Toplumsal cinsiyet rollerine uymayan çocuklar
advertisement
İçindekiler Giriş kısmı eklenmeli, ÇTCS ile Mucadele Ağı ile ilgili bir paragraf bilgi, Ağın küçük destekler programinin parçası olduğu (zaten yazılı), neden bu çalışma yapıldı (yok çünkü, ihtiyaç var, bu ihtiyaç kısmına PH/KAOSGL kısmı girer)? · Çocuk meselesi nasıl bir ihtiyaçla Pembe Hayat ve Kaos GL’nin gündemine geldi? · LGBTİ Çocuk var mı? · Toplumsal cinsiyet rollerine uymayan çocuklar · Çocuk ve LGBTİ Bu kısım tek başlık altında toplansa, alt başlıklarda diğerleri girer · Hapishane ve LGBTİ ve LGBTİ Hapishanesi · A’nın Hikayesi · Çocuğun Ticari Cinsel Sömürüsü çözüm/sonuç/öneriler olsa... ön kısma kısaltmalar ve sözlük (örneğin LGBTİ ne demek) eklemek gerekiyor, konuyu bilmeyen okuyucu anlasin... Çocuk meselesi nasıl bir ihtiyaçla Pembe Hayat ve Kaos GL’nin gündemine geldi? Sarı kısım diğer yandandan sonraya konsa, önce çocuklar üzerinden bir ihtiyaç olduğunu göstermek önemli. Başlık Giriş diye değişmeli, ya da başlarken vb... üstte yazılanlarla beraber altı dolmalı Türkiye’de LGBTİ hakları alanında çalışan her sivil toplum örgütü “müstehcenlik” ve “genel ahlak” gibi kavramalara dayanan kapatılma davalarıyla karşı karşıya geldi. Davaların hepsi düşmüş olsa da, çocuk ve gençlere eşcinselliği özendirerek onların ahlakını bozmakla suçlanmak hala çok ciddi ve güncel bir tehdit olarak durmaktadır. Diğer yandan aile ve okul sorunları, cinsel haklar, cinsel yönelimi ya da cinsiyet kimliği nedeniyle yaşadığı ayrımcılık ve şiddet nedeniyle lgbti örgütlere başvuran ve psiko-sosyal ve hukuki destek ihtiyacında olan birçok lgbti çocuk ve genç bulunmaktadır. Bu çocuk ve gençlerin ihtiyaç duydukları desteğe erişmelerini mümkün kılmak ve sadece lgbti çocuklar için değil bütün çocuklar için cinsel hakları savunmak lgbti örgütlenmesinin sorumlulukları arasındadır. burada neden ağ için önemli? ağdaki stklar için önemli diye de bahsetmek gerekiyor Cinsel haklar, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ile sınırlı değildir. Cinsel dokunulmazlık ve cinsel şiddetten korunmak da bu haklar arasındadır. Cinsel şiddet söz konusu olduğunda, engelli çocukların ve lgbti çocukların daha fazla risk altında olduğu, ama bu şiddetin görünmez kaldığı bilinmektedir. Çocukların ticari ve cinsel sömürüsü olan çocuk fuhuşu ve pornogrofisi ise, seks işçilerinin haklarını savunan lgbti örgütlenmeler için ayrıca önem vermeleri gereken ve aradaki farkı kalın harflerle telaffuz etmeleri gereken bir alandır. sayfa sayıları girecek Çocuk ve lgbti alanlarının kesişimi, bu bahsedilen sorun alanlarını düşünmeyi zorunlu kılıyor. Kaos GL ve Pembe Hayat, çocuk ve gençlik alanındaki bu sorunların çözümü için çalışmalar yürütmektedir. Bunların başında, çocuk hakları alanında çalışan sivil toplum örgütleriyle işbirliği yapmak ve onlarla bilgi ve deneyim paylaşmak gelmektedir. Böylece çocuk haklarının gündemine lgbti kavramlarını, lgbti örgütlenmenin gündemine de çocuk ve gençliğin eklemlenmesi amaçlanıyor. Bu çalışma da bu