Periodontoloji Periodontoloji nedir ? Periodontoloji, dişleri ve implantları çevreleyen yumuşak ve sert dokuların iltihabi hastalıkları ve bunların tedavisi ile ilgilenen bir dişhekimliği dalıdır. Periodontoloji, dişin çevre dokularının bilimi anlamına gelmektedir. Bu çevre dokular şunlardır: -Dişin kök kısmının en dış tabakasını oluşturan Sement -Dişin kök kısmının etrafını oluşturan kemik dokusu -Dişin kök kısmı ile kemik arasında bağlantı görevi gören lif grubu 3 SAĞLIKLI AĞIZ Sağlıklı Diş Eti Sağlıklı Ağızda Kemik Seviyesi DİŞ ETİ HASTALIĞI OLAN AĞIZ Plak Tartar Cep Diş Eti Hastalığına Bağlı Kemik Erimesi Diş eti hastalıkları nelerdir? Gingivitis: Diş eti iltihabı, gingivitis olarak adlandırılmaktadır. Sebebi, diş ve diş etlerinin üzerinde biriken bakteri plağıdır. Bu hastalıkta diş etleri kızarır, kolaylıkla kanar, ödem meydana gelir. Periodontitis: Genellikle erişkin yaşta görülen ve yavaş gelişen bir diş eti hastalığıdır. Genel diş eti hastalığı belirtileri dışında belirgin bir belirti vermediği için hasta tarafından geç fark edilir. Dişi destekleyen dokuların(alveoli kemiği, periodontal ligaman) yavaş yıkımı ile karakterizedir. Agresif Periodontitis: Erken yaşlarda, nadir görülen, şiddetli kemik yıkımı ile karakterize ve belirgin ailesel geçiş gösteren bir periodontitis formudur. Bireyler genellikle sallanarak dişlerini kaybederler ve bir çok dişi sallamaya başlayana kadar belirgin bir şikayetleri olmadığı için muayene olmazlar. En az yılda bir defa diş hekimine görünerek bu hastalığın ortaya çıktığı zamandan itibaren tedavilere başlayarak daha uzun sure sallanmadan dişlerinizi koruyabilirsiniz. Dişeti hastalığının belirtileri nelerdir? Dişeti neden hasta olur? 1. Fırçalarken ya da spontan biçimde kanama gösteren, 2. Hassasiyet, ağrı, 3. Kızarıklık, ödem, 4. Kaşınma hissi, kötü koku, diş eti çekilmesi 5. Dişlerin sallanması, 6. Kök yüzeylerinin açığa çıkması Diş eti hastalıklarının ortaya çıkmasında bir çok faktör rol alabilir. Bunların bir kısmı; Sigara: Ağız ve diş sağlığımız için oldukça zararlıdır. Özellikle ağız hijyeni kötü olan bireylerde başlayan diş eti hastalıklarının hızını artırmaktadır. Stres: Stres birçok dişeti hastalığında ciddi bir nedendir. Stresin vücudun hastalıklarla mücadele etmesini zorlaştırdığı bilimsel olarak bir çok çalışmada ortaya konmuştur. Bruksizm: Dişleri sıkma ve gıcırtdatma anlamında kullanılmaktadır. Dişlerin oluşturduğu stresler nedeniyle periodontal dokularda yıkıma neden olurlar. Dengesiz beslenme: Gerekli vitamin ve minerallerin alınması besin dengesi açısından çok önemlidir. Bu denge vücudun hem bağışıklık sisteminin fonksiyon görebilmesi hem de hücre yenilenmeleri için gereklidir. Genetik: Genetik yatkınlık özellikle bazı periodontal hastalıklarda bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Özellikle ağız hijyeni kötü olan ve genetik yatkınlığı olan bireylerde periodontal hastalık riski daha da artar. Bazı ilaçlar: Fenitoin, oral kontraseptifler (doğum kontrol ilaçları), kalsiyum kanal blokerleri gibi bazı ilaçlar ağız hijyenini olumsuz etkileyebilir. Hamilelik: Hamilelik döneminde hormonlarda meydana gelen değişiklikler diş etlerinde de değişikliklere neden olabilmektedir. Özellikle ağız hijyeni iyi olmayan hamilelerde diş eti büyümeleri sıklıkla görülür. Diyabet: Diyabetin periodontitis ile ilişkisi tüm dünya tarafından kabul edilmiştir. Bir çok araştırma diş etleri sağlıklı olan bireylerde diyabetin seyrinin daha düzenli olduğunu göstermiştir. Aynı şekilde diyabeti kontrol altında olmayan bireylerde de periodontitis ortaya çıkma ihtimalinin yüksek olduğu gösterilmiştir. Periodontal Tedavi Nedir ve Nasıl Yapılır? Bütün diş eti hastalıklarında diş taşı temizliği yapılması ve hastanın ağız hijyenini istenilen şekilde yapması ile başlar. Hastalık, sadece diş eti ile sınırlıysa diş taşı temizliği işlemi ve ağız hijyeninin korunması yeterlidir. Bu işlem sırasında genellikle ultrasonik temizleyiciler ve bazı el aletleri kullanılarak plak, diş taşı ve renkleşmeler ortadan kaldırılır. Hastalığın kemikte bir kayba neden olduğu ilerlemiş durumlarda “kök yüzeyi düzleştirme