veri tabanı yönetim sistemleri

VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ
Yrd. Doç. Dr. Fırat YÜCEL
Akdeniz Üniversitesi
Enformatik Bölümü
Ders Hakkında
• Dersin Kredisi
: Veri Tabanı I : 3+1
Veri Tabanı Yönetim Sistemleri : 3+0
• Dersin Yarıyılı
: Güz
• Derse Devam
: %70 zorunlu
• Kullanılan Yazılım: Ms SQL Server Management 2014
• Değerlendirme
: Mutlak değerlendirme (Ortalama >= 60)
• Ara sınav (Vize)……………… %30
• Ödev/Proje……………………. %10
• Yarıyıl Sonu Sınavı…………. %60
Ders İçeriği
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
1. Hafta: Veri Tabanlarına Giriş
2. Hafta: Veri Tabanı Sistemi Temel Kavramları ve Mimarisi
3. Hafta: İlişkisel Veri Modeli ve İlişkisel Veri Tabanı Kurulumu
4. Hafta: Veri Tabanı Tasarımı ve Normalizasyonu
5. Hafta: SQL (Yapısal Sorgulama Dili)
6. Hafta: SQL (Yapısal Sorgulama Dili)
7. Hafta: Aritmetiksel Operatörler ve İşleçler
8. Hafta: Karmaşık Sorgular (Birden Fazla Tablo Üzerinde Sorgular)
9. Hafta: Karmaşık Sorgular (Birden Fazla Tablo Üzerinde Sorgular)
10. Hafta: Tetikleyiciler (Triggers)
11. Hafta: Görünümler (Views)
12. Hafta: Şema Düzenlemeleri (Schema Modification)
13. Hafta: ER Modeli ile Veri Modelleme
14. Hafta: XML: Genişletilebilir İşaretleme Dili
Başarılı Olabilmek için Bazı Öneriler
• Derslere düzenli bir şekilde devam etmek
• Verilen proje ve ödev çalışmalarını zamanında ve eksiksiz şekilde teslim
etmek
• Derste notlar almak, daha sonradan bu notları incelemek, üzerinde
düşünüp anlamak, yeni fikirler üretmek
• Derste uygulamalara katılmak, varsa ders dışında bilgisayar ortamında
ilgili program üzerinde uygulamaları tekrar etmek
• Ders öğretim üyesi ile sağlıklı bir iletişim ortamı kurmak
•
•
•
•
Ofis
: Akdeniz Üniversitesi Enformatik Bölümü
E-Posta : fyucel@akdeniz.edu.tr
Sosyal ağ
Web sitesi : firatyucel.com
Veri Tabanı Sistemlerine Giriş
Veri Tabanları ve Veri Tabanı Kullanıcıları
Veri Tabanı (Database)
• Veri tabanı, birbiriyle ilişkili verilerin bir
koleksiyonudur.
• Modern dünyada hayatımızın birçok alanında
kullanılmaktadır. Örneğin;
Bir otel ya da uçak/otobüs rezervasyonunda,
Banka hesap işlemlerinde,
Kütüphane katalog taramasında,
Hastane randevu ve protokol işlemlerinde,
Elektronik olarak bir ürün sipariş ederken veya satın
alırken,
• Marketlerde alışveriş yaptıktan sonra kasada,
• E-devlet işlemlerinde,…
•
•
•
•
•
Toplumların Gelişimi
Tarım
Sanayi
Bilgi
Bir soru
• Aşağıdaki iki cümle anlam bakımından
aynı mıdır, farklı mıdır?
1. «Hava durumu ile ilgili verileri aldım.»
2. «Hava durumu hakkında bilgileri aldım.»
Veri (Data)
• Veri, kendi başına bir anlam ifade etmeyen işlenmemiş (ham) bilgi
parçacığıdır.
• Bilgi, verilerin işlenerek anlamlı bir şekilde bir araya getirilmesiyle oluşur.
Veri
10 bilgisayar
Bilgi
Geleneksel Veri Tabanlarından
Modern Veri Tabanlarına…
• Geleneksel veri tabanlarında sayısal ve metin
şeklinde veriler tutuluyordu.
• Günümüz
modern
veri
tabanlarında
(multimedya veri tabanları) bunlara ilaveten
multimedya öğeleri de yer almaktadır.
• Resim
• Video
• Konum (Coğrafi Bilgi Sistemleri)
• Modern veri tabanı sistemlerinde ayrıca çok
miktardaki verilerden (big data) çıkarımlar
yapan
«karar
destek
sistemleri»
yer
almaktadır.
