuruluþlarýn kararlarýnda kullanacaklarý tüm bilgilerin önceden bilinmesi ve mali tablolarda açýklanmasý olanaksýz olduðundan, tam açýklam yerine yeterli açýklama kavramý tercih edilmektedir. Denetçi, mali tablolardaki bilgileri kullanacak kiþi ve kuruluþlarýn bilgi ihtiyaçlarýný karþýlayacak düzeyde mali tablolarda açýklama yapýlýp yapýlmadýðýna kendi mesleki yargýsýný kullanarak karar v Denetçi bu kararýný verirken, tekdüzen muhasebe sistemi uygulama tebliðleri hükümlerini de göz önünde bulundurur. Açýklamal denetçi yeterli bulduysa,bunu raporunda belirtmez; yetersiz bulursa, yetersiz bulduðu konulara iliþkin açýklamalara raporunda yer verir. 4-GÖRÜÞ BÝLDÝRME STANDARTI Denetim raporu, ya bir bütün olarak mali tablolara iliþkin bir görüþün bildirilmesini kapsamalý ya da bir görüþ bildirilemiyorsa, bu durumu nedenleriyle birlikte açýklamalýdýr. Mali tablolarla birlikte denetçinin adýnýn geçtiði bütün durumlarda, denetim çalýþmas ve varsa denetçinin üstlendiði sorumluluk derecesi denetim raporunda yer almalýdýr. Denetim raporuyla mali tablolarýn kullanýcýlarý, denetçinin görüþüne güvenerek, mali tablolardaki bilgileri doðru ve güv kabul ederler ve alacaklarý kararlarda kullanýrlar. Görüþ bildirme standardý þu hususlarla ilgilidir. denetim raporu ya bir bütün olarak mali tablolar hakkýnda bir görüþü açýklamalý veya bu konuda bir görüþ belirtilmeyeceð açýklamalýdýr. Þartlý olarak görüþ açýklanýyorsa bunun nedenleri belirtilmelidir. Mali tablolarla birlikte denetçinin adý geçecekse, denetçinin yaptýðý incelemenin mahiyeti ve sorumluluk derecesi raporda yer almalýdýr. Denetim raporunda görüþ bildirme þekilleri aþaðýdaki gibidir. 1-olumlu görüþ: denetlenen iþletmenin mali tablolarý genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine tutarlýlýk ilkesine ve tam açýklama ilkesine uygunsa olumlu görüþ bildirir. 2-Olumsuz görüþ: Denetlenen iþletmenin mali tablolarý genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine tutarlýlýk ilkesine ve tam açýkla ilkesine uygun deðilse, denetçi bu uygunsuzluðun önem derecesine karar verir ve bu uygunsuzluðu önemi görürse olumsuz görü bildirilir. 3-Þartlý Görüþ: Denetlenen iþletmenin mali tablolarý genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine tutarlýlýk ve tam açýklama ilkesine deðilse ve bu uygunsuzluk önemli deðilse þartlý görüþ bildirilir. Denetçi þartlý görüþe neden olan alayý da raporunda belirtir. 4-Görüþ bildirmekten kaçýnma: denetçi kýsýtlama ve sýnýrlýlýk nedeniyle kanýt toplayamýyorsa görüþ bildirmekten kaçýnýr. Gör kaçýnmaya neden olan olaylar þunlardýr. a-Denetim kapsamýnýn görüþ bildirilemeyecek kadar sýnýrlandýrýlmýþ olmasý b-Yeterli kanýt toplanamamasý c-etkin olmayan bir iç kontrol sisteminin olmasý d-Önemli belirsizliklerin olmasý DENETÝM RAPORU Denetçinin ulaþmýþ olduðu sonuçlarý ve yargýsýný belirttiði denetim sürecinin son evresidir. Denetim raporlarý Kýsa þekilli ve denetim raporu olmak üzere iki türdedir. Kýsa þekilli denetim raporuna özet rapor veya denetçinin standart raporu da denir. Denetim raporlarý yazýlý metin açýsýndan tekdüzendir ancak deðiþik koþullarda farklý denetim raporlarý da hazýrlanabilir. KISA ÞEKÝLLÝ DENETÝM RAPORU Adres Özkan Þirketi Ortaklarýna, Kapsam Özkan þirketinin 31 Aralýk 2002 ve 2002 tarihli bilançolarýný ve bu tarihlerde sona eren yýllara ait Bölümü ekteki gelir, daðýtýlmayan kârlar ve finansal durumda deðiþme-ler tablolarýný incelemiþ bulunuyoruz Ýncelememiz genel kabul görmüþ denetim standartlarýna uygun olarak yapýlmýþ ve muhasebe kayýtlarý ile ilgili olarak örnekleme yöntemleri ve standartlarýna uygun olarak yapýlmýþ ve muhasebe iþlemleri uygulanmýþtýr. Görüþ Görüþümüze göre, yukarýda belirtilen fmansal tablolar Özkan Þirketinin 31 Aralýk 2002 (sonuç) ve 2002 tablolar Özkan Þirketinin 31 Aralýk 2002 yýllara ait faaliyet sonuçlarýný ve Bölümü finansal durumdaki deðiþmeleri devamlýlýk temeline göre uygulanmýþ genel kabul görmüþ muhasebe ilkeleri doðrultusunda açýk ve dürüst olarak yansýtmaktadýr . FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 Denetim Ortaklýðý Ýmza Tarih 13 Mart 2003 KISA ÞEKÝLLÝ DENETÝM RAPORUNUN BÖLÜMLERÝ 1Denetim raporunun verileceði adres: Denetim raporu genel olarak müþteri iþletmeye, ortaklarýna veya yönetim kuruluna hitaben hazýrlanýr. 2Kapsam bölümü: Ýncelenen finansal tablolar tek tek belirtilerek birinci cümlede ......tarihli bilanço ve bu tarihlerde sona eren yýllara ait ...........incelemiþ bulunuyoruz. Ýbaresi yer almaktadýr. Kapsam bölümünün ikinci cümlesi .....muhasebe kayýtlarý ilgili olarak örnekleme yöntemleri ve koþullara göre gerekli gördüðümüz diðer denetim iþlemleri uygulanmýþtýr. Olarak tamamlan Kapsam bölümünde ayrýntýlý açýklamalar yerine çok genel nitelikte açýklamalar bulunmaktadýr. 3Denetçi görüþü bölümü: Denetçi incelediði finansal tablolarla ilgili yargýsýný bu bölümde bildirir. Görüþ bölümü tek bir cüm Bu cümle görüþümüze göre, yukarýda belirtilen finansal tablolar.......... þeklinde baþlamaktadýr. 4Denetim raporunun tarihi: Denetim çalýþmalarýnýn tamamlandýðý günün tarihi denetim raporu tarihi olarak denetçi tarafýn belirlenir. 5Denetçinin imzasý : Denetim raporunu denetim firmasýnýn sorumlu yöneticisi veya sahibi imzalar. OLUMLU GÖRÜÞ ÝÇEREN RAPOR FORMU ........ A.Þ.'nin....... HESAP DÖNEMÝNE AÝT BAÐIMSIZ DENETÝM RAPORU ...........A.Þ.'nin......../......./19.... tarihi itibariyle düzenlenmiþ bilançosunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gelir tablosunu incelemiþ bulunuyoruz. Ýncelememiz, genel kabul görmüþ denetim ilke, esas ve standardlarýna uygun olarak yapýlmý ve dolayýsýyla hesap ve iþlemlerle ilgili olarak muhasebe kayýtlarýnýn kontrolü ile gerekli gördüðümüz diðer denetim yöntem ve tekniklerini içermiþtir. Görüþümüze göre, söz konusu mali tablolar........A.Þ.'nin......./......./19.... tarihindeki gerçek mali durumunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gerçek faaliyet sonucunu, mevzuata ve bir önceki hesap dönemi ile tutarlý bir þekilde uygulanan genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine uygun olarak doðru bir biçimde yansýtmaktadýr. (Düzenleme yeri ve tarihi) DENETÝM KURULUÞUNUN ÜNVANI Sorumlu Baþdenetçinin Ad ve Ýmzasý OLUMSUZ GÖRÜÞ ÝÇEREN RAPOR FORMU .... A.Þ.nin .... HESAP DÖNEMÝNE AÝT BAÐIMSIZ DENETÝM RAPORU ..... A.Þ.nin ...../...../19.... tarih itibariyle düzenlenmiþ bilançosunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gelir tablosunu incelemiþ bulunuyoruz. Ýncelememiz, (aþaðýda belirtilen sýnýrlamalar dýþýnda) genel kabul görmüþ denetim ilke, esas ve stand uygun olarak yapýlmýþ ve dolayýsýyla hesap ve iþlemlerle ilgili olarak muhasebe kayýtlarýnýn kontrolü ile gerekli gördüðümüz di denetim yöntem ve tekniklerini içermiþtir. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................ Görüþümüze göre, yukarýda belirtilen gerekçelerle, sözkonusu mali tablolar bütünüyle, ..... A.Þ.nin .../.../19.. tarihindeki gerçek m durumunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gerçek faaliyet sonucunu, mevzuata ve bir önceki hesap dönemi ile tutarlý bir þekilde uygulanan genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine uygun olarak doðru bir biçimde yansýtmamaktadýr. (Düzenleme yeri ve tarihi) FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 DENETÝM KURULUÞUNUN UNVANI Sorumlu Baþdenetçinin Ad ve Ýmzasý NOT: Birinci paragraftaki parantez içi ifade, çalýþma alanýný sýnýrlayan herhangi bir hususun var olmasý durumunda kullanýlýr. ÞARTLI GÖRÜÞ ÝÇEREN RAPOR FORMU ...... A.Þ.nin ...... HESAP DÖNEMÝNE AÝT BAÐIMSIZ DENETÝM RAPORU ...... A.Þ.nin ....../....../19.... tarihi itibariyle düzenlenmiþ bilançosunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gelir tablosunu incelemiþ bulunuyoruz. Ýncelememiz, (aþaðýda belirtilen sýnýrlamalar dýþýnda) genel kabul görmüþ denetim ilke, esas ve stand uygun olarak yapýlmýþ ve dolayýsýyla hesap ve iþlemlerle ilgili olarak muhasebe kayýtlarýný kontrolü ile gerekli gördüðümüz dið yöntem ve tekniklerini içermiþtir. ...... A.Þ.nin .... Þubesi, ....../...../19.... tarihinde fiili stok sayýlý yapmamýþtýr. Bu nedenle fiili miktarlar ile kaydi miktarlarýn karþýlaþtýrýlmasý mümkün olamamýþtýr. Sözkonusu stok tutarý ..../..../19.... tarihli bilançodaki toplam ................. TLlýk stoklarýn ...............TLlýk bölümünü oluþturmaktadýr. Görüþümüze göre, sözkonusu mali tablolar, stoklara iliþkin fiili sayýmýn yapmamasý nedeniyle ortaya çýkabilecek düzeltmeler dý ....../A.Þ.nin .../.../19.. tarihindeki gerçek mali durumunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gerçek faaliyet sonucunu, mevzuata ve bir önceki hesap dönemi ile tutarlý bir þekilde uygulanan genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine uygun olarak doð bir biçimde yansýtmaktadýr. (Düzenleme yeri ve tarihi) DENETiM KURULUÞUNUN ÜNVANI Sorumlu Baþdenetçinin Ad ve Ýmzasý NOT: Yukarýdaki rapor formunda, stok sayýmýna iliþkin eksiksiz örnek olarak verilmiþtir. Birinci paragraftaki parantez içi ifade, çalýþma alanýný sýnýrlayan herhangi bir hususun varolmasý durumunda kullanýlýr. GÖRÜÞ BÝLDÝRMEME HALÝNDE RAPOR FORMU ........A.Þ.nin .......HESAP DÖNEMÝNE AÝT BAÐIMSIZ DENETÝM RAPORU ........A.Þ.nin ...../...../19.... tarihi itibariyle düzenlenmiþ bilançosunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gelir tablosunu incelemiþ bulunuyoruz. Ýncelememiz, (aþaðýda belirtilen sýnýrlamalar dýþýnda) genel kabul görmüþ denetim ilke, esas ve stand göre yapýlmýþ ve dolayýsýyla hesap ve iþlemlerle ilgili olarak muhasebe ve kayýtlarýnýn kontrolü ile gerekli gördüðümüz diðer d yöntem ve tekniklerini içermiþtir. ......./...../19.... tarihinde, Þirkette çýkan bir yangýnda muhasebe kayýtlarýnýn büyük bir bölümü yanmýþtýr. Bu nedenle denetim s iliþkin bazý prosedürler uygulanamamýþ ve gerekli olan bilgi ve belgeler elde edilememiþtir. Yukarýda belirtilen gerekçelerle, sözkonusu mali tablolarýn, ....A.Þ.nin ....../...../19.... tarihindeki gerçek mali durumunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gerçek faaliyet sonucunu, mevzuata ve genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine uygun olarak doðru bir biçimde yansýtýp yansýtmadýðý hakkýnda görüþ bildirememekteyiz. (Düzenleme yeri ve tarihi) DENETÝM KURULUÞUNUN UNVANI Sorumlu Baþdenetçinin Ad ve Ýmzasý NOT: FireBoard - Yukarýdaki rapor formunda, yer alan yangýn olayý örnek olarak verilmiþtir. Birinci paragraftaki parantez içi ifade, çalýþma alanýný FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 sýnýrlayan herhangi bir hususun varolmasý durumunda kullanýlýr. OLUMLU GÖRÜÞ ÝÇEREN RAPOR FORMU (Menkul Kýymetler Yatýrým Fonlarý Ýçin) ....... A.