Akut Hepatit B, D ve C Enfeksiyonları Dr. Ali Acar Ankara Mevki Asker Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Kl. Mik. Servisi 3-8 Haziran 2016 Hepatit B virüsü • MÖ 5 YY; Hipokrat, epidemik sarılık • 1930-1940; insan serumu ve sarı humma aşı sonrası sarılık • 1965 ; Australia antijenin keşfi • 1970; Dane partikülü • 1970; serolojik testlerin geliştirilmesi Hepatit B virüsü Prevalans HBV-Türkiye HBV-Türkiye 3,52 6,36 2,84 4,95 6,76 Akut hepatit bildirimi-Türkiye 3,6 Akut hepatit bildirimi-Türkiye HBV bulaş yolları • Parenteral-Perkütan – Kan transfüzyonu – Ortak enjektör paylaşımı, – İğne batması veya kesici-delici alet yaralanması • Cinsel • Maternal • Mukozal/bütünlüğü bozulmuş deri HBV bulaş yolları Yüksek endemik Vertikal bulaş Horizontal bulaş Orta endemik Horizontal bulaş Vertikal bulaş Düşük endemik Cinsel temas Perkütan bulaş HBV enfeksiyon seyri Mitchell L. Clin Liver Dis 14 (2010) 75–91 Klinik seyir-ikterik hepatit İnkübasyon 45-160 gün, asemptomatik Preikterik 3-10 gün, İkterik 1-3 hafta Konvelesans 2-6 hafta Klinik seyir Ateş, halsizlik, çabuk yorulma İştahsızlık, bulantı-kusma Preikterik Tat ve koku duyusunda bozulma (Konvelesan) Sağ üst kadranda ve epigastrik ağrı Serum hastalığına benzer tablo, Serum hastalığı benzeri sendrom •%10-20 •Ateş •Deri döküntüsü •Artraji -artrit •Tip III hipersensitivite reaksiyonu Gianotti-Crosti syndrome •Papüler akrodermatit •Genellikle çocuklarda •HMG •SMG •Aksiller veya inguinal LAP Klinik seyir Hafif ateş Sarılık (konstitüsyonel semptomlardan 10 gün sonra; 1-3 ay) İkterik Hepatomegali (orta derecede büyük, yumuşak) Splenomegali (5-15%) Palmar eritem, Spider nevüs (nadiren) Akut karaciğer yetmezliği • Ağır hepatit (3 kriterden 2’sinin varlığı) 1. Kuagülasyon anormalliği (INR>1,5) 2. Ensefalopati 3. Bilirübin >10 mg/dl • AKY (Fülminan hepatit)= Kuagülasyon Bzk + Ensefalopati – Hiperakut <7 gün – Akut 7-21 gün – Subakut >21 gün < 26 hafta AASLD: The Management of Acute Liver Failure. 2011 Akut karaciğer yetmezliğiRisk faktörleri • Genotip D1 • G1896 mutasyonu, DNA 5,23 log copies/mL, subgenotip BI/Bj2 • rtM204V/I 3 • HDV koenfeksiyonu4 • HCV koenfeksiyonu5 Akut karaciğer yetmezliğiRisk faktörleri • Hastalık süresince asetaminofen kullanımı (p=0,08) • Öncesinde alkol kullanımı (p=0,03) • Öncesinde metamfetamin kullanımı (p=0,04) • 6 ay öncesine kadar kilo kaybı (p=0,04) • Tüm izolatlar genotip D Garfein RS,.Factors associated with fulminant liver failure during an outbreak among injection drug users with acute hepatitis B. Hepatology. 2004;40(4):865 Enfeksiyonun seyri Tanısal Test • Biyokimyasal bulgular – – – – ALT, AST 1000-2000 IU/mL GGT ↑, ALP ↑ Albumin ↓, Serum Fe ↑, Lökopeni, lenfositoz, ESR↑ Anemi, Trombositopeni, INR ↑ • Serolojik bulgular – – – – HBsAg HBeAg, anti-HBcIgM HBV DNA Anti-HBs, anti-HBe KHBV akut reaktivasyonu flare İmmün tolerans faz İmmün reaktif HbeAg + faz İnaktif HBV taşıyıcılığı HBeAg – KHBV Alevlenme Reaktivasyon HBsAg negatif KHBV Revers serokonversiyon KHBV akut reaktivasyon nedenleri • Spontan • İmmün klirens • İmmünsüpresif – Tedavi, Transplantasyon, HIV • Akut hepatit – Viral /Toksik/Otoimmün • Mutasyon (prekor/kor; DNA polimeraz) • HBV tedavi – İlaç kesilmesi – IFN immün uyarımı – Nükosid analog toksisitesi • Gebelik Akut HBV/KHBV ayırıcı tanı AHBV KHBV Duyarlı /Özgül anti-HBc IgM S/CO ≥8 <8 96,2 89,7 Kombine P = 0.0056 HBV DNA <5.5log10 ≥5.5log10 81,1 72,4 Ji Won Park. World J Gastroenterol 2015 anti-HBc IgM >1:1000 %78 <1:1000 %70 HBV DNA <5.0 pg/ml anti-HBc IgM >1:10,000 AFP levels (>100 ng/ml) N ↑ HBeAg S/CO ↓ ↑ anti-HBc IgM HBV DNA HBeAg PPV %99 NPV %100 Elastografi (LSM) Histoloji >5.0 pg/mL P =0.001 96,2 93,1 Han Y, J Gastroenterol Hepatol. 2008 HBe(-) enf.? Han Y, J Gastroenterol Hepatol. 2008 fibrozis HAİ↑ Kumar. Dig Dis Sci. 2006 fibrozis Tedavi • Destek tedavisi • Hospitalizasyon endikasyonları – Kuagülopati – Ensafolapati – İleri yaş – Ciddi komorboditisi olanlar, – Oral alımı tolare edemeyenler • Antiviral tedavi? Antiviral tedavi endikasyonu • Fulminan (EASL-C1/AASLD 2009-III) • Ağır klinik seyir (AASLD 2009-III) – Persistan seyir • 4 haftadan uzun – Persistan belirtiler – Belirgin sarılık; bilirubun>10 mg/dl – İmmün kompromise – HCV, HDV koenfeksiyonu – Altta yatan KC hastalığı Korunma • Temas öncesi – Hepatit B aşısı • Temas sonrası profilaksi – HBV+ Hamile annede doğan çocuklara • HBIG 0,5 mL • HBV aşı; 10 mcg – Sağlık çalışanlarına, perkütan-mukozal temas sonrası Sağlık çalışanları • Temas sonrası profilaksi MMWR / December 20, 2013 / Vol. 62 / No. 10 Akut hepatit D virüs enfeksiyonu Epidemiyoloji • Bulaş yolları – Perkütan, parenteral bulaş – Seksüel bulaş – Horizontal bulaş – Vertikal HBV göre risk düşük – Homoseksüel – Nozokomiyal Rizzetto M, Alavian SM. 2013. Hepatitis delta: The rediscovery. Clin Liver Dis 17: 475–487. Epidemiyoloji – Küresel olarak %5 – Çoğrafi farklılık – Afrika, Güney Amerika ve Akdeniz ülkelerinde endemik – Uzak doğuda değişken • Pasifik adalarında %90 • Japonyada %5 HDV-Türkiye • Kronik HBV Taşıyıcılarında – 2002-2004 %27,5 (Güneydoğu) Bayan at al. 2007 – 2006-2009 anti-HDV %45,5; RNA %23 (Elazığ) • Bahcecioglu et al. 2011 – Çocuklarda %1,76 Funda OZGENC Turk J Gastroenterol 2013; 24 (4): 345-348 – Akut HBV %8,1 – İnaktif taşıyıcı %4,9 – KHBV %20 – Siroz %32,5. Değertekin H. Turk J Gastroenterol. 