çabanın bir sonucudur. Defence for Children tarafından desteklenen ve ÇTCS ile Mücadele Ağı tarafından yürütülen “Çocuğa Karşı Cinsel Şiddetin -Özellikle Seyahat Ve Turizmde Çocukların Cinsel İstismarının- Azaltılması” projesi kapsamında gerçekleştirilen bu çalışma Nisan-Haziran 2016 tarihleri arasında Ankara’da yapılan bir dizi toplantının bir çıktısıdır. Pembe Hayat ve Kaos GL yönetim kurulu üyeleri, avukatları, çalışanları, stajyer sosyal hizmet uzmanları, Kaos GL Eğitim Çalışma Grubundan öğretmenler, Sosyal Hizmet Çalışma Grubundan sosyal hizmet uzmanları, Liseli LGBTİ grubu üyeleri toplantılara katılarak bu bilgi notunun hazırlanmasına katkı verdi. Toplantılar, çocuk hakları alanında önemli çalışmaları bulunan Emrah Kırımsoy, psikolojik rehber danışman Berna Savcı, çocuk ve lgbti alanında çalışan Selin Berghan kolaylaştırıcılığında gerçekleştirildi. Çocuk ve çocuk haklarının temel kavramlarının tartışılması ile başlayan toplantılar, lgbti çocukların yaşadığı sorunlar, cinsel haklar, çocukların ticari cinsel sömürüsü, okullarda zorbalık, kapalı kurumlarda lgbti çocukların yaşadığı şiddet gibi sorunların tanımlanması ve çözümlerin tartışılmasıyla devam etti. Toplantı çıktılarından hazırlanan bu bilgi notunun lgbti çocukların hak savunuculuğunda bir başlangıç noktası sağlaması dileğiyle, cinsel şiddete uğrama riski yüksek olan lgbti çocukların haklarının savunulmasında mı denmek istendi? bu kısmın madde madde değil de düz yazıya, paragraflara dönüşmesi gerekiyor, niye böyle bir kısım varı tanımlayacak bir yazı... Sorun Alanları: LGBTİ+ Çocuk Var mı? · LGBTİ kavramlar yetişkinler için kullanılıyor. LGBTİ çocuk var mı? · LGBTİ örgütlenmenin çocuk algısı nasıl? · “Çocuk”, “çocukluk”, “çocuğun karar alma mekanizmalarına dahil olması”, “çocuğun yüksek yararı” gibi kavramlar biliniyor mu, tartışılıyor mu? · Çocuk kavramı net bir şekilde yapılamasa da “yetişkin olmayan” durumu görmek ve buna ilişkin bir farkındalık kazandırmak gerekiyor. · Çocuk kavramı mevcut yasalarda farklı şekillerde ele alınıyor. Ceza kanunu, iş kanunu, korunmaya ihtiyaç duyan çocuk tanımlarında yaş aralıklarında birbirlerinden farklılıklar gösteriyor. Evrensel insan hakları açısından Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi bir standart belirliyor. · Eşcinselliğe ilişkin en yaygın önyargılar “çocukluk” üzerinden gelişiyor. “LGBTİ’lerin çocukken maruz kaldığı cinsel saldırı sonrasında cinsel yöneliminin belirlendiği” yanılgısı ile “eşcinsel erkeklerin çocuk istismarcısı gibi algılanması ve sunulması”, eşcinselliğe ilişkin önyargıları besliyor. · LGBTİ çocuklar, akranları heteroseksüel çocuklara göre istismara daha fazla açıklar. Ergen intiharlarında LGBTİ ergenlerin oranı daha yüksek. · Türkiye’de muhafazakar toplum yapısı kendini özellikle toplumsal cinsiyet ve cinsel istismar taciz meselelerinde göstermektedir. Erkek çocukların maruz kaldığı cinsel şiddetin çoğu zaman görünmez kalması bunun örneklerinden biridir. Bu görünmezlik, erkek çocukların ihtiyaç duydukları destek