EREKTİL DİSFONKSİYON TEDAVİSİNDE YENİLİKLER Dr. Tahsin Turunç Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Adana Dr. Turgut Noyan Uygulama ve Araştırma Merkezi Üroloji Bölümü 01/04/2017 ÖNEMLİ GELİŞME Erektil disfonksiyonun kesin tedavisi bulundu *****ÖNEMLİ GELİŞME***** 1Nisan Erektil Disfonksiyonun Kesin Tedavisi Bulundu Sunum Planım Erektil fonksiyon fizyolojisi Erektil disfonksiyon (ED) ED Tedavisi ED Tedavisinde yenilikler EREKTİL FONKSİYON FİZYOLOJİSİ Erektil Fonksiyon Psikolojik ve fiziksel faktörlerin etkisiyle Nöral, hormonal ve vasküler fonksiyon birlikteliği ile oluşur Penil Ereksiyonun Nörofizyolojisi Penil Ereksiyon Anatomisi ve Mekanizması Ereksiyon ve Hormonal Yolaklar Erkeklerde yaş ve ereksiyon EREKTİL DİSFONKSİYON Erektil Disfonksiyon Tanım En az 6 ay seksüel performans için gerekli penil ereksiyonu başlatma ve/veya sürdürmede sürekli veya tekrarlayıcı yetersizlik Feldman HA ve ark. 1994 Erektil Disfonksiyon Nedenleri Erektil Disfonksiyon Nedenleri Vascular Diabetes Medication Medication Vascular Vascular Pelvic Surgery, Radiation or Trauma Neurological Causes Endocrine Problems Other Diabetes Goldstein I ve ark Sci Am 2000 EREKTİL DİSFONKSİYON TEDAVİSİ Erektil Disfonksiyon Tedavisi 1. Basamak Tedavi • Oral farmakoterapi • PDE-5 inhibitörleri (Sildenafil, Tadalafil, Vardenafil) • Vakum ereksiyon cihazı 2. Basamak Tedavi • İntraüretral uygulamalar • İntrakavernozal enjeksiyonlar 3. Basamak Tedavi • Penil protez • 3 parçalı şişirilebilir • 2 parçalı şişirilebilir • Tek parçalı şişirilebilir PDE5 İnhibitörleri Sildenafil (25,50,100 mg) Etki %56-84 Tadalafil (5,20 mg) Etki %67-81 Vardenafil (5,10,20 mg) Etki %66-80 PDE5 İnhibitörleri %30 vakada etkili değiller Sildenafil 12 saate kadar etkili Nitrat kulananlarda PDE5i kontrendike Seksüel stimülasyon varsa etkilidirler Tadalafil yağlı yiyeceklerle alınabilir Tadalafil 5 mg, FDA tarafından günlük kullanım onayı verilen tek PDE5i Cinsel ilişkiden en az ½ saat-1 saat önce alınmalıdırlar Tadalafil 36 saate kadar etkili olabilir PDE5 İnhibitörlerinin Yan Etkileri (EAU 2016 Kılavuzu) Vakum Ereksiyon Cihazı • Penisi içine alarak yaratılan vakum ve negatif basınç etkisiyle kavernöz dokuya gelen kan akımını ve oksijenasyonun arttırılması • Konstrüksiyon bandı? Vakum Ereksiyon Cihazı Vakum Ereksiyon Cihazı Non-invaziv İlaç bağımsız Kullanımı kolay Taşıması zor Doğal olmayan ereksiyon Yetersiz ereksiyon Morarma/kanama riski Penil ağrı His kaybı Gecikmiş ejakulasyon Ucuz değil Kullananların çoğu 3 ay içinde vazgeçiyor İntraüretral Uygulamalar İntraüretral supizotuvar “MUSE” (Medicated urethral system for erection) Üretral Supizotuvar: MUSE® Alprostadil: Prostaglandin E1 (cAMP ↑) İğne enjeksiyonuna gerek yok 10-15 dakika içerisinde ereksiyon Penil ağrı & yanma Yetersiz penil rijidite Soğutulmalı Pahalı (her uygulama yaklaşık 25 $) Zayıf el becerisi olan ya da şişman hastalar uygulamayı yaparken zorlanabiliyor İntrakavernozal Enjeksiyonlar Vazoaktif ajanların intrakavernozal olarak enjekte edilmesi (hücre içi cAMP konsantrasyonu ↑, hücre içi Ca ↓, düz kas hücresinde relaksasyon) Vazoaktif ajanlar - Papaverin (Nonspesifik PDE inhibitörü) -Fentolamin (Nonspesifik alfa reseptör inibitörü) -Alprostadil (Nonspesifik PDE inhibitörü) İntrakavernozal Enjeksiyon Sonuçları Papaverin: başarı oranı %50 PGE1: başarı oranı %70 Kombinasyon tedavileri Papaverin + Fentolamin (bimix) Papaverin + Fentolamin + Prostaglandin E1 (trimix) Kombinasyon tedavileri: başarı oranları %85-90 İntrakavernozal Enjeksiyonlar 4 saatten uzun süren ereksiyonlarda priapizm riski Efektif Enjeksiyon alanında kanama 5-20 dakika içinde ereksiyon Enjeksiyon alanında enfeksiyon riski Eğitim ŞART Kavernoz fibrozis Uzun dönem kullanım oranı düşük Üretra içine girme riski İntrakavernozal ajanların sık görülen yan etkileri Penil Protez Rijid ya da inflatable Memnuniyet oranı yüksek Hasta: %92-100 Eş: %91-95 Protez komplikasyonları: Mekanik sorun (son dönemlerde <%5) Enfeksiyon ve ağrı (son zamanlarda %2-3) Mekanik arıza, erozyon ve enfeksiyondan dolayı revizyon cerrahisi riski yüksek Majör cerrahi Pahalı EREKTİL DİSFONKSİYON TEDAVİSİNDE YENİLİKLER EREKTİL DİSFONKSİYON TEDAVİSİNDE YENİLİKLER YENİLİKLER 1.Yeni penil implantlar ve destek tedavileri 4.Nanoteknoloji 2.Düşük yoğunluklu ESWT 5.Kök hücre tedavisi 3.NO yolağı ile ilgili yeni tedaviler 6.Gen tedavisi Penil Protez Cerrahisinde Yenilikler Üç parçalı şişirilebilir protezler • Silikon silindir, pompa, rezervuar • 3 katlı silikon silindirler Enine ve boyuna genişleyebilen protezler • Tek bir dokunmayla deflasyon • Hem enine, hem de boyuna şişirilebilir özellikte protezler Antibiyotik kaplı ve antibiyotik emebilen protezler • Antibiyotik kaplı protezler Rezervuar Pompa Eksternal Penil Destek Aletleri Erektor Penise yerleştirilen eksternal fiksatör İki halka ve bunları birleştiren çubuk Penil şaft halkaların sınırları içerisinde Penis gövdesi gerilerek ilişki sağlanıyor Kaynak: www.erektorforlife.com Penis kalıbı Penis boyuna göre modelleri var Penisi içine alacak şekilde Sulcus coronarius seviyesinden iki penceresi var Penisi dik tutmaya yarıyor Kaynak: Courtesy of Takehisa Iwai Viberect Penil vibratör Penis şaftına giden pudental sinir dallarının vibrasyonla uyarılması FDA onaylı Kaynak: www.reflexonic.com Penil İmplantlar KK içine yerleştirilen bir kanül ve skrotal rezervuar Skrotal rezervuardan KK içine vazodilatatör ajan verilmesi KK hasarı yok ve protezlerden daha hesaplı Nikel-titanyum alaşımlı penil implant Isı uygulaması ile flask ve rijid konfigürasyon Alet ereksiyonu sağlarken pompa ya da rezervuara ihtiyaç duymaz Daha geliştirilme aşamasında Lim P ve ark. Rec Adv Res Update 2003 Le B ve ark, J Urol 2013 Doku Mühendisliği Biyolojik penil protez a) Biyolojik olarak üretilen kıkırdak çubuklar a) Tavşan korporeal boşluğa yerleştirilmeden önce b) b) Tavşan korporeal boşluğa yerleştirildikten sonra Yoo ve ark, J Urol 1999 Doku Mühendisliği Tavşan modelinde; Düz kas hücreleri ve endotel hücrelerinin korporeal kollojen matrikse eklenmesi ile penil korporeal kaviteye implantasyonu; iyi bir korporeal basınç NO salarak gevşeme yapabilme %83 intravajinal ejakulasyon oranı Chen K ve ark. Proc Natl Acad Sci U S A 2010 Ekstrakorporeal Şok Dalga Tedavisi (ESWT) • Vücut dışından gönderilen şok dalgalarının bir ortamdan (genellikle su ortamında) yayılarak nonivaziv olarak hedef alanda mikrotravmalar oluşturması • ESWT • • • • • • Endotelyal NOS ↑ VEGF ↑ Anjiogenez ↑ Neovaskülarizasyon ↑ Endotelyal hücre ↑ Kan akımı ↑ Düşük yoğunluklu ESWT (Li-ESWT) Vasküler ED tedavisinde kavernozal arter akımı ↑ NO ↑ Erektil fonksiyon ↑ PDE5 inhibitörlerine iyi yanıt vermeyen hasta grubunda PDE5i + Li-ESWT uygulandığında başarı şansı daha da artıyor Kitrey ND ve ark. J Urol, 2016 602 hasta, 7 RKÇ, J Sex Med 2017 833 hasta, 14 çalışma (7’si RKÇ), Eur Urol 2017 • Li-ESWT tedavisi olan hastalarda IIEF-EF indeksi belirgin derecede daha iyi • Başarıyı belirlemek için penil RDUS, NPT, uzun takip süresi olmalı Li-ESWT Oral farmakoterapiye ek olarak kullanılabilecek minimal invaziv bir tedavi olmaya aday Fakat; ED tedavisindeki kesin etki mekanizması bilinmiyor Li-ESWT’nin ED tedavi algoritmi halen net değil EAU kılavuzu Potansiyel tedavi seçeneği olabilir Mevcut çalışmalar yorum için yeterli değil AUA kılavuzu bilgi yok NO Yolağı İle İlgili Tedaviler NO yolağı ile ilgili tedaviler NO-cGMP yolağı üzerinden KK düz kas relaksasyonu ve penil ereksiyon NO sentetazın (NOS) substratı olan L-arginin Böbrekte L-Arginin’e dönüşen L-sitrülin Düşük dozlarda eNOS antikoru ile hazırlanan Impaza verilmesi Guanilat siklaz stimülatörleri Nanoteknoloji Nanopartikül: Nm 1 metrenin milyarda biri büyüklüğünde ki partikül Nanoteknoloji: Atomları ve molekülleri tek tek işleme ve yeniden düzenleme yoluyla kullanışlı materyal,araç ve sistem yaratma Nanotıp Nanoteknoloji kullanarak insan biyolojik sistemlerini moleküler boyutta izleme, tedavi etme, yeniden yapılandırma Hedefe yönelik tasarlanan nanopartiküller tümör tedavisinde kullanılabilir Nanoteknolojinin ED Tedavisinde Kullanıldığı Alanlar J Sex Med, 2017 • Nanoteknolojinin ED tedavisinde kullanıldığı alanlar: • ED tedavisi (on-demand) için kullanılan ilaçların (PDE5i, NO vb.) topikal verilmesi • Penis korpus kavernozumu içerisine büyüme faktörleri salabilen enjektable jellerin verilmesi • Kavernöz sinir rejenerasyonunu sağlamak için protein salan hidrojellerin uygulanması • Erektil fonksiyonu arttırmak için ilaçların enkapsüle olarak verilmesi (özellikle PDE5i) İnsanlarda ED tedavisinde kullanılabilmeleri için nanopartiküllerin toksisitesinin iyi belirlenmiş olması lazım Kök Hücre Tedavisi Vücudumuzda bütün doku ve organları oluşturan ana hücreler Bütün hücrelere farklılaşabiliyor ED + kök hücre çalışmaları Hayvan deneyleri İnsanlarda Kök Hücre Tedavileri İle İlgili Çalışmalar Diyabetik 7 hastaya allojenik umblikal kord kök hücrelerinin verilmesiyle 6 hastada sabah ereksiyonları sağlanmış Exp Clin Transplant,2010 Prostat Ca nedeniyle RP yapılan ve ED gelişen hastalara otolog KImononükleer hücreleri verilince tatminkar ereksiyon sağlanmış Eur Urol, 2016 ED tedavisinde kök hücrelerinin verilmesi araştırma safhasında olmakla beraber daha önce insanlarda yapılan 4 çalışmada başarılı sonuçlar elde edilmiş World J Mens Health, 2016 Gen Tedavisi Rekombinant DNA teknolojisi Dış ortamda oluşturulan farklı DNA moleküllerinin vektörler aracılığıyla hedef organ sitoplazmasına verilmesi ED’de gen terapisi, hayvan çalışmalarında ED tedavisinde gen tedavisi yolları; -NO sentetaz (NOS) genleri, -Büyüme hormonlarının modülasyonu, -Potasyum kanallarının modülasyonu ED Tedavisinde Kullanılan Diğer Ajanlar Melatonin İmpuls manyetik alan Eritropoyetin Anjiyotensin rsp. blokörleri Endotelin antagonistleri Rho-kinaz inhibitörleri Topikal sildenafil Topikal alprostadil SONUÇ ED tedavisinde halen 1., 2., 3. basamak tedaviler geçerli Yeni penil implantlar protezler kadar kullanışlı değil Li-ESWT, PDE5i ile kombine kullanılabilir NO yolağı üzerinden etki eden tedaviler yeterli kalitede değil Nanoteknoloji hayvan çalışmalarında iyi sonuç vermekle birlikte insan çalışmaları için zamana ihtiyaç var Kök hücre tedavileri insanlarda umut verici sonuçlar verebilir Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederim