Göstergeler - Dicle Kalkınma Ajansı

O
Göstergeler
1
Şubat M
ar
t
Ekonomik
k
ca
2015
Bülteni
Sayı:15
|
YATIRIM TEŞVİK İSTATİSTİKLERİ
KURULAN-KAPANAN İŞLETME SAYILARI
SANAYİ KAPASİTE RAPORU VE ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ
DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ
İŞ GÜCÜ İSTATİSTİKLERİ
BÖLGE İLLERİMİZDEN HABERLER
T: (+90 482) 212 11 07
F: (+90 482) 213 14 95
info@dika.org.tr
www.dika.org.tr
bia 0232 445 74 76
Ensar Mahallesi Nusaybin Caddesi Meydanbaşı No: 32
Artuklu, Mardin
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler
BÜLTENİ
Ekonomik Göstergeler Bültenimize
dijital olarak ulaşmak için...
Şubat M
ar
t
O
k
ca
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
YATIRIM TEŞVİK İSTATİSTİKLERİ
(ENERJİ YATIRIMLARI HARİÇ)
Türkiye için yatırım teşvik verileri incelendiğinde
geçtiğimiz beş yılda inişler ve çıkışlar olduğunu söylemek
mümkün. Bu kapsamda en belirgin çıkış 2013 yılında
gerçekleşirken 2014 yılında belge sayısında ciddi bir
azalış olduğu görülmekte (% 24). Yıllık veriler
incelendiğinde Dicle Bölgesi’nde (TRC3 Bölgesi: Mardin,
Batman, Şırnak, Siirt), 2014 yılında enerji hariç
düzenlenen yatırım teşvik belgesi sayısı (130 adet) bir
önceki yılda (2013) düzenlenen belge sayısının (213 adet)
neredeyse yarısı kadar azalış kaydetmiştir (% 38).
Firmaların istihdam etmeyi düşündükleri kişi sayısı bir
önceki yılın yarısı kadar azalmıştır (% 50). Sabit yatırım
miktarı ise bir önceki yıla göre yaklaşık iki buçuk kat
kadar artış göstermiştir (% 240).
2010-2014 Arası Yıllar İtibariyle
Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri
16.000
14.000
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
Bölgedeki son beş yıllık rakamlar değerlendirildiğinde
yatırım teşvik belgelerinde artıştan bahsetmek mümkün.
Fakat 2012 yılından beri uygulanan yeni teşvik sisteminin
etkilerini ölçebilmek için saha çalışmalarına ihtiyaç
duyulmaktadır.
250
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
200
150
100
50
0
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
2.500
2.000
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
1.500
1.000
500
0
2010
Sabit Yatırım (milyon ¨)
İstihdam Taahhüdü (kişi)
Belge Sayısı (adet)
2011
2012
2013
2014
1.000
0
2013
2014
2010
2011
2012
2013
2014
2010
2011
2012
2013
2014
704
749
2.552
Sabit Yatırım (milyon ¨)
2.202
2.970
4.019
5.075
6.062
Sabit Yatırım (milyon ¨)
53.773
36.646
44.072
59.325
53.180
2.684
1.931
7.563
13.339
6.635
İstihdam Taahhüdü (kişi)
12.977
10.182
21.819
33.699
19.465
İstihdam Taahhüdü (kişi)
146.282
121.160
143.344
184.457
126.142
125
90
102
213
130
550
419
522
723
476
3.967
4.166
4.106
4.776
3.608
Belge Sayısı (adet)
120
600
100
500
80
400
60
300
40
2011
2012
2013
Belge Sayısı (adet)
TR
TRC
168
186
381
251
1.406
Sabit Yatırım (milyon ¨)
71
78
167
358
199
1.018
2.715
3.171
2.870
İstihdam Taahhüdü (kişi)
767
519
3.779
7.676
3.012
77
41
45
71
46
24
27
38
98
58
TRC32 (Batman)
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
200
20
100
0
0
2014
1.463
--2--
2.000
2012
2010
TRC31 (Mardin)
3.000
339
9.000
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
Belge Sayısı (adet)
4.000
2011
TRC3
3.000
5.000
339
Belge Sayısı (adet)
3.500
6.000
2010
Sabit Yatırım (milyon ¨)
İstihdam Taahhüdü (kişi)
200.000
180.000
160.000
140.000
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
800
700
600
500
400
300
200
100
0
2010
2011
2012
2013
2.500
30
2.000
25
20
1.500
15
1.000
10
500
5
0
0
2010
2014
2011
2012
2013
2014
Sabit Yatırım (milyon ¨)
62
38
33
29
72
Sabit Yatırım (milyon ¨)
37
36
123
110
876
İstihdam Taahhüdü (kişi)
196
145
338
323
556
İstihdam Taahhüdü (kişi)
258
249
731
2.169
197
9
11
12
16
16
15
11
7
28
10
Belge Sayısı (adet)
Belge Sayısı (adet)
TRC33 (Şırnak)
TRC34 (Siirt)
--3--
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
2014 Yılı Sermaye Taahhütünün 20 Yaş Üstü Nüfusa Oranı
Yoğunluk
0,0026893 - 0,0532796
0,0532797 - 0,1140468
0,1140469 - 0,2218541
Analiz:
0,2218542 - 0,3509589
2014 Yılı
0,3509590 - 0,7194753
Sermaye Taahhüdü
Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri (Enerji Yatırımları Hariç)
4 - 876
877 - 2.614
2.615 - 7.636
2014 Yılı Teşvik Belge Sayısının 20 Yaş Üstü Nüfusa Oranı
2014 yılında yapılan toplam sabit yatırım miktarı toplam il
nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde
Erzincan ili birinci sırada yer almaktadır. Erzincan’ı Sivas
ve Karabük takip etmektedir.
Dicle Bölgesi’nde en fazla sermaye taahhüdü yapılan il
ise Mardin’dir. Nitekim net bir değerlendirmenin
yapılabilmesi için gerçekleşen rakamların
değerlendirilmesi önem arz etmektedir.
Yoğunluk
2014 Yılı İstihdam Taahhüdünün 20 Yaş Üstü Nüfusa Oranı
0,01124 - 0,04706
2014 yılında alınan yatırım belge sayısı 20 yaş üstü toplam il
nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde
Sivas ili birinci sırada yer almaktadır. Sivas ilini Şanlıurfa
ve Kırıkkale izlemektedir.
Dicle Bölgesi’nde en çok dikkat çeken nokta ise belge
sayısında 67. sırada yer alan Siirt ilinin nüfusa göre
yoğunlukta 81. sırada yani en sonda yer almasıdır.
Yoğunluk
0,04707 - 0,07996
0 - 0,00998988
0,07997 - 0,1355
0,00998989 - 0,02061629
0,1356 - 0,2052
0,02061630 - 0,03427726
0,2053 - 0,3266
0,03427727 - 0,06931580
0,06931581 - 0,17597731
Belge Sayısı
1 - 74
İstihdam Taahhüdü
0 - 1.845
74,1 - 202
202,1 - 469
1.845,1 - 6.749
6.749,1 - 18.969
2014 yılında toplam istihdam taahhüdü 20-70 yaş
aralığındaki toplam il nüfuslarına göre
değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde Şanlıurfa ili
birinci sırada yer almaktadır. Bu ili Batman, Karaman ve
Sivas illeri takip etmektedir.
Batman ilinde taahhüt edilen istihdamın yüksek olması
önemlidir fakat bu durumun olumlu olarak
değerlendirilebilmesi için gerçekleşen rakamların
değerlendirilmesi faydalı olacaktır.
--4--
--5--
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
O
k
ca
Şubat M
ar
t
O
k
ca
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
2014-2015 Yılları Çeyrek Dönemler İtibariyle
2015 yılının birinci çeyreği ile 2014’ün dördüncü
çeyreğini karşılaştırdığımızda; Türkiye geneli
2015 yılı birinci çeyrekte alınan belge sayısında
% 7’lik bir artış olmasına rağmen, sabit yatırım
miktarında % 18’lik ve istihdam taahhüdünde
% 21’lik bir azalma olduğu görülmektedir.
Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri (Enerji Yatırımları Hariç)
TRC (GAP) Bölgesi’ne bakıldığında; 2015 yılı
birinci çeyrekte alınan belge sayısında ve sabit
yatırım miktarında artış olduğu görülmektedir.
Taahhüt edilen istihdam miktarında ise küçük bir
artış görülmektedir.
3.500
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
Dicle (TRC3) Bölgesi’ne bakıldığında her üç
değişkende de artış olduğu görülmektedir. Mardin
ilinde bütün değişkenlerde artış görülürken,
Siirt’te belge sayısı ve sabit yatırım tutarında artış,
Şırnak’ta istihdam taahhüdünde ve Batman’da ise
sabit yatırım tutarında artış gerçekleşmiştir.
Sabit Yatırım (milyon ¨)
İstihdam Taahhüdü (kişi)
Belge Sayısı (adet)
60
50
40
30
20
10
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
86
1.250
354
127
137
1.845
1.491
1.466
2.532
2.937
34
33
34
40
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
Sabit Yatırım (milyon ¨)
1.271
2.424
924
1.450
813
İstihdam Taahhüdü (kişi)
6.066
6.103
3.843
6.318
6.838
151
139
106
144
Belge Sayısı (adet)
48
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
TRC3
1.800
1.600
1.400
1.200
1.000
800
600
400
200
0
20
15
10
5
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
49
30
104
46
48
İstihdam Taahhüdü (kişi) 1.010
269
850
1.024
1.638
16
13
16
15
22
Sabit Yatırım (milyon ¨)
Belge Sayısı (adet)
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
Sabit Yatırım (milyon ¨)
18
1.116
239
20
65
İstihdam Taahhüdü (kişi)
537
1.114
534
1.215
972
9
14
13
17
16
Belge Sayısı (adet)
TRC31 (Mardin)
TRC32 (Batman)
--6--
1.150
1.100
1.050
1.000
950
900
850
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
Sabit Yatırım (milyon ¨)
12.050
14.441
9.825
19.153
13.637
İstihdam Taahhüdü (kişi)
34.915
34.321
26.765
46.232
36.210
977
1.050
941
1.046
1.121
Belge Sayısı (adet)
156
250
200
150
100
50
0
100
80
60
40
20
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
Sabit Yatırım (milyon ¨)
18
5
10
52
13
Sabit Yatırım (milyon ¨)
İstihdam Taahhüdü (kişi)
261
34
82
229
267
İstihdam Taahhüdü (kişi)
7
2
4
6
6
Belge Sayısı (adet)
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
120
8
7
6
5
4
3
2
1
0
300
2015_1
TR
TRC
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
1.400
1.200
1.000
800
600
400
200
0
25
50.000
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Belge Sayısı (adet)
TRC33 (Şırnak)
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
2
98
1
9
11
37
74
0
64
60
2
4
1
2
4
TRC34 (Siirt)
--7--
Şubat M
ar
t
1 2015
2015 Yılı Birinci Çeyrek Dönemi Taahhüt Edilen Sermaye Tutarının
20 Yaş Üstü Nüfusa Oranı
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
Yoğunluk
0 - 0,02105
0,02106 - 0,04880
0,04881 - 0,09452
Analiz:
0,09453 - 0,2459
2015 Yılı Birinci Dönem İtibariyle
0,2460 - 0,3858
Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri (Enerji Yatırımları Hariç)
Taahhüt Edilen Sermaye
0 - 219
219,3 - 686,5
686,5 - 1.541,7
2015 Yılı Birinci Çeyrek Dönemi Yatırım Teşvik Belge Sayısının
20 Yaş Üstü Nüfusa Oranı
2015 yılının birinci çeyreğinde taahhüt edilen toplam sabit
yatırım miktarı toplam il nüfuslarına göre
değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde Kırklareli ili
birinci sırada yer almaktadır. Kırklareli ilini Sivas ve
Isparta izlemektedir.
Dicle Bölgesi’nde 2014’ün son çeyreği ile kıyaslandığında
artış gerçekleşmesine rağmen diğer bölgeler ile
kıyaslandığında düşük yoğunluk değeri aldığı
görülmektedir.
2015 Yılı Birinci Çeyrek Dönemi İstihdam Taahhüdünün 20 Yaş Üstü Nüfusa Oranı
Yoğunluk
Yoğunluk
2015 yılının birinci çeyreğinde alınan yatırım teşvik belge sayısı 20
yaş üstü toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye
genelinde Şanlıurfa ili birinci sırada yer almaktadır. Şanlıurfa ilini
Nevşehir ve Sivas izlemektedir.
0 0,00548091
0 - 0,007854
0,00548092 - 0,01651228
0,007855 - 0,021121
0,01651229 - 0,03628979
0,021122 - 0,036410
0,03628980 - 0,05792090
0,036411 - 0,077362
0,05792091 - 0,11839370
0,077363 - 0,146523
Dicle Bölgesi’nde ise Mardin ve Batman göreli olarak yüksek
oranlara sahiptir. Bölge içerisinde en az yoğunluğa sahip Siirt’tir.
İstihdam Taahhüdü
0 - 648
Belge Sayısı
648,1 - 1.942
0 - 219
1.942,1 - 3.719
219,3 - 686,5
686,5 - 1.541,7
2015 yılının birinci çeyreğinde istihdam taahhüdü 20-70
yaş aralığındaki toplam il nüfuslarına göre
değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde Şanlıurfa ili
birinci sırada yer almaktadır. Şanlıurfa ilini Batman ve
Bitlis izlemektedir.
Bölge içerisinde Batman ilini Mardin ili takip etmektedir.
En az taahhütte ise Siirt ili bulunmuştur. Fakat kesin bir
sonucuna varabilmek için gerçekleşen rakamların
değerlendirilmesi faydalı görülmektedir.
- - 8- -
--9--
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
O
k
ca
Şubat M
ar
t
O
k
ca
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
KURULAN-KAPANAN İŞLETME SAYILARI
2014 ve 2015 Ocak-Mart
2013-2014
Yıllarında Kurulan ve Kapanan İşletme Sayısı
Aylarında Kurulan ve Kapanan İşletme Sayısı
bir önceki yılın birinci çeyrek
verilerine göre
2015 yılının birinci çeyrek
bir önceki yıla göre
bir önceki yıla göre
kurulan işletme sayısında
kapanan işletme sayısı
% 19
% 13
oranında artış
oranında düşüş
döneminde kapanan işletme
sayısında
bir önceki yılın birinci çeyrek
verilerine göre
2015 yılının birinci çeyrek
%7
döneminde kurulan işletme
sayısında
oranında düşme
% 59
oranında artma
Bölgemizde, 2014 yılında toplam 1.397 işletme kurulmuş,
236 işletme kapanmıştır. Kurulan işletme sayısında bir
önceki yılın toplamına göre % 19 artış gözlenirken, kapanan
işletme sayısında % 13 oranında düşüş meydana gelmiştir.
Bölgemizde, 2015 yılının birinci çeyreğinde toplam 527
işletme kurulmuş, 73 işletme kapanmıştır. Kurulan işletme
sayısında bir önceki yılın aynı çeyreğine göre % 59
oranında bir artma gözlenirken, kapanan işletme sayısında
da % 7 oranında düşüş meydana gelmiştir.
2013-2014 Yılları Kurulan ve Kapanan İşletme (Şirketler, Kooperatifler ve Gerçek Kişi Ticari İşletmeler)
İstatistiklerinin Karşılaştırılması
Kaynak: Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi
İl/Bölge Adı
Adıyaman
Gaziantep
Kilis
Diyarbakır
Şanlıurfa
Mardin
Batman
Şırnak
Siirt
TRC3
TRC
TR
2013 OCAK - ARALIK (Oniki Aylık)
2014 OCAK - ARALIK (Oniki Aylık)
2014-2015 Yılları Birinci Çeyrek Dönemlerinde Kurulan ve Kapanan İşletme (Şirketler, Kooperatifler ve
Gerçek Kişi Ticari İşletmeler) İstatistiklerinin Karşılaştırılması
Değişim %
Kurulan
Kapanan
Kurulan/Kapanan
Kurulan
Kapanan
Kurulan/Kapanan
Kurulan
Kapanan
321
2.063
86
946
1.229
476
369
186
140
1.171
5.816
108.930
151
548
33
283
269
121
83
25
45
274
1.558
57.691
2,13
3,76
2,61
3,34
4,57
3,93
4,45
7,44
3,11
4,27
3,73
1,89
327
2.355
131
948
1.393
588
388
258
163
1.397
6.551
126.635
165
505
29
292
220
120
51
35
30
236
1.447
54.529
1,98
4,66
4,52
3,25
6,33
4,90
7,61
7,37
5,43
5,92
4,53
2,32
1,8
12,4
34,4
0,2
11,8
19,0
4,9
27,9
14,1
16,2
11,2
14,0
8,5
-8,5
-13,8
3,1
-22,3
-0,8
-62,7
28,6
-50,0
-16,1
-7,7
-5,8
- - 10 - -
İl/Bölge Adı
Adıyaman
Gaziantep
Kilis
Diyarbakır
Şanlıurfa
Mardin
Batman
Şırnak
Siirt
TRC3
TRC
TR
2014 OCAK - MART (Üç Aylık)
2015 OCAK - MART (Üç Aylık)
Kurulan
Kapanan
Kurulan/Kapanan
Kurulan
Kapanan
Kurulan/Kapanan
108
763
37
248
351
112
103
82
34
331
1.838
32.592
44
115
10
84
74
27
17
21
14
79
406
14.666
2,45
6,63
3,70
2,95
4,74
4,15
6,06
3,90
2,43
4,19
4,53
2,22
144
824
48
209
477
240
130
83
74
527
2.229
47.612
37
158
14
111
80
27
23
9
14
73
473
16.815
3,89
5,22
3,43
1,88
5,96
8,89
5,65
9,22
5,29
7,22
4,71
2,83
- - 11 - -
Değişim %
Kurulan
Kapanan
25,0
7,4
22,9
-18,7
26,4
53,3
20,8
1,2
54,1
37,2
17,5
31,5
-18,9
27,2
28,6
24,3
7,5
0,0
26,1
-133,3
0,0
-8,2
14,2
12,8
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
Analiz:
2014 Yılı
Kurulan ve Kapanan İşletme (Şirketler, Kooperatifler ve Gerçek Kişi Ticari İşletmeler)
İstatislerinin Karşılaştırılması
2014 Yılı Kapanan İşletmelerin Nüfusa Oranı
2014 Yılı Kurulan İşletmelerin Nüfusa Oranı
Yoğunluk
0,0016254 - 0,0194744
Yoğunluk
0,0194745 - 0,0376758
0,008831 - 0,05470
0,05471 - 0,08400
2014 yılında kurulan toplam firma sayısı toplam il nüfuslarına göre
değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde İstanbul ili birinci sırada yer
almaktadır. İstanbul ilini Şanlıurfa ve Sivas izlemektedir.
