Dış Ticaret Verileri Bülteni

Dış Ticaret Verileri Bülteni
ŞUBAT - 2016
TÜİK dış ticaret verilerine göre; ihracat 2016 yılı Şubat ayında, 2015 yılının aynı ayına göre
ihracat 2016 yılı Şubat ayında, 2015 yılının aynı ayına göre %1,4 artarak 12 milyar 406
milyon dolar, ithalat %8,1 azalarak 15 milyar 571 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Aylara Göre Dış Ticaret - MTEA
20
(Milyar $)
15
10
5
0
- 5
- 10
Mar
Nis
May
Haz
İhracat
Tem
İthalat
Ağu
Eyl
Eki
Denge
Kas
Ara
Oca
Şub
Kaynak: TÜİK
Şubat ayında dış ticaret açığı %32,8 azalarak 4 milyar 709 milyon dolardan 3 milyar 165
milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2015 Şubat ayında %72,2 iken,
2016 Şubat ayında %79,7’ye yükseldi.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Şubat ayında bir önceki aya
göre ihracat %16, ithalat %4,8 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2016
yılı Şubat ayında önceki yılın aynı ayına göre ihracat %1,1, ithalat %11,5 azaldı.
Parite
Son dönemlerde, özellikle 2014 Ağustos döneminden itibaren dış ticaret fiyatlarındaki yıllık
değişimlerin neredeyse tamamen enerji fiyatları ve parite tarafından belirlendiği görülüyor.
TL’nin Dolar karşısındaki değer kaybı ise enerji fiyatlarındaki düşüşün olumlu katkısını bir
miktar sınırlandırıyor. Dolardaki yükseliş, küresel ticarette ülkelerin kendi para
birimlerinin kullanımını artırıyor. Özellikle rekabetçi kur politikasını izleyen ülkelerde bu
durum daha belirgin olarak rakamlara yansırken, Türkiye de bu konuda bazı adımlar
atmaya başladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlenen bilgilere göre, dış
ticarette TL kullanımının %6,2 seviyelerine gelmesini, parite etkisinin azalması yolunda
önemli bir gelişme olarak değerlendiriyoruz.
Sayfa 1
tedam.ticaret.edu.tr
31
MART
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Türkiye’nin gerçekleştirdiği dış ticaretin gelişimine döviz türü cinsinden bakıldığında,
yapılan toplam ithalatta Dolar cinsinin ağırlıkta olduğu; ihracatta ise %41 Euro, %52 Dolar
ağırlığı olmasına karşın Avrupa’ya yapılan ihracatın ABD’ye yapılandan daha fazla olması
sebebiyle Euro’daki hareketlerin ihracatımız üzerinde belirleyici olduğu görülüyor. Bu
bağlamda, Euro/Dolar paritesi ile ihracat fiyatlarının aynı yönlü olduğu düşünüldüğünde
paritede yaşanan gerilemenin ihracatımızda yaşanan gerilemede belirleyici olduğu
söylenebilir. 2014 ortalarında 1.40 seviyesine yaklaşan Euro/Dolar paritesi 1.09
seviyesindeki seyrini sürdürüyor.
Son Bir Yıldaki Döviz Kurları (Mar'15-Mar'16)
4
3
2
1
0
Dolar
Euro
Kaynak: TCMB
Kurdaki yükselişe rağmen ihracatımızın beklenilen düzeye henüz ulaşmamış olmasında; en
çok ihracat yaptığımız ülkeler olan AB ülkelerinde görülen ekonomik sıkıntılara ek olarak,
petrol ihraç eden Ortadoğu ülkelerinin gelirlerindeki azalma ve Rusya ile yaşanan politik
sıkıntılar da belirleyici olmaktadır.
Ülkeler Bazında Dış Ticaret
Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki payı 2015 Şubat ayında %42,3 iken, 2016 Şubat
ayında %46,3 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre %10,8 artarak 5
milyar 740 milyon dolar olarak gerçekleşti. Almanya’ya yapılan ihracat 2016 yılı Şubat
ayında 1 milyar 166 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (1 milyar 57 milyon
dolar), İsviçre (1 milyar 47 milyon dolar) ve Irak (712 milyon dolar) takip etti.