işlemi” flap operasyonları yapmak gerekebilir. Bazı durumlarda bu operasyonlar sırasında uygulanan kemik greftleri ya da mine matrix proteinleri gibi ürünler ile kaybedilen kemiğin kısmi ya da tamamen geri elde edilmesi mümkün olabilir. Periodontal tedavi sonucunda doktorunuzun size önereceği sürelerde düzenli kontollere gelmeniz yapılan tedavilerin sonuçlarının gözlenmesi için önemlidir. Bu sayede müdahale edilmesi gereken bir durum ortaya çıktığında erkenden gerekli tedavinin yapılması mümkün olabilecektir. Peirodontal tedavi sırasında diş taşı temizliğine ek olarak kök yüzeyi düzleştirme gereken durumlarda süreç en az iki en fazla 6 seans sürebilmekle beraber bazı durumlarda “Full Mouth Disinfection” denilen, tek bir uzun seansta(yaklaşık 90-120 dakika) bütün işlemleirn bitirilmesi de mümkündür. Tedaviler dişlerin üzerine takılıp hastanın çıkaramadığı diş telleri ile yapılabilir. Son yıllarda şeffaf plaklar gibi bazı tedaviler de mümkün hâle gelmiştir. Böylece diş tellerine gerek duyulmaz. Periodontal Tedavi Sırasında ve Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler; Periodontal tedavi başlar başlamaz size önerilen ve size uygun olan fırça, ara yüz fırçası, diş ipi vb. ürünlerin temin edilmesi ve size anlatıldığı şekilde yapılmaya başlanması gerekmektedir. Bu alışkanlığın hayat boyu aksamadan devam etmesi doktorunuzun önerdiği sürelerle düzenli kontrol muayeneleriniz yapılması diş ve diş etlerinizin sağlığının korunması için en önemli noktadır. Diş Eti Çekilmesi Diş eti çekilmesi, diş etinin kök yüzeyini açıkta bırakarak kök ucuna doğru yer değiştirmesidir. Diş eti çekilmesi, diş eti hastalığı, dişin doğru konumlanmamış olmasına bağlı olabildiği gibi, sert ve yanlış teknikle fırçalama gibi çeşitli travmalara bağlı olarak da meydana gelebilen bir durumdur. Diş eti çekilmesi olduğunda öncelikli tedavi, nedenin ortadan kaldırılmasıdır. İkinci aşamada bu çekilmenin önlenmesi ya da mümkünse örtülmesine yönelik operasyonlar yapılır. Bu operasyonlar lokal anestezi altında rahatlıkla gerçekleştirilebilen işlemlerdir. Dişeti hastalığının belirtileri nelerdir? Dişeti neden hasta olur? 1. Fırçalarken ya da spontan biçimde kanama gösteren, 2. Hassasiyet, ağrı, 3. Kızarıklık, ödem, 4. Kaşınma hissi, kötü koku, diş eti çekilmesi 5. Dişlerin sallanması, 6. Kök yüzeylerinin açığa çıkması Diş eti hastalıklarının ortaya çıkmasında bir çok faktör rol alabilir. Bunların bir kısmı; Sıkça Sorulan Sorular Sigara kullanımı diş eti hastalığına neden olabilir mi? Sigara kullanımının kesin olarak diş eti hastalığına neden olduğunu gösteren araştırmalar olmamakla beraber, diş eti hastalığı ortaya çıkan bireylerde kemik kaybını hızlandırdığı pek çok araştırma ile saptanmış bir durumdur. Diş eti hastalıklarının başka hastalıklarla ilişkisi var mı? Diş eti hastalıklarının diyabet, düşük doğum ağırlığı, çeşitli akciğer hastalıkları ile ilişkileri bulunmaktadır. Oldukça fazla çalışma göstermiştir ki özellikle şeker hastalığı olan bireylerde periodontitis oldukça sık görülmektedir. Diş macunu seçimi nasıl olmalıdır? Hekiminiz size bir macun önermediği sürece herhangi bir diş macununu kullanabilirsiniz. Periodontal tedavi ağrılı mıdır? İşlemler sırasında local anestezi yapıldığı için herhangi bir ağrı duymazsınız. Bazı işlemler sonucunda geçici olarak sızlamalar olabilir. Bu sızlamaların sebebi ise diş eti çekilmelerine bağlı olarak meydana çıkan kök yüzeylerindeki diş taşlarının kaldırılmasıdır. 16 Periodontal tedavi sonrasında ne sıklıkla kontrole gidilmelidir? Genellikle 4, 6 ya da 12 ayda bir kontrollere çağırılırsınız fakat doktorunuz sizin durumunuza göre farklı bir kontrol muayenesi takvimi önerebilir. Diş taşı temizliği dişlerimi inceltir mi? Diş taşı temizliği sırasında sadece dişlerinizin yüzeyinde birikmiş olan diş taşları, plaklar ve renkleşmeler temizlendiği için dişlerinizden herhangi bir kayıp olmaz. 17 ESENDENT AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ Talatpaşa Mahalllesi Pazaryolu Caddesi No. 2E Sedai İş Merkezi Esenyurt - İstanbul T. 0212 596 10 56 F. 0212 596 10 57 Metinler Dt. Sema Saçlı Tasarım Müessese www.muessese.com.tr