Veri Tabanının Temel Nitelikleri
• Veri tabanı, gerçek dünyanın bir
parçasıdır. Çoğu zaman «mini dünya»
(miniworld) veya «söylem evreni»
(universe of discourse, UoD) olarak
adlandırılır.
• Veri tabanı, verilerin mantıksal olarak
organize edilmiş halidir. Rastgele bir
araya getirilmiş veriler, veri tabanı
kavramı dışındadır.
• Veri tabanı, özel amaçlarla tasarlanan,
oluşturulan ve üretilen verilerden
oluşur.
Veri Tabanı Yönetim Sistemi (DBMS)
• Veri tabanı yönetim sistemi (database management system, DBMS)
veri tabanını oluşturmak ve işlemek için kullanıcıları yetkilendiren
bir program koleksiyonudur.
DB
DBMS
Kullanıcı
DBMS’nin İşlevleri
DBMS, değişik kullanıcılar ve uygulamalar tarafından veri tabanı
üzerinde tanımlama, oluşturma, değiştirme ve paylaşma işlemlerini
yöneten genel amaçlı bir yazılım sistemidir.
Tanımlama (Defining)
• Veri tabanında saklanan veriler için veri tiplerinin, mimarinin ve veri kurucuların tanımlanması ile ilgili işlemleri içerir.
Buradaki tanımlamalar meta-data olarak adlandırılır.
Oluşturma (Constructing)
• DBMS tarafından kontrol edilen bazı saklama medyaları içerisinde verinin saklanması işlemleridir.
Düzenleme (Manipulating)
• Özel verileri geri döndürmek için hazırlanan sorgulamalar, veri tabanının güncellenmesi ve verilerden raporlar
oluşturulması işlemleridir.
Paylaşım (Sharing)
• Veri tabanına çok sayıda kullanıcının veya programın eş zamanlı erişimine izin vermektir.
Meta-Data
• Veri tabanı oluşturma süreci, verilerin saklanması için veri tipleri,
yapıları ve veri kurucularının tanımlanması işlemlerini içerir. Veri
tabanı tanımlamaları, bir katalog formunda DBMS içerisinde
tutulur. Bu verilere «meta-data» adı verilir.
Uygulama Programı, Sorgu, İşlem
• Uygulama programı (application program), DBMS’ye sorgular ve istekler
göndererek veri tabanına erişim sağlar.
• Sorgu (query), genellikle veri tabanından bazı verilerin dönmesini
sağlayan ifadelerdir.
• İşlem (transaction), veri tabanından bazı verileri okumak veya veri
tabanına bazı verileri yazmak için yapılan işlemlerdir.
• Koruma (protection), DBMS’nin diğer bir işlevidir. Zararlı yazılımlara
karşı donanımsal veya yazılımsal sistem koruması önemlidir.
• Zaman zaman verilerin kaybına karşı veri tabanındaki verilerden
yedekler alınması gerekmektedir. Bu işleme yedekleme (maintaining)
denir.
Basitleştirilmiş Veri Tabanı Sistemi
Kullanıcılar/Programcılar
Veri
Tabanı
Sistemi
DBMS
Yazılımı
Uygulama Programları/Sorguları
İşlem Yazılımı
Sorgular/Programlar
Erişim Yazılımı
Saklanan Veri
Veri Tabanı
Tanımlamaları
(Meta-Data)
Veri Tabanı
Bir Veri Tabanı Örneği
• Örnek olarak, UNIVERSITE adlı bir veri tabanı içerisinde yer alan
OGRENCI, DERS, DONEM, SINAV_SONUC, ONKOSUL adlı 5 dosyada
tutulan aynı türdeki verileri düşünelim.
• Bu veri tabanını tanımlamak için, her bir dosyada tutulacak
kayıtların hangi alanlardan oluşacağını belirlemek gerekmektedir.
• Her bir alanın veri türü (string, integer, char,…) belirlenmelidir.
• Orta düzey ve büyük veri tabanları için veriler arasındaki ilişkiler
belirlenmelidir.