Sayfa 2
tedam.ticaret.edu.tr
31
MART
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Bin $
Şubat Ayı En Fazla İhracat Yapılan İlk 10 Ülke
1 400
1 200
1 000
800
600
400
200
0
Almanya İngiltere İsviçre
Irak
İtalya
Fransa
ABD
İspanya
BAE
İran
Kaynak: TÜİK
Çin’den yapılan ithalat, 2016 yılı Şubat ayında 2 milyar 59 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi
sırasıyla Almanya (1 milyar 772 milyon dolar), Rusya (1 milyar 189 milyon dolar) ve ABD
(985 milyon dolar) izledi.
Şubat Ayı En Fazla İthalat Yapılan İlk 10 Ülke
Bin $
2 500
2 000
1 500
1 000
500
0
Çin
Almanya Rusya
ABD
İtalya
G. Kore Fransa Hindistan İspanya
İran
Kaynak: TÜİK
İhracatta (en çok ihracat yapılan ilk 20 ülke arasında) en fazla artış gerçekleşen ülkeler
%118,6 ile Avustralya, %36,6 ile Mısır %30,6 ile Bulgaristan olurken, en fazla azalış
gerçekleşenler -%33,8 ile BAE, -%8,6 ile Suudi Arabistan ve -%8,1 ile ABD olmuştur.
İthalatta ise (en çok ihracat yapılan ilk 20 ülke arasında) en fazla artış gerçekleşen ülkeler
%44,7 ile Japonya, %12,8 ile Almanya, %12,4 ile Çek Cumhuriyeti olurken, en fazla azalış
gerçekleşenler ise -%36,2 ile Rusya, -%33,5 ile Ukrayna ve -%31,3 ile Romanya oldu.
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat
sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Şubat ayında ISIC Rev.3’e göre imalat sanayi ürünlerinin
toplam ihracattaki payı %94,5’tir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri
ihracatı içindeki payı %3,1, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %31’dir.
Sayfa 3
tedam.ticaret.edu.tr
31
MART
2016
31
MART
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Emtia
Ham Petrol: Fiyat ($) - İthalat (Ton)
80
3 000
2 000
40
1 500
Bin
2 500
60
1 000
20
500
0
0
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Ham Petrol Fiyatı
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Ham Petrol İthalatı
Kaynak: TÜİK-Bloomberg
Emtia ticaretinde ise, Petrol cephesinde, Rusya ve Batı arasındaki jeopolitik gerginlikler
sebebiyle(İlgili TEDAM Analizi) 2014’de başlayan ve devam eden sürekli fiyat düşüşü, 2016
başlarında Suriye konusunda Rusya ve Batı arasında gelişen anlaşma ve ateşkes süreci le
birlikte büyük oranda son buldu. Ham petrol varil fiyatı tekrar 40 Dolar’a kadar yaklaştı.
Son Ocak-Şubat ayları itibari ile de yatay seyrini sürdürmekte. Petrol fiyatlarındaki
gelişmeleri ilerleyen süreçte yine büyük oranda politik sahayla paralel gözlemiyor olacağız.
2016’nın Şubat ayında Petrol ve petrolden elde edilen ürün kaleminde net ihracat -263 bin
Dolar seviyesinde gerçekleşti. Geçen sene aynı ay için rakam -419 bin Dolar olmuştu. 2015
toplam net ihracatı ise -5,447 Milyar Dolar. Söz konusu iyileşme petrol fiyatlarındaki
azalışın oranı ve parite değişimleri hesaba katıldığında beklenenin altında kalmakta.
Altın: Fiyat (TL) - Net İhracat ($)
140
120
100
80
60
40
20
0
1.500
500
0
-500
-1.000
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Altın Fiyatı
Eyl
Eki
Kas
Altın Net İhracatı
Ara
Oca
Şub
Kaynak: TÜİK-Ntvpara
Sayfa 4
tedam.ticaret.edu.tr
Bin
1.000
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Altın fiyatlarında 2015’de başlayan oynaklığın 2016’da da devam ettiğini gözlemliyoruz.
Ocak’ta net ihracat 1 213 553 gibi rekor bir rakama ulaştı. 2015 toplam altın net ihracatı 3,9
Milyar Dolar oldu. Bu artışta küresel altın talebindeki, özellikle merkez bankalarının sebep
olduğu, artışın payı olduğunu söylemek mümkün.
