Türkiye Sermaye Piyasaları Ekim 2017 İÇİNDEKİLER 2 3 Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği 12 Türkiye Sermaye Piyasaları 30 Yatırım Kuruluşları 54 Yatırımcı Profili TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ SERMAYE PİYASASI KURUMLARI Sermaye Sermaye Piyasası Piyasası Kurulu Kurulu Türkiye Türkiye Sermaye Sermaye Piyasaları Piyasaları Birliği Birliği Borsa İstanbul Banka Banka Aracı Aracı Kurum Kurum Yatırım Yatırım Ortak Ortak .. Halka Halka Açık Açık Şirketler Şirketler Port. Port. Yön. Yön. Şti. Şti. Kote Şirketler Şirketler Kote 4 Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu Derece. Şti. Derecelendirme Bağ. Denetim Şti. Şti. Bağ. Denetim Şti. Takasbank Merkezi Kayıt Kuruluşu TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ • Nisan 2001’de kurulmuştur. • 2014 yılında yeniden yapılanarak üyeleri ve ismi değişmiştir. • Kamu tüzel kişiliğine haiz, özdüzenleyici bir meslek örgütüdür. • Sermaye Piyasası Kurulu denetimi altındadır. • Birliğin Eylül 2017 sonu itibarıyla 225 üyesi bulunmaktadır. o o o o o o 5 82 aracı kurum 45 banka 50 portföy yönetim şirketi 9 yatırım ortaklığı 31 gayrimenkul yatırım ortaklığı 8 girişim sermayesi yatırım ortaklığı ÜYELER Yatırım Ortaklığı Portföy Yönetim Şirketi 226 46 142 40 6 Banka Aracı Kurum 232 231 47 48 40 46 43 44 52 43 225 48 50 45 102 97 95 88 82 2013 2014 2015 2016 2017/09 AMAÇLAR • Üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, • Çalışanlarının mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, • Sermaye piyasasının gelişmesine katkıda bulunmak, • Üyelerin birbirleri ve yatırımcılar ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlâkını korumak, • Üyelerin dayanışma ve sermaye piyasasının gerektirdiği özen ve disiplin içerisinde çalışmalarını sağlamak, • Üyelerin iktisadi menfaatlerinin korunmasını ve mesleki konularda gelişmelerini sağlamak, • Üyeleri arasında haksız rekabetin önlenmesini sağlamak. 7 FAALİYETLER • Meslek kurallarını belirlemek, • Sermaye piyasasının ve aracılık faaliyetlerinin gelişmesini sağlamak üzere araştırmalar yapmak ve eğitim programları düzenlemek, • Eğitimler düzenlemek • Uyuşmazlıkların çözümünde görev almak • Uluslararası kurumlarla işbirliği yapmak • Finansal okuryazarlık faaliyetlerinde bulunmak 8 KURUMSAL YAPI Disiplin Komitesi Başkan (Yönetim Kurulu) Denetleme Kurulu Genel Sekreter Genel Sekreter Yardımcısı Araştırma ve İstatistik 9 Kurumsal İletişim Genel Sekreter Yardımcısı Genel Sekreter Yardımcısı Eğitim Hukuk İşleri İnceleme ve Gözetim Personel, İdari ve Mali İşler Bilgi Teknolojileri Üye İşleri ULUSLARARASI ÜYELİKLER • Asya Menkul Kıymetler Forumu (Asia Securities Forum - ASF), 2009 yılından itibaren üye. • Avrasya Borsalar Federasyonu (Federation of Euro-Asian Stock Exchanges FEAS), 2009 yılından itibaren yardımcı üye. • OECD Uluslararası Finansal Eğitim Ağı (International Network on Financial Education – INFE) 2015 yılından itibaren yardımcı üye. • İslami Finansal Hizmetler Kurulu (Islamic Financial Services Board – IFSB), 2016 yılından itibaren gözlemci üye. • Uluslararası Menkul Kıymet