hizmetlerine erişimi engellemektedir. · Çocuklara karşı cinsel suçlar söz konusu olduğunda failin yaptığı fiil yerine, failin cinsel yönelimine odaklanılıyor ve çoğu zaman pedofili ile cinsel yönelim mevzuları birbirine karıştırılıyor. Karaman’daki çocuk tecavüzü olayının t24 Haber’de “küçükken erkeklerden hoşlanmaya başladım” manşetiyle yer alması gibi. · Çocuk haberlerinde de LGBTİ haberlerinde olduğu gibi mağdurun mahremiyetinin korunması gerekiyor. · Son zamanlarda LGBTİ hareket içinde açılma ve LGBTİ sivil toplum örgütleriyle iletişim kurma yaşı çocukluk dönemine indi. Ancak LGBTİ sivil toplum örgütlerinin çocuk alanı ile ilişkilenme ve çocuklarla iletişim, birlikte örgütlenme deneyimleri yeterli değil. · Çocuk örgütleriyle lgbti sivil toplum örgütlerinin birlikte hareket etmeleri, LGBTİ çocuklar için önemli. Çocuk örgütlenmelerinin LGBTİ alanına ilişkin deneyimleri olmaması, LGBTİ çocuklarla temaslarını zorlaştırıyor. Her iki alanın bu konuda birbirini desteklemesi gerekiyor. · Çocuklara ilişkin yapılan hazırlanan raporlarda çocukların gelişim süreçlerine ilişkin ihtiyaçları, gereksinimleri belirlenirken, LGBTİ çocuk olma hallerine ilişkin bir belirleme yapılmıyor. Çocuklara ilişkin raporlarda lgbti çocuklar görünmüyor! Toplumsal cinsiyet rollerine uymayan çocuklar “Toplumsal cinsiyet rollerine uymayan çocuklar” yani LGBTİ çocuklar ve baskın toplumsal cinsiyet rollerine uymayan tüm çocuklar ayrımcılığa maruz kalıyor. Modern tıp cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği konusunda mesele çocuk olunca kararsız kalıyor! 18 yaşın altında çocukların cinsel kimlik karmaşası yaşayabileceğini, bu yüzden hemen karar vermemek gerektiğini söylüyor. Buradan baktığımızda cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği sanki genç ve yetişkinlere aitmiş gibi duruyor. dert tıbbi bir şey mi? kararlı olsa tıp sorun çözülecek mi? neden Ancak ilkesel olarak bize eşcinsel, biseksüel, trans, interseks olduğumuz tıptan söylenmediği müddetçe cinsel yönelim, cinsiyet, ya da cinsiyet kimliği ataması yapmamamız gerekiyor. Çocukların gelişimsel süreçleri birbirinden girildi ki? farklı olabilir, gelişimsel süreçleri gibi cinsel yönelimlerine, cinsiyet çocuk kimliklerine karar verme süreçleri de birbirinden farklı olabilir. gelişimciler i daha mı Bütün çocukların “heteroseksüel” olduğu ön kabulüyle hareket edersek LGBTİ açık? çocukları görünmezliğe mahkum ederiz. Sonra da o “görünmezliğe mahkum çocuk ettiğimiz çocuklar var mı? Varsalar ne sorun yaşıyorlar?” sorusunu sorarız hakları birbirimize. O çocukların en önemli sorunlarından biri “yok sayılmaları”. konusunda Eşcinsel, biseksüel, trans ve interseksleri yok sayarak yapılarını inşa eden çalışanlar? toplumsal yapı, hapishanesini de eğitim sistemini de heteronormatif bir şekilde inşa eder. Doğal olarak o hapishanedeki, o okuldaki LGBTİ çocuklar var olamazlar; var olamadıkları için de sorunları da görünmez olur. Türkiye’de çocukların etnisitesi olduğunu taş atan çocuklardan öğrendik. Aynı süreçte