Hisse Senedi ve Vadeli İşlemler Piyasası

SUNUM İÇERİĞİ
Eğitim Programı
1. Dünya ve Türkiye Ölçeğinde Ekonomik
Görünüm
a.
b.
c.
d.
2.
3.
4.
5.
ABD Ekonomisi
Avrupa Ekonomisi
Japonya Ekonomisi
Türkiye Ekonomisi
Hisse Senedi Piyasaları
Vadeli İşlemler Piyasası
Dünya’da ve Türkiye’de Forex Piyasası
İntegral Trader
Ekonomik Görünüm
Dünyada ve Türkiye’de Ekonomik Görünüm
Ekonomik Görünüm
ABD Ekonomisinde Genel Görünüm
 2008 Krizi ile 2008 ve 2009 yılında daralan ABD
ABD GSYH ve Büyüme
Ekonomisi

Hedef değer olan %6,5’a gelinemediği gözlemlenmektedir
 Enflasyon

Şubat ayı CPI %1,1

Fed Hedefi %2,0
2012
2010
Bugün açıklanan %6,7
2008

4.000.000.000.000,00
2006
Kriz öncesinde %5 İşsizlik Oranı
0
2004

6.000.000.000.000,00
2002
 İşsizlik Oranı
2000
2014 sonunda parasal genişlemenin sonlandırılması planlanmaktadır.
2
8.000.000.000.000,00
1998

10.000.000.000.000,00
1996
etmektedir
1994
Parasal Genişleme son azaltmalar ile birlikte $65 milyar ile devam
4
1992

12.000.000.000.000,00
1990
ABD Ekonomisine $3,1 Trilyon para aktarılmıştır.
6
14.000.000.000.000,00
1988

16.000.000.000.000,00
1986
bugüne Fed
8
1984
 Aralık 2008’de başlayan ilk parasal genişlemeden
18.000.000.000.000,00
1982
2012 Yılında %2,7 Büyümüştür.
1980

-2
2.000.000.000.000,00
-
-4
GSYH Büyüme
GSYH
Ekonomik Görünüm
Avrupa Ekonomisinde Genel Görünüm
 2009 Aralık ayında Yunanistan’da başlayan kriz
 Avrupa içerisindeki diğer ülkeler yayılmıştır
 Grafik 2008 krizi sonrasında PIIGS ülkelerinin
RAS düzeylerini göstermektedir
 RAS’ı bir risk göstergesi olarak görebiliriz.
 2008 Eylül sonrasında Yunanistan ve
İrlanda’daki ayrışmaya dikkat çekmemiz gerekir
Ekonomik Görünüm
Avrupa Ekonomisinde Genel Görünüm
Euro Bölgesi Ülkeleri Kamu Borcu/GSYİH
 Grafik PIIGS ülkelerinin
160
 Kamu Borcu / GSYH Oranını
 Karşılaştırmaktadır.
 Yunanistan’da 2013 yılındaki gelişmeler
 Devlet radyo ve televizyonu kapatılma girişimi
 Vergi yükleri
Kamu Borcu/GSYİH Oranı (%)
 Avrupa Birliği ve Euro Bölgesi ile
140
120
100
80
60
40
20
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
 Kamu harcamalarındaki kesintiler
Euro Bölgesi
Avrupa Birliği
Yunanistan
 IMF ve Avrupa Birliği arasında yaşanan Gerilim
İrlanda
İtalya
İspanya
 Son verilere bakıldığında
 TÜFE; İspanya %0 (Mart ayı açıklanan)
 İşsizlik; Yunanistan %27,5
 TÜFE; Yunanistan -%1,10 (Mart ayı açıklanan)
 İşsizlik; Euro Bölgesi Ortalama %11,9
 TÜFE; Portekiz -%0,10 (Mart ayı açıklanan)
 İşsizlik; Almanya %6,7
 TÜFE; İtalya %0,50 (Mart ayı açıklanan)
 TÜFE; İrlanda %0,50 (Mart ayı açıklanan
2008
2009
2010
Portekiz
kaynak: WorldBank
2011
Ekonomik Görünüm
Japonya Ekonomisinde Genel Görünüm
Japonya GSYH ve Büyüme
 $5,95 Trilyonluk Ekonomi
7.000.000.000.000,00
 2009’da -%5 büyüme
5.000.000.000.000,00
 BOJ’un Genişleme Politikaları
3.000.000.000.000,00
6.000.000.000.000,00
4.000.000.000.000,00
2.000.000.000.000,00
1.000.000.000.000,00
 Kur Savaşları Riski
Japonya Ödemeler Dengesi/GSYH
2012
2010
2008
2006
2004
2002
2000
1998
1996
1994
1992
1990
1988
3
2
1
4
Ödemeler Dengesi /GDP
5
6
0
-1
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
4,859250321
3,926718632
3,626157274
3
1986
4
3,710673542
2,919814669
3,286379078
2
GSYİH
Japonya Enflasyon Oranları
1,021180071
2,019136191
1
1984
Büyüme
 Kamu Borcu / GSYH = %230
0
1982
1980
-
 Vergi artışı konuşuluyor
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-8
-2
Enflasyon
Ekonomik Görünüm
Türkiye Ekonomisinde Genel Görünüm
 2008 Krizi Türkiye’de farklı risk dinamiklerini ortaya
çıkarmıştır
 CARİ AÇIK
 Kredi genişlemesi
Türkiye İhracat ve İthalat (2008-2014)
25000000
20000000
 Kısa vadeli sermaye hareketleri
15000000
10000000
 İhracat Ortaklarının yaşadığı kriz
 Grafik 2008 sonrasında Türkiye’nin ihracat ve İthalat
performansını göstermektedir
İhracat
İthalat
Doğrusal (İhracat)
Doğrusal (İthalat)
2014.01
2013.10
2013.07
2013.04
2013.01
2012.10
2012.07
2012.04
2012.01
2011.10
2011.07
2011.04
2011.01
2010.10
2010.07
2010.04
2010.01
2009.10
2009.07
2009.04
2009.01
2008.10
2008.07
 İhracat artışı nispeten yavaş kalmıştır
0
2008.04
 İthalat hızlı bir biçimde artmış
5000000
2008.01
 Krizden çıkış;
Ekonomik Görünüm
Türkiye Ekonomisinde Genel Görünüm
Dış Ticaret Hacmi ve İhracatın İthalatı Karşılama
Oranı
 Grafik dış ticaret hacmi ve ihracatın
70
25000000
60
20000000
50
15000000
40
30
10000000
20
5000000
10
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı
Dış Ticaret Hacmi
2014.01
2013.10
2013.07
2013.04
2013.01
2012.10
2012.07
2012.04
2012.01
2011.10
2011.07
2011.04
2011.01
2010.10
2010.07
2010.04
2010.01
2009.10
2009.07
0
2009.04
0
2009.01
 Negatif ilişki vardır denebilir mi?
80
30000000
2008.10
 İhracatın ithalatı karşılama arasında
90
2008.07
 Dış Ticaret Hacmi ile
35000000
2008.04
göstermektedir
100
2008.01
ithalatı karşılama oranını
40000000
Ekonomik Görünüm
Türkiye Ekonomisinde Genel Görünüm
