7-8 Mayıs 2011 tarihlerinde Sapanca`da düzenlenen Gümrükler

7-8 Mayıs 2011 tarihlerinde Sapanca’da düzenlenen Gümrükler 2023
Vizyonu konulu Arama Konferansında yapılan çalışmalar sonucunda
elde edilen ve 7 başlık altında toplanan “Bütünleştirilmiş Değişim
Projeleri” ve detayları aşağıdadır.
1) KOLAY, ETKİN VE KESİNTİSİZ GÜMRÜK SÜRECİ
2) BAVUL TİCARETİNİN YAPILANDIRILMASI
3) RİSK ANALİZİ, GÜVENE DAYALI PİYASA GÖZETİM DENETİMİNİN (PGD)
YAYGINLAŞTIRILMASI
4) KURUMLAR ARASI KOORDİNASYON
5) MEVZUAT UYUMLAŞTIRMA
6) GÜMRÜK GEÇİŞLERİNİN KOLAYLAŞTIRILMASI, UYUMLULAŞTIRILMASI
VE LOJİSTİK
7) DIŞ TİCARETİN GELİŞTİRİLMESİ
1) KOLAY, ETKİN VE KESİNTİSİZ GÜMRÜK SÜRECİ
a) Yetkilendirilmiş, Yükümlü Uygulamasının (AEO) Başlatılması Projesi:
Takip edilecek yol olarak: boşluk ve ihtiyaç analizi yapılması, ikincil mevzuatın
hazırlanması, onaylanmış kişi ile yetkilendirilmiş yükümlü kriterlerinin
karşılaştırılarak, kriterleri sağlayanların yetkilendirilmiş yükümlüye dönüştürülmesi,
Türkiye’de ki yerleşik ekonomik operatörler ile işbirliği içinde pilot proje yaparak
yetkilendirme süreçlerinin test edilmesi, süreçte aksayacak yerlerin tespit edilmesi,
farkındalık yaratacak rehber, kitapçık hazırlanması, eğitim ve diğer bilgilendirme
araçları kullanılması, yardım masası kurulması ve nihayetinde uygulamaya geçişin
sağlanması önerilmiştir.
Uygulamaya geçiş öncesi süreç analizlerinin yapılması ve alt yapı çalışmalarının
tamamlanmasını müteakip diğer ülkeler ile karşılıklı tanıma anlaşmalarının yapılması
önerilmiştir.
Yapılabilecekler önünde herhangi bir engel gözükmediği belirtilmiştir.
b) Eşyanın İlgili Rejime Kayıt Yolu İle Girişi Projesi:
Takip edilecek yol olarak: boşluk ve ihtiyaç analizi yapılması, rejimler itibariyle iş
akışlarının oluşturulması, ikincil mevzuatın hazırlanması, ilgili diğer kurumların
bilgilendirilmesi ve mevzuatlarını uyumlaştırmalarının sağlanması, firma, gümrük
idaresi ve ilgili diğer kurumların teknik alt yapılarını uygulamaya uygun hale
getirmeleri, belirli bir sektör ve belirli bir rejim belirlenerek pilot uygulamaya geçilmesi,
yardım masası kurulması ve nihayetinde uygulamaya geçişin sağlanması önerilmiştir.
Projenin önünde engel olabilecek husus olarak, bu uygulamada eşyanın giriş/çıkış
gümrük idaresi haricinde gümrük iadesine gelmeyecek olması nedeniyle dış ticarete
ilişkin kontrol yapan kurumların denetimlerininin, gümrük idaresinden ilgilinin tesisine
kaydırmasının gerekliliği belirtilmiş,
Belirtilen engeli aşma yöntemi olarak; ilgili tüm kurumların mevzuat düzenlemelerini
ve teknik altyapı çalışmalarını tamamlamaları konusunda mutabakat sağlanması
önerilmiştir.
c) Onaylanmış Kişi Statüsünün Yaygınlaştırılması Projesi:
Öncelikle ihtiyaç analizinin yapılması, KOBİ’ler ve ihracat potansiyeli olan firmaların
sisteme girişini sağlayacak şekilde koşulların belirlenmesi, farkındalık yaratılması,
özellikle C sınıfı onaylanmış kişi statüsünün yararlanacağı kolaylaştırmalar artırılarak
cazip hale getirilmesi ve firmaların onaylanmış kişi statü belgesi alma noktasında
özendirilmesi önerilmiştir.