Birlikleri Konseyi (International Council of Securities Associations - ICSA), 2006 yılından itibaren üye. • Uluslararası Sermaye Piyasaları Düzenleyicileri Örgütü (International Organization of Securities Commissions - IOSCO), 2003 yılından itibaren gözlemci üye • Uluslararası Yatırımcı Eğitimi Forumu (International Forum for Investor Education IFIE), 2009 yılından itibaren üye. 2010’dan itibaren IFIE/Asya Grubu kurucu üye. 10 İŞTİRAKLER MERKEZİ KAYIT KURULUŞU • %5 pay • 8 üyeli yönetim kurulunda 1 üye BORSA İstanbul • %1,3 pay • 10 üyeli yönetim kurulunda 1 üye SERMAYE PİYASASI LİSANSLAMA SİCİL VE EĞİTİM KURULUŞU • %49 pay • 7 üyeli yönetim kurulunda 2 üye 11 TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BIST-100 ENDEKSİ VE İŞLEM HACMİ Puan Mn. TL 120,000 12,000 İşlem Hacmi BIST-100 (TL) 100,000 10,000 80,000 8,000 60,000 6,000 40,000 4,000 20,000 2,000 Kaynak: Borsa İstanbul 13 06-17 02-17 10-16 06-16 03-16 11-15 07-15 03-15 11-14 07-14 04-14 12-13 08-13 04-13 12-12 08-12 04-12 0 01-12 0 BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ (MİLYAR TL) 504 627 555 614 795 2013 2014 2015 2016 2017/09 Kaynak: Borsa İstanbul 14 BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ SEKTÖREL DAĞILIM 100% 90% 80% Teknoloji 70% Mali Hizmetler 60% Sınai 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2012 Kaynak: Borsa İstanbul 15 2013 2014 2015 2016 BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ YOĞUNLAŞMASI Şirket Sayısı 1-10 11-25 26-50 51-100 100+ 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2012 Kaynak: Borsa İstanbul 16 2013 2014 2015 2016 PİYASA DEĞERİ* (2016, MİLYAR $) Abu Dabi Varşova Katar Borsa İstanbul Şili Tel Aviv Oslo Bors Filipinler Meksika Malezya Endonezya Tayland Suudi Arabistan Moskova Singapur İspanya Brezilya Tayvan Johannesburg OMX Nordic Güney Kore Avustralya İsviçre Hindistan Bombay Borsası Deutsche Börse Toronto MX Hong Kong Şenzhen Euronext Londra Grubu Şanghay Tokyo Nasdaq OMX NYSE 158 4,104 5,062 7,779 19,573 0 Kaynak: WFE 17 Sıra: 32 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 * WFE tanımı yatırım fonları, borsa yatırım fonları, yatırım ortaklıkları, kote olmayan şirketleri ve holding şirketlerini içermemektedir. PİYASA DEĞERİ/GSYH (2016) 20% Sıra: 51 Borsa İstanbul Kolombo Kazakistan Viyana Şenzhen Dubai Varşova Meksika HoChiMinh Şanghay Abu Dabi Kolombiya Muscat Nasdaq OMX Amman Lima Malta Brezilya Endonezya Yeni Zelanda İrlanda Deutsche Börse Moskova Kazablanka İspanya Oslo Bors Bahreyn Mauritius Hindistan Bombay Borsası Tel Aviv Suudi Arabistan Londra Grubu Filipinler Katar Şili Euronext Güney Kore Lüksemburg NYSE Avustralya Tayland OMX Nordic Malezya Tokyo Toronto MX Tayvan İsviçre Singapur Johannesburg Hong Kong 213% 221% 329% 1013% 0% Kaynak: WFE, IMF 18 40% 80% 120% 160% *Yalnızca ana 200% pazarlar BORSA İSTANBUL PAY PİYASASINA KOTE OLAN MENKUL KIYMET SAYISI Varant+Sertifika BYF+MKYO Diğer Şirketler Şirket 1,071 846 930 640 328 30 56 24 65 22 67 18 69 18 65 352 348 341 327 330 2013 2014 2015 2016 2017/09 Kaynak: Borsa İstanbul 19 Şirketler: Ulusal Pazar, GYO