Þ.nin ........HESAP DÖNEMÝNE AÝT BAÐIMSIZ DENETÝM RAPORU ....... Menkul Kýymetler Yatýrým Fonunun .../.../19... tarihinde sona eren hesap dönemine ait mali tablolarýný incelemiþ bulunuyoruz. Ýncelememiz, genel kabul görmüþ denetim ilke, esas ve standartlarýna uygun olarak yapýlmasý ve dolayýsýyla he ve iþlemlerle ilgili olarak muhasebe ve kayýtlarýnýn kontrolü ile gerekli gördüðümüz diðer denetim yöntem ve tekniklerini içermiþt Görüþümüze göre, fon portföyünün deðerleme iþlemleri, ... Menkul Kýymetler Yatýrým Fonunun iç tüzük hükümlerine uygunluk a sözkonusu mali tablolar, fonun .../.../19... tarihindeki gerçek mali durumunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gerçek faaliyet sonucunu, mevzuata ve bir önceki hesap dönemi ile tutarlý bir þekilde uygulanan genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine uygun olarak doðru bir biçimde yansýtmaktadýr. (Düzenleme yeri ve tarihi) DENETÝM KURULUÞUNUN UNVANI Sorumlu Baþdenetçinin Ad ve Ýmzasý SINIRLI DENETÝM ÇALIÞMASI SONUCU DÜZENLENECEK RAPOR FORMU ..... A.Þ.nin ................. ARA DÖNEMÝNE AÝT SINIRLI DENETÝM RAPORU ..... A.Þ.nin .../.../19... tarihi itibariyle düzenlenmiþ bilançosunu ve bu tarihte sona eren ara döneme ait gelir tablosunu sýnýrlý denetim ilke ve kurallarýna göre incelemiþ bulunuyoruz. Ara bilanço ve gelir tablosu üzerinde yaptýðýmýz çalýþma, yýllýk mali ta iliþkin olarak genel kabul görmüþ denetim ilke, esas ve standartlarýna göre yapýlan incelemeye oranla sýnýrlý tutulmuþtur. Ýncelememiz esas olarak, ara bilanço ve gelir tablosunun hazýrlanýþýndaki sistemi anlamaya yönelik olarak, analitik inceleme, bilgi toplama ve sýnýrlý denetim ilke ve kurallarýnýn gerektirdiði çeþitli denetim tekniklerinin uygulanmasýndan oluþmuþtur. Bu nedenle raporumuzun, yýllýk baðýmsýz denetim raporlarýndan farklý olarak deðerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, yukarýda belirtilen ara mali tablolarda, bir önceki yýlýn ayný ara dönemi ile tutarlý bir þekilde uygulanan genel kab görmüþ muhasebe ilkeleri ve ara mali tablolarýn hazýrlanmasýna iliþkin ilke ve kurallara uymayan önemli bir hususa rastlanmam (Düzenleme yeri ve tarihi) DENETÝM KURULUÞUNUN UNVANI Sorumlu Baþdenetçinin Ad ve Ýmzasý Sýnýrlý denetim sonucu, ara mali tablolarýn, ara mali tablolara iliþkin ilke ve kurallara uygun hazýrlanmadýðýnýn tespit edilmesi durumunda rapor formunda yapýlacak deðiþikliðe örnek: (2inci Paragraf): Yönetim saðladýðý bilgilere dayanarak daha önce aktife alýnmýþ sabit kýymetlerin iktisabýna iliþkin kredilerin bu dönemdeki faizl sabit kýymet maliyetine eklendiði anlaþýlmýþtýr. Kurulun Seri: XI, No: 1 Sermaye Piyasasýnda Mali Tablo ve Raporlara Ýliþkin Ý Kurallar Hakkýnda Tebliðinin 30uncu maddesine göre sabit kýymetlerin iktisabýna iliþkin kredilerin ilgili sabit kýymet maliyetine dahil edilmeyip finansman gideri olarak muhasebeleþtirilmesi gerektiðini düþünüyoruz. Þirket bu kapsamda anýlan kredi faizini finansman gideri olarak muhasebeleþtirse idi ara dönem karý ................................... TL. azalacaktý. (3üncü Paragraf): Bilanço tarihi itibariyle þirketin aktifine kayýtlý amortismana tabi sabit kýymetler için kýst (zaman ile orantýlý pay) esasýna göre hesaplama yapýlmadýðý incelememiz sýrasýnda tesbit edilmiþtir. Kurulun Seri: XI, No: 3 Sermaye Piyasasýnda Ara Mali Tablo v Raporlara Ýliþkin Ýlke ve Kurallar Hakkýnda Tebliðinin 4üncü maddesine göre; ara döneme ait hasýlat, gelir ve karlarýn ayný dön maliyet, gider ve zararlarla karþýlaþtýrýlmasý zorunludur. Dolayýsýyla Þirket amortisman tutarýný zaman ile orantýlý pay esasýn hesaplamýþ olsaydý, ara dönem karý ............................... TL. tutarýnda azalacaktý. FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 (Sonuç Paragrafý): Düþüncemize göre; sözkonusu ara mali tablolarda, yukarýda iki ve üçüncü paragraflarda açýklanan hususlar nedeniyle ortaya çý düzeltmeler dýþýnda, bir önceki yýlýn ayný ara dönemi ile tutarlý bir þekilde uygulanan genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerine mali tablolarýn hazýrlanmasýna iliþkin ilke ve kurallara uygun olmayan önemli bir hususa rastlanmamýþtýr. (Düzenleme yeri ve tarihi) DENETÝM KURULUÞUNUN UNVANI Sorumlu Ortak Baþdenetçinin Ad ve Ýmzasý DENETÇÝ GÖRÜÞÜNÜ ETKÝLEYEN AKSAKLIKLAR Aksaklýðýn önem derecesi AKSAKLIK Önemsiz Önemli ((inansal tablolar bir bütün olarak bir bütito olarak dürüst ve güvenilir) güvenilir deðil) \.Muhasebe Genel kabul görmüþ muhasebe ilkeleri; OLUMLU ÞARTLI Tam Açýklama; Devamlýlýk 2-Kapsam OLUMLU ÞARTLI . KAÇINMA GÖRÜÞ 3BelirsizIik OLUMLU ÞARTLI KAÇINMA Yeterince önemli (finansal tablolar dürüst ve OLUMSUZ GÖRÜÞ BÝLDÝRMEKTEN BÝLDÝRMEKTEN ÇALIÞMA USUL VE ESAS.YÖN.GÖRE 58.MADDE DENETÝM RAPORU BÖLÜMLERÝ: AGENEL BÝLGJ BÖLÜMÜ- ilgililer belirtilir BDENETÝM KAPSAMI BÖLÜMÜ dönemi belirtilen mali tab.GKGDS göre düzenlenip düzenlenmediði belirtilir. CMESLEK MENSUBU AÇIKLAMA VE GÖRÜÞ BÖLÜMÜ- oluþan kanaat belirtilir. DRAPOR TARÝHÝ BÖLÜMÜ- denetimin bittiði tarihin gösterildiði EMESLEK MENSUBU ÝMZASI SINIRLI DENETÝM RAPORU BÖLÜMLERÝ: a-BAÞLIK b-KAPSAM c-AÇIKLAMA VE DENETÇÝ TESPÝTLERÝ d-TARÝH, ÝMZA VE ADRES SINIRLI DENETÝM RAPORU TEMEL ÝLKELERÝ: 1-ara mali tablolar üzerinde etkisi olan veya olmasý olasý her türlü mevzuat aykýrýlýklarýný ve genel kabul görmüþ muhasebe ilk aykýrýlýklarý belirtmelidir, denetim sonucunda ilkelerden sapmalar belirlenirse bu sapmalarýn ara mali tablolar üzerindeki etkisi belirtilmelidir. FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 2-muhasebe politikalarýnýn bir önceki yýlýn ayný ara dönemiyle tutarlý olarak uygulanýp uygulanmadýðýný deðiþiklikler varsa bu deðiþikliklerin neler olduðunu açýklamalýdýr. 