M. Meclisi B : 65 çalışan bir hekimle İstanbul, Ankara, izmir'de çalışan bir hekimin aldığı ücret arasındaki fark kaldırılmıştır. Bilâhara Personel Kanunu ile sosyalizasyon bölgesindeki tazminatlar da kaldırılınca, bu bölgeye mütehassıs hekim ve yardımcı sağlık personeli göndermek çok zor hale gelmiştir ve mevcut kadrolar da süratle boşalmıştır. Bu dö­ nemlerde üzerinde Devlet hastanesi yazan 32 Devlet hastanesinde bir tek uzman hekimin bu­ lunmadığı, doktoru olmayan 577 köy ocağı ol­ duğunu, yani mevcut ocakların % 90 mm dok­ torsuz olduğunu zamanın Sağlık Bakanı açık­ lamıştır. Şimdi görev_ başında; sağlık hizmetlerinin sosyalizasyonuna inanmış ve sağlık hizmetleri­ ni bu yolla halletmeye kararlı bir sayın Bakan vardır, sağlık ve yardımcı sağlık personelinin yan ödeme mevzuunu bütçe imkânları ölçüsün­ de gerçekleştirmiş bulunmaktadır. Bu, sosyali­ zasyon bölgesine sağlık personeli temini yolun­ da kısmî bir ferahlık getirecektir. Ancak yal­ nız. başına yan ödeme de meseleyi çözemeyecek­ tir. Gerekli başka tedbirlere de ihtiyaç vardır. Bunları da sırası geldikçe arz etmeye çalışaca­ ğım. Halen sosyalizasyon bölgesinde 81 hastane, 70 sağlık merkezi, 869 sağlık ocağı, 2 7,71 sağlık evi ve 132 dispanser mevcuttur. Ancak bura­ larda hizmet gören sağlık ve sağlık yardımcısı personel çok eksiktir. Kadrolara göre mevcut mütehassıs hekim '% 34, pratisyen hekim % 31, diş tabibi '% 100, eczacı % 38, hemşire % 33, hemşire yardımcısı '% 89, sağlık memuru % 78, ebe •% 65, sağlık savaş memuru % 85 oranında mevcut bulunmaktadır. Bu yüzdelere göre sosyalize bölgede 10 830 kişiye bir hekim 6 160 ki­ şiye bir sağlık memuru 14 850 kişiye bir hem­ şire, 13 810 kişiye bir hemşire yardımcısı, 3 240 kişiye bir ebe düşmektedir. Görülüyor ki, bu­ gün dahi bu bölgede sağlık personeli gerekenin çok altındadır. Hizmetlerin verimli ve eksiksiz yapılabilme­ si için bu eksiklikleri tamamlamak lâzımdır. Bu da bâzı tedbirler almakla mümkündür. Yan ödeme bu tedbirlerden birisidir ve alınmıştır. Alınacak tedbirler arasında âdil bir rotasyon sistemi kısa süreli mecburi hizmet ve sosyali­ zasyon bölgesinde çalışan hekimlere ihtisas ön- 22 . 2 . 1973 O : 2 çeliği ve hattâ sosyalizasyon bölgesinde çalışan­ lar için mukaveleli istihdam politikası düşünü­ lebilir. Bütün bu masrafları karşılamak için ge­ nel sağlık sigortasının Meclislerden, bütçeyi müteakiben çıkarılması gereklidir. Bu ve buna benzer birçok tedbirler alınarak bu bölgede sağlık personel davası halledilebilir ve o zaman sosyalizasyon verimli hale gelerek çok büyük hizmetler sağlayacaktır. Şimdiki ha­ liyle de bilhassa koruyucu hizmetler yönünden sosyalizasyon önceki yıllara nazaran çok daha iyi ve faydalı hizmetler yapmaktadır. Ana - ço­ cuk sağlığı ve salgın hastalıklarla mücadelede olduğu gibi. Aşılama da sosyalizasyon bölgesin­ de yaygın hale gelmiş en ücra köydeki vatan­ daşlara kadar ulaşmıştır. Devamlı, muhtazam bir şekilde bütün aşılar yapılmaktadır. Altyapı tesisleri yapıldığı takdirde bu hiz­ metler çok daha başarılı olacaktır. Su, elektrik, kanalizasyon, okul ve benzeri hizmetler için bakanlıklararası koordinasyon gereklidir ve bu koordinasyon sağlanmalıdır. Bunlar yapıldığı takdirde koruyucu hizmetler çok daha başarılı olacak ve vatandaşlarımızın hastalıklardan ko­ runması mümkün olacaktır. Esasen Sağlık Ba'kanlığmm aslî ve bir numaralı görevi budur. Ondan sonra tedavi edici hizmetler gelecek­ tir. Bu görev de yataklı tedavi kurumlarınmdır. Halen yataklı tedavi kurumlarında 78 503 yatak mevcuttur. Millî Savunma Bakanlığının 15 100 yatağı bu rakamın dışındadır. 78 503 ya­ taktan 49 449'u Sağlık Bakanlığına, 29 054 ise bakanlık dışı kuruluşlara aittir. Toplam olarak 93 603 yatak mevcuttur. İkinci Beş Yıllık Plân­ da 1972 yılı sonunda Sağlık Bakanlığına bağlı yatak adedinin 52 bin olması öngörülmüş iken bu sayı 49 499'a ulaşabilmiştir. Buna rağmen Türkiye'deki tüm yatak adedi olan 93 603 plân hedeflerini bulmuş ve biraz da geçmiştir. Bu durumda yurdumuzda 10 bin kişiye 24,7 yatak düşmektedir. Gelişmiş ülkelerde 10 bin kişiye düşen yatak adedi 45 tir. Ancak gerek Sağlık Bakanlığına ve gerekse diğer kuruluşlara ait olan bu yataklar tam ka­ pasite ile çalıştırılamamaktadır. Halen Sağlık Bakanlığına ait yataklarda % 45 âtıl yatak ka­ pasitesi gözükmektedir. Sosyal Sigortalar Ku­ rumunda âtıl yatak kapasitesinin daha yüksek olduğu, % 55 - 60 civarında olduğu müşahede edilmektedir. Sağlık Bakanlığındaki âtıl yatak- — 748 —