ve Girişim Sermayesi şirketleri Diğer Şirketler: İkinci Ulusal Pazar, Gözaltı Pazarı, Gelişen İşletmeler Piyasası ve Serbest İşlem Platformu şirketleri BORSALARA KOTE OLAN ŞİRKET SAYISI (2016) Kolombo Şili HoChiMinh Tahran Brezilya Johannesburg Borsa İstanbul Tel Aviv Endonezya Deutsche Börse Tayland Singapur Varşova Malezya Tayvan OMX Nordic Euronext Şanghay Hindistan Şenzhen Hong Kong Güney Kore Avustralya NYSE Londra Grubu Nasdaq OMX Toronto MX İspanya Tokyo Bombay Borsası 381 3,419 3,506 3,541 5,821 0 Kaynak: WFE 20 Sıra: 24 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 Borsa yatırım fonları ve menkul kıymet yatırım ortaklıkları hariç. BORSA İSTANBUL PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) 817 2013 Kaynak: Borsa İstanbul 21 1,023 1,014 1,012 2015 2016 2017/09 873 2014 PAY SENEDİ İŞLEM HACMİ (2016, MİLYAR $) Moskova Suudi Arabistan Tayland Borsa İstanbul Johannesburg Tayvan Brezilya Hindistan OMX Nordic İspanya Avustralya İsviçre Toronto MX Deutsche Börse Hong Kong Güney Kore Londra Grubu Euronext Tokyo Şanghay BATS Chi-x… Şenzhen BATS ADB NYSE Nasdaq OMX 0 Kaynak: WFE 22 331 Sıra: 22 11,673 13,683 19,737 31,944 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 HİSSE SENEDİ PİYASALARINDA DEVİR HIZI (2016, İşlem Hacmi/Piyasa Değeri) Meksika Yeni Zelanda Varşova Atina Dubai İrlanda HoChiMinh Moskova Johannesburg Hindistan Hong Kong Oslo Bors Mısır Toronto MX Tayvan OMX Nordic Londra Grubu Suudi Arabistan Brezilya Avustralya İsviçre Deutsche Börse Tayland Euronext İspanya NYSE Tokyo Güney Kore Taipei Şanghay Borsa İstanbul Şenzhen Nasdaq OMX 0% Sıra: 3 210% 363% 411% 40% Kaynak: WFE, Borsa İstanbul 23 80% 120% 160% 200% ÖDÜNÇ PAY PİYASASI İŞLEMLERİ (MİLYON TL) 9,949 6,296 5,565 2014 2015 7,423 3,023 2013 Kaynak: Takasbank 24 2016 2017/09 AÇIĞA SATIŞ İŞLEMLERİ 18 8 18 4 18 0 17 6 20 % Açığa Satış İşlem Hacmi (myr. TL) 17 2 16 8 16 4 Toplam İşlem Hacmindeki Payı 16 0 17% 17% 18 % 16% 15 6 15 2 16 % 14 8 14 4 14 0 12% 13 6 13 2 12 8 12 4 12 0 14 % 12% 11 6 12 % 11 2 10 8 10 4 10 0 96 10 % 92 88 84 80 76 8% 72 68 64 60 6% 56 52 48 44 40 4% 36 32 28 24 20 2% 16 12 8 4 95 138 178 170 125 0 0% 2013 Kaynak: Borsa İstanbul 25 2014 2015 2016 2017/09 KREDİLİ İŞLEMLER Kredi Hacmi (mn. TL) Kredi Kullanan Hesap Sayısı 10,417 9,914 9,585 9,558 1,160 1,148 1,507 1,465 1,777 2013 2014 2015 2016 2017/06 Kaynak: TSPB 26 9,633 BORSA İSTANBUL VADELİ İŞLEM HACMİ Vadeli İşlem Hacmi (myr. TL) Kontrat Sayısı (mn. adet) 100 95 88 59 53 415 435 567 580 560 2013 2014 2015 2016 2017/09 Kaynak: Borsa İstanbul, VOB 27 Pozisyon kapamalar dahildir. . VADELİ İŞLEM HACMİ (2016, MILYAR $) Borsa İstanbul 190 Malezya Türev… Bombay Borsası İspanya Johannesburg… MCX-Hindistan Euronext Moskova Nasdaq OMX Tayvan Tür. Bor. NSE-Hindistan CFFEX-Çin Hong Kong ICE Türev (ABD) Kore Borsası Zhengzhou EB-Çin Dalian EB-Çin Tokyo Borsası Şanghay Tür. Bor. BM&FBOVESPA Montreal Borsası Londra Metal Borsası ASX SFE Türev Deutsche Börse ICE Türev (Avrupa) CME Grubu Sıra: 26 BANKA 0 Kaynak: WFE 28 66,946 107,967 1,025,444 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 