 2008 ve 2013 İthalatı Ülkelere Göre Dağılım
 İthalat Yapısındaki değişiklik ihracattaki değişime göre az mıdır?
2008 Yılı İthalat Dağılımı
2013 Yılı İthalat Dağılımı
0,5
0,4
5,3
3,7
A-AVRUPA BİRLİĞİ (AB 28)
B-TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ
18,6
36,9
21,7
36,7
1-Diğer Avrupa (AB Hariç)
2-Kuzey Afrika
3-Diğer Afrika
4-Kuzey Amerika
6,5
5-Orta Amerika ve Karayipler
6-Güney Amerika
1,6
0,3
8,8
7-Yakın ve Orta Doğu
6,6
1,0
1,8
8-Diğer Asya
0,7
21,8
1,5
0,5
0,5
5,5
16,4
1,0 1,4
9-Avustralya ve Yeni Zelanda
10-Diğer Ülke ve Bölgeler
Ekonomik Görünüm
Türkiye Ekonomisinde Genel Görünüm
 2008 ve 2013 İhracatı Ülkelere Göre Dağılım
 İhracat yapısında özellikle AB’nın payı düşmüştür. Yakın ve Ortadoğu’da nispi olarak artış gerçekleşmiştir.
Ülke Gruplarına Göre 2008 Yılı İhracat
Yapısı
5,4
0,3
Ülke Gruplarına Göre 2013 Yılı İhracat Yapısı
0,4
1,1
A-AVRUPA BİRLİĞİ (AB 28)
0,1
7,9
B-TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ
1-Diğer Avrupa (AB Hariç)
2-Kuzey Afrika
19,3
23,4
41,5
4-Kuzey Amerika
48,3
0,7
0,6
2,4
3-Diğer Afrika
5-Orta Amerika ve Karayipler
6-Güney Amerika
3,6
1,4
0,7
4,4
7-Yakın ve Orta Doğu
4,3
8-Diğer Asya
11,6
2,3
2,7
6,6
9,4
1,6
9-Avustralya ve Yeni Zelanda
10-Diğer Ülke ve Bölgeler
Ekonomik Görünüm
Türkiye Ekonomisinde Genel Görünüm
 Finansal İstikrarın Makro Gösterimi
 2008 Aralık, 2013 Mart ve 2013 Eylül Ayı Karşılaştırması yapılmıştır.
Hisse Senedi ve Vadeli İşlemler Piyasası
Hisse Senedi Piyasası
BİST
Borsa İstanbul A.Ş. (BİST)
 Hisse Senetleri Piyasasında İşlem Gören Menkul Kıymetler
 Hisse senetleri (Oydan Yoksunlar dahil),
 Borsa Yatırım Fonu Katılım Belgeleri,
 Aracı Kuruluş Varantları,
 Menkul kıymet sıfatına sahip olan Rüçhan Hakkı Kuponları,
Piyasada işlem görmektedir
 BİST nezdindeki pazarlar
 Ulusal Pazar: BİST kotasyon şartlarını tümüyle karşılayan şirketler Ulusal Pazar’da işlem görmektedir.
 Kurumsal ürünler pazarı: Menkul kıymet yatırım ortaklıkları, gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve girişim sermayeleri payları ile
borsa yatırım fonları katılma belgeleri ve aracı kuruluş varantları kot içi Pazar niteliğindeki Kurumsal ürünler Pazarı’nda işlem
görmektedir.
 Fon Pazarı: Borsa Yatırım Fonları ve Borsa Yönetim Kurulu’nca işlem görmesi uygun bulunan A tipi yatırım fonları katılma
belgeleri Fon Pazarı’nda işlem görmektedir.
 İkinci Ulusal Pazar: Ekonominin dinamosu olan küçük ve orta ölçekli şirketler ve Ulusal Pazar’dan geçici veya sürekli olarak
çıkartılan şirketler ile Ulusal Pazar için geçerli kotasyon ve işlem görme koşullarını sağlayamayan şirketler İkinci ulusal Pazar’da
işlem görmektedir.
BİST
İşlemlerin Takası
 Borsada alım satımlar
 Peşin esası üzerinden yapılır.
 Kıymetin ve bedelinin teslimi
 T+2 gününde (İşlem Günü + 2 Gün)
 Takasbank ve Merkezi Kayıt Kuruluşu aracılığı ile yapılır.
 Yerli ve yabancı menkul kıymetler TL üzerinden alınıp satılır.
 Temerrüt işlemlerinde takas aynı gün yapılır.
Hisse Senetleri Piyasası’nda Fiyatların Oluşum Yöntemi
 Öncelik Kuralları: Emirlerin işlem görme sıralamasında ilk önce fiyat, fiyatın aynı olması durumunda zaman
önceliğine bakılmaktadır.
 Fiyat Önceliği: Daha düşük fiyatlı satış emirlerinin, yüksek fiyatlı satış emirlerinden; daha yüksek fiyatlı alım
emirlerinin, düşük fiyatlı alım emirlerinden önce işlem görmesini sağlayan öncelik kuralıdır.
 Zaman Önceliği: Girilen emirlerde fiyat eşitliği olması halinde, sisteme zaman açısından daha önce kaydedilen
emrin daha önce işlem görmesini sağlayan öncelik kuralıdır.
BİST
Açılış Seansı İşleyiş Esasları
 Açılış seansı temel olarak iki aşamadan oluşur:
1. Emir toplama:

