<D\ÕQODQPÕúHVNLVÕQDYVRUXODUÕKWWWSHRJUHQPHDQDGROXHGXWUDGUHVLQGH\HUDODQQGHQHPHVÕQDYÕKL]PHWLQGH|÷UHQFLOHULPL]HVXQXOPDNWDGÕU SPEKTROSKOPİ UYGULAMALARI A 2015 GÜZ ARA 3389-A A) B) C) D) E) Dedektör Odaklayıcı Monokromatör Slit Numune hücresi L 10,97 12,08 12,43 13,24 18,31 X h QLY HU $U VLWH D VL 6Õ $ QD * oÕ Y ] N| .L ' ÷U WD |Q HW So H LP Õ÷ P 6 Õ L L VW A) B) C) D) E) 5. Bir spektrofotometrede ışık kaynağından yayılan ışığı dalga boylarına göre ayıran bileşen aşağıdakilerden hangisidir? HP 1. 220 nm dalga boyunda 0,878 absorbans değeri olan bir izopren çözeltisinin yüzde geçirgenliği aşağıdakilerden hangisidir? 6. Kırmızı ötesi spektroskopisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 2. Molar absorptivite katsayısı 4500 olan 0,001 M’lık askorbik asit çözeltisinin 0,5 cm’lik küvetle alınan absorbans değeri aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) A) Kırmızı ötesi ışınları elektronik geçişleri gerçekleştirebilmektedir. B) Kırmızı ötesi bölgesinde aktif bir molekülün titreşimi sırasında dipol momentinde değişiklik olmamalıdır. C) Bir fonksiyonel grubun titreşim frekansı moleküldeki diğer titreşimlerden etkilenmemektedir. D) Moleküler titreşimler sadece gerilme titreşimi şeklinde gözlenmektedir. E) Titreşim frekansları atomların kütlelerine ve bağların gücüne bağlı olarak değişmektedir. 0,25 1,18 2,25 2,97 3,66 molekülünde aşağıdaki 3. CH3−CH 2−CHO geçişlerden hangisi gerçekleşir? n®p* s®s* s®s*, p®p* s®s*, p®p* ve n®s* p®p*, n®p* 7. Yukarıda formülü verilen bileşiğin FTIR spektrumunda gözlenen bantlara karşılık gelen frekans değerleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? DG RO A) B) C) D) E) A) 3100-3000 cm−1 sp 2 C−H bağı, 2830-2700 −1 −1 cm aldehit C−H bağı, 1690-1730 cm CൌO bağı B) 3100-3000 cm−1 sp 2 C−H bağı, 2830-2700 cm−1 aldehit C−H bağı, 1275-1200 cm−1 CൌO bağı C) 3100-3000 cm−1 sp 2 C−H bağı, 1370-1180 −1 −1 cm aldehit C−H bağı, 1690-1730 cm CൌO bağı D) 2850-2970 sp 2 C−H bağı, 2830-2700 cm−1 aldehit C−H bağı, 1690-1730 cm−1 CൌO bağı E) 2850-2970 sp 2 C−H bağı, 1370-1180 cm−1 −1 aldehit C−H bağı, 1275-1200 cm CൌO bağı $Q 4. Durulma olayıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Bir ışın demetinin katı, sıvı veya gaz tabakasından geçerken belirli frekanstaki ışınların şiddetinin seçimli olarak azalmasıdır. B) Elektronik düzeyler arasında yer alan titreşim düzeyleridir. C) Ultraviyole ve görünür bölge ışınlarının moleküller tarafından absorbsiyonudur. D) Uyarılmış molekülün tekrar temel hale dönmesidir. ağırlık merkezi etrafında E) Molekülün dönmesine ilişkin enerjidir. 