Yeni kurulan firma sayısında 69. sırada yer alan Siirt ili nüfusa göre
yoğunlukta 81. sırada yani en sonda yer almaktadır. Bu kapsamda
yatırım yapmaya yönelik atılan adımlar bakımından Siirt ilinin
Türkiye’de en son sırada yer aldığı yorumunu yapmak mümkündür.
0,08401 - 0,1246
0,1247 - 0,2073
2014 yılı kapanan toplam firma sayısının toplam il nüfuslarına göre
değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde İstanbul ili en fazla kapanan
firma sayısı ile birinci sırada yer almaktadır. İstanbul ilini Sivas ve
Ankara izlemektedir.
0,0376759 - 0,0517746
0,0517747 - 0,0731197
0,0731198 - 0,1477219
0,2074 - 0,3474
Kurulan Firma Sayısı
Kapanan firma sayısında 78. sırada yer alan Siirt ili nüfusa göre
yoğunlukta 81. sırada yer almaktadır.
Kapanan Firma Sayısı
25 - 1.534
1.534,1 - 5.349
36 - 3.297
5.349,1 - 21.238
3.297,1 - 10.674
10.674,1 - 49.945
Kaynak: TOBB
O
k
ca
- - 12 - -
- - 13 - -
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
Analiz:
2015 Yılı Birinci Çeyrek Dönemi
Kurulan ve Kapanan İşletme (Şirketler, Kooperatifler ve Gerçek Kişi Ticari İşletmeler)
İstatislerinin Karşılaştırılması
2015 Yılı Birinci Çeyrek Dönemi Kapanan İşletme Sayısının
Nüfusa Oranı
2015 Yılı Birinci Çeyrek Dönemi Kurulan İşletme Sayısının
Nüfusa Oranı
Yoğunluk
0,007585 - 0,067888
Yoğunluk
0,067889 - 0,111119
0,004009 - 0,01834
2015 yılının birinci çeyreğinde kurulan toplam firma sayısı toplam il
nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde İstanbul ili
birinci sırada yer almaktadır. İstanbul ilini Ankara ve Antalya ve
izlemektedir.
Dicle Bölgesi’nde ise yeni kurulan firma sayısında 71. sırada yer alan
Siirt ili nüfusa göre yoğunlukta 81. yani son sırada yer almaktadır.
0,01835 - 0,03234
0,03235 - 0,04919
0,04920 - 0,07657
2015 yılının birinci çeyreğinde kapanan toplam firma sayısı toplam il
nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde İstanbul ili en
fazla kapanan firma sayısı ile birinci sırada yer almaktadır. İstanbul ilini
Ankara ve Şanlıurfa izlemektedir.
0,111120 - 0,148796
0,148797 - 0,222461
0,222462 - 0,467969
0,07658 - 0,1222
Kurulan Firma Sayısı
10 - 1.139
1.139,1 - 4.128
Kapanan firma sayısında 81. sırada yer alan Siirt ili nüfusa göre
yoğunlukta da 81. sırada yer almaktadır. Nüfusa göre yoğunluk
analizinde son sıralarda yer almak, iller için olumlu bir anlam
taşımaktadır.
Kapanan Firma Sayısı
9 - 597
597,1 - 1.546
1.546,1 - 6.728
4.128,1 - 17.519
Kaynak: TOBB
O
k
ca
- - 14 - -
- - 15 - -
Şubat M
ar
t
O
k
ca
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
SANAYİ KAPASİTE RAPORU ve ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ
2014 yılı TOBB verilerine göre
Bölge’deki kapasite rapor sayısı 604
ve toplam çalışan sayısı 17.435'dir.
2013 yılı TOBB verilerine göre Bölge’deki kapasite rapor
sayısı 553 ve toplam çalışan sayısı 15.582’dır.
2014 yılını 2013 yılının verileri ile
karşılaştırdığımızda; 2014 yılında toplam
çalışan sayısında % 11’lik bir artış
olmuştur. Bölge’deki çalışanların büyük
bir kısmını işçi grubu oluşturmaktadır
(yaklaşık % 71).
2013 Yılı
2014 Yılı
Sanayi Kapasite Raporu ve Çalışan İstatistikleri
Sanayi Kapasite Raporu ve Çalışan İstatistikleri
İl/Bölge Adı
Mühendis
Teknisyen
Usta
İşçi
İdari
Toplam
230
194
58
71
2.146
446
589
235
65
553
4.034
68.443
151
128
77
57
1.692
315
159
130
41
413
2.750
100.715
80
126
101
159
2.158
421
114
223
50
466
3.432
106.689
361
837
241
255
5.942
1.294
1.232
815
151
1.694
11.128
194.631
4.230
4.681
1.168
1.002
66.950
7.329
10.744
7.470
759
11.081
104.333
1.944.821
422
599
137
217
7.165
1.289
532
406
112
1.375
10.879
289.542
5.474
6.565
1.782
1.761
86.053
11.094
13.370
9.279
1.178
15.582
136.556
2.704.841
İl/Bölge Adı
Mardin
Batman
Siirt
Şırnak
Gaziantep
Diyarbakır
Şanlıurfa
Adıyaman
Kilis
TRC3
TRC
TR
Kapasite Rapor Sayısı
Mühendis
Teknisyen
Usta
İşçi
İdari
Toplam
249
228
48
79
2.189
450
639
250
74
604
4.206
71.825
172
147
68
120
1.694
276
163
150
53
507
2.843
107.280
80
215
89
204
2.222
406
130
247
68
588
3.661
115.606
417
926
231
301
6.242
1.301
1.383
793
183
1.875
11.777
205.224
4.135
5.884
995
1.339
72.747
7.325
12.202
8.104
857
12.353
113.588
2.079.327
398
686
124
300
7.732
1.256
521
482
156
1.508
11.655
309.124
5.451
8.086
1.555
2.343
92.826
11.014
15.038
10.026
1.391
17.435
147.730
2.888.386
Kaynak: TOBB
Mardin
Batman
Siirt
Şırnak
Gaziantep
Diyarbakır
Şanlıurfa
Adıyaman
Kilis
TRC3
TRC
TR
Kapasite Rapor Sayısı
- - 16 - -
- - 17 - -
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
2014 Yılı Sonu İtibariyle
Geçerliliği Devam Eden Kapasite Raporları İstatistiklerine Göre
En Çok Kodlanan 5 FAALİYET (TR için 10 ÜRÜN)
İl
TRC31
(Mardin)
TRC32
(Batman)
TRC33
(Şırnak)
TRC34
(Siirt)
Sıra
Açıklama
Kapasite Raporu Sayısı
Bölge
Sıra
TRC3
1
Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı
60
Açıklama
Kapasite Raporu Sayısı
1
Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı
57
2
Bitkisel üretimi destekleyici faaliyetler
22
2
Hazır beton imalatı
45
3
Diğer dış giyim eşyaları imalatı
17
3
Diğer dış giyim eşyaları imalatı
43
4
Hazır beton imalatı
16
4
Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri
39
5
Çiftlik hayvanları için hazır yem imalatı
15
5
Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı
23
1
Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri
26
1
Tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi
467
2
Diğer dış giyim eşyaları imalatı
26
2
Sıvı ve katı yağ imalatı
268
3
İç giyim eşyası imalatı
18
3
Başka yerde sınıflandırılmamış meyve sebzelerin işlenmesi ve saklanması
210
4
Hazır beton imalatı
14
4
Halı ve kilim imalatı
195
5
Başka yerde sınıflandırılmamış metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı
13
5
Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı
173
1
Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı
13
1
Gıda ürünlerinin imalatı
2
Hazır beton imalatı
9
2
Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)
9.229
3
Başka yerde sınıflandırılmamış diğer madencilik ve taş ocakçılığı
7
3
Tekstil ürünlerinin imalatı
7.100
4
Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri
7
4
Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı
6.864
5
Elektrik enerjisi üretimi
5
5
Kauçuk ve plastik ürünleri imalatı
6.252
1
Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı
10
6
Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı
5.460
2
Hazır beton imalatı
6
7
Giyim eşyalarının imalatı
