MG Konseri B : 1 19 . 9 . 1980 O : 3 nuz şekilde, bu kadar

M. G. Konseri
B :1
nuz şekilde, bu kadar büyük bir grup yapılmamasın­
da da faydalar olduğu düşüncesindeyim. Yani, per­
sonel başkanları katılabileceHclerse eğer, o vakit kuv­
vetlerin adli müşavirlerine lüzum kalmaz. Personel
Başkanları bir idarenin görüşünü getirirler, adli mü­
şavirin de görüşü zaten komutanın görüşüne girmiş­
tir.
Tensiplerinize arz ederim.
BAŞKAN — Buyurunuz efendim.
ORGENERAL NURETTİN ERSİN — «Askeri
adalet işleri» demiyor. O, hâkimlerin daha çok ken­
di teknik faaliyetleri, 'kendi mesleki faaliyetleri yö­
nünden olur. Ama kuvvetlerdeki, daha çoğu ile hiz­
metlerine dayalıdır. Kuvvetlerdeki personel başkanı
veya kuvvet adli müşavirleri üzerinde tartışma yapı­
labilir.
BAŞKAN — Şimdi efendim, bu seçilecek hâkim­
ler veya savcılar, kuvvetlerden ayrı ayrıdır. Ya Kara'dandır, ya Deniz'dendir, ya Hava'dandır. Binaena­
leyh, Kara'daki seçilirken Deniz ve Hava niye bulun­
sun? Tanımaz. Hiç bir arada çalışmamışlar; o ayrı
bir teşkilatta çalışıyor, öteki ayrı bir teşkilatta çalışı­
yor. Hava'nınki seçilirken Kara ve Deniz bilmez, De­
niz seçilirken Hava ve Kara bilmez,
Şimdi bu kanunun bu hükmüne göre hepsi top­
lanacak, Kara Kuvvetlerinin, Deniz Kuvvetlerinin,
Hava Kuvvetlerinin personel başkanları ve adli mü­
şavirleri katılacak, Askeri Adalet İşleri Başkanı katı­
lacak, bizim Genelkurmay Adli Müşaviri katılacak,
öyle seçilecek demektir. Bunun ruhu bu.
Halbuki biz, Hükümete teklif ettiğimiz kanun ta­
sarısında «Askeri Adalet İşleri Başkanı, Genelkurmay
Adli Müşaviri, Genelkurmay Personel Başkanı ve Tef­
tiş Kurulu Başkanı» dedik.
Genelkurmay Personel Başkanı ve Genelkurmay
Adli 'Müşaviri bunları seçerken, zaten kuvvetlerle
koordine edecektir; kuvvetlerin adli müşavirini çağı­
racaktır, kuvvetlerin personel başkanlarını çağıracak­
tır. Doğrudan doğruya bu yetkiyi kuvvetlerin adli
müşavirlerine ve personel başkanlarına verirsek, kuv­
vet komutanı salalhiyetini kullanarak gelecektir, rey
sahibi olacaktır orada. O bakımdan, Ibiz o zaman
mahzurlu gördük. Genelkurmay Başkanı muhakkak
Kuvvet Komutanıyla görüşecektir, kuvvet komuta­
nından adaylar alacaktır. Çünkü 2 misli gönderile­
cek, kimisi seçilecek, Genelkurmay Başkanı görüşünü
burada bildirecek.
O yönüyle ben, bu kadar kalabalık ve kendi kuv­
vetinden olmayan bir hâkimin seçiminde dahi diğer
kuvvet temsilcisinin bulunmasını mahzurlu görüyo­
19 . 9 . 1980
O :3
rum. Bunu ben dile getirmekte fayda gördüm*
Evet, Muzaffer Paşa...
HÂKİM TUĞGENERAL MUZAFFER BAŞKAYNAK — Sayın Başkanım, yeni bir sıkıyöne­
tim ilanında gayet tabii ki hâkimler karma olacaktır.
Kara'dan, Deniz'den ve Hava Kuvvetlerinden yete­
rince hâkim saptanacaktır. O itibarla, Kuvvet Komu­
tanlıklarının ya adli müşavirlerinin veya personel
başkanlıklarının bulunması gerekir kanaatindeyim.
Çünkü, «ilgili Kuvvet» dediğimiz zaman yalnız
Kara Kuvvetleri alacaktır konuyu. Binaenaleyh, kuv­
vetlerin personel başkanları geldiğinde, hangi öl­
çü içerisinde kuvvetlerden personel alacaiklarmı, hâ­
kim alacaklarını aralarında kararlaştırırlar, biMıara
sayıyı tespit ederler.
Yalnız şöyle bir sıkıntıyla da karşı karşıyayız :
Halen Silahlı Kuvvetlerde boş kadronun 2 katına ka­
dar hâkim subayımız yok. «2 kat» dediğimiz zaman
bir sıkıntıyla karşılaşabiliriz. O itibarla, 3 Kuvvetin
Personel Başkanı, ki onlar adli müşavirle istişare et­
tikten sonra geleceklerdir, Genelkurmay Adli Müşa­
viri ve Personel Başkanı; sadece Askeri Adalet Baş­
kanı gelirse, sanıyorum meseleyi biraz daha daralt­
mış oluruz.
Arz ederim.
BAŞKAN — Biraz daha açıklar mısınız, hangileri
gelecek7
HÂKİM TUĞGENERAL MUZAFFER BAŞKAYNAK — Kuvvet Personel Başkanları, Genelkur­
mayın Personel Başkanı, Genelkurmay'ın Adli Müşa­
viri, Milli Savunma Bakanlığının Askeri Adalet İş­
leri- Başkanı. Buna Teftiş Kurulunu da katmak müm­
kün; fakat çok geniş tabanlı oluyor, o itibarla seçim
sıkıntısı olabiliyor.
Milli Savunma Bakanlığından 1 kişi, Genelkurmay­
dan Adli Müşaviri ile Personel Başkanı, Kuvvetlerin
personel başkanları toplanırlarsa, evvela hangi ölçü içe­
risinde kuvvetler bu hizmete katkıda bulunacak,
onu saptarlar. O itibarla bu tarzda olursa heyet, sa­
nıyorum daiha isabetli karar vermiş olabilir.
BAŞKAN — Buyurunuz.
ORGENERAL HAYDAR SALTIK (Milli Gü­
venlik Konseyi Genel Sekreteri) — Bu maddenin ru­
hu, hâkimlerin seçimindeki idarenin etkisini müm­
kün olduğu kadar azaltarak bir yana bırakıp, hâkim­
leri bir hâkimler kuruluna seçtirmek oluyor. Eğer
bu Kurul çok büyük olursa, işaret buyurduğunuz
şekilde aday listesini tespitleri bir hayli zaman alır
ve mutabık kaldıkları bir liste çıkarılamaz.