Örnek Veri Tabanının Yapısı
OGRENCI
Ad
DONEM
Ogrenci_No
Sinif
Bolum
Mehmet
17
1
YBS
Ayşe
5
2
YBS
Donem_ID
DERS
Ders_Ad
Ders_Kodu
Kredi
Bolum
Bilgi Teknolojileri Kullanımı
ENF101
4
ENF
Veri Tabanı I
MBIL103
5
MBIL
Veri Tabanı Yönetim Sistemleri
YBS201
4
YBS
Programlama Dilleri I
BIL203
3
MAT
ONKOSUL
Ders_Kodu
Onkosul_Kodu
YBS201
ENF101
BIL203
ENF101
Ders_Kodu
Donem
Yil
Ogr_Elemani
85
ENF101
Güz
16
Ahmet
92
YBS201
Güz
16
Sezgin
102
BIL203
Bahar
16
Kamil
112
ENF101
Bahar
16
Ahmet
119
YBS201
Güz
17
Fırat
135
MBIL103
Güz
17
Fırat
SINAV_SONUC
Ogrenci_No
Donem_ID
Not
17
85
AA
17
119
BB
5
85
AA
5
102
BA
5
119
CC
Örnek Veri Tabanı Üzerinde Bazı Uygulamalar
• Veri tabanı üzerinde yapılabilen bazı işlemlere örnekler;
• Transkript alınması
• 2017 yılında alınan Veri Tabanı Yönetim Sistemleri dersini alan tüm
öğrencilerin sınav notları
• Önkoşul durumlarının listesi
• Güncelleme işlemlerine örnekler;
• Mehmet isimli öğrencinin sınıfının değiştirilmesi
• Yeni yarıyıl için yeni dersler açılması
• Ayşe adlı öğrencinin Veri Tabanı Yönetim Sistemleri dersi notunun CC olarak
girilmesi
Veri Tabanı Yaklaşımının Karakteristikleri
• Geleneksel dosya-tabanlı sistemlerde, her kullanıcı kendisi ile ilgili
verileri tanımlayıp bağımsız bir dosyada saklar. Ancak aynı
verilerin bir kısmı başka bir kullanıcı tarafından yine tanımlanmak
zorundadır. Bu verilerin birbiriyle ilişkilendirilmesi için ise ayrı bir
uygulama gereklidir.
• Problemler;
•
•
•
•
•
•
Gereksiz yinelenen veriler
Tutarsızlık
Güvenlik sorunları
Veri kaybı
Veriye erişim zorluğu
Uygulama geliştirmedeki güçlükler
Veri Tabanı Yaklaşımı
• Veri tabanı yaklaşımında, tanımlamalar en başta bir defaya mahsus
gerçekleştirilir ve veri girişi tekrar yapılmaz. Bu veriler çok sayıda
kullanıcı ile paylaşılarak ortak kullanılabilir.
Veri tabanı
yaklaşımının
temel
karakteristikleri
Veri tabanı sisteminin kendiliğinden tanımlı doğası
Programlar, veri ve veri tanımlamaları arasında yalıtım
Verilere çoklu rapor desteği
Verilerin paylaşımı ve çok kullanıcılı işlemlerin gerçekleştirilmesi
Veri Tabanı Sistemlerinin Kendinden Tanımlı Doğası
• Veri tabanı yaklaşımının temel
karakteristiği, veri tabanı sisteminin
yalnızca kendi veri tabanını değil, aynı
zamanda veri tabanı yapısının ve
kurucularının da tanımlama ve
açıklamalarını da içeriyor olmasıdır.
Bunlara meta-data denir.
• Dosya tabanlı sistemlerde bu
tanımlamalar spesifik olarak program
kodları ile tanımlanır.
DBMS Yazılımı
Veri Tabanı
Tanımlamaları
(Meta-Data)
Veri Tabanı
Veri Tabanı Katalog Bilgilerine Bir Örnek
İLİŞKİLER
Relation_Name
ALANLAR (SÜTUNLAR)
No_of_columns
Column_Name
Data_type
Belongs_to_relation
OGRENCI
4
Ad
Char(150)
OGRENCI
DONEM
5
Ogrenci_No
Char(11)
OGRENCI
DERS
4
Sinif
Integer(1)
OGRENCI
SINAV_SONUC
3
Bolum
Char(100)
OGRENCI
ONKOSUL
2
Donem_ID
Integer
DONEM
Ders_Kodu
XXXXNNNN
DONEM
Donem
Char(5)
DONEM
…
…
…
Ders_Kodu
XXXXNNNN
ONKOSUL
Onkosul_Kodu
XXXXNNNN
ONKOSUL
XXXXNNNN: 4 alfakarakter, 4
sayıdan oluşan biçim.