3-ara mali tablolarýn tam açýklama kavramýna aykýrý bulunmasý halinde bu husus gerekçeleriyle birlikte raporda belirtilmelidir. 4- sýnýrlý denetleme raporunda denetçi yönetimin saðladýðý bilgilerin test edilmesine dayanarak ara mali tablolar hakkýnda ula sonuçlara yer vermelidir. ÇALIÞMA USUL VE ESAS.YÖN.GÖRE DENETÝM RAPORU ÇEÞÝTLERÝ A OLUMLU RAPOR B- OLUMSUZ RAPOR C- ÞARTLI DENETÝM RAPORU ÇALIÞMA USUL VE ESAS.YÖN.GÖRE DENETÝM ÖNCESÝ SAPTANACAK HUSUSLAR: A -GENEL BÝLGÝ B -PERSONEL DURUMU C- MUHASEBE DEPARTMANI D- SATIÞLAR E- ENVANTER F- MALÝYET SÝSTEMÝNÝN MUHTEVÝYATI H- ÜRETÝM FAALÝYETLERÝNÝN MUHTEVÝYATI I- ÞÝRKET BORÇ VE ALACAKLARININ DURUMU J- VERGÝ DAÝRESÝ V EDÝÐER KULUÞLARLA ÝLÝÞKÝLER K- SABÝT KIYMETLERÝN DURUMU L- SON ÝKÝ YILIN BÝLANÇO VE K/Z TABLOSU M-ÖZEL BÝLGÝLER Denetim raporu: denetçinin yapmýþ olduðu çalýþmalarýn kapsamýný belirttiði ve denetlenen iþletmenin mali tablolarý hakkýnda u olduðu kanaatini açýkladýðý yazýlý bir belgedir. Denetim raporu genellikle üç bölüm þeklinde düzenlenir. 1-BAÞLIK (GENEL BÝLGÝ) BÖLÜMÜ 2-KAPSAM BÖLÜMÜ 3-GÖRÜÞ BÖLÜMÜ 1-BAÞLIK BÖLÜMÜ : taraflara iliþkin genel bilgiler yer alýr. denetlenen þirketin adý, dýþ denetim raporu kelimeleri bu bölümde yer alýr. 2-KAPSAM BÖLÜMÜ: kapsam bölümünde mali tablolar ile ilgili denetimin genel kabul görmüþ denetim standarlarýna göre yapýld yer alýr. Denetimin kapsamý (sýnýrlý,özel,sürekli) Denetlenen finansal tablolar Hangi döneme ait olduklarý Nerelere dikkat edildiði Kullanýlan denetim teknikleri bu bölümde belirtilir 3-GÖRÜÞ BÝLDÝRME BÖLÜMÜ: bu bölümde denetçi iþletmenin mali tablolarý hakkýnda kanaat bildirir. Görüþ tek bir cümleden cümle görüþümüze göre yukarýda belirtilen mali tablolar iþletmenin mali durumunu ve faaliyet sonuçlarýný doðru olarak yansýtm Þeklindedir. Olumlu görüþ sapma olursa kapsam bölümünden sonra sapmalarýn nedeninin açýklandýðý açýklama bölümü ekleni Görüþ bildirme þekilleri : aolumlu görüþ bildirme bþartlý görüþ bildirme columsuz görüþ bildirme dgörüþ bildirmekten kaçýnma 1olumlu Görüþ Bildirme: müþterinin mali durum ve faaliyet sonuçlarýnýn gerçeði yansýttýðý anlamýndadýr. Standart denetim kullanýlýr. 2-olumsuz görüþ bildirme: müþterinin finansal tablolarýnýn gerçeði yansýtmadýðýný ifade eder genel kabul görmüþ muhasebe ilkelerinden sapmalar, denetim kapsamýndaki sýnýrlamalar ve gelecekle ilgili belirsizlikler gibi aksaklýklar olduðunda denetçi bu sapmalar ve aksaklýklarýn önemli olmasý ve mali tablolar bir bütün olarak güvenilirliðinin ortad kalkmasý halinde olumsuz görüþ bildirir. 3-þartlý görüþ bildirme: bir bütün halinde mali tablolarýn güvenilirliðini bozmayacak aykýrýlýklarýn bulunmasý durumunda þartlý r düzenlenir. Bazý istisnalarýn saklý tutulmasý þartýyla bir bütün olarak mali tablolarýn doðruluðu hakkýnda olumlu görüþ bildirmes olacak kadar önemliyse denetçi görüþ bildirmekten kaçýnýr veya olumsuz görüþ bildirir. FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 4-Görüþ Bildirmekten Kaçýnma: denetçinin ve müþterisinin iradesi dýþýnda oluþan , çalýþma alanýný sýnýrlayan önemli bir husu yeterli kanýt elde edememesi veya finansal tablolarýn doðruluðu hakkýnda bir görüþ bildirmeye sahip olmamasý halinde görüþ bildirmekten kaçýnma þeklinde rapor verir. Þu koþullarýn bulunmasý halinde görüþ bildirmekten kaçýnýlýr. 1Denetim kapsamýnýn görüþ bildiremeyecek kadar sýnýrlandýrýlmýþ olmasý 2Finansal tablolarda yer alan önemli kalemlere iliþkin yeterli ve uygun kanýt toplanamamasý. 3Önemli belirsizliklerin bulunmasý 4Etkin olmayan bir iç kontrolün bulunmasý þeklinde sayýlabilir. DENETÝM SÜRECÝ VE ÝÞÝN KABULÜ DENETÝM SÜRECÝ Denetim çalýþmasýný planlamaný genel amacý, bir bütün olarak mali tablolara iliþkin bir görüþe yeterli düzeyde temel oluþturaca ve geçerli kanýt elde ekmektir. Denetçi, mali tablolarýn her bir kalemi için özel denetim amaçlarýný belirledikten sonra, kanýt toplama sürecini baþlatabilir. Denetçi denetim sürecini izleyerek, toplayacaðý kanýtlarý belirler. Ancak, denetim süreci kanýt topla süreci ile baþlamaz. Denetim süreci, müþterinin seçimi ve iþin kabul edilmesiyle baþlar. Denetimin planlanmasý ve denetim çalýþmalarýnýn yapýlmasý ile devam eder, denetim raporunun yazýlmasýyla sona erer. Denetim sürecinde 4 safha vardýr: 1- 1Müþterinin seçimi ve iþin kabul edilmesi, a-Müþteri kabul politikasý ýþýðýnda gerekli bilgilerin toplanmasý. b-bir önceki denetçi ile görüþme c-Denetim anlaþma mektubunun yazýlmasý. d-denetim sözleþmesinin imzalanmasý. 