May›s 2007 SERXWEBÛN 71 Önderli¤in düflünceleri hem bir anti tez hem de sentezdir olmak durumunda. Böyle olursa insan kendi içinde dengeli olur. Böyle olursa o zaman toplum içinde özgürlük ve eflitlik sa¤lanabilir ve toplumla do¤a dengesi sa¤lanabilir. Dolay›s›yla insan›n bütünlüklü yaflad›¤› bir süreç ortaya ç›kar ve bu kadar çeliflki ve çat›flma olmaz. Mevcut ç›kmaza ve kaosa yol açan etmenler en az›ndan düflünce dünyas›nda ortadan kalkar. Düflünce dünyas›nda böyle bir düzeltme olmazsa, mevcut kaosun düflünsel düzlemde afl›lmas› sa¤lanmazsa, toplum yaflam›nda siyasi, sosyal, kültürel alanda kaos ortadan kalkmaz. Onun ortadan kalkmas› için, bak›fl aç›s›nda, felsefede düzeltme gerekiyor. ‹nsan› teklefltiren, tek yanl› k›lan anlay›fllar›n afl›lmas› laz›m. Bu ister maneviyat› öne ç›kars›n maddiyat› reddetsin, ister maddiyat› öne ç›kar›p maneviyat› tümden reddediyor olsun. Her ikisinin de afl›larak insan› maddi ve manevi bütünlü¤ü içinde ele alan, yaflama bütünlük içinde kat›lmas›n› savunan, do¤an›n bir parças› olarak görüp do¤a ile bütünlefltiren bir düflünsel düzeye ulaflmak son derece önemli. Böyle bir bak›fl aç›s›na, anlay›fla fliddetle ihtiyaç var. Bu, günümüzde ortaya ç›kan kaosun afl›lmas›na yol açar. Böyle bir zihniyet de¤iflimi, insan›n kendini de kendi d›fl›n› da (do¤a ve evren gibi) anlamas›n› ve tan›mas›n› daha gerçekçi ve bütünlüklü k›lacakt›r. Bu biçimde de insan, rolünü daha çok oynayacakt›r. ‹nsan mevcut durumda rolünü oynayam›yor. Ya her fleyi kendine ba¤l›yor, tüketiyor ya da tükeniyor. Her ikisi de yanl›fl. Kendisi de var olmal›, ama hep bir fleyler de katmal›, üretmeli, yaratmal›. Bunu sa¤layan bir zihniyete ihtiyaç var. ‹nsan› çevresiyle birlikte ele alan bir felsefi yaklafl›ma ihtiyaç var. ‹flte Önderli¤imizin felsefi yo¤unlaflmalar› esas olarak bunu, insan› afl›r› abart›lardan, tek yanl›l›klardan kurtarmay›, bütünlüklü bir tan›ma kavuflturmay› amaçl›yor. – Önderli¤in bu felsefi mücadelesi nas›l bir statü ve yer kazanm›flt›r? Yani bir tez mi, antitez mi yoksa sentez olarak m› tan›mlanmal›d›r? – Çok tasnifçi olmak düflüncenin anlafl›lmas›n› kolaylaflt›r›yor, ama çok bilimsel de olmuyor. Önderlik düflünceleri yeni düflünceler olarak öne sürülüyor. Yeni bir fley öne sürmeye tez deniliyor. Yeni bir tez sundu. Mevcut dünyan›n hepsi e¤er bir olgu olarak ele al›n›rsa, bunlara karfl› bir tez ileri sürmüfl oluyor. Fakat mevcut olanlar›n hepsiyle çelifliyor, onlardan ayr› bir fley ileri sürüyor o zaman anti tez oluyor. E¤er bugün varolanlar›, sa¤ sol ad›na, uygarl›k ad›na söylenenlerin hepsini bir bütünlük içinde tez olarak tan›mlarsak Önderlik düflünceleri bir anti tez oluyor. Yani onlara alternatif sunuyor. Onlar›n d›fl›nda yeni fleyler söylüyor. ‹nsanl›k için yeni bir yaflam ölçüsü sunuyor. Onun için alternatif bir yaflam sunuyor ve anti tez oluyor. Bu anlamda anti tez olma özelli¤i tafl›yor, ama Önderlik düflünceleri sadece var olan›n anti tezini yaratmak da de¤il, demokratik sosyalizmde