5.183
3
Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri
6
8
Mobilya imalatı
3.440
4
Şeker imalatı
3
9
Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı
3.404
5
Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı
3
10
Diğer madencilik ve taş ocakçılığı
3.194
TRC
TR
11.425
Kaynak: TOBB
O
k
ca
- - 18 - -
- - 19 - -
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
2014 Yılı Sonu İtibariyle
Geçerliliği Devam Eden Kapasite Raporları İstatistiklerine Göre
En Çok Kodlanan 5 ÜRÜN (TR için 10 ÜRÜN)
İl
TRC31
(Mardin)
TRC32
(Batman)
Sıra
TRC34
(Siirt)
Kapasite Raporu Sayısı
Bölge
Sıra
TRC3
1
Kepek, kavuz ve diğer artıklar (buğdayın kalburdan geçirilmesi, öğütülmesi veya diğer
işlemleri sonucunda kalan)
39
2
Sözleşme esasına dayalı diğer yiyecek hizmetleri (yemek fabrikaları ve toplu yemek
mutfakları)
37
3
Hazır beton
33
4
Ekmeklik ve kaplıca (kızıl) buğday unu
16
5
Çiftlik hayvanları yemleri için karışımlar
15
1
Pamuk tohumu yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar
239
2
Pamuk (kardelenmiş veya taranmış)
212
3
Makine halıları (düğümlü olanlar)
171
4
B.y.s. işlenmiş veya saklanmış sert kabuklu yemişler (ceviz, leblebi, sert kabuklu tropikal
meyveler vb.) ile diğer tohumlar ve karışımları (sirke veya asetik asitle hazırlananlar,
dondurulmuş olanlar, püre ve ezmeler, şekerle korunmuş olanlar hariç)
110
5
Sözleşme esasına dayalı diğer yiyecek hizmetleri (yemek fabrikaları ve toplu yemek
mutfakları)
101
1
Tişört, fanila, atlet vs. giyim eşyası; pamuktan (örgü (triko) veya tığ işi (kroşe))
1.763
2
Ekmek - normal
1.675
3
Sözleşme esasına dayalı diğer yiyecek hizmetleri (yemek fabrikaları ve toplu yemek
mutfakları)
1.525
4
Hazır beton
1.390
5
Gıda maddelerinin ambalajlanması ve dolumu
1.359
6
Diğer ahşap mobilyalar (yatak odası, yemek odası, oturma odası, mutfak, büro, tıbbi,
cerrahi, dişçilik/veterinerlik mobilyaları ile hi-fi, videolar ve televizyonlar için özel
tasarlanmış kasalar ve dolaplar hariç)
1.338
7
Mıcır
1.317
8
Plastik ikincil hammaddeler
1.131
Açıklama
Kapasite Raporu Sayısı
1
Kepek, kavuz ve diğer artıklar (buğdayın kalburdan geçirilmesi, öğütülmesi veya diğer
işlemleri sonucunda kalan)
33
2
Bitkisel üretimi destekleyici faaliyetler
22
3
Ekmeklik ve kaplıca (kızıl) buğday unu
16
4
Hazır beton
16
5
Çiftlik hayvanları yemleri için karışımlar
15
1
Sözleşme esasına dayalı diğer yiyecek hizmetleri (yemek fabrikaları ve toplu yemek
mutfakları)
24
Erkekler veya erkek çocukları için pantolon ve binici/külot pantolonu (kısa pantolon
dahil), suni veya sentetik elyaftan yapılmış (örgü (triko) veya tığ işi (kroşe) olanlar ile
endüstiyel veya mesleki kıyafetler hariç)
14
3
Tişört, fanila, atlet vs. giyim eşyası; pamuktan (örgü (triko) veya tığ işi (kroşe))
12
4
Hazır beton
9
5
İnşaat tuğlaları, ateşe dayanıklı (refrakter) olmayan kilden (silisli fosil unlarından veya
silisli topraklardan olanlar hariç)
8
1
Mıcır
9
2
Hazır beton
8
3
Bitüm ve asfalt, doğal; asfaltitler ve asfaltlı kayalar (asfaltit - tuvenan)
7
4
Sözleşme esasına dayalı diğer yiyecek hizmetleri (yemek fabrikaları ve toplu
yemek mutfakları)
7
5
Traverten, ekosin, granit, porfir (somaki taşı), bazalt, kumtaşı ve diğer anıt taşlarının
granül mıcır ve tozları
5
1
Hazır beton
6
2
Çakıl taşları (beton agregaları, kara yolu yapımı veya demir yolu balastı ya da diğer
balastlama işleri için kullanılanlar); yuvarlak çakıl ve çakmaktaşı
6
3
Sözleşme esasına dayalı diğer yiyecek hizmetleri (yemek fabrikaları ve toplu yemek
mutfakları)
6
4
İnşaat kumları (killi kumlar gibi); kaolinli kumlar; feldispatlı kumlar (silis kumları, metal
taşıyan kumlar hariç, vollastonit-tuvenan dahil)
5
9
Kadınlar veya kız çocukları için bluz, gömlek ve gömlek bluzlar (örgü (triko) veya tığ işi
(kroşe) hariç)
1.105
5
Mıcır
4
10
Ahşap yatak odası mobilyaları (duvarlara gömme dolaplar için bağlantı parçaları, yatak
destekleri, lambalar ve aydınlatma parçaları, ayaklı aynalar, koltuklar hariç)
1.090
2
TRC33
(Şırnak)
Açıklama
- - 20 - -
TRC
TR
- - 21 - -
Kaynak: TOBB
O
k
ca
Şubat M
ar
t
O
k
ca
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ
2010-2014 Arası Yıllar İtibariyle
Bölgenin son 5 yıl içerisindeki dış ticaret
performansı incelendiğinde, ihracat
değerlerinin sürekli artış eğilimde olduğu
görülmektedir. Bölgedeki ihracatın büyük bir
kısmı sınır kapısının bulunması sebebiyle,
Şırnak ilinden yapılmaktadır. Fakat Mardin ili
son yıllardaki ihracat artışı ile Şırnak ilini
geçmiştir.
Dış Ticaret Performansı: İhracat ve İthalat Değerleri (milyon $)
Türkiye genelinde toplam ithalat miktarı,
toplam ihracat miktarından yüksek bir
durumda iken, Dicle Bölgesi’nde tam tersi bir
durum görülmektedir. Dicle Bölgesi’nde
bütün dönemlerde yapılan toplam ihracat
miktarı, toplam ithalat miktarından çok
fazladır.
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
2014 yılında yapılan toplam ihracat, ithalatın
yaklaşık 6 katı olmuştur.
2010
2011
2012
2013
2014
İhracat (milyon $) 1.228
1.775
2.056
2.218
1.674
216
241
327
İthalat (milyon $)
166
257
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
2010
2011
2012
2013
2014
2010
2011
2012
2013
2014
İhracat (milyon $)
5.180
6.945
8.061
8.878
9.021
İhracat (milyon $)
113.882
134.907
152.461
151.811
158.448
İthalat (milyon $)
4.019
5.422
5.619
7.431
6.262
İthalat (milyon $)
163.305
206.557
197.064
217.106
210.907
TRC3
100
80
60
40
20
0
1.200
1.000
800
600
400
200
0
Kaynak: TÜİK
10.000
9.000
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
2010
2011
2012
2013
2014
İhracat (milyon $)
564
804
948
1.021
932
İthalat (milyon $)
93
134
152
152
172
TRC31 (Mardin)
- - 22 - -
TR
TRC
1.200
1.000
800
600
400
200
0
2010
2011
2012
2013
2014
İhracat (milyon $)
27
52
84
92
47
İthalat (milyon $)
27
52
27
33
34
TRC32 (Batman)
40
30
20
10
0
2010
2011
2012
2013
2014
2010
2011
2012
2013
İhracat (milyon $)
625
910
1.018
1.095
694
İhracat (milyon $)
11
8
6
10
1
İthalat (milyon $)
9
10
41
133
36
İthalat (milyon $)
36
20
21
8
15
TRC33 (Şırnak)
2014
TRC34 (Siirt)
- - 23 - -
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
Bölgenin ihracat değerinin
yüksek ve sürekli artış
2010-2014 Arası Yıllar İtibariyle
göstermesi sebebiyle, dış
ticaret hacmi sürekli
artmaktadır.
Dış Ticaret Performansı: Dış Ticaret Hacmi (milyon $) ve
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%)
Bölgenin 2014 yılı dış ticaret
hacmi 1,93 milyar dolar
olarak gerçekleşmiştir.