birçok çocuğun yetişkinlerle aynı suçları işledikleri için aynı cezaları aldıklarını hatta aynı cezaevlerine konulduklarını öğrendik. öğrenen kim? çocuklarla olan toplantılarda onlar mı söyledi? ilgiyi daha iyi göstermek gerekiyor ya da çıkarmak gerekiyor Pozantı Cezaevi sürecinde çocukların maruz kaldığı cinsel saldırıları dile getirmelerinin ne kadar zor olduğunu ve durumun da çocuklar için ne kadar vahim olduğunu gördük. Cinselliğin halen ceza, ehlileştirme aracı ve işkence olarak uygulandığı hapishane sisteminde çocuk olmak ve LGBTİ çocuk olmak daha da zor olsa gerek. Çocukların gelişimsel süreçleri devam ettiği için lezbiyen, gey, biseksüel, trans ve interseks çocuklar için Pembe Hayat ve Kaos GL kendi içinde ve eğitimlerinde “gökkuşağı çocukları” kavramını veya “toplumsal cinsiyet rollerine uymayan çocuklar” tanımını kullanmayı tercih ediyor. çocuk odağı üzerinden değil de Hapishane alanına taşıdığımızda “gökkuşağı” diyemez hale geliyoruz, çünküörgütler “gökkuşağı” gökyüzüne, özgürlüğe ait bir kavram ve bu çocuklar gökyüzünüodağından yazılmış görmemekle cezalandırılıyorlar. hissi “Toplumsal cinsiyet rollerine uymayan çocuklar” dediğimizde her seferinde veriyor toplumsal cinsiyet rollerinin pek de matah bir şeyler olmadığını da anlatıyoruz. Ancak çocukların sisteme uyum sağlayamadığı her durumda cezalandırmayı, hapsetmeyi kendine iş edinen adalet sistemi içinde negatif algılanacak bir durumdan da kaçınmaya imtina ediyoruz ve nihayetinde meselenin adını “Hapishanede LGBTİ Çocuk” koyarak ilerliyoruz. “Çocuk ve LGBTİ” LGBTİ hakları mücadelesi çeyrek yüz yıla yaklaşıyor. Bu süreçte özellikle hem hareketin yaygınlaşması hem de internet vasıtasıyla LGBTİ’ler cinsel yönelim ve cinsiyet kimliklerine ilişkin sorulara daha erken yaşlarda cevap bulmaya başladılar. Cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğini keşfetme ve kabul etme arasında geçen gelgitli sürecin tamamlanmasına “açılma” diyoruz. Eskiden “açılma” süreci LGBT’lerin gençlik yaşlarına tekabül ederken, artık heteroseksüel ergenler gibi ergenlik sürecinde cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine ilişkin soruları ergenlik döneminde yani çocukluk döneminde yaşıyor ve cinsel yönelimini adlandırmaya başlıyor. Bu süreçte biz de çocuk alanına ilişkin temasımızın nasıl olması gerektiği sorusunu LGBTİ hareket olarak yeni cevaplamaya çalışıyoruz. Bu yazı tam da bu tartışmaları gerçekleştirdiğimiz bir aşamada yazılıyor. A'nın hikayesi önemli ve anltılmalı ancak hapisane konusu bu kadar uzun iken ÇTCS konusu sadece tanımlar var... LGBTI cocuk ne yasiyor? nasil? neden? vb eksik. “Hapishane ve LGBTİ” ve “LGBTİ Hapishanesi” “Hapishane”ye ilişkin tartışmalar LGBTİ hareketin içinde Kaos GL Dergisi üzerinden takip edilebilir. Dergi yayınlanmaya başladığı andan itibaren tutuklu ve hükümlülerin talepleri doğrultusunda ücretsiz gönderiliyor. 90’larda “kardeşime dokunma” kampanyasına paralel mektup kampanyaları üzerinden ilerleyen süreç 2004 yılında Eşcinsel Trans Tutsak Ağı sürecinde yapılan birkaç etkinlikle komisyon kurulmaya çalışıyor ancak çok ilerleme kat edilemiyor. 