2006 Mar;17(1):25-34. Enfeksiyonun seyri Koenfeksiyon Süperenfeksiyon Cold Spring Harb Perspect Med 2015;5:a021576 HDV enfeksiyonu Koenfeksiyon Süperenfeksiyon Ağır akut hepatit Fülminan hepatit Kronikleşme %1-3 Kronikleşme >%90 Siroz HSK Tanı Hepatit C Suresh D. Sharma Indian J Med Res 131, 2010, pp 17-34 Ploss A, et al. Gut 2012;61(Suppl 1):i25-i35 HCV prevalans Dünyada; Nüfusun %3 HCV ile enfekte 170 Milyon KHCV enfeksiyonu 500 000/yıl HCV ile ilişkili ölüm Lozano R, et al. Lancet 2012;380:2095-2128 Hepatology Volume 57, Issue 4, pages 1333-1342, 4 FEB 2013 DOI: 10.1002/hep.26141 http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/hep.26141/full#fig3 HCV Türkiye • Genel popülasyon %1,6 MG Çeldir. Hepatitis C prevalence in Turkey: estimation through meta-analysis. European Journal of Public Health, Vol. 24, Supplement 2, 2014 • Hemodiyaliz hastaları %20 Yakaryilmaz F. Ren Fail. 2006;28(8):729-35, Dağlar D.. Mikrobiyol Bul..2014 Jan;48(1):143-50. ECDC TECHNICAL REPORT Hepatitis B and C in the EU neighbourhood: prevalence, burden of disease and screening policies Literature review HCV-bulaş yolları 1. IV madde kullanımı 1. %60 HCV pozitifliği 2. Nozokomiyal 1. Güvenli olmayan enjeksiyon pratiği (Ör; Mısır) 2. Diyaliz 3. Transfüzyon 3. Anneden çocuğa %4-8 (HIV+ ise %11-25) 4. Cinsel temas? 5. Tatuaj, piercing (2,4 kat fazla) WHO, 2016 HCV guidelines Akut HCV Spontan klirens % 20-50 % 50-80 % 15-30/20 yıl Siroz HSK/Ex % 2-4/yıl Kronik % 10-20 Asemptomatik taşıyıcılık Spontan klirens • • • • • • • Semptomatik hastalık Yüksek ALT düzeyleri HBV pozitifliği Kadın cinsiyet Genç yaş Genotip 1 Genetik polimorfizm (IL28B) Beinhardt S, Anna Payer B, Datz C, et al. A Diagnostic Score for the Prediction of Spontaneous Resolution of Acute Hepatitis C Virus Infection. Journal of hepatology. 2013 Enfeksiyonun seyri Tanı • Temas öyküsü yok – HCV RNA (-) bilinen kişide HCV RNA (+) – Anti-HCV (-) bilinen kişide anti-HCV (+) – HCV RNA (+; öncesinde bilinmeyen) • Akut hepatit semptomlar, ALT yüksekliği • Yakın zamanda riskli temas • Temas öyküsü var – İlk 48 h anti-HCV ve HCV RNA • • • • Anti-HCV( - ), HCVRNA (–) 4-5 hft ara ile takip Anti-HCV (-), HCV RNA (+) akut enfeksiyon Anti-HCV (+), HCV RNA (+) kronik enfeksiyon Anti-HCV(+), HCV RNA(-) RNA, ALT takip/önceki enf Tedavi • Fülminan hepatit <%1 • Hospitalizasyon – Fulminan hepatit – Şiddetli bulnatı-kusma • Aspirin ve alkol kullanımından kaçınılmalı • Antiviral tedavi Tedavi • Peg-IFN-α 24 hft monoterapisi >%90 etkili • Etkinlik genotipten bağımsız • Peg-IFN-α ve ribavirin kombinasyonu SVR artırmaz • HIV koenfeksiyonunda Peg-IFN-α + ribavirin 24-48 hft SVR %65-85 Deterding K. Lancet Infect Dis 2013;13:497-506 Strader Db. Hepatology 2004;39:1147-1171 Wiegand J. J Antimicrob Chemother 2008;62:860-865 Antiviral tedavi • Metaanaliz – 22 çalışma; 1 075 hasta – Peg-IFN-α Tedaviye başlama hft ≤12 12-24 ≥24 SVR % %83 %67 %63 Curey KE. J Viral Hepat 2010;17:201-217 Antiviral tedavi Antiviral tedavi • EASL 12 hft. bekle – PEG IFNα2a 180µg/hafta veya PEG IFNα2b 1,5µg/kg/hafta 12 hafta SVR %90 A1 – HIV koenfeksiyonunda • PEG IFNα +Ribavirin (1000/1200mg) 24 hafta • ASLD/IDSA – 6 ay bekle – Akut tedavi faydalı olacağı düşünülüyorsa • KHCV tedavi rejimi