2-Denetimin planlanmasý, a-Müþteri iþletmeyi tanýma amacýyla faaliyetleri hakkýnda bilgi toplama b-Denetim programýnýn hazýrlanmasý c-Çalýþma programýnýn hazýrlanmasý(iþgücü ve zaman planlamasý) 3-Denetim programýnýn yürütülmesi a-Ýç kontrol sisteminin incelenmesi ve deðerlendirmesinin yapýlmasý b-denetim programýnda gerekli deðiþikliklerin yapýlmasý c-Hesap bakiyelerinin doðruluðunun araþtýrýlmasý d-toplanan kanýtlarý deðerleme 4-Denetimin tamamlanmasý ve bulgularýn raporlanmasý FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 a-Mali tablolarýn dürüstlüðü hakkýnda yargýya varýlmasý b-Yargýnýn þekillendirilmesi, denetim raporunun yazýlmasý ve yayýnlanmasý. 1-MÜÞTERÝNÝN SEÇÝLMESÝ VE ÝÞÝN KABUL EDÝLMESÝ Denetçi denetim iþini almadan önce denetleyeceði iþletme veya þirkete iliþkin bilgi toplar. Bu bilgiler ýþýðýnda denetim riskini deðerlendirir. Ýleride çýkabilecek anlaþmazlýk durumlarýnda yönetimin takýnacaðý tavrý belirleyerek, kendi itibarýný etkileyip etkilemeyeceðini deðerlendirir. Bu ön bilgiler ýþýðýnda olumlu bilgi alýnmýþsa iþ alýnýr ve denetim sözleþmesi imzalanýr.Ýþ kab önce görüþmede aþaðýdaki hususlar görüþülmeli ve karara baðlanmalýdýr. 1- denetimin amacý 2-denetimin kapsamý 3-denetimin süresi 4-denetim raporunun teslim tarihi 5-müþterinin denetim çalýþmalarýna sýnýr getirip getirmeyeceði 6-denetim ücreti ve 7-denetim ücretinin ödenme biçimi Bir denetim sözleþmesinde yer alacak hususlar þunlardýr. 1-Yapýlacak iþin amacý 2-yapýlacak denetim çalýþmasýnýn kapsamýnýn belirtilmesi 3-Denetimin amacýnýn hatalarý ve yolsuzluklarý bulmak olmadýðý, amacýn sadece mali tablolarýn doðruluðu hakkýnda görüþ bi olduðu. 4-Gerekli durumlarda belirli konularýn yönetime rapor edileceði hususu. 5-Eðer kararlaþtýrýlmýþsa vergi danýþmanlýðý, yönetim danýþmanlýðý hizmetleri veya baþka tür hizmetlerin verileceði. 6-ücret, denetim faaliyetlerinin baþlama ve bitiþ tarihleri. DENETÝM SÖZLEÞMESÝNÝN ÞEKÝL VE ÝÇERÝK ÞARTLARI: ÞEKÝL ÞARTLARI: A-yazýlý olacak B-taraflar arasýnda imza edilecek ÝÇERÝK ÞARTLARI: a-yapýlacak iþin önemi , amacý, kapsamý, ve varsa özel nedenleri b-baðýmsýz dýþ denetim kuruluþunca denetim çalýþmasýnýn dýþýnda müþteri firmaya baþka hizmetler verilecekse bunlar c-taraflarýn sorumluluk ve yükümlülükleri. d-ücret. Denetim kuruluþu hangi hallerde sözleþmeyi fesih edebilir -çalýþma alanýnýn önemli ölçüde sýnýrlandýrýlmasý -mali tablolarda bilgi ve belgeleri elde edememesi halinde Kurul dan görüþ alýnarak sona erdirebilir. SPK seri x no:16 madde 37 Önceki Denetçiyle Görüþme Denetim isteðinde bulunan müþteri, daha önce baþka bir denetim þirketi veya denetçi tarafýndan denetlenmiþ olabilir. baðýmsýz denetçi veya denetim þirketi, müstakbel müþteriden gelen denetim isteðini kabul etmeden önce, önceki denetçiyle gör Bu prosedür, önceki denetçinin vereceði bilgilerin, denetimi kabul edip etmeme kararýný almada denetçiye yardýmcý olacaðý içi gereklidir. Bu görüþmeler yerine yazýþmalar da yapýlabilir. Denetçilerin önemli bir yükümlülüðü de sýr saklamak olduðundan, de denetçi ile görüþme yapmasý gerektiðini müþteri adayýna bildirir ve bunu yapmasýna iliþkin yazýlý izin alýr. Müþteri adayý, bu iz kabul etmezse veya önceki denetçinin cevap vermesine kýsýtlamalar getirirse , denetçi bunun nedenlerini araþtýrmalý ve denetim iþini kabul edip etmeme kararýný almada kendisine yardýmcý olacaðýna inandýðý konulara iliþkin sorularý önceki denetçiye sora Özellikle, aþaðýdaki konularda bilgi istenir; Yöneticilerin dürüstlüðü Muhasebe ilkeleri, denetim prosedürleri ve diðer benzer konularda Yönetim ile uyuþmazlýða düþülüp düþülmediði, Önceki denetçiye göre denetçi deðiþikliðinin nedenleri Önceki denetçi sorulara tam cevap vermezse, bunu belirtmelidir. Bu durumda denetçi denetim iþini alýp almama kararýný vermede, önceki denetçinin cevabýnýn sýnýrlý kalmasýný dikkate almalýdýr. Çalýþma usul ve esaslarý yönetmeliðine göre, meslek mensuplarý, ilgili yönetmelikler çerçevesinde ve mesleki eðitimde birbirine bilgiyi vermek ve aktarmak sorumluluðunu taþýrlar. Mesleðin geliþmesi ve saðlam temellere oturtulmasý için aralarýnda gerekli dayanýþmayý kurarlar ancak, bu hüküm tüm meslek mensuplarý için genel nitelikte bir hüküm olup, doðrudan baðýmsýz denetim bilgi istemeyi kapsamamaktadýr. Sermaye piyasasý mevzuatýna göre, kendisine denetim görevi önerilen baðýmsýz denetim kuruluþu, öneriyi kabul etmeden önce FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 görevi devredecek olan baðýmsýz denetim kuruluþu, öneriyi kabul etmeden önce, görevi devredecek olan baðýmsýz denetim kuruluþundan görevin sürdürülmemesi nedenleri ile iþin kabulünü etkileyebilecek bilgileri 15 gün içinde yazýlý olarak alýr. Yapýla görüþmede ilgili ortak baþ denetçilerin bulunmasý þarttýr. Görüþme sonuçlarý tutanakla tesbit edilir. Sözü geçen görüþmenin he nedenle gerçekleþmemesi veya istenilen bilgilerin verilmemesi veya fesih ve çekilme durumlarýnda, kendisine görev önerilen baðýmsýz denetim kuruluþu görevi kabulden önce Kuruldan uygun görüþ almak zorundadýr. Kalite Kontrol Politikalarý ve Prosedürleri ile Müþteriyi Deðerlendirme Bir yandan denetim çalýþmasýný oluþtururken, diðer yandan denetim