2005-2006 döneminde vicdani retçi Mehmet Tarhan’ın hapishane sürecinde Kaos GL ve Ankaralı anarşistler tarafından yeniden hapishane konusu LGBTİ hareketin içinde gündemleşti. Ancak LGBTİ tutuklu ve hükümlülerden özellikle 2000’lerin ikinci yarısından itibaren LGBTİ örgütlere talepler daha fazla gelmeye başladı. Bu konuda CİSST’in Hapishanede LGBTİ Olmak üzerinden yürüttüğü çalışmalar da LGBTİ hareketin gündemine daha fazla girmesini sağladı. Türkiye Cumhuriyeti devletinin de bu alanda çalışan LGBTİ örgütleriyle masaya oturduğu alanlardan biri “hapishane”, çünkü LGBTİ tutuklu ve hükümlüleri heteronormatif hapishanede nereye koyacağını bir türlü bilmiyor. Bir türlü bilmediği için de en iyisi ayrı bir hapishane yapılması olduğuna karar veriyor ve LGBTİ hapishanesi yapmak için kolları sıvıyor. Bunu yaparken de LGBTİ tutuklu ve hükümlülerin taleplerinin bu olduğunu söylüyor ve bunu böyle meşrulaştırıyor. Burada LGBTİ tutuklu ve hükümlülerin taleplerinin doğrudan ayrı bir hapishane değil, diğer mahkumların kendiliğinden faydalandıkları kısıtlı imkanlardan faydalanma talebi olarak değerlendirmek gerekir. Çünkü mevcut hapishaneler LGBTİ tutuklu ve hükümlüleri koruyamayacakları ya da hapishanede düzeni sağlayamayacakları endişesi ile diğer tutuklu ve hükümlülerin faydalandığı hizmetlerden LGBTİ tutuklu ve hükümlüler faydalanamıyor. Hapishaneler kompleks yapılar içinde yapılmış olsalar bile cinsiyetli hapishaneler olduğu için özellikle geçiş sürecinde olan ya da geçiş sürecini tamamlamak istemeyen trans mahkumları nereye koyacağını bilemiyor. “Çocuk, LGBTİ ve Hapishane” bu üç kavramın yan yana gelmesi için bu üç ayrı alanın LGBTİ hareketin içinde nasıl gündemleştiğinin kısaca aktarırken “hapishanede LGBTİ çocuk” olmak meselesinin hem çocuk alanında, hem LGBTİ alanında hem de hapishane çalışmaları alanında yeni gündemleşmeye çalışıldığının ve bu yazının aslında bu tartışmayı geliştirmesi amacıyla yazıldığının altını bir kez daha çizmek isteriz. A’nın Hikayesi Kaos GL’nin destek olduğu çocuklardan biri Ankara Çocuk Eğitimevinde tutulan trans çocuk A. idi. A’nın hikayesi bizim hapishanede çocuk kavramı ile tanışmamıza vesile oldu. A’nın annesi gündeliğe temizliğe giden ev eksenli çalışan bir kadın. Gittiği evlerden birinin oğlu ile A arasında cinsel yakınlaşma oluyor. Bunu fark eden aile A’dan ve annesinden şikayetçi oluyor. A bu olay gerçekleştiğinde 15 yaşında, mahkeme sürecini nasıl geliştiği ve ceza aldığının farkında değil. Sadece İzmir’deki Çocuk Eğitimevi’ne gitmeden önce annesi bir süre orada kalması gerektiğini anlatıyor. İzmir’deki Çocuk Eğitim Merkezi’nin müdürü bu çocukla ne yapacağını bilemediği için, A’ya “Senin gibilerden Ankara Çocuk Eğitim Merkezi’nde çok var. Sen oraya git” diye yönlendiriyor. A, bu yönlendirme sonrasında verdiği dilekçe ile Ankara Çocuk Eğitim Merkezi’ne geliyor. Geldiğinde İzmir’deki ‘müdür amcanın’ söylediği gibi olmadığını fark