Bu süre zarfında emirler Sistem’e iletilir ve öncelik kurallarına göre sıralanır. Eşleştirme yapılmaz.
2. Açılış fiyatının belirlenmesi ve açılış işlemlerinin gerçekleştirilmesi
 Bu süre zarfında Sistemde yer önceliği açısından uygun durumda olan emirler, karşılığında yeterli miktarda emir
bulunması şartıyla, açılış fiyatından işleme dönüşür.
Seans Saatleri
 Borsa İstanbul A.Ş.’nin 2013/421 sayılı değişiklik genelgesi ile,
 10.06.2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere;

Pay Piyasası ve Gelişen İşletmeler Piyasası (GİP) birinci seans saatleri yeniden düzenlenmiştir.

Yapılan düzenlemeler aşağıdaki tablolarda sunulmuştur.
BİST
Seans Saatleri
1. Seans
Açılış Seansı
Emir Toplama
Açılış Fiyatlarının Belirlenmesi ve Açılış İşlemleri
Piyasa Yapıcı-İlk Kotasyon Girişi
Sistem-Otomatik İlk Kotasyon Atama
Sürekli Müzayede (SM) ve Piyasa Yapıcılı SM Yöntemi
Tek Fiyat Seansı
Emir Toplama
Tek Fiyatın Belirlenmesi
09:15-12:30
09:15-09:35
09:15-09:30
09:30-09:35
09:30-09:34
09:34-09:35
09:35-12:30
09:35-12:30
09:35-12:30
12:30 (+)*
PP (Ulusal Pazar, Kurumsal Ürünler Pazarı, İkinci Ulusal Pazar, Gözaltı Pazarı**,
Serbest İşlem Platformu ) ve GİP
2. Seans
14:00-17:40
Açılış Seansı
14:00-14:15
Emir Toplama
14:00-14:10
Açılış Fiyatlarının Belirlenmesi ve Açılış İşlemleri
14:10-14:15
Piyasa Yapıcı-İlk Kotasyon Girişi
14:10-14:14
Sistem-Otomatik İlk Kotasyon Atama
14:14-14:15
Sürekli Müzayede (SM) ve Piyasa Yapıcılı SM Yöntemi 14:15-17:30
Tek Fiyat Seansı
14:15-17:33
Emir Toplama
14:15-17:30
Tek Fiyatın Belirlenmesi
17:30-17:33
Kapanış Seansı
17:30-17:40
Emir Aktarımı
17:30-17:33
Emir Toplama
17:33-17:36
Kapanış Fiyatlarının Belirlenmesi
17:36-17:38
Kapanış Fiyatından/Tek Fiyattan İşlemler
17:38-17:40
BİST
Emirlerde Geçerlilik Süresi
 Günlük Emir