Öncelikle C sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsüne haiz firmaların yaygınlaştırılması ve
verilen imtiyazların artırılması yönünde mevcut mevzuat hükümlerinin engel teşkil
ettiği belirtilerek konuya ilişkin Gümrük Müsteşarlığınca mevzuat düzenlemesi
yapılmasının gerekliliği üzerinde durulmuştur.
d) Pilot uygulama aşamasındaki kağıtsız beyanname uygulamasına ilişkin
öneriler:
Kâğıtsız Beyannameye geçiş sürecinde gümrük beyannamesine eklenen belgelerin
sadeleştirilmesi/ azaltılması çalışmalarına hız verilmesi, belgelerin taranarak e-belge
sistemine aktarılmasından ziyade kurumlar arası elektronik teyitleşme sisteminin
kurulmasının gerektiği belirtilerek, engel olarak
a) Sair mevzuatı hükümleri
b) Teknik alt yapı yetersizliği
c) Dış Ticarete dahil kurumların ekli belgelerin azaltılması konusunda tereddütler
Sayılmıştır.
Bahsi geçen engelleri aşma yöntemleri olarak:
a) Kurumlar arası eşgüdüm ve mutabakat,
b) Teknik alt yapı yetersizliklerinin Maliye Bakanlığı’nın da katkısıyla giderilmesi,
c) Piyasa Gözetim ve Denetimine geçişin sağlanması,
Önerilmiştir.
2) BAVUL TİCARETİNİN YAPILANDIRILMASI
a) Mevcut Basitleştirilmiş Gümrük Hattının
Sürdürülebilir / İşler Hale Getirilmesi Projesi:
Uygulanabilir
Ve
BGH nin mevcut halinden farkli olarak Türkiye’deki gözetim şirketinin kamu ve STK
kuruluşlarından oluşan çok ortaklı bir şirket olması, referans fiyatlarının makul
seviyeye çekilmesi, gümrük işlemlerinin hızlandırılması, ihracatçılarla (KDV benzeri)
teşvikler verilmesi önerilmiştir.
(1) Projenin Türkiye ayağında sektörü kapsayacak STK’ların sahipliğinde ortak bir
şirket kurulması,
(2) Ortak şirketin proje kapsamında, referans fiyat uygulanmamasına yönelik
devlet destekli çalışma yapması,
(3) Gözetim ve diğer teknik faaliyetlerin aynı şirketçe yürütülmesi,
(4) BGH sevkiyatları için ihracat destekleri sağlanması,
Proje olarak önerilmiştir.
b) Antrepo Sistemi Projesi
Emtianin yurtdışı edilebilmesini sağlayacak (serbest bölge gibi) antrepo kurulması.
KDV açısından eşyanın tesliminde ihracat sayılacak antrepo & Serbest Bölge gibi
özel bölge kurulması, önerinin Gelir İdaresi Başkanlığınca değerlendirilmesi.
c) Özel Fatura Projesi
İhraç kayıtlı satışın uygun kabul edilmesi, gümrükten çıkışın yeterli sayılması, DİR
kapatma işlemlerinde de gümrükten çıkışın yeterli sayılması ve pasaport şartı
aranmaması.
Özel faturalı satış yapanlara ihraç kayıtlı satış yapılabilmesi önerisinin Gelir İdaresi
Başkanlığınca,
İmalatçı olmayanların ihraç kayıtlı tesliminde bulunabilmesi önerisinin Gelir İdaresi
Başkanlığınca,
İhracat için malın yurtdışı edilmesinin yeterli sayılması, pasaport şartı aranmaması
önerisinin Gümrük Müsteşarlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığınca,
Özel faturalı ihracatın DİR taahhüt kapatma işleminde kullanılabilmesi ve diğer
teşviklerden yararlanabilmesi önerisinin DTM tarafından,
Yolcu beraberi eşya ihracatında gümrük işlemelerinin elektronik beyan-barkod bazlı
yapılabilmesi (Örnek ülkeler: Fransa, Singapur) önerisinin Gümrük Müsteşarlığınca,
Değerlendirilmesi önerilmiştir.
3) RİSK ANALİZİ, GÜVENE DAYALI PİYASA GÖZETİM DENETİMİNİN (PGD)
YAYGINLAŞTIRILMASI
a) PGD’nin daha etkin yapılabilmesi için, bu alandaki yetkili kurum ve
kuruluşların tek bir organizasyon çatısı altında birleştirilmesi,
b) PGD’nin risk analizlerine dayalı olarak gerçekleştirilmesi,
c) Güvenilir firmaların sertifikalandırılarak, piyasada eşyalarının daha az
denetime tabi tutulması,
d) İhracata konu eşyanın izin, uygunluk vb. kontrollerinin azaltılması,
Önerilmiştir.