Küresel çapta baktığımızda Rusya’da Merkez Bankası altına ciddi yatırım yapmaya devam
ediyor. Rusya Merkez Bankası, şubat ayında dünyada en fazla altın satın alan merkez
bankası oldu. Rusya Merkez Bankası şubat ayında 356 bin troy ons (10 tondan fazla) altın
satın aldı. Rusya’yı 320 troy ons altınla Çin Merkez Bankası takip etti. Rusya Merkez
Bankası, ocak ayında ise 688 bin troy ons altın satın almıştı, böylece altın rezervleri 1444,9
tona ulaştı.
Bugün dünyada en fazla altın rezervi bulunan ülklerin başında ABD (8133,5 ton) geliyor.
ABD’yi Almanya (3381 ton), İtalya (2451,8 ton), Fransa (2451,8 ton), Çin (1778,3 ton) ve
Rusya (1444,9 ton) takip ediyor. İsviçre (1040,1 ton), Japonya (765,2 ton), Hollanda (612,5
ton) ve Hindistan (557,7 ton) en fazla altın rezervi bulunan diğer ülkeler.
Jeopolitik Gelişmeler
İran’a yaptırımların kalkması ve Rusya ile uçak krizinin arıdan geçen aylarda her iki ülke ile
de ticari seyir beklenenin aksine gözle görülür bir olumlu ya da olumsuz seyir izlemedi.
Şubat ayı itibariyle Türkiye’nin her iki ülke ile de ticaretinde göreli bir düşüş gözleniyor.
Net İhracat: Rusya - İran
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Bin
Kas
Ara
Oca
Şub
200
-500
0
-1000
-200
-1500
-400
-2000
-600
Rusya
İran
Kaynak: TÜİK
Sayfa 5
tedam.ticaret.edu.tr
Bin
Mar
0
31
MART
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Rusya ile süregelen ticaret hacmi azalışı yumuşak seyrini sürdürüyor. Rusya’nın ilk 20
ithalat-ihracat partnerleri arasındaki yerinin yalnızca ihracatta değil ithalatta da negatif
yönde ilerlemesi dikkatten kaçmamalı. Bir başka deyişle uçak krizi sonrası korkulan ihracat
ve turizmdeki kayba ek olarak Rusya’ya karşı Türk tarafının da, güven kaybıyla da bağlantılı
olarak, iş yapma isteği ve iş hacmi azalmış durumda.
İran ile ise pozitif gelişmeler oynak seyrini sürdürmekte. Her ne kadar Şubat ayında göreli
bir düşüş yaşanıyorsa da önümüzdeki aylarda İran ile Türkiye ticareti arasında gelişmenin
yavaş da olsa yukarı yönlü harekete edeceğine kesin gözüyle bakıyoruz.
Küresel Görünüm
Çin
2016 Şubat’ında Çin de ihracat yıllık bazda %25,4 düşerek 126 milyar Dolar düzeyinde
gerçekleşti. Mayıs 2009’dan beri görülen en keskin düşüş olarak kayıtlara geçen bu düşüşün
nedenleri arasında zayıf küresel talep ve 8 Şubat 2016’da başlayan Çin yeni yıl tatili
nedeniyle işyerlerinin kapalı olması gösteriliyor.
Bir önceki ayda ihracat yıllık bazda %11,2 düşüşte iken, ithalat da %18,8 düşerek 114
milyar 200 milyon Dolar olarak gerçekleşmişti. (İlgili TEDAM analizi)
Çin İhracat (USD HML)
2500
İhracat
2000
1500
1000
Mar.15
May.15
Tem.15
Eyl.15
Economics
Kas.15 Kaynak: Trading
Oca.16
Sayfa 6
tedam.ticaret.edu.tr
31
MART
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
A.B.D.
Amerika’da Aralık 2015’te 181 milyar 500 milyon Dolar olan ihracat Ocak 2016’da % 2,1
düşüşle 176 milyar 460 milyon seviyesine gelerek son 5 yılın en düşük performansını
sergiledi. Mal satışı kalemi 4 milyar Dolar azalarak 116 milyar 900 milyon Dolar olarak
gerçekleşti. Sermaye malları kalemi 1 milyar 200 milyon Dolar, sanayi malları kalemi 900
milyon Dolar, enerji kalemi 700 milyon Dolar azalırken, tüketici malları kalemi 800 milyon
Dolar arttı. Hizmet ihracatı 200 milyon Dolar artarak 59 milyar 600 milyon Dolara, Seyahat
ihracatı 200 milyon Dolar, ulaşım ise 100 milyon Dolar artış gösterdi.