Programlar, Veri ve Veri Tanımlamaları Arasında Yalıtım
• Geleneksel sistemlerde, veri dosyalarının yapısı uygulama
programının içerisinde tanımlanır. Değişiklik gerektiğinde hem
dosyaların hem de program yapısının değiştirilmesi gerekir.
• DBMS erişim programlarında tüm durumlarda değişiklik gerekmez.
Veri dosyalarının yapısı DBMS kataloğunda yer alır. Bu durum,
program-veri bağımsızlığı olarak adlandırılır.
Veri Alan Adı
Kaydın Başlama Yeri
Karakter Uzunluğu (byte)
Ad
150
150
Ogrenci_No
151
11
Sinif
162
1
Bolum
163
100
Dosya sisteminde
verilerin
tutulmasına
OGRENCI
tablosundan bir
örnek
Programlar, Veri ve Veri Tanımlamaları Arasında Yalıtım
• Bazı nesne yönelimli veya nesne ilişkili veri tabanı sistemlerinde,
kullanıcılar veri üzerindeki işlemleri (fonksiyonları, yöntemleri ya
da parametreleri) de veri tabanı tanımlamalarının bir parçası
olarak tanımlayabilir.
• DBMS’de, arayüz değişse de tanımlanan bu işlemlerde bir aksama
söz konusu olmaz. Bu durum program-işlem bağımsızlığı olarak
adlandırılır.
• Hem program-veri bağımsızlığı hem de program-işlem bağımsızlığı
özelliğini içeren karakteristik veri yalıtımı (data abstraction)
olarak tanımlanır.
Verilere Çoklu Rapor Desteği
• Bir veri tabanı sisteminin birçok kullanıcısı vardır ve bu kullanıcılar
farklı konularda verilerle ilgilenirler. Bu verilerden elde edilen
raporlar (views) DBMS’de her kullanıcı için oluşturulabilir.
TRANSKRİPT (RAPOR ÖRNEĞİ)
Ad
Mehmet
Ayşe
Ders_Kodu Not
Donem
Yil
Donem_ID
ENF101
AA
Güz
16
85
YBS201
BB
Güz
17
119
ENF101
AA
Güz
16
85
BIL203
BA
Bahar
16
102
YBS201
CC
Güz
17
119
Verilerin Paylaşımı ve Çok Kullanıcılı
İşlemlerin Gerçekleştirilmesi
• Bir DBMS, eş zamanlı olarak çok sayıda kullanıcının veri tabanına
erişimine izin vermelidir.
• Aynı anda veri güncelleme istemlerinin, veri işlem kontrol
uygulamalarıyla kontrol edilmesi gerekir. Bu uygulamalara, online
transaction prosessing (OLTP) uygulamaları denir.
• Veriler üzerinde yapılan işlemlerin sonucu hakkında çıkarımda
bulunan sistemlere ise online analytical processing (OLAP)
uygulamaları denir.
Sahnedeki Aktörler
Veri Tabanı Yöneticileri (Database Administrators, DBA)
•Veri tabanı kaynaklarını yöneten ve kontrol eden tüm yetkilere sahip kullanıcılardır.
Veri Tabanı Tasarımcıları (Database Designers)
•Verilerin saklanabilmesi için tanımlamaları yapmak, bu verilerin gösterimi ve saklanması için uygun
yapıları seçmek ile sorumludurlar.
Son Kullanıcılar (End Users)
•Veri tabanına çeşitli işlemleri gerçekleştirmek üzere erişim sağlayan kullanıcılardır.
Sistem Analistleri ve Uygulama Programcıları (Yazılım Mühendisleri)
•Sistem analistleri, son kullanıcıların gereksinimlerini belirleyen, gereksinimleri bulan kullanıcılardır.
Uygulama programcıları, gereksinimlere uygun yazılımı kodlayan, daha sonra test eden derleyen,
dokümantasyonunu hazırlayan ve veri işlemlerinin bakımını gerçekleştiren kullanıcılardır.
Sahne Gerisinde Çalışanlar
DBMS sistem tasarımcıları ve geliştiricileri
• DBMS modüllerini ve yazılım paketi arayüzlerini tasarlayan ve geliştiren kişilerdir.
Araç geliştiricileri
• Araç (tool) adı verilen veri tabanı modelleme ve tasarım, veri tabanı sistem
tasarım ve performansı yükseltmek için hazırlanan yazılımları geliştiren kişilerdir.
