24. Ulusal Kimya Kongresi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, 29 Haziran-2 Temmuz 2010, Zonguldak Kendiliğinden Düzenlenme Yöntemiyle Biyoaktif Yüzey Tasarımı Adem ZENGİN, Tuncer ÇAYKARAa Gazi Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü 06500 Beşevler-Ankara ademzenginn@gmail.com Birçok temel ve merkezi biyolojik tanı ve uyum sağlama süreçleri özellikle hücre membranları başta olmak üzere biyolojik yüzeylerde meydana gelmektedir[1]. Biyolojik yüzeylerde, biyomoleküllerin (örneğin proteinler,enzimler,nükleik asitler ve karbonhidratlar) moleküler davranışlarını in vitro ve mümkünse in vivo olarak araştırmak için uygun ve iyi tanımlanmış model sistemlere gereksinim duyulmaktadır. Kendiliğinden düzenlenen tek tabakalar(self assembly monolayers, SAMs) teknolojisi biyolojik moleküllerin çeşitli yüzeyler üzerinde monomoleküler filmleri oluşturmada en etkili yollardan birisidir. Bu tip model sistemler oldukça kullanılışlı olmakla birlikte doğal olarak meydana gelen moleküler tanı süreçlerinin taklit edilmesiyle biyomoleküller arası spesifik etkileşimlerini in vitro olarak incelemeye olanak sağlayan biyo-aktif yüzey tasarımına olanak sağlamaktadır[2-4]. Bu çalışmada, kendiliğinden düzenlenen tek tabakalar yöntemiyle ilk önce 3- glisidoksipropil metildimetoksisilan(GPDMS) molekülü ıslak aşındırma yöntemiyle aktifleştirilmiş Si (100) yüzeyinde tek tabaka oluşturması sağlanmıştır. Elde edilen epoksi sonlu yüzeyler üzerine bis 3-aminopropil sonlu poli (dimetilsiloksan) (PDMS) makromolekülü yüzeye aşılama yöntemiyle kovalent olarak bağlanmış ve elde edilen polimer katkılı ve amin fonksiyonel uç gruba sahip silikon disk yüzeyine spesifik bağlayıcı protein olarak bilinen Protein A molekülü immobilize edilmiştir.Elde edilen protein kaplı silikon disk yüzeyinin, bağışıklık sistemi proteinlerinden biri olan IgG molekülünün antikoru olan ve FTIC etiketli anti-IgG molekülünün immobilizasyonu gerçekleştirilerek hazırlanan yüzeylerin biyolojik aktivitesi incelenmiştir. Şekil 1. Tasarlanan biyo-aktif çoklu tabaka sisteminin şematik gösterimi GPDMS ve PDMS bağlı silikon disk yüzeylerin yüzey morfolojileri Atomik Kuvvet Mikroskobu (AFM), tabaka kalınlıkları Elipsometre ile, yüzeyin hidrofobik-hidrofilik karakterizasyonu su değme açısı ölçümleri ile, yapısal karakterizasyonı ATR-FTIR ve kimyasal bileşimi X-ışınları Fotoelektron Spektroskopisi (XPS) ile karakterize edilmiştir. Yüzeye immobilize olmuş FTIC etiketli anti-IgG molekülünün yüzey desenlenmesi ise Flouresans Mikroskobu ile incelenmiştir. KAYNAKLAR 1. Strader, C.D., Fong, T. M., Tota, M.R., Underwood, D., Dixon, R.A.F., Annu. Rev. Biochem, 63, 101, 1994 2. Revell, D. J., Knight, J. R., Blyth, D. J., Haines, A. H., Russell, D. A., Langmuir, 14, 4517, 1998 3. Demirel G., Caykara T., Akaoğlu B., Çakmak, M., Surface Science, 601, 4563, 2007 4. Demirci S., Caykara T., Surface Science, 604, 649, 2010