“Günlük Emir” olarak adlandırılmasına ve günde iki seans olmasına rağmen, yalnızca verildiği seans sonuna kadar sistemde
işlem görmek üzere bekleyebilen emir türüdür, Seans sonuna kadar işlem görmezse, iptal edilecektir. Sistem, aksi
belirtilmedikçe, bütün emirleri günlük emir olarak kabul edecektir. Emrin kısmen karşılanması durumunda, geriye kalan
karşılanmamış miktar seans sonuna kadar bekletilecek ve yine karşılanmamışsa, sistem tarafından iptal edilecektir.
 Anlık Emirler
 Emre iliştirilen bu koşul, emrin sisteme girildiği anda mümkün olan miktarının karşılanması ve kalan kısmın da pasife
yazılmadan iptal edilmesi anlamına gelmektedir. Dolayısıyla bu emir türü sadece girildiği an için geçerli olan bir emir türüdür.
KİE, OLFE ve OLDE türü emirler de anlık emir olarak nitelendirilebilir.
 Tarihli Emir
 Emrin, karşılanmak üzere belirli bir tarihe kadar sistemde durmasını sağlar. İlk seans TAR olarak "1" (bir) girildiği takdirde emir
(marj ya da adım dışı kalmamış, işlem görmemiş veya kısmen işlem görmüşse) ikinci seansta da geçerli olacaktır. Ancak ikinci
seansta da eşleşmez ise gün sonunda iptal edilecektir. 2’nci Seans içinde verilecek 1 günlük emir sadece 2’nci Seans için geçerli
olacak ve gün sonunda iptal edilecektir.
*Günlük (seanslık) bir emir tarihli bir emre dönüştürülemez ancak, tarihli bir emir günlük (seanslık) emre çevrilebilir.
VİOP
Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası
(VİOP)
VİOP
İşlem Gören Sözleşmeler
 BIST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmesi
 TL Dolar Döviz Kuru Vadeli İşlem Sözleşmesi
 TL Euro Döviz Kuru Vadeli İşlem Sözleşmesi
 EUR/USD Çapraz Kuru Vadeli İşlem Sözleşmesi
 TL/Gram Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi
 Dolar/Ons Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi
 Ege Pamuk Vadeli İşlem Sözleşmesi
 Anadolu Kırmızı Buğday Vadeli İşlem Sözleşmesi
 Baz Yük Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmesi
VİOP
Pay Vadeli İşlem Sözleşmeleri
T. Garanti Bankası A.Ş.
GARAN
T.İş Bankası A.Ş.
ISCTR
Akbank T.A.Ş.
AKBNK
Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O.
VAKBN
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.
YKBNK
Türk Hava Yolları A.O.
THYAO
Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş.
EREGL
H.Ö. Sabancı Holding A.Ş.
SAHOL
Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş.
TCELL
Tüpraş Türkiye Petrol Rafineleri A.Ş.
TUPRS
VİOP
Pazarlar
 Ana Pazar
 Normal seans ve fiyat sabitleme sırasında emirlerin eşleştirildiği esas pazardır.
 Özel Emir ve Özel Emir İlan Pazarı
 Borsanın onayı ile, büyük miktarlı emirler özel emir ve özel emir ilan pazarında işlem görmektedir.
Günlük İş Akışı ve Seans Saatleri
 Normal Seans

Fiyat ve zaman önceliğine dayanılarak çok fiyat sürekli müzayede esasıyla işlemlerin gerçekleştirildiği
seanstır. Son 10 dakikası kapanış aralığıdır.

Döviz ve Altın vadeli işlem sözleşmeleri dışındaki sözleşmelerde 12:30-13:55 arası işlemlere ara
verilmektedir.
VİOP
Seans Saatleri
Sözleşmeler
Normal Seans Saatleri
Pay Vadeli İşlem ve Opsiyon
Sözleşmeleri
09:10-17:45
Endeks Vadeli İşlem ve Opsiyon
Sözleşmeleri
09:10-17:45
Döviz ve Altın Vadeli İşlem
Sözleşmeleri
09:10-17:45
Emtia ve Enerji Vadeli İşlem
Sözleşmeleri
09:10-17:45
Öğle Arası
12:30-13:55
12:30-13:55
Yok
12:30-13:55
VİOP
Teminatlar
 Başlangıç Teminatı:

Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerini

almak veya satmak için

yatırımcının hesabında bulunması zorunlu olan asgari tutardır.
 Sürdürme Teminatı:

Yatırımcının pozisyonunu sürdürebilmesi için hesabında bulunması gereken asgari tutardır.
 Teminat Tamamlama Çağrısı:

(MARGİN CALL) Seans kapanışından sonra hesapların güncellenmesi sonucu ,

toplam teminatı sürdürme teminatı tutarının altına düşen veya eksi nakit teminat oluşan hesaplar için “teminat tamamlama
çağrısı” yapılır.