35,000 40,000 BORSA İSTANBUL’A KOTE OLAN ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI 605 436 464 519 299 2013 Kaynak: WFE 29 2014 2015 2016 2017/08 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI (2016) Kazakistan Brezilya Lima Varşova Şenzhen Borsa İstanbul Kolombiya Tel Aviv Hong Kong İsviçre Moskova Taipei Buenos Aires Johannesburg Oslo Bors Viyana İspanya Şanghay Hindistan İrlanda Euronext Bombay… OMX Nordic Güney Kore Londra Grubu 0 Kaynak: WFE 30 519 Sıra: 20 5,311 5,383 7,276 8,901 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 YATIRIM KURULUŞLARI YATIRIM KURULUŞLARININ TAHVİL/BONO KESİN ALIM-SATIM HACMİ (MİLYAR TL) Aracı Kurum Banka 1,945 143 1,635 1,308 1,257 117 32 892 144 1,141 Kaynak: Borsa İstanbul 184 117 1,802 2013 1,059 2014 942 2015 1,125 748 2016 2017/09 TCMB ve Takasbank verileri hariç. Tescil işlemleri dahil. YATIRIM KURULUŞLARININ REPO/TERS-REPO HACMİ (MİLYAR TL) Aracı Kurum Banka 14,626 12,779 16,315 1,614 14,877 1,331 1,397 1,271 13,229 14,700 13,546 6,168 865 11,508 5,303 2013 Kaynak: TSPB 33 2014 2015 2016 2017/09 TCMB ve Takasbank verileri hariç. Tescil işlemleri dahil. ARACI KURUMLARIN PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) 1,634 2013 Kaynak: Borsa İstanbul 34 2,045 2,027 2,025 2015 2016 2017/09 1,746 2014 YATIRIM KURULUŞLARININ VADELİ İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) Banka Aracı Kurum 5 6 8 9 830 1,135 1,160 4 6 1,131 1,154 1,106 2015 2016 2017/09 1,121 15 869 5 85 865 745 2013 2014 Kaynak: Borsa İstanbul, VOB 35 KALDIRAÇLI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) 21,850 Likidite Sağlayıcı Müşteri 17,005 9,604 7,459 7,693 4,956 2013 Kaynak: TSPB 36 12,245 3,340 9,546 1,986 2,970 6,466 4,353 2014 2,946 3,519 2015 2016 2017/08 İŞLEM HACİMLERİNDE YOĞUNLAŞMA (2017/09) No. of Intermediaries Yatırım Kuruluşu Sayısı 18% 51+ 21-50 11-20 1-10 7% 11% 9% 20% 22% 68% 69% Vadeli İşlemler Kaldıraçlı İşlemler 20% 26% 73% 56% Pay SGMK Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB Not: Kaldıraçlı işlemler verisi 2017/08 dönemini kapsamaktadır. 37 PİYASALARDAKİ İLK ON YATIRIM KURULUŞU (2017/09) Pay Piyasası 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 GARANTİ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş. İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. YAPI KREDİ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. GEDİK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. FİNANS YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. A1 CAPITAL YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. YATIRIM FİNANSMAN MENKUL DEĞERLER A.Ş. MERRILL LYNCH YATIRIM BANK A.Ş. DENİZ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş. Toplam (myr. TL) Vadeli İşlemler 9% 8% 7% 6% 5% 5% 4% 4% 4% 4% 2,025 SGMK Kesin Alım-Satım 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 AKBANK T.A.Ş. HSBC BANK A.Ş. TÜRKİYE GARANTİ BANKASI A.Ş. TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş. AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. YAPI VE KREDİ BANKASI A.