derinleflmifltir. Demokratik uygarl›k düflüncesi bir anti tez. Mevcut uygarl›¤› bir sa¤ uygarl›k olarak tan›mlarsak, demokratik uygarl›k düflüncesi bir anti tezdir. Fakat Önderlik sadece demokratik uygarl›k ölçüsünde kalm›yor, onun da afl›larak demokratik sosyalizme ulafl›lmas›n›, yani özgürlük, eflitlik ve demokrasiye tam ulafl›lmas›n› öngören bir düflünce formülasyonu gelifltiriyor. Teorik çözümlemelerinde bu da var. Her ikisi de var. Zaten bu biraz tart›flmaya da yol açt›. Birinci savunmada demokratik uygarl›k, demokratik cumhuriyet tezini gelifltirdi. Son sa- ◆ “Önderlik demokratik uygarl›¤› mevcut uygarl›k düzeyine bir anti tez olarak sundu. Ama demokratik sosyalizmi de bu tez ve anti tezin birleflmesinden do¤acak bir sentez olarak tan›ml›yor. Buradan bakt›¤›m›zda, kad›n özgürlü¤üne, ekolojiye dayal› özgürlükçü, eflitlikçi bir toplumsal sistem oluyor. Bu, demokratik uygarl›¤›n do¤rultusunu belirledi” vunmada demokratik ekolojik, cinsiyet özgürlükçü toplum, yani demokratik sosyalizm kavram›n› gelifltirdi. fiimdi baz›lar› diyor, ‘herhalde bunun ikisi ayn›d›r’ Baz›lar›, ‘görüflünü de¤ifltirdi, demokratik uygarl›k ve demokratik cumhuriyet kavram›ndan vazgeçti’ diyor. Yani düflüncesini de¤ifltirdi diyorlar. Böyle de¤il. Kesinlikle de¤ifltirmedi, gelifltirdi. Ayn› düflünceleri savunuyor. Demokratik uygarl›¤› mevcut uygarl›k düzeyine bir anti tez olarak sundu. Ama demokratik sosyalizmi de bu tez ve anti tezin birleflmesinden do¤acak bir sentez olarak tan›ml›yor. Buradan bakt›¤›m›zda, kad›n özgürlü¤üne, ekolojiye dayal› özgürlükçü, eflitlikçi bir toplumsal sistem oluyor. Onu da teorik olarak öngörüyor. Bu, demokratik uygarl›¤›n do¤rultusunu belirledi. Demokratik uygarl›kla insanl›k nereye ilerleyecek, daha ilerisini de gösterdi. Bu anlamda o, bir yerde sentezdir de. Sosyalizmi bunun sentezi olarak görmemiz laz›m. Dolay›s›yla Önderlik düflüncelerini hem bir anti tez hem de bir sentez olarak görmek gerekiyor. Önderli¤in toplumsal sistem olarak öngördü¤ü bir anti tezdir. Demokratik cumhuriyet siyasal alanda; demokratik uygarl›k ekonomik, sosyal, kültürel alanda kapitalist devletçi uygarl›¤›n anti tezidir. Önderli¤in öngördü¤ü uygarl›ksal geliflim aflamas› esas bunu formüle ediyor. Bir de teorik olarak daha dar, ama ilkesel düzeyde ortaya koydu¤u demokratik sosyalizm teorisi var. Bu, henüz tam olarak toplumsal sistem biçiminde yeterince formüle edilmemifl ve toplumun hemen içine çekilmesi gereken bir olgu olarak görülmüyor. Bir do¤rultu olarak konuluyor. Demokratik uygarl›¤›n yönünü belirledi¤i do¤rultu olarak belirtiliyor. Bu da asl›nda sentezi oluflturuyor. Yani e¤er gerçekleflirse, oraya do¤ru giderse, bir sentez ortaya ç›kacak. Bir yerde toplumun do¤al komünal özelliklerinin özgürlük, eflitlik, demokrasi çizgisiyle birleflerek s›n›fs›z, cinsiyet ayr›ms›z bir toplum yap›s›n›n ortaya ç›kmas›n› sa¤layacak. ‹flte toplumsal sentezden kast›m›z bu. Önderlik bunu ideolojik olarak demokratik sosyalizm biçiminde tan›mlad›.