5 İzleyen sayfaya geçiniz. $QDGROXhQLYHUVLWHVLWDUDIÕQGDQKD]ÕUODQPÕúRODQEXWHVWOHULQKHUKDNNÕVDNOÕGÕU+DQJLDPDoODROXUVDROVXQWHVWOHULQWDPDPÕQÕQYH\DELUNÕVPÕQÕQ $QDGROXhQLYHUVLWHVL QLQ\D]ÕOÕL]QLROPDGDQNRS\DHGLOPHVLIRWR÷UDIODUÕQÕQoHNLOPHVLKHUKDQJLELU\ROODoR÷DOWÕOPDVÕ\DGDNXOODQÕOPDVÕ\DVDNWÕU %X\DVD÷DX\PD\DQODUJHUHNOLFH]DLVRUXPOXOX÷XYHWHVWOHULQKD]ÕUODQPDVÕQGDNLPDOLNOIHWLSHúLQHQNDEXOOHQPLúVD\ÕOÕU <D\ÕQODQPÕúHVNLVÕQDYVRUXODUÕKWWWSHRJUHQPHDQDGROXHGXWUDGUHVLQGH\HUDODQQGHQHPHVÕQDYÕKL]PHWLQGH|÷UHQFLOHULPL]HVXQXOPDNWDGÕU A 2015 GÜZ ARA 3389-A 8. I. Grubun çift bağ karakterini arttıran etkenler II. Grubun çift bağ ile konjugasyona girmesi III. Grubun ortaklanmamış elektron çifti taşıyan bir atoma komşu olması 12. NMR spektroskopisi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Sürekli dalga spektrometrelerinde kullanılan mıknatısların uyguladığı manyetik alan şiddetlidir. B) Spektrumların çözünürlüğü manyetik alanın homojenliğine bağlıdır. C) Spektrometre devrelerinin soğutulması için karbondioksit kullanılır. D) Spektrum sinyallerinin yayvan olması için dengeleme ayarı yapılır. E) Radyofrekans kaynağı olarak problar kullanılır. HP VW Yalnız I Yalnız II I ve II I ve III II ve III X h QLY HU $U VLWH D VL 6Õ $ QD * oÕ Y ] N| .L ' ÷U WD |Q HW So H LP Õ÷ P 6 Õ L L A) B) C) D) E) L Yukarıdakilerden hangileri karbonil bileşiklerine ait CൌO grubunun absorpsiyon frekansını yükseltir? verilen C−H bağlarından 9. Aşağıda hangisinin titreşim frekansı en yüksektir? A) B) C) D) E) H−CH 3 H−CH 2CH 3 H2CൌCH−H H2CൌCH 2−CH 2−H HCؠC−H hangisi NMR 13. Aşağıdakilerden spektrometrelerinde yayınlanan radyofrekans sinyalini ölçerek sayısal değerlere dönüştüren bölümdür? 10. u frekans değerine sahip kırmızı ötesi ışımasının molekül tarafından soğurulması durumunda Vo-V2 geçişini sağlayan karşılık gelen bant absorpsiyonuna aşağıdakilerden hangisidir? Fermi rezonans bandı Katlı ton bandı Temel bant Fark bandı Birleşik bant Prob Dedektör Kaydedici Radyofrekans kaynağı Bobin $Q DG RO A) B) C) D) E) A) B) C) D) E) 1 11. Organik bir bileşiğin H-NMR spektrumunda 1,6 ppm de proton sinyali gözlenmiştir. Sinyalin TMS’den uzaklığı 800 Hz olduğuna göre analizin gerçekleştiği cihazın çalışma frekansı aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) 14. Spektrum sinyallerinin düzgün olması için yapılan işleme ne ad verilir? 