Ş. YAPI KREDİ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. FİNANSBANK A.Ş. CITIBANK A.Ş. Toplam (myr. TL) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 IS YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. GARANTI YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. TEB YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. AK YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. DENIZ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.S. FINANS YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. YAPI KREDI YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. A1 CAPITAL MENKUL DEGERLER A.S. GEDIK YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. CREDIT SUISSE ISTANBUL MENKUL DEGERLER A.S. Toplam (myr. TL) Kaldıraçlı İşlemler 15% 11% 10% 7% 6% 6% 5% 5% 5% 4% 892 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 GCM MENKUL KIYMETLER A.Ş. IŞIK MENKUL DEĞERLER A.Ş. GEDİK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. INVEST-AZ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. INTEGRAL YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. DESTEK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. VENBEY YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. MEKSA YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. Toplam (myr. TL) Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB Not: Kaldıraçlı işlemler verisi 2017/08 dönemini kapsamaktadır. 38 15% 11% 10% 6% 6% 5% 4% 4% 3% 3% 1,121 14% 9% 9% 8% 8% 7% 5% 4% 3% 3% 6,466 TAMAMLANAN KURUMSAL FİNANSMAN PROJE SAYISI (SADECE ARACI KURUMLAR) Özelleştirme Birleşme-Ortaklık 883 Halka Arz-Hisse Senedi Sermaye Art.-Temettü Dağ. Diğer Danışmanlık 746 Halka Arz-Tahvil 11 6 87 34 409 21 21 34 43 644 14 14 83 63 2 15 72 90 537 7 47 48 702 608 465 430 284 2013 Kaynak: TSPB 39 2014 2015 2016 2017/06 PAY SENEDİ HALKA ARZLARI 19 Tutar (mn. TL) Halka Arz Sayısı 13 1,254 6 3 2 1,381 714 119 343 2013 2014 2015 2016 Kaynak: Borsa İstanbul 40 2017/09 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI İHRAÇLARI ÖSBA İhraç Miktarı (myr. TL) 758 837 Borçlanma Aracı Sayısı 621 517 330 56 66 80 90 2013 2014 2015 2016 Kaynak: Borsa İstanbul 41 92 2017/09 KURUMSAL YATIRIMCILARIN PORTFÖY BÜYÜKLÜĞÜ (MİLYAR TL) Risk Ser. GYO MK Yat. Ort. EYF MKYF 151 130 1.6 108 76 1.5 18 0.3 26 94 1.2 1.3 21 22 0.3 38 0.3 0.3 0.3 70 48 58 30 33 37 44 2013 2014 2015 2016 Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB 42 26 26 53 2017/06 ARACI KURUMLARDA VARLIK YÖNETİMİ Portföy Büyüklüğü (mn. TL) Yatırımcı Sayısı 4,093 3,709 2,753 2,649 4,366 5,375 1,267 1,341 1,559 2013 2014 2015 2016 2017/06 Kaynak: TSPB 43 2,923 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNDE VARLIK YÖNETİMİ Portföy Büyüklüğü (mn. TL) 3,500 Yatırımcı Sayısı 3,082 3,000 2,500 3,306 2,688 2,168 2,277 64,828 81,848 100,995 122,081 139,645 2013 2014 2015 2016 2017/06 2,000 1,500 1,000 500 0 Kaynak: SPK, TSPB 44 ARACI KURUMLARIN ŞUBE AĞI Acente Şubesi 7,174 71 153 Şube İrtibat Bürosu 7,288 67 150 6,881 6,162 76 6,814 59 37 310 297 323 6,950 7,071 5,763 6,512 6,480 2013 2014 2015 2016 2017/06 Kaynak: TSPB 45 ARACI