ediyor. Ankara Çocuk Eğitim Merkezi’ndeki sosyal hizmet uzmanı ve hapishanede çocuk olmak üzerine yüksek lisansını yapan sosyal hizmet uzmanı arkadaşımız vasıtasıyla biz A. ile tanıştık. A trans eğilimleri olduğu için diğer çocuklardan ayrı tutulmasına karar verilmiş ve yetişkin misafirhanesinde kalıyordu. A’nın ayrı tutulması konusunda iki gerekçeleri vardı. Sosyal hizmet uzmanı gerçekten iyi niyetli olduğu için A’ya çürük elma muamelesi yaptığını düşünmüyorum ancak yine de cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığının en bariz görünür olduğu alanlardan birinin “araya mesafe koymak” üzerinden şekillendiğini unutmamak gerekiyor. İkincisi de A’yı akran zorbalığına karşı korumak. Çünkü gerçekten A akranları tarafından zorbalığa maruz kalabilir ve sosyal hizmet uzmanı da onu 7/24 koruyamayacağı için böyle bir önlem aldı. Ancak bu aynı zamanda Çocuk Eğitim merkezi denilen “kapalı, ıslah etmesi beklenen” merkez içinde çocuğun tekrardan tecrit edilmesine yol açmaktadır. Çocukla görüşmelerimizde çocuğun Çocuk Eğitim Merkezi üzerinden “ceza aldığını” ve ıslah edilmek için orda tutulduğunu fark etmediğini gözlemledik. A için merkez sadece internete istediği zaman giremediği, annesinin ve ablasının kıyafetleri ile “kadın” olamadığı ama iyi insanların ona sevgi gösterdiği bir merkezdi. Kolluk kuvvetleri, mahkeme çocuğun suçlu olduğuna ve tecrit edilmesi gerektiğine karar verdi. Hem kovuşturma sürecinde hem de yargı sürecinde kimse bunu A’ya anlatma gereği duymadı. Çocuğun Ticari Cinsel Sömürüsü LGBTİ çocukların ailede, okulda ve iş hayatında yaşadıkları şiddet ve ayrımcılık nedeniyle fuhuş sektöründe akranlarına göre daha fazla yer aldıkları bilinmektedir. Birçok lgbti çocuk için fuhuşun tek hayatta kalma alanı olması ciddi toplumsal, ekonomik ve sosyal sorunlara işaret etmektedir. Öte yandan seks işçilerinin haklarını savunan lgbti örgütlenmeler için de seks işçiliği ile çocuğun ticari cinsel sömürüsü arasında bir ayrım ortaya koymak gerekmektedir. Fuhuş sektörüyle doğrudan ya da dolaylı ilgili olsun olmasın, Pembe Hayat ve KAOS GL çocuk ve gençlerle çalışmalarında BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin ve ilgili diğer uluslararası haklar literatürünü temel alır. Buna göre; Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 34 ve 35. maddeleri uyarınca taraf devletler, çocuğu her türlü cinsel sömürüye ve cinsel istismara karşı koruma güvencesi verirler. Bu amaçla; özellikle çocukların yasa dışı veya psikolojik olarak zararlı herhangi bir cinsel etkinliğe özendirilmelerini veya zorlanmalarını, ticari amaçlı cinsel sömürüde kullanılmalarını, cinsel istismarla ilgili işitsel veya görsel materyallerde kullanılmalarını önlemek amacıyla her türlü tedbiri almakla yükümlüdürler. Sözleşmeye ek olarak hazırlanan “Çocuk Satışı, Çocuk Fuhşu ve Çocuk Pornografisi ile İlgili Ek Protokol” ise çocuk satışı, çocuk fuhşu ve çocuk pornografisinin engellenmesi ile ilgili hükümlerin işlerlik kazanmasını amaçlamaktadır. CEDAW (Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi) ile Palermo Protokolü (Sınır Aşan Örgütlü̈ Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ne ek Başta Kadın ve Çocuk Ticareti Olmak Üzere İnsan Ticaretinin Önlenmesi, Durdurulması ve Cezalandırılması Hakkında Protokol) de bu kapsamda kullanılan diğer uluslararası belgelerdir. 