ABD İhracat $
190000
İhracat
185000
180000
175000
170000
Mar.15
May.15
Tem.15
Eyl.15
Kas.15
Oca.16
Kaynak :Trading Economics
Birleşik Krallık
İhracatı GSYH’sinin %28’ini oluşturan Birleşik Krallık’ta, Ocak 2016’da ihracat % 0.7’lik cüzi
artışla 58 milyar 855 milyon Dolar olarak gerçekleşti. Mal ihracatı 15,6 milyon Dolar
azalırken, Hizmetler kalemi 59,7 milyon Dolar artış gösterdi.
1998’den beri, İngiltere, çoğunlukla tüketim mallarına talepteki artış ve imalattaki azalış,
Pound’un değer kazanması ve düşen petrol ve gaz üretimi sebebiyle dış ticaret açığı veriyor.
2013’ten beri en büyük açık, Almanya, Çin ve Hollanda ile verilirken, en büyük ticari fazla
Amerika, İrlanda ve Birleşik Arap Emirlikleri ile verildi.
Sayfa 7
tedam.ticaret.edu.tr
31
MART
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Birleşik Krallık İhracat (Milyon GBP)
45000
44000
43000
42000
41000
40000
İhracat
Mar.15
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca.16
Kaynak:Trading Economics
Güney Kore
Güney Kore’de Aralık ayında 42 milyar 600 milyon Dolar olan ihracat, Ocak ayında 36
milyar 760 milyon Dolara düştü. Piyasa beklentilerinin çok üzerinde bir oranda, %18,5’lik
düşüş gerçekleşen ihracatta 12 aylık düzenli düşüş devam etti. 1966 ile 2015 arasında
ortalama 12 milyar 340 milyon Dolar olan ihracat, zirveyi 51 milyar 600 milyon Dolar ile
Ekim 2014’te, dibi ise 14 milyar 750 milyon Dolar ile Ocak 1966’da görmüştü.
Aralık 2014’te 5 milyar 550 milyon Dolar olan ticaret fazlası, Ocak 2016’da ithalatın
ihracattan daha fazla düşmesi sebebiyle piyasa beklentilerinin oldukça altında
gerçekleşerek 5 milyar 300 milyon Dolar oldu. %17,6 düşüş beklenen ithalat ise
beklentilerin üzerinde %20,1 düşerek 31 milyar 400 milyon Dolar olarak gerçekleşti.
Böylece 1966 ile 2015 arasında ortalama 695 milyon Dolar olan dış ticaret dengesi, zirveyi
10 milyar 320 milyon Dolar ile Kasım 2015’te, en düşüğü de -40 milyar 430 milyon Dolar ile
Ocak 2008’de görmüş oldu.
Güney Kore Dış Ticaret Dengesi (Milyon USD)
12000
8000
4000
Şub '15
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca '16
Sayfa 8
tedam.ticaret.edu.tr
31
MART
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Almanya
Almanya’nın mevsimsellikten ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracatı, yılın ilk
ayında beklentilerin aksine (% 0,8 artış) bir önceki aya göre % 0,5 azalırken, ithalatı
%1,2 arttı.
Almanya, Federal İstatistik Ofisi (Destatis) verilerine göre, Ocak ayında mevsimsellikten
ve takvim etkilerinden arındırılmış 109 milyar 800 milyon Dolarlık ihracat, 88 milyar
800 milyon Dolarlık da ithalat gerçekleştirdi. Ocak ayı mevsimsellikten ve takvim
etkisinden arındırılmış dış ticaret fazlası da 21 milyar Dolar olarak belirlendi.
Almanya, bu dönemde Avrupa Birliği (AB) ülkelerine 61 milyar Dolarlık mal
gönderirken, bu ülkelerden 54 milyar Dolar değerinde mal aldı. Geçen yılın ocak ayına
kıyasla AB ülkelerine ihracat %1, bu ülkelerden ithalat % 3 artış gösterdi. Almanya, Ocak
ayında AB dışındaki ülkelere (üçüncü ülkeler) geçen yıl aynı döneme göre % 5 azalışla
38 milyar Dolarlık ihracat ve % 1 artışla 29 milyar 850 milyon Dolarlık ithalat
gerçekleştirdi.
Almanya Dış Ticaret Dengesi (Milyon EUR)
30000
25000
20000
15000
10000
Şub.15
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca.16
Kaynak: Trading Economics
Sayfa 9
tedam.ticaret.edu.tr
31
MART
2016