KURUMLARIN ÇALIŞAN SAYISI 6,632 5,480 6,478 5,657 4,797 2013 Kaynak: TSPB 46 2014 2015 2016 2017/06 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN ÇALIŞAN SAYISI 698 720 708 2016 2017/06 615 2014 Kaynak: TSPB 47 2015 BANKALARIN ÇALIŞAN SAYISI 214,226 216,912 217,504 210,886 210,369 2013 2014 2015 2016 2017/06 Kaynak: BDDK 48 ARACI KURUMLARIN BİLANÇOSU (MİLYAR TL) Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar 20.1 13.0 14.1 14.0 15.1 Kaynak: TSPB 49 2014 22.2 21.2 23.2 15.3 4.3 4.0 3.7 3.3 2013 14.2 Özsermaye 2015 2016 4.3 2017/06 ARACI KURUMLARIN GELİR TABLOSU (MİLYON TL) Brüt Kar Faaliyet Karı Net Kar 2,175 2,001 1,587 1,394 1,211 529 226 2013 Kaynak: TSPB 50 281 2014 372 433 483 387 301 332 320 2015 2016 2017/06 ARACI KURUMLARIN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL) Komisyon Gelirleri Kurum Portföyü Kar/Zararları Kurumsal Finansman Gelirleri Varlık Yönetimi Gelirleri 2,175 Diğer Gelirler 2,001 360 1,587 1,394 257 133 52 308 170 89 2013 Kaynak: TSPB 51 164 106 1,211 136 78 217 93 1,332 895 358 1,511 156 1,017 723 2014 2015 2016 2017/06 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN BİLANÇOSU (MİLYON TL) Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Özsermaye 609 571 472 603 552 564 551 507 456 410 373 365 2014 Kaynak: TSPB 52 2015 2016 2017/06 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR TABLOSU (MİLYON TL) Brüt Kar Faaliyet Karı Net Kar 347 296 230 196 65 70 2014 Kaynak: TSPB 53 88 91 105 111 59 2015 2016 2017/06 62 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL) Özel Portföy Yönetimi Yatırım Danışmanlığı Emeklilik Yatırım Fonu Yönetimi 229 25 1 Yatırım Fonları Pazarlama ve Satış Yatırım Ortaklığı Yönetimi Yatırım Fonu Yönetimi 337 20 294 4 22 99 4 91 193 9 1 69 55 211 177 134 2014 Kaynak: TSPB 54 126 2015 2016 2017/06 YATIRIMCI PROFİLİ YURTİÇİ TASARRUFLARIN DAĞILIMI (MİLYAR TL) 2,571 2,327 2,045 1,641 247 226 1,856 310 Tahvil-Bono 683 627 249 195 574 555 500 946 2013 1,053 2014 1,245 2015 Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları 56 Pay Senedi 1,453 1,578 2016 2017/06 Mevduat YURTİÇİ YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ 5% 6% 5% 5% 5% 29% 28% 28% 27% 26% Pay Senedi Tahvil-Bono Mevduat 66% 66% 67% 69% 68% 2013 2014 2015 2016 2017/06 Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları 57 Yurtiçi yerleşiklerin toplam tasarrufu: 2,14 trilyon TL (2017/06) YURTDIŞI YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ Pay Senedi 42% 46% 44% 45% 46% Tahvil-Bono Mevduat 39% 30% 28% 27% 26% 27% 27% 2015 2016 2017/06 36% 19% 18% 2013 2014 Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları 58 Yurtdışı yerleşiklerin toplam tasarrufu: 435 milyar TL (2017/06) PAY SENEDİ YATIRIMCI SAYISI Pay Senedi Yatırımcı Sayısı (bin) 2013 Yurtiçi Yatırımcılar 1,100.9 Yurtiçi Bireysel 1,095.2 Yurtiçi Kurumlar 5.1 Yurtiçi Kurumsal 0.6 Yurtdışı Yatırımcılar 9.6 Yurtdışı Bireysel 6.0 Yurtdışı Kurumlar 1.3 Yurtdışı Kurumsal 2.3 Toplam 1,110.4 Kaynak: MKK 59 2014 1,065.5 1,059.6 5.2 0.7 9.9 6.2 1.4 2.3 1,075.4 2015 1,049.2 1,043.5 5.0 0.7 9.8 6.2 1.5 