İhracatın ithalatı karşılama
(milyon $)
(%)
(milyon $)
(%)
(milyon $)
(%)
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
3.000
160
140
120
100
80
60
40
20
0
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
80
78
76
74
72
70
68
66
64
62
60
58
400
350
300
250
200
150
100
50
0
oranı ise % 652’dir.
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
Dış Ticaret Hacmi
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
2010
2011
2012
2013
2014
1.394
1.991
2.297
2.545
1.931
741
823
854
679
652
Dış Ticaret Hacmi
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
2010
2011
2012
2013
2014
2010
2011
2012
2013
2014
9
12
14
16
15
Dış Ticaret Hacmi
277
341
350
369
369
129
128
143
119
144
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
70
65
77
70
75
TRC3
(milyon $)
800
600
400
200
0
2010
2011
2012
2013
2014
Dış Ticaret Hacmi
657
939
1.100
1.173
1.103
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
607
598
624
671
543
(milyon $)
350
(%)
140
1.200
300
120
1.000
250
100
800
200
80
600
150
60
400
100
40
200
50
20
0
0
0
(%)
1.400
(milyon $)
140
(%)
60
1.200
120
50
1.000
100
6.000
40
800
80
4.000
600
60
400
40
200
20
0
0
(milyon $)
10.000
8.000
2.000
0
2010
2011
2012
2013
Dış Ticaret Hacmi
54
104
110
126
81
Dış Ticaret Hacmi
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
101
101
312
275
136
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
TRC31 (Mardin)
2014
TRC32 (Batman)
- - 24 - -
TR
TRC
(%)
1.400
Kaynak: TÜİK
O
k
ca
2011
2012
2013
635
920
1.059
1.228
730
6.588
9.258
2.499
825
1.951
2010
30
20
10
0
2010
2014
2011
2012
2013
2014
Dış Ticaret Hacmi
48
28
28
18
17
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
31
41
29
116
10
TRC33 (Şırnak)
TRC34 (Siirt)
- - 25 - -
Şubat M
ar
t
O
k
ca
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
2014-2015 Yılları Çeyrek Dönemler İtibariyle
Dış Ticaret Performansı: İhracat ve İthalat Değerleri (milyon $)
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
İhracat (milyon $)
308.913
192.622
224.713
247.582
190.366
İthalat (milyon $)
38.265
36.256
47.572
38.832
28.688
TRC31 (Mardin)
600.000
500.000
25.000
400.000
20.000
300.000
15.000
200.000
10.000
100.000
5.000
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
İhracat (milyon $)
564.700
410.429
356.167
399.310
355.219
İthalat (milyon $)
55.004
62.265
71.822
55.104
40.253
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
İhracat (milyon $)
12.937
23.358
10.216
11.303
11.355
İthalat (milyon $)
5.168
8.261
11.527
6.671
3.430
TRC3
TRC32 (Batman)
Dicle Bölgesi'nin son 5 çeyrek
3.000.000
200.000
1.500.000
miktarı geçtiğimiz yılın aynı
150.000
1.000.000
dönemine göre % 37 azalmıştır. Aynı
100.000
500.000
dönemdeki ithalat oranında ise
50.000
0
0
% 26’lık bir azalma olmuştur. İl
gelişmelerden dolayı Siirt dışındaki
250.000
2.000.000
yılı birinci çeyreğindeki ihracat
bazında ise Ortadoğu’daki son
300.000
2.500.000
performansına bakıldığında; 2015
İhracat (milyon $)
İthalat (milyon $)
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
2.446.520
2.266.551
2.199.864
2.135.725
2.069.510
1.415.447
1.635.060
1.408.014
1.803.903
1.561.923
illerde ihracat miktarında ciddi bir
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
İhracat (milyon $)
242.247
193.766
121.097
140.047
151.980
İthalat (milyon $)
9.193
14.635
8.730
3.701
3.018
TRC33 (Şırnak)
TRC
azalma olduğu görülmektedir. İthalat
miktarlarında ise tüm illerde azalma
65.000.000
7.000
meydana gelmiştir. Geçtiğimiz yılın
60.000.000
6.000
aynı dönemine göre Türkiye
55.000.000
5.000
50.000.000
4.000
45.000.000
3.000
oranında bir azalış meydana
40.000.000
2.000
gelmiştir.
35.000.000
1.000
genelinde ihracat miktarında % 5
0
30.000.000
2014_1
2014_1
2015_1
2014_2
2014_2
2014_3
2014_4
İhracat (milyon $) 39.492.391
40.274.721
40.022.596
38.361.050
37.127.737
İhracat (milyon $)
603
683
İthalat (milyon $) 55.360.419
57.483.983
62.290.517
60.034.098
52.293.015
İthalat (milyon $)
2.378
3.113
2014_4
2015_1
141
378
1.518
3.992
5.900
5.117
TRC34 (Siirt)
TR
- - 26 - -
2014_3
- - 27 - -
Kaynak: TÜİK
dönemdeki dış ticaret
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
2014-2015 Yılları Çeyrek Dönemler İtibariyle
Dış Ticaret Performansı: Dış Ticaret Hacmi (milyon $) ve
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%)
(milyon $)
(%)
(milyon $)
(%)
(milyon $)
(%)
1.200
700.000
105.000
600.000
4.200
4.100
4.000
3.900
3.800
3.700
3.600
3.500
3.400
3.300
3.200
3.100
72
1.000
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
70
100.000
500.000
800
400.000
600
300.000
400
200.000
200
100.000
0
0
Dış Ticaret Hacmi
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
619.704
472.694
427.989
454.414
395.472
1.027
659
496
725
882
Dış Ticaret Hacmi
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
4.082
3.675
4.004
3.698
3.485
150
161
122
137
146
TRC3
(%)
400.000
(milyon $)
1.000
800
300.000
600
200.000
400
100.000
200
0
Dış Ticaret Hacmi
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
347.178
228.878
272.285
286.414
219.054
807
531
472
638
664
90.000
64
85.000
62
60
80.000
Dış Ticaret Hacmi
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
94.853
97.759
102.313
98.395
89.421
71
70
64
64
71
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
TR
TRC
(%)
35.000
(milyon $)
6.000
(%)
300.000
(milyon $)
35
(%)
7.000
300
30.000
5.000
250.000
30
6.000
250
25.000
4.000
200.000
25
5.000
200
20.000
4.000
15.000
150.000
20
150
3.000
15
3.000
100
10.000
2.000
100.000
10
2.000
50
5.000
1.000
50.000
5
1.000
0
0
0
0
0
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
18.105
31.619
21.743
17.974
14.785
250
283
89
169
331
TRC32 (Batman)
- - 28 - -
95.000
66
(milyon $)
350
Dış Ticaret Hacmi
TRC31 (Mardin)
68
Kaynak: TÜİK
O
k
ca
Dış Ticaret Hacmi
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
251.440
208.401
129.828
143.748
154.998
2.635
1.324
1.387
3.784
5.036
Dış Ticaret Hacmi
İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
TRC33 (Şırnak)
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
2.981
3.796
4.133
6.278
6.635
25
22
4
6
30
TRC34 (Siirt)
- - 29 - -
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
2014 Yılı İhracat Miktarı ve Nüfusa Göre Yoğunluğu
2014 Yılı İthalat Miktarı ve Nüfusa Göre Yoğunluğu
Yoğunluk
2014 yılında yapılan toplam ihracat miktarı toplam il nüfuslarına göre
değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde Tunceli ili birinci sırada yer
almaktadır. Tunceli ilini İstanbul ve Kocaeli izlemektedir.
Dicle Bölgesi’nde ise toplam ihracat miktarında 76. sırada yer alan Siirt
ili nüfusa göre yoğunlukta 80. sırada yer almaktadır. Bu durum Siirt
ilinin Türkiye’de en az ihracat yapan 2. il olduğunu göstermektedir.
Yoğunluk
0,000000671 - 0,000327816
0,000000020 - 0,000262963
0,000327817 - 0,000949766
0,000262964 - 0,000822753
0,000949767 - 0,002339859
0,002339860 - 0,005708741
0,005708742 - 0,015254833
2014 yılında yapılan toplam ithalat miktarı toplam il nüfuslarına göre
değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde İstanbul ili birinci sırada yer
almaktadır. İstanbul ilini Kocaeli ve Gaziantep izlemektedir.
0,000822754 - 0,001296653
0,001296654 - 0,003073552
0,003073553 - 0,009455727
Bölgede ithalatın göreli olarak az olduğu anlaşılmaktadır.
İhracat Miktarı ($)
İthalat Miktarı ($)
0,0020 - 3.395
0,20750 - 2.813
2.814 - 9.624
3.396 - 10.983
9.625 - 82.074
10.984 - 135.945
Kaynak: TÜİK
O
k
ca
- - 30 - -
- - 31 - -
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
2015 Yılı Birinci Çeyrek Dönemi
İhracat Miktarı ve Nüfusa Göre Yoğunluğu
2015 Yılı Birinci Çeyrek Dönemi
İthalat Miktarı ve Nüfusa Göre Yoğunluğu
Yoğunluk
2015 yılının birinci çeyrek döneminde yapılan toplam ihracat miktarının
toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde
İstanbul ili birinci sırada yer almaktadır. İstanbul ilini Gaziantep ve
Bursa izlemektedir.
Dicle Bölgesi’nde ise Mardin ve Şırnak illerinin göreli olarak daha fazla
ihracat yaptığı görülmektedir. Siirt ili ihracatı ise söz konusu çeyrekte
Türkiye genelinde son sıralarda yer almaktadır.
Yoğunluk
0 - 0,07
0 - 0,0657
0,074 - 0,19
0,0658 - 0,1776
0,20 - 0,42
0,43 - 0,80
0,81 - 1,44
İhracat Miktarı ($)
2015 yılında birinci çeyrek döneminde yapılan toplam ithalat miktarı
toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde
İstanbul ili birinci sırada yer almaktadır. İstanbul ilini Bursa ve Ankara
izlemektedir.
Bölge illerinde ithalat diğer dönemlerde olduğu gibi düşüktür.
0,177 - 0,3404
0,3405 - 0,6879
0,6880 - 2,0105
İthalat Miktarı ($)
0 - 570
0 - 7.992
571 - 2.145
7.993 - 2.517
2.146 - 2.074
2.518 - 2.890
Kaynak: TÜİK
O
k
ca
- - 32 - -
- - 33 - -
Şubat M
ar
t
O
k
ca
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
İŞ GÜCÜ İSTATİSTİKLERİ
2013-2014 Yılları
Başvurular ve İşe Yerleştirmeler
30,0
60.000
35,0
25,0
50.000
30,0
20,0
40.000
25,0
15,0
30.000
10,0
20.000
5,0
10.000
5,0
0,0
0
0,0
2013
2014
250.000
200.000
20,0
150.000
15,0
100.000
10,0
50.000
0
2013
2014
1.000.000
500.000
0
2013
2014
52.447
Başvuru Sayısı
222.846
196.688
2.471.999
2.439.129
13.897
İşe Yerleştirme Sayısı
46.840
57.827
İşe Yerleştirme Sayısı
644.573
819.712
İşe Yerleştirme Oranı
16,6
26,5
İşe Yerleştirme Oranı
21,0
29,4
İşe Yerleştirme Oranı
26,1
33,6
25.000
30,0
20.000
15.000
15,0
15.000
20,0
10.000
10,0
10.000
15,0
5,0
0
0,0
9.000
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
35,0
20,0
5.000
TR
TRC
25,0
20.000
Başvuru Sayısı
25,0
5.000
10,0
5,0
0
2013
2014
0,0
2013
2014
25,0
10.000
20,0
8.000
15,0
6.000
10,0
4.000
5,0
2.000
0,0
0
2013
2014
19.255
15.489
16.975
21.147
Başvuru Sayısı
8.553
6.634
Başvuru Sayısı
7.841
9.177
İşe Yerleştirme Sayısı
2.366
6.121
İşe Yerleştirme Sayısı
2.801
4.585
İşe Yerleştirme Sayısı
2.498
1.422
İşe Yerleştirme Sayısı
1.065
1.769
İşe Yerleştirme Oranı
12,3
39,5
İşe Yerleştirme Oranı
16,5
21,7
İşe Yerleştirme Oranı
29,2
21,4
İşe Yerleştirme Oranı
13,6
19,3
Başvuru Sayısı
Kaynak: İŞKUR
1.500.000
8.730
25.000
2014
2.000.000
52.624
TRC3
2013
2.500.000
İşe Yerleştirme Sayısı
Başvuru Sayısı
45,0
40,0
35,0
30,0
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0
3.000.000
40,0
35,0
30,0
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0
Başvuru Sayısı
TRC31 (Mardin)
TRC32 (Batman)
- - 34 - -
TRC33 (Şırnak)
TRC34 (Siirt)
- - 35 - -
Şubat M
ar
t
1 2015
14.000
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
80,0
70,0
60,0
50,0
40,0
30,0
20,0
10,0
0
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
3.006
3.344
6.898
2.241
12.483
İşe Yerleştirme Sayısı
333
441
3.714
1.633
5.788
İşe Yerleştirme Oranı
11,1
13,2
53,8
72,9
46,4
Başvuru Sayısı
2014-2015 Yılları Çeyrek Dönemler İtibariyle
TRC31 (Mardin)
Başvurular ve İşe Yerleştirmeler
40,0
35,0
30,0
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0
Başvuru Sayısı
İşe Yerleştirme Sayısı
İşe Yerleştirme Oranı
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
8.605
8.932
22.114
12.796
43.842
1.866
21,7
1.377
15,4
8.024
36,3
2.630
25,0
15.000
20,0
10.000
15,0
10,0
5.000
5,0
0
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
2.936
3.056
10.370
4.785
18.211
İşe Yerleştirme Sayısı
569
759
2.597
660
4.016
İşe Yerleştirme Oranı
19,4
24,8
25,0
13,8
22,1
Başvuru Sayısı
12.031
27,4
20,6
20.000
30,0
50.000
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
TRC32 (Batman)
TRC3
40,0
35,0
30,0
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0
180.000
160.000
140.000
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
39.662
35.756
67.155
54.115
157.026
İşe Yerleştirme Sayısı
9.471
6.995
25.155
16.206
48.356
İşe Yerleştirme Oranı
23,9
19,6
29,9
30,8
Başvuru Sayısı
37,5
50,0
6.000
40,0
5.000
4.000
30,0
3.000
20,0
2.000
10,0
1.000
0
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
1.336
1.123
2.611
1.564
5.298
İşe Yerleştirme Sayısı
576
57
691
98
846
İşe Yerleştirme Oranı
43,1
5,1
26,5
6,3
16,0
Başvuru Sayısı
TRC33 (Şırnak)
TRC
45,0
40,0
35,0
30,0
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0
Başvuru Sayısı
İşe Yerleştirme Sayısı
İşe Yerleştirme Oranı
2014_1
2014_2
2014_3
541.114
556.022
648.963
175.098
32,4
165.569
29,8
249.877
38,5
2014_4
33,1
40,0
30,0
20,0
10,0
0
2014_1
2014_2
2014_3
2014_4
2015_1
1.327
1.409
2.235
4.206
7.850
644.614
İşe Yerleştirme Sayısı
388
120
1.022
239
1.381
34,0
İşe Yerleştirme Oranı
29,2
8,5
45,7
5,7
17,6
2015_1
693.030 1.898.015
229.168
Başvuru Sayısı
TR
- - 36 - -
9.000
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
50,0
2.000.000
1.800.000
1.600.000
1.400.000
1.200.000
1.000.000
800.000
600.000
400.000
200.000
0
TRC34 (Siirt)
- - 37 - -
Kaynak: İŞKUR
O
k
ca
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
Analiz:
2014 Yılı
İşe Yerleştirme Oranı ve İşe Yerleşen Kişilerin 20-70 Yaş Aralığındaki Nüfusa
Göre Yoğunluğu
2015 Yılı Birinci Çeyrek Dönemi
İşe Yerleştirme Oranı ve 20-70 Yaş Arası Nüfusa Oranı
2014 Yılı
İşe Yerleştirme Oranı ve 20-70 Yaş Arası Nüfusa Oranı
Yoğunluk
2014 yılı toplam işe yerleştirme sayısının 20-70 yaş aralığındaki toplam il
nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde Bayburt ili
birinci sırada yer almaktadır. Bayburt ilini Kilis ve Kırşehir izlemektedir.
Dicle Bölgesi’nde en fazla işe yerleştirmenin Mardin ilinde gerçekleştiği
görülmektedir.
Yoğunluk
0,000004337 - 0,0001045
0,0004504 - 0,009322
0,0001046 - 0,0002575
0,009323 - 0,02501
0,0002576 - 0,0004109
0,0004110 - 0,001141
0,001142 - 0,002511
İşe Yerleştirme Oranı (%)
4,54 - 29,69
2015 yılında birinci çeyrek dönemi toplam işe yerleştirme sayısı 20-70 yaş
aralığındaki toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye
genelinde Bayburt ili birinci sırada yer almaktadır. Bayburt ilini Tunceli
ve Ardahan izlemektedir.
Bölge illeri içerisinde Mardin hem en çok işe yerleştirmenin hem de işe
yerleştirme yoğunluğunun en çok olduğu ildir.