Yatırımcı T+1 günü saat 14:20’ye kadar pozisyon kapatarak ya da nakit yatırarak hesabındaki tutarı başlangıç teminatına
tamamlamalıdır.
Hisse Senedi ve Vadeli İşlemler Piyasası
Borsa Payı
 Pay Piyasası endekslerine dayalı sözleşmelerde
 Vadeli işlem sözleşmeleri için işlem hacminin % 0,004’ü (yüz binde 4)
 Diğer sözleşmelerde
 Vadeli işlem sözleşmeleri için işlem hacminin %0,003’ü (yüz binde üç)
İşlem Yöntemleri
 Çok Fiyat Sürekli Müzayede Yöntemi:
 Normal seansta kullanılır.
 Emirler fiyat ve zaman önceliği esaslarına uygun olarak eşleşmesi sonucu oluşan fiyatlar üzerinden gerçekleşir.
 Tek Fiyat Yöntemi
 Sadece limit emirler dikkate alınarak oluşan
 Denge fiyatı üzerinden
 Fiyat ve zaman önceliklerine uygun olarak işlemler gerçekleştirilir.
Emirlerin Eşleşmesinde Öncelik Kuralı
Emirlerin Eşleşmesinde Öncelik Kuralı
 Fiyat Önceliği:

Daha düşük satım emirleri,

Daha yüksek fiyatlı satım emirlerinden;

Daha yüksek fiyatlı alım emirleri,

Daha düşük fiyatlı alım emirlerinden önce karşılanır.
 Zaman Önceliği:

Fiyat eşitliği halinde,

sisteme daha önce gelen emirler önce karşılanır.
Emir Yöntemleri ve Emir Süreleri
Emirlerin Eşleşmesinde Öncelik Kuralı
 Limit (LMT):

Belirlenen limit fiyat seviyesine kadar işlem gerçekleştirmek için kullanılan emir yöntemidir.
 Piyasa (PYS):

Emrin girildiği anda ilgili sözleşmede piyasada bulunan en iyi fiyatlı emirden başlayarak emrin karşılanmasıdır.
 Kapanış Fiyatından (KAP):

Uzlaşma fiyatı üzerinden gerçekleştirilen emir türüdür. Sisteme, “ Kalanı pasife yaz” emir türü ve “Seans” emir süresi
kullanılarak sisteme iletilebilir. Eşleşmeyen emirler seans sonunda iptal edilir.
Emir Süreleri

Seans Emri (SNS):


Günlük Emir (GUN):


Emir, girdiği günde geçerlidir. Gün sonuna kadar eşleşmezse işlem sistemi tarafından otomatik olarak iptal edilir.
İptale Kadar Geçerli Emir (IKE):


Emir, sadece girildiği seansta geçerlidir. Seans sonuna kadar eşleşmezse işlem sistemi tarafından otomatik olarak iptal edilir.
Emir, girildiği seanstan itibaren iptal edilene kadar geçerlidir.
Tarihli Emir (TAR):

Emir, işlem sistemine girilirken belirtilen tarihe kadar geçerlidir.
Risk Yönetimi
Risk Yönetimi
 Piyasa risk yönetimi Takasbank tarafından yapılır.
 Sürdürme teminatının
 (toplam teminat +- geçici kar/zarar) tutarına oranı olarak tanımlanan risk oranı % 100’den büyük ise,
 İlgili hesap “riskli” duruma düşer.
Risk Seviyeleri
Risk Oranı (%)
Risk Seviyesi
75 >= Risk Oranı
0
90 >= Risk Oranı>75
1
100 >= Risk Oranı>90
2
Risk Oranı >100
3
Teminatlar
Nakit Teminatların Nemalandırılması
 Takasbank’ta teminat hesaplarında tutulan
 Türk Lirası cinsinden işlem teminatları ve
 Türk Lirası cinsinden yatırılan