Projelerin önündeki engel olarak;
1)
2)
3)
4)
5)
Çok sayıda mevzuat düzenlemesi gerektirmesi,
Mevcut çok başlılık,
Olası kurumsal direnç,
Uygulayıcı / Politika belirleyici kurumların farklı olması,
Uzmanlık gerektiren özel alanlar bulunması,
Hususları gösterilmiş, engelleri aşma noktasında;
Mevzuatın revize edilmesi (PGD’ye ilişkin tek bir yasal çerçeve oluşturulması)
İthalat Denetimlerinin Risk Tabanlı Yapılması,
Yetki kullanan kurum sayısının minimize edilmesi,
Denetim Yapısının Revizesi ( denetime tabi ürün sayısının azaltılması, gizli ve
güncel ürün listesiyle denetim yapılması)
5) Denetimin risk tabanlı yapılması,
6) Denetimin tek kurum (Gümrük) tarafından yapılması (tek durakta) (DTM şerhi
var)
7) Yerinde / taşrada denetim için uzman personel (veteriner, mühendis, eczacı
vd.) görevlendirilerek buna uygun örgütlenmeye gidilmesi,
8) Tek pencere sistemine uygun biçimde kurumların alt yapısının düzenlenmesi,
9) İhracata konu eşyanın izin, uygunluk, vb. kontrollerinin azaltılması,
10) Güvenlikle ilgili eşya grupları hariç denetim yapılmaması, yükümlü beyanının
esas alınması,
1)
2)
3)
4)
Önerilmiştir.
4) KURUMLAR ARASI KOORDİNASYON
a) Tek Pencere Sisteminin Planlanma Ve Uygulanması Projesi
.
Tek pencere sistemine geçişte 2 aşama önerilmiştir.
1. aşamada:
a) Gümrük işlemleri ile ilgili olarak tüm başvuruların lider kuruluş olarak Gümrük
Müsteşarlığı’na yapılması,
b) Başvuru bilgilerinin ilgili kuruma iletilmesi
2. aşamada:
a) İlgili kurumlara izin ve belge bilgilerinin Gümrük Müsteşarlığı’nca iletilmesi,
b) Elektronik ortamdaki izin ve belgelerin ayrıca kağıt ortamında ibraz
edilmeksizin gümrük işlemlerinde kullanılması,
Uygulama planında öncelikle 2. aşamanın daha sonra da 1. aşamanın hayata
geçirilmesi.
Sisteme geçişte engel olarak:
Kurumlarda eşit düzeyde istek ve altyapı yetersizliği gösterilmiştir.
Çözüm olarak Gümrük Müsteşarlığınca İkinci aşamaya ilişkin çalışmaların
tamamlanması, yapılacak işlemlerin sürecinin Başbakanlık Genelgesine
bağlanmasının sağlanması, önerilmiştir.
b) Tek Durakta Kontrol Planlanma Ve Uygulanması Projesi
Dış ticaret işlemlerin ile ilgili tüm yetki sahibi idarelerin listesi çıkarılarak her bir süreç
için iş akış süreçleri belirlenir. İthalat ve ihracat işlemlerinde yapılan kontrol işlemleri
değerlendirilir ve gümrük idaresi bünyesinde yürütülmesi verimli olacaklar belirlenir.
Belirlenen kontrolü yapacak meslek gruplarındaki personel gümrük müsteşarlığı
bünyesinde istihdam edilmesi ve böylece ilgili kurumların dış ticaret işlemleri
üzerindeki kontrol görevinin Gümrük Müsteşarlığı koordinasyonunda yürütülmesi
hususu en üst düzeyde karara bağlanır ve gerekli yasal değişiklikler yapılır.
Öncelikle Tarım Bakanlığı ile Gümrük Müsteşarlığı’nın çalışmalara başlanması
önerilmiştir.
c) Gümrük Konseyi Projesi
TBMM plan ve bütçe komisyonu gündeminde yer alan gümrük müsteşarlığı teşkilat
ve görevleri hakkında yasa tasarısı’ndaki gümrük konseyi ile ilgili maddenin gümrük
müsteşarlığının yeni yapısını belirleyecek ve yakın zamanda çıkarılacak kanun
hükmünde kararname metninde de yer alması sağlanır. Gümrük konseyi’nin üyelik
yapısı, organları ve çalışma usul ve esaslarını belirleyen ikincil mevzuat çalışması
yapılır.