uygulamasýný yönlendirir. Müþteri hakkýnda gerekli incele soruþturmalarýn yapýlmasý için benimsenmiþ politika ve prosedürlere kalite kontrol standartlarý denir. Baðýmsýz denetçi, denetim çalýþmasýnýn yaparken, genel kabul görmüþ denetim standartlarýna uymak zorundadýr. Denetim þi denetçilerinin bu standartlara da genel kabul görmüþ denetim standartlarýna uyulmasýný saðlamak için kendi kalite kontrol politikalarý ve prosedürlerini oluþtururlar. Genel kabul görmüþ denetim standartlarý, bir denetim çalýþmasýnýn yapýlmasýyla ilgilidir. Kalite kontrol standartlarý ise, bi olarak denetim þirketinin denetim çalýþmalarý ile ilgilidir. Bu nedenle þirketin benimsediði kalite kontrol politikalarý ve prosedürler hem her bir denetim çalýþmasýný, hem de bir bütün olarak denetim þirketinin denetim uygulamasýný etkileyebilir. Yeni bir müþteri için denetim çalýþmasýnýn kabul edilmesinden önce, müþteri hakkýnda gerekli inceleme ve soruþturmalarýn yap benimsenmiþ politika ve prosedürlere kalite kontrol standartlarý adý verilir. Bu standartlar, ayný zamanda halen müþteri olan iþletmelerin denetimine devam edip etmeme kararlarýnýn alýnmasýnda da denetçiye ve denetim þirketine yardýmcý olur. Yeni bir müþterinin kabulüne ve mevcut müþterilerin denetimine devamýna iliþkin politika ve prosedürler önemlidir. Çünkü, bunlar yönetimi dürüst olmayan bir müþterinin mali tablolarýný denetlemekten kaçýnmak için alýnacak ilk önlemdir. Denetçi, mevcut müþterinin denetimine devam edip etmeme kararýný almadan önce, müþteri iþletmenin yöneticileri ile daha önce deneyimlerini göz önüne almalýdýr. Örneðin, denetçi önceki denetimlerde, bulunan önemli hata ve yolsuzluklar ile yasadýþý eyle önüne almalýdýr. Denetim sýrasýnda, denetçi þarta baðlý borçlarýn ve zararlarýn mevcut olup olmadýðýný, yönetim kurulu kara tamamýnýn karar defterinde kayýtlý olup olmadýðýný, mevzuata uygunluðun saðlanýp saðlanmadýðýný ve bu gibi konularý yöne Önceki denetimlerde bu sorulara yöneticilerin verdiði yanýtlarýn doðruluk derecesi, yöneticilerin dürüstlüðünü deðerlemede dikka alýnmalýdýr. Baðýmsýz denetim kuruluþlarý, denetlenecek müþterileri ile denetim sözleþmesi yapmadan önce, üstlenecekleri denetimin kendi getirebileceði riski ve denetimin kapsamý ve planlamasýnýn belirlemek amacýyla gerekli ön araþtýrmalarý yapmak zorundadýrlar Müþteri ile Sözleþme Yapýlmasý Denetçi, denetim görevini kabul etmeden önce, kendisine denetim görevini teklif edenlerle görüþmelidir. Bu görüþmede denetimin amacý, kapsamý ve süresi belirlenir. Müþterinin denetim çalýþmalarýna bir sýnýrlama getirip getirmeyeceði denetçinin nerede ça iþletme olanaklarýndan ne þekilde yararlanacaðý denetim raporunun teslim tarihi üzerinde de denetçi ve müþterisi anlaþma saðlamalýdýr. Son olarak, denetçin alacaðý üret ve ödeme biçimi görüþülüp kararlaþtýrýlýr. Denetim koþullarý taraflarca imzalan ile belirlenebileceði gibi, denetçinin müþteriye denetim sözleþme mektubu yazmasý ve mektubun müþteri iþletme tarafýndan imzalanarak denetçiye geri gönderilmesiyle de belirlenebilir. Denetim koþullarýnýn yazýlý olarak belirlenmesinin amacý yanlýþ anlaþýlmalarý önlemek veya en aza indirmektir. Söz veya sözleþme mektubu, ayný zamanda denetçinin tüm yolsuzluk eylemlerini ortaya çýkarmaktan sorumlu olmadýðý konusunda müþteriyi bilgilendirme aracýdýr. Sözleþmeye veya sözleþme mektubunun biçimi ve özü her müþteri için farklý olabilmesine raðmen, genellikle þu bilgile Mali tablolarýn düzenlenmesinden yönetimin sorumlu olduðu, Denetimin amacý, kapsamý varsa özel nedenleri, Denetimin baþlama ve bitiþ tarihi ile denetim raporunun teslim tarihi, Ýçi kontrol sisteminde ve denetimin niteliðinde mevcut sýnýrlamalar nedeniyle bazý önemli yanlýþlýklarýn ortaya çýkarýla nedeniyle kaçýnýlmaz bir riskin var olduðunu, Denetim ücretinin hesaplanma ve ödeme biçimi Denetimi Kabul Etme Zamaný Denetçi denetimi müþterisinin muhasebe döneminin sona ermesinden önce ve ya sonra kabul edebilir. Müþterinin denetçiyi erken seçmesi ve denetçinin kabul etmesi denetimin planlanmasýný kolaylaþtýrýr. Örneðin denetçinin muhasebe dönem ilk ayýnda denetimi kabul etmesi, denetçiye çalýþmanýn planlanmasýna ve yürütülmesine bazý kýsýtlamalar getirir. Denetçi muh döneminin sonunda veya sona ermesinden sonra denetimi kabul etmeden önce mevcut durumun denetimi GKGDS na uygun olarak yapmasýna uygun olup olmadýðýný belirlemelidir. Denetçi, çalýþmasýnýn programlamada ve yürütmedeki kýsýtlam yüzünden mali tablolar üzerinde þartsýz bir görüþ bildirememe olasýlýðýný müþterisine bildirmelidir. Denetim anlaþma Mektubu: Yeni müþteri hakkýnda bilgi toplandýktan ve önceki denetçi ile görüþüldükten sonra iþin alýnmasý y alýnmamasý kararý verilir. Ýþin kabulü halinde ilgili tarafa yazýlý olarak bildirilir. Bu bildirim denetçi tarafýndan hazýrlanýp imzala müþteriye gönderilen bir denetim anlaþma mektubu ile yapýlýr. Bu mektubun amacý yapýlacak denetimin koþullarýný, kapsamýn konulan sýnýrlamalarý, denetimin tamamlanacaðý tarihi ve baþkaca hususlarý müþteriye açýklamaktýr. Anlaþma mektubu müþt denetçi arasýnda bir sözleþme niteliðini taþýr. Müþteri imzaladýðý anlaþma mektubunu denetçiye iade etmesi gerekir. Müþterinin imzalamasý