Garanti Fonu katkı payları,

Takasbank Fon Yönetimi tarafından mümkün olan en iyi şartlarda nemalandırılır.
Nemalandırma işlemleri saat 15:40’taki üye hesap bakiyeleri üzerinden yapılır.
 Nakit işlem teminatlarının
 Zorunlu karşılık oranı düşüldükten sonra kalan tutarının nemalandırılmasından elde edilen brüt nema tutarlarından,
 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) vb. yasal maliyetler ve
 Brüt nema tutarının %1,7’si kadar Takasbank Teminar Takip ve Nemalandırma Ücreti düşüldükten sonra
 Elde edilen nema geliri, ilgili hesaplara eklenir.
Dünya’da ve Türkiye’de Forex Piyasası
FOREX NEDİR?
• En yalın ifade ile Forex; uluslararası döviz ve emtia piyasalarını ifade
etmektedir.
İŞLEM HACMİ
PİYASA
KATILIMCILARI
• Merkez Bankaları
• Özel Bankalar ve Yatırım Fonları
• Hedge Fonlar
• Kurumsal, Ticari Firmalar
• Aracı Kurumlar
• Bireysel Yatırımcılar
ENSTRÜMANLAR
• Spot Pariteler: Vade limiti olmadan işlem yapılan döviz
çiftleri
• Emtialar: Altın, gümüş, petrol, bakır gibi belirli büyüklüklerde
işleme sunulan değerli metaller, endüstriyel/tarımsal ürünler.
• Kur/Emtia CFD'leri: Belirli vadelerde işlem gören, iki vade
tarihi arasındaki fiyat farkına işaret eden döviz çiftlerine veya
emtialara dayalı kontratlar.
• Endeks Vadelileri (Endeks CFD'leri): Dow Jones, S&P, Nasdaq
gibi endekslerin vadeli kontratları.
DÜNYADA FOREX
DÜNYADA FOREX
TÜRKİYE’DE FOREX
• 2013 yılının ilk 9 aylık zaman diliminde 26 kurum tarafından kaldıraçlı alımsatım işlemleri gerçekleşmiştir.
• 2013’ün ilk 9 aylık zaman diliminde 3,3 Trilyon TL işlem hacmine
ulaşılmıştır.
• Yıllık bazda iki katına çıkan kaldıraçlı işlem hacmi, hisse senedi ve VİOP
işlem hacminin üzerindedir.
SPK REGÜLASYONU
SPK’nın Foreks işlemlerini 27 Ağustos 2011 tarihinde
denetimine tabi tutması sonrasında;
• Aracı kurumlara lisans alma zorunluluğu getirildi.
• Kredi kartıyla fonlama yasaklandı.
• Yatırımcı teminatları Takasbank’ta tutularak Takasbank
garantisi altına alındı.
• SPK tarafından düzenli olarak kurumların finansal yeterliliği,
teknolojik altyapısı ve aldıkları risk oranları kontrol edilmeye
başlandı.
İntegral Trader
PLATFORMLAR
PLATFORMLAR
• Web Trader
• Meta Trader (Windows – IOS)
• Iphone Trader
• Ipad Trader
• Android Trader
META TRADER
• Hızlı
• Çoklu Dil Seçeneği
• Özelleştirilebilir (Profil ve Şablon Oluşturma Özelliği)
• Güvenli
• Teknik Analiz İçin Gerekli Araçlara Sahip
• Takip Eden Zarar Durdurucu Özelliği
• Haber Takip Ekranı Özelliği
• Bekleyen Emir Özelliği
META TRADER
PİYASA GÖZLEMİ EKRANI
• Bu ekran -en kısa tanımla- işlem
yapabileceğiniz paritelerin
listelendiği ekrandır. Parite listesini
kendinize göre düzenleyebilirsiniz.
• İşlem yapmak istediğiniz paritenin
üzerine çift tıklayıp “Al/Sat”
penceresini açabilirsiniz.
• Böylece piyasa fiyatı üzerinden
anında işlemlerinizi
gerçekleştirebilirsiniz.
GRAFİK EKRANI
• Bu kısımda istediğiniz paritenin çeşitli zaman aralıklarındaki grafiklerine
ulaşmanız mümkündür. Grafiğine bakmak istediğiniz pariteyi piyasa
gözlemi ekranından farenin sol tuşu ile tutup grafik ekranına sürükleyip
bırakmanız yeterlidir.
TERMİNAL EKRANI
• Bu ekran alt pencerelere bölünmüştür. İşlem penceresinde hesap durumunuzu,
çalışan emirleriniz, gerçekleşmiş işlemlerinizi ve bu pozisyonlara ait kar/zarar
durumunu görebilirsiniz. Hesap Geçmişi penceresinde ise kapattığınız pozisyonları
ve para giriş çıkışlarını görebilirsiniz.
EMİR PENCERESİ
BEKLEYEN EMİRLER
BEKLEYEN EMİRLER