Halihazırda mevcut yasa tasarısında bulunan konsey uygulamasının yasalaşması
konusunda çabaların artırılması önerilmiştir.
d) Dış ticaret işlemlerinin Denetimi Projesi
Dış ticaret firmalarının ve bu firmalar üzerinde belirli bir zaman zarfında yapılan
denetimlerinin envanteri çıkarılır. Söz konusu firmaları denetleme yetkisine sahip tüm
kurumların katılımıyla geniş katılımlı bir toplantı düzenlenir. Tüm denetim birimlerinin
temsilcilerinden oluşan bir “görev gücü” oluşturulur. Görev gücünün üzerinde
uzlaştığı ortak iş akışı süreçleri kurumların en üst düzey yöneticilerinin katıldığı
toplantıda sunulur ve mutabakat halinde kurumlararası protokole bağlanır.
e) Dış Ticaret İşlemlerinin Denetimi Projesi
Öneriye saygı duyulmakla beraber, hem bu konuda bir koordinasyon ek bir
yük ve bürokrasi getireceği endişesi, hem bu konunun olgunlaşmış bir şikayet /
talebe dayanmaması nedeniyle, maddenin realize edilebilirlik açısından yeterli
somut / temellendirilmiş olması gerektiği düşünüldü. Bu aşamada madde
çıkarılabilir.
5) MEVZUAT UYUMLAŞTIRMA
a) 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun Temel Kaçakçılık
Konularını Kapsayacak Ve Diğer Özel Kaçakçılık Kanunlarında Yer
Alan Düzenlemelerle Mükerrerlik Sağlayamayacak Şekilde Yeniden
Düzenlenmesi Projesi
1) “Ekonomik suça ekonomik ceza” prensibini yeniden ihya edilmesi,
2) Aynı suç ve cezaların paralel yasalarda bulunmasının yarattığı sakıncaların
giderilmesi,
3) “İthali ve ihracı Yasak Mallar” kavramının yasada açıkça tanımlanması,
Önerilmiştir.
Süreç ile ilgili olarak;
(1) Adli kolluk yargı mensuplarının bilgilendirilmesi ve bu yönde “ikna sürecinin” tesisi,
(2) Kanun Taslağının Gümrük Müsteşarlığınca hazırlanması ve tüm paydaşların
görüşüne sunulması,
(3) TBMM’deki yasalaşma sürecinde ilgili Bakanın konuy takibi ve yasanın engelleme
girişimlerinin önlenmesi,
(4) Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte yoğun bir eğitim sürecinin planlanması,
Önerilmiştir.
Sürece engel olarak:
1) Yargı organlarının ve adli kolluk kuvvetlerinin yeniden düzenlemeye karşı
direnci
2) TBMM’den yoğun gündem
Gösterilmiştir.
b) Gümrük Teşkliat Kanunu Ve Gümrük Müşavirleri Oda Kanununun
Acilen Yasalaşması Projesi
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Teşkilat Kanununun çıkarılması çalışmaları ile
ilgili olarak;
1) İcrai birimlerin Başbakanlıktan ayrılarak ayrı birer bakanlıklara
dönüştürülmesi ihtiyacının,
2) Aynı alanda düzenleyici ve uygulayıcı birimlerin, tek bakanlık çatısı
altında toplanmasının,
3) Yeniden yapılanma ile görev ve yetki çatışmalarına son verilmesinin,
Önemi üzerinde durulmuştur.
Sürece engel olarak, eEn önemli handikap olarak taslağın dar bir grup içinde
(Bakanlar Kurulunda) tartışılarak hak kayıplarına ve yanlış örgütlenme modellerine
kayma riskinin bulunması gösterilmiş,
Engelleri aşma yöntemi olarak, STK’ların ve kamu kuruluşlarının bugünden
başlayarak siyasi otoriteyi “Doğru Örgütlenme” konusunda bilgilendirmeye başlaması,
Önerilmiştir.
c) Gümrük Müşavirleri
yürürlüğe sokulması
Mesleki
Örgütlenmesine
İlişkin
Kanunun
1) Mesleğin saygınlığının artırılması
2) Mesleki disiplinin sağlanması
İçin örgütlenmenin bir “Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Örgütü” şemsiyesi altında
yapılması ihtiyacına vurgu yapılmıştır.