ile denetim görevi her iki tarafca onaylanmýþ olur. FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 DENETÝM ANLAÞMA MEKTUBU Denetçinin Baþ lýð ý M üsleri Adresi Anlaþmanýn Amacý Kapsam Genel Kabul Görmüþ Denetim Standartlarý tle Uyumlu Yolsuzluklar Yönelim Mektubu Diðer Çalýþmalar Anlaþmanýn Ücreti Deneýçi Ýmzasý Müþteri tarafýndan imzalanarak denetçiye iade Ankara, 31 mart 2004 S:türker Denelim iþletmesi Hamit Kesgin Yön.Kur.Bþk. fil Sok. 10 Ankara Bu mektup Çalýþkan Ortaklýðýnýn 31 Aralýk 2003 tarihinde sona eren faaliyet dönemine aýl finansal tablolarýnýn tarafýmýzdan incelenmesi konu-sundaki görüþmelerimizin teyididir. Ortaklýðýmýz 31 Aralýk 2003 tarihli bilançosu ve bu tarihte sona eren faaliyet dönemine ait gelir tablosu, daðýtýlmayan kârlar tab ve linansal durumunda deðiþmeler tablosu, bunlarla ilgili bir denetim görüþünün verilmesi amacýyle tarafýmýzdan incelenecektir. Ýncelemelerimiz genel kabul görmüþ denelim standartlarý doðrultusunda olacak ve amacýmýza varmak için koþullara göre gerek görülecek denetim iþlemlerinin uygulanmasýna yer verilecektir. Bu istemler muhasebe defterlerine kaydedilmiþ iþlemlerin doðruluðunu destekleyen belgeli kanýtlarýn test edilmesi (mümkün oldu takdirde örnekleme yoluyla test, stoklarýn fizikî varlýklarýnýn test edilmesi ve ala-caklarýn doðrudan doðruya mutabakatý ve belir diðer varlýklar ile yükümlülüklerin seçilecek müþteriler, alacaklýlar ve bankalarla yapýlacak doðrulamalarýný kapsayacaktýr. Bu tür incelemeler sýrasýnda genel olarak bazý yolsuzluklarýn veya benzen düzensizliklerin ortaya çýkarýlmasý mümkün ve olað de, bizim çalýþmalarýmýzýn amacý bu olmadýðýndan bu türde aksaklýklar bulunsa bile açýklanmayacaktýr. Ýncelemelerim e sýrasýnda olaðanüstü veya normal olmayan durumlarýn saptanmasý halinde, bunlar tarafýnýza bildirilecektir. Ortaklýðýn 31 Aralýk 2003 de sona eren faaliyet dönemi için verilecek vergi beyannamesi tarafýmýzdan gözden geçirilecektir. An bu beyannameler sizin tarafýnýzdan hazýrlanacaktýr. Bunun yanýsýra yýl içinde, iþletme politikanýzda yapýlacak deðiþiklikle muhasebe ve vergi iþlerine yapacaðý etkinin öðrenilmesi istendiðinde her türlü danýþmanlýk hizmeti sunulacak-týr. Denetim çalýþmamýzýn ücreti çalýþýlan saat baþýna normal ücret haddi uygulanarak hesaplanacaktýr. Yapýlacak seyahat gider tarafýmýzdan sizin için ödenecek her türlü giderler size aittir. Bu tutarlar ve tahakkuk edecek ücretler her iki haftada bir sunulacak fatura ile talep edilecekti!. Fatura tularlan faturanýn ibrazýnda ödenecektir. Sayýn kurulurunuza hizmet sunabilmekten büyük onur duymaktayýz. Bu mektupta bildirilen hususlarla mutabýk olduðunuz takdirde, mektubun iliþikte sunulan ikinci kopyasýný imzalayarak tarafýmýza göndermenizi rica ederiz. Saygýlarýmýzla. S.türker Dinelim iþletmesi Onaylanmýþtýr; Ýmza Ýmza 2-DENETÝMÝ PLANLAMA Çalýþma alaný standartlarýnýn birincisine göre denetim çalýþmasý yeterli þekilde planlanmalý ve varsa, yardýmcýlar gerektiði þe gözlenmelidir. Denetimi planlama, denetimin amacýna ulaþmak için sýra ile yapýlacak iþlerin düzenlenmesidir. Denetim planlanmasý , tasarlana denetim uygulamasý ve kapsamý hakkýnda genel bir stratejinin oluþturulmasýdýr. Denetim planlamasýnýn niteliðini, kapsamýnýn zamanlamasýnýn etkileyen baþlýca faktörler, denetçinin müþterisinin iþi konusunda bilgisi, denetçinin müþterisini denetlemede g deneyim ve müþterinin iþinin büyüklük derecesi oluþturmaktadýr. 1-Denetim planlama süreci Denetim planlamasýný oluþturan iþlemler ve sýrasý þöyledir. 1müþteri hakkýnda bilgi toplama 2denetim çalýþmalarýný bölümleme FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 3456789- iç kontrol sistemi hakkýnda bilgi edinme ve kontrol riskini deðerleme önemlilik düzeyini belirleme denetim riski düzeyini belirleme denetim amaçlarýný belirleme denetim programýnýn taslaðýný yazma denetim süresini ve zamanýný belirleme denetim personelini görevlendirme. 1-MÜÞTERÝ HAKKINDA BÝLGÝ EDÝNME Denetim planlamak için, mali tablolara önemli etkisi olan olaylarý, iþlemleri ve uygulamalarý denetçinin anlayabilmesini saðlayacak müþteri iþletmenin iþi konusunda yeterli bilgi edinilmelidir. Denetçi aþaðýdaki konularda bilgiye sahip olmalýdýr Müþteri iþletmenin iþi, örgüt yapýsý ve faaliyetinin özellikleri, Müþteri iþletmenin yer aldýðý sektör, Müþteriyi etkileyen yasal düzenlemeler, Müþteri iþletmenin muhasebe bilgilerine uygulanan analitik prosedürlerin sonuçlarý Denetimi planlama safhasýnda analitik prosedürleri uygulamanýn baþlýca amaçlarý aþaðýda belirtilmiþtir: Müþterinin iþi hakkýnda bilgi edinme, Müþterinin faaliyetinin sürekliliðini deðerleme, Mali tablolarda olasý hatalarýn varlýðýný belirleme, Denetim testlerini azaltma 1Müþterinin iþi Hakkýnda Bilgi Edinme Analitik prosedürler, müþterinin iþi ve bulunduðu sektör hakkýnda bilgi elde etmede kullanýlan yöntemlerden biridir. Analitik prosedürler, cari yýlýn denetlenmemiþ bilgileri önceki yýllarýn denetlenmiþ bilgileriyle karþýlaþtýrýlarak uygulandýðýnda, belirlene piyasada, sektörde veya iþletmede önemli olaylarý gösterebilir. Bu tür olaylar denetimin planlanmasýný etkileyecektir. 