1280 MHz 800 MHz 500 MHz 300 MHz 125 MHz A) B) C) D) E) 6 Frekans ayarı Puls ayarı Alan ayarı Kaydedici ayarı Dengeleme ayarı İzleyen sayfaya geçiniz. $QDGROXhQLYHUVLWHVLWDUDIÕQGDQKD]ÕUODQPÕúRODQEXWHVWOHULQKHUKDNNÕVDNOÕGÕU+DQJLDPDoODROXUVDROVXQWHVWOHULQWDPDPÕQÕQYH\DELUNÕVPÕQÕQ $QDGROXhQLYHUVLWHVL QLQ\D]ÕOÕL]QLROPDGDQNRS\DHGLOPHVLIRWR÷UDIODUÕQÕQoHNLOPHVLKHUKDQJLELU\ROODoR÷DOWÕOPDVÕ\DGDNXOODQÕOPDVÕ\DVDNWÕU %X\DVD÷DX\PD\DQODUJHUHNOLFH]DLVRUXPOXOX÷XYHWHVWOHULQKD]ÕUODQPDVÕQGDNLPDOLNOIHWLSHúLQHQNDEXOOHQPLúVD\ÕOÕU <D\ÕQODQPÕúHVNLVÕQDYVRUXODUÕKWWWSHRJUHQPHDQDGROXHGXWUDGUHVLQGH\HUDODQQGHQHPHVÕQDYÕKL]PHWLQGH|÷UHQFLOHULPL]HVXQXOPDNWDGÕU A 2015 GÜZ ARA 3389-A verilen molekülün H-NMR 15. Aşağıda spektrumunda kaç sinyal gözlenir? &+ L &+ A) B) C) D) E) 2 3 4 5 6 C4H4S C4H8S C4H10S2 C5H6S C5H10S2 X h QLY HU $U VLWH D VL 6Õ $ QD * oÕ Y ] N| .L ' ÷U WD |Q HW So H LP Õ÷ P 6 Õ L L A) B) C) D) E) &+ HP &+ 2 VW &+ HC 18. C, H ve S elementleri içeren 0,75 g bir organik bileşiğinin yanma analizinde 1,577 g karbondioksit (CO2), 0,33 g su (H 2O) ve 0,573 g kükürt dioksit (SO2) elde edilmiştir. Bu bilgilere göre bileşiğin basit formülü aşağıdakilerden hangisidir? (C: 12,0 gmol−1; H: 1,0 gmol−1; S: 32 gmol−1; O:16,0 gmol-1 ) 16. Organik bileşiklerde element analizi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 19. C ve H içeren bir hidrokarbon bileşiğinin 0,36 gramı element analiz cihazında yakıldığında 1,21 g CO2 ve 0,29 g H 2O elde edilmiştir. Buna göre bu bileşikteki C ve H elementlerinin kütlece yüzde bileşimi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (C: 12,0 gmol−1; H: 1,0 gmol−1) A) Bileşik sülfürik asit içinde ısıtılarak parçalanır. B) Oksijensiz ortamda parçalama meydana gelir. C) Bileşiğin kimyasal yapısının tayininde tek başına yeterlidir. D) Bileşikteki fonksiyonel gruplar belirlenir. E) Yüksek sıcaklıkta oksijen kullanılarak katalitik yakma gerçekleştirilir. % 85,54 C; % 15,07 H % 87,06 C; % 13,55 H % 90,70 C; % 9,91 H % 91,66 C; % 8,94 H % 92,78 C; % 7,83 H $Q DG RO A) B) C) D) E) 17. CHNOS içeren bir organik bileşiğin element analizi sonucunda %40,31 C, %7,61 H, %11,75 N ve %26,90 S içerdiği bulunmuştur. Buna göre bileşiğin oksijen (O) yüzdesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) B) C) D) E) 20. Aşağıdakilerden hangisi otomatik element analiz cihazında gerçekleşen bir analiz sürecinin basamaklarından değildir? A) He ve O2 gazı tüplerinin açılması organik çözücülerde B) Numunelerin çözeltilerinin hazırlanması C) Şartlandırma numunelerinin analizi D) Yanma ve indirgenme tüplerinin ısıtılması E) Gaz basıncının kontrol edilmesi %9,85 %11,74 %13,43 %17,40 %20,25 7 İzleyen sayfaya geçiniz. $QDGROXhQLYHUVLWHVLWDUDIÕQGDQKD]ÕUODQPÕúRODQEXWHVWOHULQKHUKDNNÕVDNOÕGÕU+DQJLDPDoODROXUVDROVXQWHVWOHULQWDPDPÕQÕQYH\DELUNÕVPÕQÕQ $QDGROXhQLYHUVLWHVL QLQ\D]ÕOÕL]QLROPDGDQNRS\DHGLOPHVLIRWR÷UDIODUÕQÕQoHNLOPHVLKHUKDQJLELU\ROODoR÷DOWÕOPDVÕ\DGDNXOODQÕOPDVÕ\DVDNWÕU %X\DVD÷DX\PD\DQODUJHUHNOLFH]DLVRUXPOXOX÷XYHWHVWOHULQKD]ÕUODQPDVÕQGDNLPDOLNOIHWLSHúLQHQNDEXOOHQPLúVD\ÕOÕU