T.B.M.M. B:91 10.6.2003 0 : 2

T.B.M.M.
B:91
10.6.2003
0:2
Sözleşmeye taraf ülkelerin çevre bakanları veya çevreden sorumlu bakanları, Nisan 1993'te,
Odessa'da, doğal kaynaklann rasyonel yönetimi ve iyileştirilmesi için kısa, orta ve uzun vadeli çev­
resel hedefleri içeren bir deklarasyon imzalamışlardır. Bu sözleşme ve deklarasyon çerçevesinde,
GEF diye anılan, Küresel Çevre İmkânı Kaynaklı Karadeniz'in Çevresel Yönetimi ve Korunması
Programı başlatılmış ve bu program çerçevesinde, organizasyon, kurumsal yapının geliştirilmesi,
kirlilik izleme, acil müdahale, biyo çeşitlilik ve kıyı yönetimi gibi alanlarda birçok ulusal ve ulus­
lararası çalışma gerçekleştirilmiştir.
Bu çalışmaların neticesinde, 30-31 Ekim 1996 tarihlerinde istanbul'da düzenlenen Bakanlar Kon­
feransında, Karadeniz'in Rehabilitasyonu ve Korunması İçin Stratejik Eylem Planı kabul edilmiştir.
Diğer taraftan, Bükreş sözleşmesine âkit 6 Karadeniz ülkesi, Karadeniz çevresinin rehabilitas­
yonu, korunması ve Karadeniz bölgesinde sürdürülebilir bir kalkınma sağlanması amacıyla bölgesel
strateji belirleyen Karadeniz'in Korunması ve Rehabilitasyonuna İlişkin Stratejik Eylem Planını 31
Ekim 1996 tarihinde İstanbul'da kabul ederek, Bükreş Sözleşmesi ve eki protokollerinde de yer alan
taahhütlerini eyleme dönüştüreceklerini bir kez daha teyit etmişlerdir. Bu plan, kirliliği azaltmaya,
canlı kaynakların yönetimini iyileştirmeye ve insanî gelişmeyi çevreye zarar vermeyecek şekilde
teşvik etmeye yönelik tedbirleri ortaya koyan 59 adet taahhüt içermektedir ve çevresel iyileştirme
projelerinin finansmanına yönelik adımlar atılmaktadır.
Değerli milletvekilleri, Bükreş Sözleşmesi ve eki protokolleri ile Stratejik Eylem Planı hüküm­
leri çerçevesinde, Karadeniz Bölgesinde doğal kaynaklann yoğun kullanımından dolayı su kalitesinin
bozulmasına ve biyolojik çeşitlilik ile peyzaj değerlerinin azalmasına ve tahrip edilmesine engel ol­
mak; Karadeniz su kalitesini, deniz ve kıyı ekosistemini iyileştirmek ve bölgede sürdürülebilir bir kal­
kınma sağlamak amacıyla çalışmalar, Karadeniz kıyı devletlerinin ulusal düzeydeki uygulamalan ve
bölgesel düzeydeki ortak eylemleri ile Küresel Çevre İmkânı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı,
Birleşmiş Milletler Çevre Programı, Dünya Bankası, Avrupa Komisyonu ve Uluslararası Denizcilik
örgütü gibi bölgesel ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği halinde devam etmektedir.
Diğer taraftan, Karadeniz ekosisteminin korunması çalışmalannı uygulanabilir bir sistem çer­
çevesinde geliştirmek ve gerekli çalışmaları Bükreş Sözleşmesi uyannca yapmak amacıyla,
Karadeniz'in Kirliliğe Karşı Korunması Komisyonu Daimî Sekreteryası, âkit taraflann icra organı
niteliğinde her bir Karadeniz'e kıyıdaş ülkeden bir temsilcinin yer aldığı Karadeniz'in Kirliliğe Kar­
şı Korunması Komisyonuna destek sağlamak üzere kurulmuş olup, Karadeniz ülkeleri arasındaki
koordinasyon Daimî Sekreterya tarafından yürütülmektedir. Türkiye, Karadeniz Komisyonuna ve
Daimi Sekreteryaya evsahipliği yapmaktadır.
Bükreş Sözleşmesinin teknik yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için, Karadeniz Çevre
Programı kapsamında Stratejik Eylem Planı hükümleri çerçevesinde kurulan faaliyet merkezleri ve
bunlara bağlı danışmn gruplan âkit taraf ülkelerinde yürütülmektedir.
Karadeniz Komisyonuna bağlı olarak, mevcut 6 faaliyet merkezi bulunmaktadır. Her bir
faaliyet merkezi, bir âkit ülke tarafından yürütülmektedir. Bu kapsamda, kara kökenli kirleticilerin
kontrolü faaliyet merkezinin çalışmaları ülkemiz tarafından, denizciliğin çevresel güvenlik yönleri
faaliyet merkezinin çalışmaları Bulgaristan tarafından, kirliliğin izlenmesi ve değerlendirilmesi
faaliyet merkezinin çalışmalan Ukrayna tarafından, entegre kıyı alanları yönetimi faaliyet mer­
kezinin çalışmalan Rusya tarafından, biyolojik çeşitliliğin korunması faaliyet merkezinin çalış­
malan Gürcistan tarafından, balıkçılık ve diğer deniz canlıları faaliyet merkezinin çalışmaları
Romanya tarafından koordine edilmektedir.
-213-