2Ýþin Sürekliliðini Deðerleme Analitik prosedürler, genellikle iþletmelerin karþýlaþtýðý mali krizleri ölçmede kullanýlýr. Ýþletmenin faaliyetine kriz dolayýsýyla s olasýlýðý denetim planýný etkileyecektir. 3Olasý Hatalarýn Varlýðýný Belirleme Analitik prosedürler, veriler arasýndaki anormal iliþkileri ve olaðandýþý sapmalarý belirler. Olaðandýþý sapmalar anormal farklar beklenmediði halde varsa veya beklendiði halde mevcut deðilse ortaya çýkar. Böyle durumlarda olaðandýþý sapmalarýn olasý nedenlerinden biri muhasebe hatasýnýn veya yolsuzluðunun mevcut olmasýdýr. Bu nedenle analitik prosedürler, denetimde daha fazla dikkat gerektirecek, hata ve yolsuzluklarýn olabileceði özel denetim alanlarýný belirler. 4Denetim Testlerini Azaltma Analitik prosedürler olaðandýþý sapmalarýn olmadýðýný gösterirse, hata ve yolsuzluk olasýlýðýnýn az olduðu þeklinde yorumlan hesaplar için daha az sayýda test uygulanýr. Böyle durumlarda örneklem büyüklükleri azaltýr, bazý denetim prosedürlerinin uygulanmasýna gerek kalmaz veya bazý prosedürlerin bilanço tarihinden çok önce yapýlmasý yoluna gidilir. Bu nedenle planlam safhasýnda analitik prosedürlerin uygulanmasýndan elde edilen sonuçlar, yapýlacak denetim çalýþmasýnýn niteliðini, zamanlama ve büyüklüðünü planlamada denetçiye yardýmcý olur. 2-DENETÝM ÇALIÞMALARINI BÖLÜMLEME Denetim çalýþmasýný bölümlemenin farklý yollarý vardýr. Geleneksel yaklaþým mali tablolar sýnýflamasýna göre yapýlan b Mali tablolarda yer alan kalemleri oluþturan hesaplarýn her biri ayrý bir birim kabul edilir. Baðýmsýz denetim mesleðinin ortaya çýkmasýnýn ve denetimin bu þekilde yapýlmasýnýn nedeni geliþmiþ ülkelerde sermaye piyasalarýnýn henüz geliþmediði yýllarda bankalardan kýsa vadeli borçlanma gücünü belirlemek için, iþletmelerin bilançolarýnda kýsa vadeli yabancý kaynaklar ile döner varlýklarýn doðruluðuna iliþkin denetçilerden görüþ istemiþlerdir. Ýlk baðýmsýz denetçiler bu nedenle bilanço kalemlerinin incelen baþlanmasý ve denetim kitaplarýnda da önce bilanço kalemlerinin denetiminin açýklanmasý gelenek haline gelmiþtir. Oysa, sermaye piyasalarýnýn geliþmesiyle, gelir tablosu bilançodan daha önemli mali tablo haline gelmiþtir. Denetim çalýþmasýnýn örgütlemek için iþlemler aþaðýdaki gibi bölümlendirilebilir. Hasýlat çalýþmasýný ( satýþlar, satýþ iade ve iskontolarý, para ve çek tahsil iþlemleri, Harcama iþlemleri ( satýn alma, para çek ile ödeme iþlemleri, ücret iþlemleri, Üretim iþlemleri, Finansman iþlemleri ( sermaye, kýsa ve uzun vadeli borç saðlama ve ödeme vergi ve diðer yasal yükümlülüklerin tahakku ve ödeme), Yatýrým ve duran varlýk iþlemleri FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05 3-ÝÇ KONTROL SÝSTEMÝ HAKKINDA BÝLGÝ EDÝNME VE KONTROL RÝSKÝNÝ DEÐERLEME: Ýþletme faaliyetlerinin þirket politikalarý ile uyum içinde düzenli ve verimli bir þekilde yürütülmesi, varlýklarýn korunmasý, hata ve tespit edilip engellenmesi, muhasebe kayýtlarýnýn tam ve doðru olmasý, güvenilir mali bilgilerin zamanýnda hazýrlanmasý hedeflerine mümkün olduðunca ulaþmak amacýyla yönetimin kullandýðý tüm yöntem ve usullere iç kontrol sistemi denir. Ýyi bir iç kontrol sisteminin taþýmasý gereken özellikler: 1-þirket politikalarý ile uyum 2-iþletmenin belirlediði hedefler doðrultusunda iþlemlerin etkin ve verimli þekilde yürütülmesi 3-varlýklarýn korunmasý: fiziki koruma ve ekonomik koruma 4-hata ve hilelerin tespit edilip önlenmesi. 5-muhasebe kayýtlarýnýn tam ve doðru olmasý 6-güvenilir mali tablolarýn zamanýnda hazýrlanmasý. Ýç kontrol sistemi kaça ayrýlýr. 1-Yönetsel kontroller(faaliyet kontrol sistemi) Ýþlemlerin, iþletmenin belirlediði hedefler doðrultusunda etkin ve verimli bir þekilde yürütülmesine yönelik, yönetim politikalarýna artýran ve mali olaylar ve muhasebe kayýtlarýyla direkt iliþkisi bulunmayan yöntem ve usullerdir. Örneðin istatistiksel analizler(üretim raporlarý, satýþ raporlarý), zaman ve hareket etütleri (iþ akým þemasý gibi birbirini izleyen iþlerin planlamasý,) eð programlarý, kalite kontrol sistemleri. Ýyi bir iç kontrol sisteminde yönetimin amaçladýðý fayda dört grupta toplanýr 1güvenilir bilgi saðlanmasý 2iþletme varlýklarýnýn ve kayýtlarýnýn korunmasý 3verimliliðin arttýrýlmasý 4belirlenmiþ politikalara baðlýlýðý özendirme. 2-Muhasebe kontrolleri(muhasebe kontrol sistemi) varlýklarýn korunmasý, hata ve hilelerin tespit edilip önlenmesi, muhasebe kayýtlarýnýn tam ve doðru þekilde yapýlmasý, mali tablolarýn zamanýnda güvenilir olarak hazýrlanmasý amacýna yönelik olarak konulan tüm yöntem ve usullerdir. Örneðin: yetki ve vermek, kayýt ve raporlama sistemleri, iyi ve detaylý bir hesap planý, muhasebe yönetmeliði. Muhasebe kontrolü üç unsur tarafýndan belirlenir: 1varlýklarýn korunmasý 2finansal kayýtlarýn güvenilirliði 3kýymet hareketleri. Bu unsurlar dýþýnda iç muhasebe kontrolu tanýmýnda ve muhasebe kontrolu kavramýnda açýkça belirtilmeyen bazý özellikler va Genelde tüm muhasebe kontrolleri için olan bu özellikler: 1- yönetimin sorumluluðu 2- sistemin yeterince güvence vermesi 3sistemi kýsýtlayan faktörler 4-bilgi iþleme yöntemleri þeklinde sýralanabilir. ============================================================================ FireBoard - FireBoard Forum Bileþeni sürüm: 1.0.4 Oluþturulma: 31 October, 2017, 03:05