0,02502 - 0,04491
0,04492 - 0,1155
0,1156 - 0,3062
İşe Yerleştirme Oranı (%)
4,72 - 31,64
29,70 - 49,93
31,65 - 55,88
49,94 - 113,10
55,89 - 137,89
Kaynak: İŞKUR
O
k
ca
- - 38 - -
- - 39 - -
Şubat M
ar
t
O
k
ca
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
DESTEK TANITIMI
dicle kalkınma ajansı
Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı
PROGRAMIN AMACI
Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı” ile gelişme ve büyüme
Bölge İllerimizden
HABERLER
potansiyeline sahip küçük ve orta ölçekli işletmelerin;
► İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Gelişen İşletmeler Piyasası'nda
işlem görmesinin sağlanması,
► Sermaye piyasalarından fon temin edilmesine imkân sağlanması
PROGRAMIN KAPSAMI
Program kapsamında, KOBİ'lerin paylarının Gelişen İşletmeler Piyasası'nda işlem
görmek üzere halka açılma sürecinde;
► Piyasa danışmanı danışmanlık hizmet bedeli,
► Bağımsız denetim hizmeti bedeli,
► Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kurul kaydına alma ücreti,
► İMKB Gelişen İşletmeler Piyasası Listesine kabul ücreti,
► Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) masrafı,
► Aracı kuruluşa ödenecek aracılık komisyonu,
KOSGEB tarafından geri ödemesiz destek olarak söz konusu maliyetler KOSGEB
tarafından karşılanacaktır.
PROGRAMIN UNSURLARI, ORANI ve ÜST LİMİTİ
Program kapsamında sağlanan desteğin toplam üst limiti 100.000 (Yüzbin) TL olup,
destek unsurlarının üst limit ve oranları aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Destek Ödemesi
Üst Limiti (TL)
Oranı (%)
Piyasa danışmanı danışmanlık hizmet bedeli (azami 2 yıl)
60.000
75
Bağımsız denetim hizmeti bedeli
20.000
75
10.000
100
10.000
75
Destek Unsurları
SPK kurul kaydına alma ücreti
İMKB Gelişen İşletmeler Piyasası Listesine kabul ücreti
Merkezi Kayıt Kuruluşu masrafı
Aracı kuruluşa ödenecek aracılık komisyonu
- - 40 - -
- - 41 - -
Şubat M
ar
t
O
k
ca
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
BÖLGEDEN BİR BAŞARI HİKÂYESİ
NUSAYBİN'DEN
ORTADOĞU'YA
2014 Yılı Rekabetçi Sektörlerin Geliştirilmesi Mali Destek Programı
kapsamında 840.000 TL'lik proje bütçesi ile Dicle Kalkınma Ajansı'ndan
403.000 TL hibe almaya hak kazanan Çelikoğlu Group Toplu Tüketim Gıda
İmalat İnşaat Kuyumculuk Nakliyat İthalat İhracat Sanayi Limited Şirketi
Bölge'de ilk kez opp ve polietilen ambalajlarda otomatik üretime başladı.
Mardin'in Nusaybin ilçesinde toptancılık ve taşımacılık yapan firma aldığı
destek ile Bölge'nin coğrafi işarete sahip ürünlerinden olan bakliyatların
gıda ambalaj normlarına uygun paketlenmesi faaliyetlerini de
gerçekleştirmeye başladı. Fason gerçekleştirilen ambalajlama ve
paketleme işlemleri yerine yeni kurulan paketleme üniteleri ile ürünün
kalitesini, raf ömrünü, katma değerini artırılması sağlandı. Ayrıca Bölge'de
ilk şeffaf kapaklı kalay kullanılarak gıda laklı özel karton saklama kabında
pirinç, fasulye, mercimek, bulgur ve nohut paketlenmesine başlandı. Proje
kapsamında 28 adet makine ekipman satın alınmış, 7 kişi istihdam edilmiş,
ISO 9001/2008 ve ISO 22000 Gıda Güvenlik Sistem Belgeleri alınmıştır.
Firma başta Kuzey Irak olmak üzere Ortadoğu ülkelerine ihracatını büyük
ölçüde arttırdı.
- - 43 - -
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
Bölge İllerimizden HABERLER
Hazırlanan Projeler ile
Batman'ın Kurumsal Kapasitesi
Gelişiyor
BATMAN
yatırıma hazır kent
Batman Yatırım Destek Ofisi tarafından çeşitli kurum ve kuruluşlarla yapılan
Ayrıca, Batman YDO koordinatörlüğünde aşağıda belirtilen kurum-kuruluşlarla işbirliği
görüşmeler neticesinde ilin ihtiyaçlarına göre eksikliği bulunan eğitimler
geliştirilerek proje başvurusu gerçekleştirilmiştir:
belirlenmiştir. İlgili kurumların Ajansımız 2014 Teknik Destek Programı kapsamında
sundukları projelerin başarılı bulunanları aşağıda belirtilmiş olup izleme işlemleri
Batman YDO tarafından gerçekleştirilmiştir:
► T.C. Batman Valiliği - Proje Döngüsü Yönetimi (PCM) Eğitimi ile Kamu Kurum
ve Kuruluşlarındaki Gelişimin Sağlanması ve Yetkinliğin Arttırılması Eğitimi
► Batman Gençlik Konseyi Derneği - ''Başarılı Kadınlar, Aydınlık Yarınlar'' adlı
istihdama yönelik SODES projesi (184,200 TL Bütçeli)
► Batman Gençlik, Bilişim ve Teknoloji Derneği – ''Kabuğundan Çık! Hayata Karış!''
adlı sosyal uyum, eğitim, sağlıklı yaşam ve spor içermeli 224.072.00-TL bütçeli proje
T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı'na sunulmuştur.
► Batman İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği - Kamu İhale Kanunu
Mevzuatı ve EKAP Uygulamaları Eğitimi
► Batman Gençlik Konseyi Derneği – 'Akranımdan Öğreniyorum!' adlı madde
bağımlılığını engellemeye yönelik olan proje Batman Rehber Araştırma Merkezi'nin
► Batman Ziraat Odası Başkanlığı - Batman Tarım Ürünleri ile Dünya Pazarında
de katkıları ile Yeşilay Cemiyetine sunulmuştur.
Eğitimi
► Batman Ticaret Borsası - Batman Ticaret Borsası'nın Stratejik Planının
hazırlanması ve TOBB Akreditasyon Başvurusunun yapılması için eğitim
BATMAN YATIRIM DESTEK OFİSİ
O
k
ca
hizmeti
► Batman İli Sason İlçesi Çilek Üreticileri Birliği - Örgütlenme Kültürü ve Liderlik
Eğitimi
► Batman Ticaret ve Sanayi Odası - İhracatta Verimlilik Artıyor
► Batman TÜMSİAD - Batman TÜMSİAD Üyelerinin Kurumsal Kapasitelerinin
Geliştirilmesi ve İşletmelerinin Karlılıklarını Arttırması Eğitimi
- - 44 - -
- - 45 - -
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
Bölge İllerimizden HABERLER
Dicle Kalkınma Ajansı (DİKA)
ŞIRNAK
ortadoğu’ya açılan kapı
Şırnak'ta “Meyveciliğin Geliştirilmesi
Ortak Mali Destek Programı”na
Başvurular Tamamlandı
Dicle Kalkınma Ajansı tarafından finanse edilen; Dicle Kalkınma Ajansı, Şırnak Gıda,
Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü ve Şırnak Valiliği tarafından karşılıklı imzalanan
protokole istinaden yürütülen ortak mali destek programı 7 Mayıs 2015 itibariyle sona
erdi.
Genel amacı Ajans'ın faaliyet gösterdiği TRC3 Bölgesi'nde (Mardin, Batman, Siirt ve
Şırnak) kırsal alanda, geri kalmış dağlık alt bölgelerde uzun vadede katma değeri yüksek,
rekabetçi bir tarımsal üretim yapısının oluşturulması suretiyle çiftçilerin gelir düzeyinin
artırılarak bölge içi gelişmişlik farklarının azaltılmasına katkı sağlamak; özel amacı ise
kırsal dağlık alanlarda yöreye uygun kapama meyve bahçelerinin tesis edilmesi suretiyle
katma değeri görece yüksek ürünlerin yaygınlaştırılması olan ortak mali destek programı
kapsamında Şırnak'a 2.500.000 TL kaynak ayrıldı. Bu kaynağın 1.750.000 TL'si İdil
Güçlükonak, Uludere ve Beytüşşebap için ayrılmışken geri kalan 750.000 TL'si Şırnak
merkez, Cizre ve Silopi için ayrılmıştır.
Şırnak için desteklenecek meyve çeşitleri fıstık, badem ve cevizdir. Proje başına hibe
oranı ise % 75'tir.
Desteklenecek arazi en az 3, en fazla 50 dekar olmalıdır. Desteklenecek kalemler; fidan
alımı, çevre ihata sisteminin kurulması ve bahçe içi sulama sisteminin kurulmasıdır.
