Adı Soyadı: No : İmza : 00321 ELEKTRİK MAKİNALARI-I Vize Sınavı 29.11.2014 Şekilde verilen manyetik devrenin hava aralıkları kesit alanları A1=5cm2, A2=10cm2, ve A3=5cm2’dir. Nüvenin göreceli geçirgenliği sonsuz ise hava aralıklarındaki manyetik akı yoğunluklarını bulunuz. Not: H/m S.1) 8A 12A A2 125 Sarım 5mm 80 Sarım 100 Sarım 10 A 5mm 10mm A3 A1 Göreceli geçirgenliği 2000 olan ferromanyetik bir çekirdek Şekil-2a’da gösterilmiştir. Çekirdeğin derinliği 5cm’dir. a) 0.005Wb’lik bir akıyı üretecek olan akım değerini bulunuz. b) Sargılardaki akı Şekil-2b’deki gibi ise sargıların uçlarında görülen gerilimi çiziniz. S.2) 10 cm 20 cm 0.01 5 cm 0.005 i 500 Sarım 15 cm Ø (Wb) 15 cm 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 t (msn) -0.005 15 cm -0.01 Şekil-2a S.3) Şekil-2b Şekilde gösterilen yük 14kV iletim hattı ve 14/2.4kV transformatör üzerinden beslenmektedir. Yük 2300V ve 0.866 geri güç faktöründe 110kW güç çekmektedir. a) Güç kaynağının gerilimini bulunuz b) Bu yükte transformatörün gerilim regülasyonunu hesaplayınız. c) Tüm güç sistemi ne kadar verimlidir? j150Ω 50Ω 5Ω j18Ω VG Güç Kaynağı Yük İletim Hattı 14/2.4 kV S.4) Transformatör boşta çalışırken (açık devre) primere uygulanan gerilim 2000V, çekilen akım 0.5A ve güç faktörü 0.2 geridir. Sekonder kısa devre iken primere 75V uygulandığında primerden çekilen akım 15A ve güç faktörü 0.35 geridir. a) Sekondere göre transformatörün yaklaşık eşdeğer devre parametrelerini bulunuz. b) Transformatöre 0.9 geri güç faktörlü bir yük bağlandığında 200V’ta 150 A akım çekmektedir. Transformatörün bu çalışma koşulunda verimini bulunuz. S.5) Tek faz 1500kVA, 4.8/16kV’luk bir dağıtım transformatörün eşdeğer devre parametreleri: olarak veriliyor. Bu transformatörün 16000V ve 0.8 geri güç faktörlü nominal değerde bir yükü beslediğini kabul ediniz. a) Transformatörün giriş gerilimi ne olur? b) Gerilim regülasyonunu bulunuz. c) Transformatörün verimini hesaplayınız. Başarılar Doç. Dr. Müslüm Arkan