2.1 1,059.0 2016 1,031.3 1,025.9 4.7 0.7 9.5 6.2 1.4 1.9 1,040.8 2017/06 1,024.8 1,019.5 4.6 0.7 9.5 6.1 1.4 1.9 1,034.2 PAY SENEDİ PORTFÖYÜ DAĞILIMI (MİLYAR TL) Halka Kapalı Kısım Yabancı Yerli 627 795 614 555 504 485 378 329 368 310 159 141 157 73 90 85 89 109 2013 2014 2015 2016 2017/06 121 Kaynak: MKK, Borsa İstanbul 60 202 PAY PİYASASINDA YABANCI YATIRIMCILAR İşlem Hacmi Saklama 80% 32% Saklama Payı (sol) İşlem Hacmi Payı (sağ) 70% 28% 60% 24% 50% 20% 40% 16% 30% 12% 20% 8% 10% 4% 0% 0% 2013 Kaynak: MKK, Borsa İstanbul 61 2014 2015 2016 2017/06 PAY SENEDİ PORTFÖY DAĞILIMI 100% Yurtdışı Diğer 90% 80% Yurtdışı Kurumlar 70% 60% Yurtdışı Bireysel 50% Yurtiçi Diğer 40% 30% Yurtiçi Kurumlar 20% 10% Yurtiçi Bireysel 0% 2013 Kaynak: MKK 62 2014 2015 2016 2017/06 Halka açık pay senedi portföyü: 310 milyar TL (2017/06) YATIRIMCI GRUPLARINA GÖRE PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI 100% 90% Yurtdışı Kurumsal 80% Yurtdışı Kurumlar 70% 60% Yurtdışı Bireysel 50% Yurtiçi Kurumsal 40% 30% Yurtiçi Kurumlar 20% Yurtiçi Bireysel 10% 0% 2013 Kaynak: TSPB 63 2014 2015 2016 2017/06 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI YATIRIMCI SAYISI ÖSBA Yatırımcı Sayısı 2013 164,886 159,613 4,304 969 2014 136,441 132,132 3,601 708 2015 135,690 131,798 3,197 695 2016 96,771 93,217 2,886 668 2017/06 86,555 83,472 2,445 638 1,672 1,614 1,384 1,330 1,066 1,034 705 677 576 546 Yurtdışı Kurumlar 38 36 24 25 27 Yurtdışı Kurumsal 20 18 8 3 3 166,558 137,825 136,756 97,476 87,131 Yurtiçi Yatırımcılar Yurtiçi Bireysel Yurtiçi Kurumlar Yurtiçi Kurumsal Yurtdışı Yatırımcılar Yurtdışı Bireysel Toplam Kaynak: MKK 64 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI YATIRIMCILARI 100% Yurtdışı Diğer 90% 80% Yurtdışı Kurumlar 70% 60% Yurtdışı Bireysel 50% Yurtiçi Diğer 40% 30% Yurtiçi Kurumlar 20% 10% Yurtiçi Bireysel 0% 2013 Kaynak: MKK 65 2014 2015 2016 2017/06 ÖSBA portföy büyüklüğü: 54 milyar TL (2017/06) YATIRIM FONU YATIRIMCILARI 60.0 3.1 Portfoy Değeri (myr. TL) 3.03 Yatırımcı Sayısı (mn.) 50.0 3.0 2.92 2.91 40.0 30.0 2.9 2.77 2.8 2.75 20.0 2.7 10.0 2.6 - 31.0 36.2 38.9 47.1 50.3 2013 2014 2015 2016 2017/06 Kaynak: MKK 66 2.5 ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KATILIMCILARI 70.0 OKS Portfoy Değeri (myr. TL) 6.6 EYF Portfoy Değeri (myr. TL) 60.0 EYF Yatırımcı Sayısı (mn.) 50.0 EYF 6.8 OKS 2.5 8.0 7.0 1.2 6.0 6.0 5.1 5.0 40.0 4.1 4.0 60.8 30.0 60.7 3.0 48.0 20.0 10.0 37.6 2.0 26.0 1.0 - 2013 Kaynak: EGM 67 2014 2015 2016 2017/06 EYF: Emeklilik Yatırım Fonu OKS: Otomatik Katılım Portföy büyüklüğü devlet katkılarını içermektedir. VADELİ İŞLEMLER YATIRIMCI DAĞILIMI (SADECE ARACI KURUMLAR) 100% Yurtdışı Kurumsal 90% 80% Yurtdışı Kurumlar 70% Yurtdışı Bireysel 60% 50% Yurtiçi Kurumsal 40% 30% Yurtiçi Kurumlar 20% Yurtiçi Bireysel 10% 0% 2013 Kaynak: TSPB 68 2014 2015 2016 2017/06 KALDIRAÇLI İŞLEM YATIRIMCI DAĞILIMI 100% Yurtdışı Kurumsal 80% Yurtdışı Kurumlar 60% Yurtdışı Bireysel 40% Yurtiçi Kurumsal Yurtiçi Kurumlar 20% Yurtiçi Bireysel 0% 2013 Kaynak: TSPB 69 2014 2015 2016 2017/06 www.tspb.org.tr info@tspb.org.tr