Şırnak'ta Serbest Bölge İhtiyacı ile ilgili
Fizibilite Konusunda Çalışmalarda Bulunuyor
Dicle Kalkınma Ajansı Şırnak Yatırım Destek Ofisi (YDO), Yönetim Kurulu tarafından alınan “Şırnak
ili sınırları içerisinde Serbest Ticaret Bölgesi ihtiyacı, türü (İhracata Yönelik Üretim Serbest Bölgesi,
Serbest Çevre, Serbest Depo, Antrepo, Gümrük Antreposu, Serbest Bankacılık Bölgesi, Sınır Ticaret
Merkezi gibi) ve kurulacak uygun yer için fizibilite yaptırılması, fizibilite raporunun hazırlatılması,
konu ile ilgili satınalma işlemlerinin ilgili satınalma esas ve usulleri çerçevesinde gerçekleştirilmesi
ve ilgili bütçe tertibinden ödenmesi hususlarında Genel Sekreterin yetkilendirilmesi” kararı sonrası
Şırnak'ta bir serbest bölgeye ihtiyaç olup olmadığı ile ilgili fizibilite çalışmalarına başladı.
Serbest Bölgeler, bulundukları ülkenin siyasi sınırları içinde yer alan fakat ülkede geçerli ticari, mali
ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı,
sınaî ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer
kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir. 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda serbest
bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik
etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata
yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek olarak belirtilmiştir.
Türkiye'nin en önemli sınır kapılarından biri olan Habur Sınır Kapısı'na yakın bir yerde kurulması
düşünülen serbest bölge için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye Ekonomi Politikaları
Vakfı (TEPAV), Üniversitelerden işin uzmanı akademisyenler ve Ekonomi Bakanlığı'nın ilgili
bürokratlarıyla iletişime geçilmiş olup gerekli görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Söz konusu fizibilite
raporunun en kısa zamanda hazırlanabilmesi için konu ile ilgili görüşmeler sıklaştırılacaktır.
Yaptırılacak olan bu fizibilite çalışmasının sonucunda, Şırnak'ta Habur Sınır Kapısı'na yakın bir yerde
bir Serbest Bölge'ye ihtiyaç olup olmadığı ortaya çıkacaktır.
Programa başvuruları Şırnak İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü aldı. Program
kapsamında 73'ü Şırnak Merkez, 31'i Beytüşşebap'tan, 80'i Güçlükonak'tan, 54'ü İdil'den,
32'si Silopi'den, 8'i Cizre'den ve 15'i Uludere'den olmak üzere toplam 292 başvuru yapıldı.
Proje başvurularının ardından projelerin programın başvuru rehberi ve eklerinde belirtilen
kriterlere göre saha çalışmaları, proje değerlendirme ve puanlaması yapılacaktır. Program
kapsamında destek almaya hak kazanan talep sahiplerinin bilgileri Ajans
Değerlendirmesi ve Onayı sürecinden
sonra tahmini olarak Temmuz ayı içinde
hem Ajansımızın hem de ilgili Gıda,
Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri web
sitelerinde yayınlanacaktır.
- - 46 - -
- - 47 - -
ŞIRNAK YATIRIM DESTEK OFİSİ
O
k
ca
Şubat M
ar
t
1 2015
dicle kalkınma ajansı
Ekonomik Göstergeler Bülteni
Bölge İllerimizden HABERLER
Botan Vadisi,
Doğa Turizmine Açılıyor
SİİRT
tarihe tanıklık eden beyaz kent
Türkiye, 1980'li yıllardan itibaren turizm potansiyeline büyük yatırımlar yapmaya başlamıştır. Fakat
Son yıllarda hızla gelişen turizm ülkede istihdamın ve gelir seviyesinin artmasını sağlarken bu
konuda Siirt'te bir gelişme görülememiştir. Bunun en büyük nedeni Siirt'te bugün çok az sayıda
kalan tarihi dokunun canlandırılması için büyük yatırımların gerekmesidir. İlde inanç turizmine
yönelik kullanılan Veysel Karani Hazretleri gibi noktalar sadece günübirlik ziyaretçileri
dünyada turizm açısından gelişmiş ülkeler, daha 1970'lerde turistik yatırımlarını “zihinsel”
çekebilmektedir. Bu olumsuz durumlara rağmen yüzölçümünün yüzde 75'i dağlarla kaplı Siirt büyük
yorgunluklarını gidermeyi amaçlayan insanların dinlenme taleplerine göre yapmışken, Türkiye
bir doğa turizmi potansiyeli barındırmaktadır. Orman ve Su İşleri Siirt Şube Müdürlüğü (OSİSŞM)
turizm piyasasına 1980'li yıllarda girdiğinde “bedensel” yorgunluklarını azaltmayı amaçlayan, yani
tarafından 2012 yılında yapılan Siirt İlinde Doğa Turizmi Master Planı 2013-2023 adlı çalışma Siirt'te
sahil turizmini arayan ziyaretçilere yönelik mevsimsel turizm yatırımları yapmış ve bunu
yeni bir gelir kaynağı oluşturabilecek doğa turizmi potansiyelini açıkça ortaya koymuştur. Ayrıca
değiştirmemiştir. Fakat günümüzde iş ortamlarında otomasyonun insan gücünün yerine
Dicle Kalkınma Ajansı'nın (DİKA) son yıllarda hazırladığı Siirt Yatırım Ortamı, Dicle Bölgesi Turizm
geçmesiyle çalışanlar bedensel yorgunluk yaşamamakta ve bunun üzerine de tatil talepleri
Mevcut Durum Raporu ve Tarihe Tanıklık Eden Beyaz Kent Siirt adlı üç çalışmada da Siirt'teki doğal
zihinsel yorgunluklarını gidermeye yönelik gerçekleşmektedir. Bu durum karşısında Türkiye 2000'li
zenginliklerin turizmde kullanılmasının önemi belirtilmiştir. Ne yazık ki hem OSİSŞM, hem de
yıllardan itibaren turizm politikasını değiştirerek turizm alanlarını çeşitlendirilmesi gerekliliğinin
DİKA'nın yaptığı çalışmalar Siirt'teki doğa turizmi potansiyelinin halen değerlendirilemediğini
farkına varmıştır. Bu talebe bağlı olarak doğal alanlarda alternatif turizm kollarının
ortaya koymuştur. Projemizin genel amacı Siirt'in değerlendirilemeyen doğal güzelliklerinin turizme
oluşturulmasını, şimdiye kadar alışagelmiş sahil turizminden sıkılan insanların ülke turizmine yeni
kazandırılması ve böylece Siirt'in doğa turizminde cazibe merkezine dönüştürülmesidir.
ürünlerle kazandırılmasını hedeflemektedir.
Proje kapsamında Botan Vadisi'ndeki doğa yürüyüşü patikaları, bisiklet parkurları ortaya çıkarılarak,
Yeni gelişen bu alternatif turizm dalı özellikle sahil turizminden yararlanamayan iller için büyük bir
vadinin turistlerce daha çekici hale gelmesi için buradaki yaban hayatı zenginliği belirlenmiştir. Bu
fırsat yaratmıştır. Yüzde 75'i dağlarla kaplı Siirt bu illerden biridir. Mart 2015'te DİKA'nın 2014 yılı
bilgiler haritalandırılarak yerli/yabancı ziyaretçilerin ücretsiz kullanımına açılmak üzere yeni
Doğrudan Faaliyet Mali Desteği kapsamında desteklenen “Botan Vadisi'nde Doğa Turizmi
kurulacak bir internet sitesine yerleştirilmektedir. Projenin tamamlanmasıyla yeni keşfedilen doğa
Başlatmak Amaçlı Yürüyüş Patikalarının, Bisiklet Yollarının ve Yaban Hayatinin Belirlenmesi
turizmi rotalarının ulusal kamuoyunda tanıtımını yapılacaktır.
Projesi” (Sözleşme kodu: DİKA-14-DFD/0006/001) adlı çalışma Siirt ilinde başlatılmıştır. Siirt'i
Bölgenin doğal imkânları bakımından avantajlı ancak atıl durumda bulunan diğer doğal alanlar için
Geliştirme ve Kalkındırma Derneği tarafından yürütülen projenin amacı Siirt'in doğa turizmi
de başarılı bir model oluşturacak proje sayesinde kırsalda yaşayan halk ve il merkezinde konaklama,
potansiyeli açısından tüm kaynaklarca bir fırsat olarak ilk sırada gösterilen Botan Vadisi ile vadide
yemek, ulaşım gibi birçok sektörde faaliyet gösteren esnafın kendilerinin ve aile bireylerinin
yer alan Gökçebağ Kaya Yerleşkeleri ve Akabe Antik Yolu'nu doğa turizmine kazandırmaktır.
bilinçlendirilmesi sağlanacak, ürün ve hizmette çeşitlilik ve kalite artışı teşvik edilmiş olacaktır.
http://www.botanvadisi.com/
- - 48 - -
- - 49 - -
SİİRT YATIRIM DESTEK OFİSİ
O
k
ca