Halihazırda Başbakanlıkta bulunan yasa taslağının TBMM’ye sevkinin sağlanması
önerilmiştir. Siyasi otoritenin bu yasaya ihtiyacın aciliyeti konusunda ikna edilmesi,
ülke düzeyinde kamuoyu oluşturulması gerektiği vurgulanmıştır.
d) 4458 Sayılı Gümrük Kanununda Yer Alan İdari Ceza Düzenlemelerinin
5326 Sayılı Kabahatlar Kanunu İle İlişkisinin Kesilerek, Bu Sebeple
Açılan Davalara Vergi Mahkemelerinin Bakmasının Sağlanması
Projesi
e) Gümrük Kanununun AB Mevzuatında Gerçekleştirilecek Değişikliklere
Uyumunun Sağlanması Projesi
Yapılması gerekenler olarak:
a) Yeni Kavramların mevzuata yansıtılması zorunluluğu
b) Yeni iş akımlarının mevzuata yerleştirilmesi
c) İşbirliği ve paydaş odaklı yaklaşımın mevzuata girmesi
d) “E-devlet”, “E-gümrük”, gümrük işlemlerinin merkezileştirilmesi, “mobil gümrük”
uygulamasına geçiş,
Önerilmiştir.
Bu çerçevede başta “AB Modernize Gümrük Kodu” (2008/450) olmak üzere, Revize
Kyoto Sözleşmesi, DGÖ Safe Standartlar Çerçevesi ve ulusal Gereksinimlerin
dikkate alınmasının önemi üzerinde durulmuştur.
Bilgi işlem teknolojisindeki gelişmeler esas alınarak hazırlanacak Kanun Taslağının
Gümrük Müsteşarlığı tarafından hazırlanarak paydaşların görüşlerine sunulması ve
yasalaşma sürecinin başlatılması önerilmiştir.
Sürece engel olarak;
1) Mevcut altyapı eksikliği,
2) Yeni yaklaşımın gümrük teşkilatına ve ticaret erbabına benimsetilmesindeki
güçlükler,
3) Diğer Kamu kuruluşlarının kurumsal taasubu,
4) TBMM’deki yoğun gündem,
Sayılmıştır.
Engelleri aşma ile ilgil olarak;
1) Paydaşları önceden bilgilendirme,
2) Paydaşların görüşlerini ciddiye alma,
3) İş süreçlerini birlikte hazırlama,
4) Kamuoyu oluşturma,
Önerilmiştir.
f) Gümrük Müşavirlerinin Mesleki Standardının Yükseltilerek Ve Görev
Ayrımı Yapılarak Damping, Sübvansiyon, Gözetim Ve Korunma
Önlemleri Gibi Uzmanlık Gerektiren Konularda İnceleme Döneminde
Bilirkişilik Yapmalarına Olanak Tanınması Projesi
g) İhracatı Ve Yurtdışı Mağazacılığı Desteklemek Amacıyla Antrepo
Rejiminde Entegre Elleçleme İşlemlerini De İçerecek Mevzuat
Düzenlemeleri Yapılması Projesi
h) Gümrük İdaresinde; Gümrük Konularında Uzmanlaşmış, Hazine
Avukatı Dışında Avukat Kadrosu İhdas Edilmesi Projesi
i) Onaylanmış İhracatçı (Kişi) Statüsü
Kriterlerin Hafifletilmesi Projesi
Tanınması
İçin
Gereken
j) Türk Markaları İle İlgili Haklar Kapsamında Fikri Ve Sınai Mülkiyet
Hakları Konusunda Gümrük Taşra Teşkilatı Ve Firmaların
Bilinçlendirilmesi Projesi
k) KEİ, İSEDAK, EKO, D8 Gibi Bölgesel Entegrasyonların Geliştirilmesi
İçin Türkiye’nin Öncü Görev Üstlenerek Uluslararası Bir Taşımacılık
Sistemi Kurulması Yönünde Çalışmaların Başlatılması Projesi
6) GÜMRÜK GEÇİŞLERİNİN KOLAYLAŞTIRILMASI, UYUMLULAŞTIRILMASI
VE LOJİSTİK
a) Intermodel Taşımacılık Stratejisinin Oluşturulması (UBAK, GM, DTM,
STK’lar) Projesi
Kapasite analizinin yapılması. Mevzuat analizinin yapılması. Bir taşıma
modundan diğer taşıma modlarına geçiş noktaları için gerekli altyapının
oluşturulması (park, yükleme, boşaltma, vb.).Güzergahlar doğrultusunda
strateji belirlenmesi.