Operatörler ve bakım personeli
• Veri tabanının yer aldığı donanımın çalışması ve bakımı ile yazılım için gereken
çevresel gereksinimlerden sorumludur.
DBMS Yaklaşımını Kullanmanın Üstün Yönleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gereksiz verilerin kontrolü
Yetkisiz erişimlerin engellenmesi
Program nesneleri için kalıcı saklama
Etkin sorgulama işlemleri için saklama yapıları ve arama teknikleri
Yedekleme ve geri yükleme
Çok kullanıcı erişimi
Veri üzerindeki karmaşık ilişkilerin tanımlanması
Bütünlük kısıtlamalarını uygulayabilme
Kurallara uygun işlemlere ve sonuç çıkarmaya izin verme
İlave faydalar
• Kullanıcılar arasında iş dağılımı, azalan uygulama geliştirme süresi, esneklik, günlük
bilgilerin kullanılabilmesi, ölçeklenmiş ekonomi…
Veri Tabanı Uygulamalarının Kısa Tarihçesi
Hiyerarşik ve Ağ
Sistemleri
Tabanlı Veri
Tabanı
Uygulamaları
1970’ler
İlişkisel Veri
Tabanı Yönetim
Sistemi (RDBMS)
1980’ler
XML
(eXtended
Markup
Language)
1990’lar
Yeni Veri Tabanı
Uygulamaları
2000’ler
• Bilimsel uygulamalar
• Resim ve video tabanlı veri
tabanları
• Veri madenciliği (data mining)
• Uzay uygulamaları
• Zaman serileri
Bilgi Çıkarım
(Information
Retrieval, IR)
Günümüz
DBMS’nin Zayıf Yönleri
• Donanım, yazılım ve öğrenme açısından gereksinimler
• Verilerin tanımlanması ve işlenmesi için DBMS’ye gereksinim
duyulması
• Güvenlik, eşzamanlı erişim kontrolü, kurtarma ve ileri düzey
fonksiyonlara hakim olunması gereksinimi
Veri Tabanı Sistemi Kavramları ve Mimarisi
Veri Modelleri, Şemalar ve Olaylar
Üç Şema Mimarisi
İlişkisel Veri Tabanı
Veri Tabanı Mimarisi
• İlk Veri Tabanı Mimarileri  Tek bir bilgisayar (mainframe) üzerine kurulu
• Günümüz Veri Tabanı Mimarileri  Sunucu-istemci yapısında
Veri isteği
LAN veya
WAN
Döndürülen
veri
Veri Tabanı
Sunucu (DBMS)
İstemci 1
İstemci 2
İstemci n
Veri Modeli
• Veri tabanının mimarisini tanımlamak için kullanılan kavramlar
bütünüdür. Veri tabanı mimarisi; veri tipleri, ilişkiler ve veri giriş
kısıtlamalarını ifade eder.
• Varlık (Entity): Bir gerçek dünya nesnesini veya kavramını ifade eder.
Örneğin; bir çalışan veya veri tabanı içerisindeki mini dünyada
tanımlanan bir proje gibi.
• Nitelik (Attribute): Bir varlığı tanımlayan özelliktir. Örneğin; çalışan adı
veya ücreti gibi.
• İlişki (Relationship): İki veya daha fazla varlık (entity) arasındaki ortak
nokta ve birleşmeyi ifade eder. Örneğin bir çalışan ile bir projeyi
ilişkilendirme gibi.
Varlık
Nitelik
İlişki
İlişkisel Veri Modeli (Relational Data Model)
Nitelik (Attribute)
Tablo (Table)
OGRENCİ
Ad
Kayıtlar (Records)
Ogrenci_No
Sinif
Bolum
Mehmet
17
1
YBS
Ayşe
5
2
YBS
Alanlar (Fields, Columns)
Varlık (Entity)
İlişkisel Veri Tabanı Modeli
(Relational Database Model)
İlişkisel model, bir veri tabanı üzerinde tanımlanan ilişkilerin koleksiyonudur.
SQL: Structural Query Language
• MS SQL Server
• Oracle
• PostrgreSQL
• MySQL
• Sybase SQL Server
• Informix
Birincil Anahtar ve Yabancı Anahtar
• Birincil Anahtar (Primary Key); bir tabloda her bir kayıt için verilen
benzersiz alandır. Kayıtların birbirinden ayırt edilmesini sağlar.
• Bir tabloda birincil anahtar alanında tanımlanan veriler aynı
olamaz.