2010 yılında yürürlüğe giren “Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye karşı Korunmasına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi” (Lanzarote Sözleşmesi), çocuğa karşı cinsel istismar ve sömürüyü önlemeyi, cinsel suç mağduru çocukları korumayı, çocuklar açısından adaleti sağlamayı ve faillerin cezalandırılmasını amaçlar. Lanzarote Sözleşmesi, ceza yasaları için çocukları cinsel istismar ve sömürüden korumak amacıyla dünyadaki en yüksek yasal standartları açık ve anlaşılır bir şekilde sunmaktadır. Lanzarote Sözlesmesi’ne göre çocuğun cinsel istismarı, bir çocukla özellikle zor kullanma ve tehdit ile cinsel faaliyetlerde bulunma suçudur. Bu faaliyetler; · zor, güç ve tehdit kullanarak, · aile içi dahil, çocuk üzerinde güven veya yetki gerektiren mevkii kullanarak, · bir zihinsel veya fiziksel özürlülük veya bağımlılığı sebebiyle, çocuğun özellikle savunmasız bir durumundan yararlanarak gerçekleşebilir. Bu eylemler; çocuğu yasadışı bir cinsel eyleme zorlamayı ya da ikna etmeyi, çocuğu fuhuş ya da diğer yasadışı cinsel eylemler için sömürmeyi, çocuğu pornografik gösteriler ve materyaller için sömürmeyi içermekte, ancak bunlarla sınırlı kalmamaktadır1. 1_ UNICEF Türkiye Hastane Temelli Çocuk Koruma Merkezleri için Başvuru Kitabı – İhmal ve İstismara Uğrayan Çocuğa Bütüncül Yaklaşım. 2011. İki çocuk arasında geçen cinsel içerikli gösterme ya da dokunma tarzı eylemler zorlama olmadığı koşulda, bazı durumlarda cinsel oyun olarak adlandırılabilmektedir. Her iki çocuk da 4 yaşın altındaysa ya da iki çocuk arasındaki yaş farkı 4 yaştan az ise çocuklar eylemi tam olarak kavrayacak olgunlukta değilse bu durum cinsel oyun olarak değerlendirilmektedir2. Cinsel istismar, çocuğa ya da üçüncü kişi/kişilere yönelik ayni ve/veya nakdi bir karşılık içerirse, çocuğa karşı ticari cinsel sömürü (kısaca CTCS) olarak tanımlanır. CTCS’nin en temel biçimleri çocuk fuhuşu, çocuk pornografisi, cinsel amaçlı çocuk ticareti, çocuklarla cinsellik amaçlı turizm ve çocuk evliliklerdir3. Lanzarote Sözleşmesi’ne göre; Çocuk fuhuşu; ödeme olarak para veya herhangi bir ücret ya da bedel verilmesi veya vaat edilmesi karşılığında, bu ödemenin, vaadin veya bedelin çocuğa mı yoksa üçüncü bir kişiye mi yapıldığına bakılmaksızın, bir çocuğu cinsel faaliyetler için kullanma eylemidir. Çocuk pornografisi; görsel olarak bir çocuğun gerçek veya temsili açık cinsel ilişkiye girdiğini ortaya koyan veya bir çocuğun cinsel organlarının cinsel amaç öncelikli olarak her türlü gösterimini içeren herhangi bir materyali ifade eder. 2_ UNICEF Türkiye 2011. 3_ ECPAT. ECPAT. “Çocuklara Yönelik Ticari Cinsel Sömürü Hakkında Sorular ve Cevaplar”. Çev. Ayşe Pınar Köprücü. 2007.