1) AB destekli mevcut UBAK projesi kapsamında tüm paydaşlar ile
seminer/atölye çalışmaları düzenlenerek oluşturulması
2) Ana liman ve ikincil limanların altyapı, kapasite, ekonomik analizinin
yapılması. İkincil limanlara yapılacak yatırımların belirlenmesi
Önerilmiştir.
b) Lojistik Üsleri Kurulmasına Ve İşletilmesine İlişkin Yasal Düzenleme
Projesi
Merkezi ve yerel yönetimlerin lojistik üssü kurulacak yer tahsisine ilişkin
rollerinin belirlenmesi. Lojistik üssü olarak belirlenecek yerin altyapı üssü
olarak belirlenecek yerin altyapı
yatırımlarının yerel yönetimlere
tamamlanmasına ilişkin sürecin basitleştirilmesi. Lojistik üslerinin
işletilmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi.
a) Gerekli mevzuat düzenlemesinin yapılması
b) İmar ve altyapı mevzuatının uyumlulaştırılması
Önerilmiştir.
Sürece engel olarak;
a) Yüksek arsa maliyetleri
b) Yasal süreçlerin uzun olması
c) Kurumlar arası koordinasyon eksikliği
d) Demiryolu ve liman altyapısının yeterince yaygın olmaması
Gösterilmiştir.
c) Kabotaj Kanunu Projesi
815 sayılı Kabotaj Kanunu’nun tüm paydaşlarla bir araya gelinerek
ekonomik ihtiyaçlara cevap verip vermediğinin analizi ve sonucunda ihtiyaç
duyulması halinde güncellenmesi.
a) 815 sayılı Kabotaj Kanunun ihtiyaçlara cevap verip veremediğinin Denizcilik
Müsteşarlığı koordinesinde sektörle birlikte tartışılması, gerek duyuluyorsa
revize edilmesi
b) Denizyolu ile kabotaja ilişkin hükümlerin gümrük mevzuatından çıkarılması
Önerilmiştir.
d) Havayolu İle Transit Taşımacılığın Teşvik Edilmesi İçin Havaalanlarında
Transit Kargo Antrepolarının Kapasitelerinin Artırılması Projesi
DHM, UBAK tarafından değerlendirip çözülebileceğine değinilmiştir. Engel
olarak havalimanlarının fiziksel kapasite limitleri gösterilmiştir.
e) Uluslararası Karayolu Taşımacılığının Önündeki Engellerinin Kaldırılması
Projesi: Mevzuat analizi (uluslararası anlaşmaların transit serbestisine
ilişkin hükümlerinin belirlenmesi). DTÖ, AB ve BM nezdinde gerekli
girişimlerde bulunulması.
İkili ve çok taraflı uluslar arası platformlarda ilgili kamu ve STKlarının
yürütmekte
olduğu çalışmaların
yoğunlaştırılması,
kurumlar arası
koordinasyonun arttırılması önerilmiştir.
Engel olarak ülkelerin uyguladığı korumacı politikalar gösterilmiştir.
f) Uluslararası
Taşımacılıkta
KDV
İstisnasının
Tevsikinin
Kolaylaştırılmasına Yönelik Düzenleme Yapılması Projesi: Sorunlu
konuların belirlenmesi. İlgili kurumlar arasında veri paylaşımına yönelik
çalışma yapılması. Gerekli mevzuat düzenlemerinin yapılması.
a) Transit beyannameleri verilerinin Maliye Bakanlığı ile paylaşılmasına
yönelik Maliye Bakanlığı ile Gümrük Müsteşarlığı arasında protokol
yapılması
b) Organizatör firmaların uluslararası taşımalarının teşvikinin kolaylaştırılması
amacıyla BİLGE sisteminde yapılabilecek düzenlemelere ilişkin Gümrük
Müsteşarlığınca çalışma yapılması
Önerilmiştir.
g) Ortak Kapı Projesi
Türkiye’nin komşu ülkelerle mevcut Gümrük kapılarındaki işlemlerin
basitleştirilmesi, hızlandırılması, harmonizasyonu ile alt yapıların
iyileştirilmesine yönelik olarak İran, Suriye, Gürcistan ve Nahcivan’la
başlattığı ortak kapı projesinin bir an önce hayata geçirilmesi ve diğer
komşu ülkelerle de yaygınlaştırılması
a) Güzergah ülkeleri ile ikili ve çok taraflı anlaşmalar yapılması,
b) Ortak kapı modellerinin oluşturulması,
c) Mevzuat ve alyapı entegrasyonu,
Önerilmiştir. Taraf olarak Dış İşleri Bakanlığı, UBAK, DTM, Gümrük Müsteşarlığı,
Birleşmiş Milletler, STK, güzergah ülkeleri ECO, TRACECA gösterilmiştir.