• Yabancı Anahtar (Foreign Key, Secondary Key, Index); bir tabloda
#
diğer tablodaki kayıtlarla ilişki kurulan alanlardır.
Örnek İlişkisel Veri Tabanı Tasarımı
• Bir işletmenin ürünlerini internet üzerinden satmak üzere bir veri
tabanı tasarımı
• Ürünler; Barkod, Ürün Adı, Marka, Özellikleri, KDV Oranı, Alış Fiyatı, Satış
Fiyatı, Ürün Adedi
• Müşteriler; Müşteri Kodu, Müşteri Adı, Müşteri Soyadı, e-posta, Parola,
Adres, Şehir, Telefon
• Siparişler; Sipariş Kodu, Müşteri, Ürün, Sipariş Tarihi, Sipariş Durumu,
Sipariş Adedi
Örnek İlişkisel Veri Tabanı Tasarımı
Marka
Özellikler
Adı
Soyadı
Ürün Adı
Müşteri Kodu
KDV Oranı
Barkod
ÜRÜNLER
Ürün Adedi
E-Posta
N
Satış
Alış Fiyatı
Satış Fiyatı
Parola
N
Telefon
# Müşteri Kodu
Sipariş Kodu
Sipariş Adedi
MÜŞTERİLER
1
SİPARİŞLER
Şehir
Adres
# Ürün Barkodu
Birincil Anahtar
# Yabancı Anahtar
Sipariş Durumu
Sipariş Tarihi
Örnek İlişkisel Veri Tabanı Tasarımı
ÜRÜNLER
Barkod
Ürün Adı
Marka
Özellikler
35126
Sabit Disk
Seagate
500 GB
12525
Anakart
Gigabyte
18121
RAM
OEM
KDV Oranı
Alış Fiyatı
Satış Fiyatı
Ürün Adedi
%18
80,12
96,15
21
GA-Z170X-Gaming 3-EU
%18
201,15
250,83
12
4 GB DDR
%18
50,22
75,91
30
MÜŞTERİLER
Müşteri Kodu
Adı
Soyadı
E-posta
Parola
Adres
Şehir
Telefon
1
Ahmet
Akcan
akcan@abc.com
******
Ak. Ün. Kampus
Antalya
02423212212
2
Hatice
Özay
hozay@xyz.com
*******
KYK Yurdu Kampus
Antalya
05333333333
3
Salih
Zafer
zafer@hotmail.com
*****
Dumlupınar Bulvarı
Antalya
02423221112
SİPARİŞLER
Sipariş Kodu
# Müşteri Kodu
# Ürün Barkodu
Sipariş Tarihi
Sipariş Durumu
Sipariş Adedi
121
2
35126
22/09/2017
Teslim edildi
3
122
1
12525
30/09/2017
Kargoda
1
Birincil Anahtar
# Yabancı Anahtar
UNIVERSITE Veri Tabanı için İlişkisel Model
Birincil Anahtar
# Yabancı Anahtar
Ogrenci_No
Ad
Donem
# Ders_Kodu
Yil
Sinif
Bolum
Ogr_Elemani
Donem_ID
1
OGRENCİ
1
seçer
N
DONEM
N
N
N
açılır
N
ONKOSUL
# Ders_Kodu
N
Değerlendirme
# Onkosul_Kodu
belirlenir
1
1
# Ogrenci_No
Not
# Donem_ID
DERS
Ders_Kodu
SINAV_SONUC
Ders_Ad
Bolum
Kredi
Veri Tabanı Şema Diyagramı
(Database Schema Diagram)
• Veri tabanındaki
varlıkları, nitelikleri
ve bunların
birbiriyle ilişkisini
gösteren şekillerdir.
Üç Şema Mimarisi (Üç Katman Mimarisi)
İç Katman (İç Şema)
• Veri tabanının fiziksel saklama yapısını tanımlar.
Kavramsal Katman (Kavramsal Şema)
• Veri tabanının veri modelini tanımlar, kullanıcı
ile iç katman arasında iletişimi sağlar.
Harici (Dış) Katman (Dış Şema)
• Veri tabanının kullanıcı grubunun erişimi için
hazırlanan arayüzüdür.
Örnek Veri Tabanı Tasarımı
• Bir kütüphane kitap ödünç verme/sorgulama işlemleri için veri
tabanı
• Bir eczane ilaç satışı için veri tabanı
• Bir şehirlerarası otobüs firması bilet satışı için veri tabanı