Sürecin önündeki engel olarak vize, geçiş kotları, altyapı yetersizliği mevzuat
uyumsuzluğu korumacı politikalar gösterilmiştir.
h) Yeniden Canlanan İpek Yolu Güzergahında Türkiye’nin Etkinliğinin
Sağlanması Projesi: Güzergah üzerinde ülkelerle görüşme ve
müzakereler sonucunda ortak anlaşma imzalanması. Güzergah
üzerindeki ülkelerle sınır geçişlerinin kolaylaştırılmasına yönelik Ortak
Kapı modelinin oluşturulması. Oluşturulan güzergahın Avrupa, Afrika ve
Orta Doğu’ya yönelik diğer güzergahlarla entegrasyonu, Türkiye’nin
Ortak Transit Sözleşmesine Taraf Olması Projesi
Mevzuat uyumunun sağlanması. NCTS bilgisayar programının
hazırlanması. Ulusal düzeyde uygulamanın gerçekleştirilmesi.
a)
b)
c)
d)
Ortak transit yönetmeliğinin yayımlanması
NCTS programının tamamlanması
Ulusal düzeyde uygulamanın başlatılması
Diğer bölgesel anlaşmaların hayata geçirilmesi
Önerilmiştir.
Sürecin önündeki engel olarak;
a) AB komisyonunun teknik engeller çıkarması
b) EİT, KEİ, İSEDAK ülkelerinin teknik ve altyapı eksikliği
c) Bölge ülklerinin siyasi, ekonomik ve kültürel tutumları
Gösterilmiştir.
i)
Bölgesel Düzeyde Transit Taşımacılık Anlaşmalarının Sonuçlandırılması
Ve Uygulanması Projesi
EİT-TTFA, KEİ, İSEDAK
j)
Denizlerimizden Daha Fazla Faydalanılması Amacıyla Kısayol Deniz
Taşımacılığının Teşvik Edilmesi Projesi
Ana liman ve ikincil limanların altyapı,kapasite, ekonomik analizin
yapılması. İkincil limanlara yapılacak yatırımların belirlenmesi
7) DIŞ TİCARETİN GELİŞTİRİLMESİ
a) Gümrük Kapılarının Ve Hizmet Binalarının Yap-İşlet-Devret Modeli İle
Yenilenmesi Projesi
Gümrük kapılarının ve mevcut gümrük hizmet binalarının altyapı, teknoloji,
teknik ekipman, personel açısından kapasite eksiklik ve ihtiyaçlarının tespiti
ile bunların, ülkemizin 2023 dış ticaret hedefleri baz alınarak giderilmesine
yönelik olarak yap-işlet-devret modeli gibi katılımcı modellerin hızlı ve etkin
biçimde kullanılmaya devam edilmesi, bu amaçla gerekli yasal ve idari
tedbirlerin alınması
Yap-işlet Devlet modeli yanı sıra TASİŞ’in de devreye girmesi önerildi.
Bu maddede belirtilenlerin yapılabilir olduğu sürecin hızlandırılmasının
gerektiği belirtildi,
İç gümrüklerin (İstanbul gibi) TASİŞ, San. Odası, Ticaret Odası, UND., gibi
kuruluşların işbirliği ile yeni altyapılarının oluşturulması (lojistik üs) önerildi.
b) Sınır Ticaretinin Yeniden Düzenlenmesi Projesi
Sınır bölgelerimizde sınır ticaretine elverişli yerlerin tespit edilmesi. Mevcut
sınır ticaret merkezlerinin yeniden yapılandırılması. İlgili mevzuatın gözden
geçirilerek şartlara uygun olarak güncellenmesi.
Sınır Ticaret konusunda konuşulan problemlerin yoğunluğu İran sınırında
konuşlandığı, diğer sınırlarda genel dış ticaret yapıldığı, İran’ın Türkiye’ye
uyguladığı haksız rekabet oluşturan politikaları sebebiyle sınır ticaretinin
burada mevcut durumundan daha ileri bir seviyeye getirilmesinin uygun
görülmediği bu ülke ile Serbet Ticaret anlaşmalarının geliştirilmesi
çalışmaları yapılması gerektiği belirtildi.
c) Komşu Ülkelerle Gümrük Mevzuatının Uyumlaştırılması Projesi
Komşu ülkelerle ikili işbirliğine gidilmesi. Aramızda yapılan ticareti
engelleyici düzenlemelerin tespit edilmesi. Anlaşmalarla uyumsuzlukların
giderilmesi.
d) Yurtdışı Gümrük Müşavirliklerinin Arttırılması Projesi
İkili dış ticaret hacmimizin yüksek olduğu ülkelerin ve ileride olabileceği
ülkelerin tespit edilmesi. Sözkonusu ülkelerde gümrük müşavirliklerinin
kurulması.
Gümrük Müsteşarlığınca yurtdışı müşavirlik uygulamasının özellikle komşu
ülkelerimizle başlayarak yaygınlaştırılması kurulan Gümrük Müsteşarlığı ve
Dış Ticaret Müşavirlerinin muhakkak STK’larla güçlü ilişkilerinin sağlanıp Dış
Ticaret erbabının ihtiyaç halinde kolaylıkla bu Müşavirliklere ulaşmalarının
önünün açılması (ivedi olarak bu müşavirliklerin DTM dahil tüm iletişim
bilgilerinin STK’lara bildirilmesi)üzerinde durulmuştur.
e) E-ticarette İlişkin Mevzuat Oluşturma Projesi
İnternet ortamında dış ticaret olarak toptan bazdan yapılan ticaret normal dış
ticaret süreci olduğu, bu konunun sorun teşkil etmediği, ancak yurtdışından eticaret mantığı ile perakende yapılan ticarette çığ gibi bir büyüme olduğu, bu
durumun iç pazarda haksız rekabete ve vergi kaybına yol açtığı, konu ile ilgili
mevzuatın oluşturulması sürecinin halen TBMM’de işlediği belirtildi.
f) Girdi
Tedarik
Stratejisi
Kolaylaştırılması Projesi
Kapsamında
Gümrük
İşlemlerinin
DTM ile işbirliği yapılması, yararlanacak sektörlerin tespit edilmesi, mevzuat
düzenlenmesi, uygulamaya geçilmesi önerildi.
Bu konuda genel kapsam oluşturulduğu, bu konuda özel muafiyetlerin de
mevcut bulunduğu belirtildi.
g) Gümrük Şeffaflaşması ve Tanıtımı Projesi
Gümrüklerden özel sektöre daha çok bilgi aktarımının sağlanması yönünde
çalışmalara başlanması, gümrüklerin yaptığı projelerden özel sektörü daha
çok haberdar etmesi gerektiği belirtildi.
a) Her başmüdürlük bünyesinde bir adet Gümrük Danışma Biriminin
kurulması ve danışma hatlarının oluşturulması,
b) Dış Ticaret erbabının ihtiyaç halinde doğrudan gümrük idareleri ile iletişim
kurmalarının sağlanması,
c) Arama konferansı tarzı çalışmaların sürekli yapılmasının sorunların tesbiti
ve çözümü adına hayati önem taşıdığı,
Belirtildi.
h) Dış Ticarette Dağılım Üssü / Organizatör Ülke Rolü Projesi
Bölgesel ticarette lider ülke olabilmek üzere organizatör ülke rolüyle
ihracatın geliştirilmesi ve yurtdışı mağazacılığın geliştirilmesi için mevzuat
çalışmaları yapılması. Mevcut antrepo rejiminin yurtdışından mal tedariki ve
yurtdışı mağazalara hızlı bir şekilde bu malların sevkedbilmesine yönelik
olarak, yurtdışı mağazaları olan yerli marka firmalarla birlikte gözden
geçirilmesi ve bu şekilde yapılan ticareti teşvik edecek şekilde yeniden
düzenlenmesi. Paydaşlar GM, DTM, sektörel kuruluşlar ve yerli marka
firmalar. Süre GM ve DTM işbirliğinde çalışmalar başlamış olup
sonuçlandırılması beklenmelidir.
Maddenin genel ve kapsamlı bir madde olduğu belirtildi, serbest ticaret
anlaşmalarının yaygınlaştırılmasının üzerinde duruldu.
i) Lübnan, Rusya gibi Stratejik Pazarlarda Serbest Gümrükleme /
Depolama Bölgelerin Kurulması Projesi
Pazara giriş açısından özellik arzeden stratejik ülke ve bölgelerde Türk
mallarının gümrükleme ve depolamasının yapılabildiği serbest bölgeler
oluşturularak hızlı ve maliyet yönünden avantajlı bir şekilde pazara girişinin
sağlanması. Pazara giriş açısından özelliği olan bölge ve ülkelerin tespiti. Bu
bölge ve ülkelerde gümrükleme ve depolama amaçlı özel bölgelerin talebi
olan ürünlerde DTM / GM / Özel sektör temsilcileriyle birlikte oluşturulması.
Stratejik pazarlarda Serbest Gümrükleme / Depolama bölümü kurulmasının
önünde uluslararası mevzuatların engel teşkil ettiği belirtildi, sınır bölgelerine
yakın Serbest Bölge statüsünde alışveriş merkezleri kurulması önerildi.