HAFTALIK RAPOR 14 Mart 2016 Emtia fiyatlarındaki gerilemenin katkısıyla cari işlemler açığında yaşanan daralma Ocak ayında da devam etti. 2016 yılının ilk ayında piyasa beklentisinin altında gelen cari işlemler açığında geçen yıl görülen yıllık bazdaki daralma sert ivme kaybına rağmen devam etti. Cari işlemler açığındaki bu daralmada dış ticaret açığındaki toparlanmada temel faktör olan enerji maliyetlerinin azalmış olması belirleyici oldu. Ancak enerji ve altını dışladığımızda cari işlemler açığı gerileyen hizmet gelirleri sebebiyle bir bozulmaya işaret etmekte. Bu haftaki raporumuzda TCMB tarafından yayınlanan ödemeler dengesi bilançosundaki kalemlerdeki gelişmeleri yakından ele alacağız. Cari İşlemler Açığı (milyar $) 85 35 Enerji-Altın Hariç Cari İşlemler Açığı (milyar $, sağ eksen) 25 65 15 45 5 Oca.16 Ağu.15 Eki.14 Mar.15 Ara.13 May.14 Şub.13 Tem.13 Eyl.12 Nis.12 Kas.11 Haz.11 Oca.11 Ağu.10 Mar.10 Eki.09 May.09 -15 Ara.08 5 Tem.08 -5 Şub.08 25 Kaynak: TCMB 2016 yılının ilk ayında geçen yılın aynı dönemine göre %9 gerileyen cari işlemler açığı Ocak ayında Net Hizmet Gelirleri (Ocak, yıllık, milyar $) 2.2 milyar dolar açıklandı (Vakıfbank ve piyasa 27.0 beklentisi: 2.5 milyar dolar). Böylece geçen yılın 24.5 aynı döneminde 41.2 milyar dolar olan yıllık cari 23.9 23.8 23.2 işlemler açığı 32 milyar dolara gerilemiş oldu. 22.7 21.4 21.1 Cari işlemler açığı yıllık bazda gerilemesine 20.3 20.4 karşın, yıllık enerji ve altın hariç cari işlemler 2012 2013 2014 2015 2016 dengesi ise 2015 yılının Ocak ayında 8.8 milyar Kaynak: TCMB dolar fazla verirken bu yıl 3 milyar dolar açık verdi. Dış ticaret açığındaki gerilemenin etkisiyle cari işlemler açığında yaşanan yıllık bazdaki daralma 2015 yılının Ağustos ayında en üst noktasını gördükten sonra ivme kaybı yaşadı ve Ocak ayına gelindiğinde yıllık gerilemesi diğer aylara kıyasla oldukça sınırlı oldu. Ağustos ayından bu yana yıllık bazda gerilemeye devam eden cari işlemler açığındaki söz konusu toparlanmanın gerek Ocak ayında dış ticaret açığının turizm gelirlerindeki düşüşün etkisiyle Ocak ayında sona ereceğini düşünmüştük. Ancak açıklanan verilere göre toparlanmanın sert ivme kaybı yaşamış olsa da henüz sonlanmamış olduğunu görüyoruz. Bu durum Ocak ayı cari işlemler açığı beklentimizin sapmasında belirleyici oldu. Öte yandan geçen yılın aynı döneminde 1.1 milyar dolar olan net hizmetler gelirlerinin Ocak ayında %14 gerileyerek 957 milyon dolar gerçekleşmesinde, taşımacılık gelirlerinin %25 artış göstermesine karşın toplam hizmet gelirlerindeki ağırlığı sebebiyle seyahat gelirlerinin %19 gerileme göstermesi etkili oldu. Mevsimsellikten arındırılmış seriye göre ise, cari işlemler açığında geçen yıla göre yaşanan toparlanma daha yavaş ilerlemekte. Net Seyahat Gelirleri (Ocak,yıllık, milyar $) VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul 1 Ödemeler bilançosunun pasif tarafında yer alan finansman hesabında geçen yılın Ocak ayında 2.6 Doğrudan Yatırımlar Portföy Yatırımları milyar dolar olan döviz girişi bu yılın Ocak ayında Diğer Yatırımlar Toplam Finansman bir miktar artarak 3.3 milyar dolar oldu. 12 aylık 42.2 kümülatif rakamlarla ise 23.5 milyar dolarlık 23.5 21.6 23.9 15.4 10.4 sermaye girişi yaşandı. Finansman hesabının alt 6.04 kalemlerindeki gelişime baktığımızda, doğrudan yatırımların performansının 2015 yılının Ocak -18.2 ayına göre sert düştüğü, portföy yatırımlarında 2015 2016 döviz girişinin yerini döviz çıkışının aldığı Kaynak: TCMB görülüyor. Öte yandan, diğer yatırımlar kanalı ile döviz girişinin Ocak ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre arttığı ve diğer yatırımların cari işlemler açığını fonlamadaki en önemli finansman kalemi olma özelliğini koruduğu görülüyor. Diğer yatırımlardaki bu artışta, diğer aylardan farklı olarak yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki mevduat hesaplarında azalış yaşanırken, yurtdışı bankaların yurtiçi bankalardaki mevduat hesaplarında artış yaşanması belirleyici oldu. Söz konusu kalemlerin Ocak ayı gelişimine yıllıklandırılmış verilerle bakıldığında ise, doğrudan yatırımlar kanalı ile 10.4 milyar dolar, diğer yatırımlar kanalı ile 15.4 milyar dolarlık döviz girişi yaşanırken, portföy yatırımları kanalıyla ise 18.2 milyar dolarlık döviz çıkışı yaşandığı görülüyor. Finansman hesabının bir diğer alt kalemi olan rezerv varlıklar ise Ocak ayında 37 milyon dolar azaldı. Finansman Hesabı Gelişimi (Ocak, milyar dolar) Portföy Yatırımları (yıllıklandırılmış, milyar dolar) Hisse Senetleri 50.0 Borç Senetleri 40.0 30.0 20.0 10.0 0.0 -10.0 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14 Oca.15 Tem.15 Oca.16 -20.0 Kaynak: TCMB Rezerv Varlıklar (yıllıklandırılmış, milyar dolar) 40.0 30.0 20.0 10.0 0.0 -10.0 Oca.00 Tem.00 Oca.01 Tem.01 Oca.02 Tem.02 Oca.03 Tem.03 Oca.04 Tem.04 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14 Oca.15 Tem.15 Oca.16 -20.0 Kaynak: TCMB VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul Geçen yılın aynı döneminde 1.6 milyar dolarlık sermaye girişinin yaşandığı portföy yatırımlarında 2016 yılının ilk ayında 1.2 milyar dolarlık döviz çıkışı yaşandı. Yıllıklandırılmış verilerle Ocak ayında yaşanan 18.2 milyar dolarlık döviz çıkışı ile tarihi yüksek seviyesini gören portföy yatırımlarının alt kalemlerine baktığımızda borç senetlerindeki çıkışın hisse senetlerinden daha fazla olduğu dikkat çekiyor. Ocak ayında ise yurtdışı yerleşikler hisse senedi piyasasında 261 milyon dolar, DİBS (devlet iç borçlanma senetleri) piyasasında 93 milyon dolar net satım gerçekleştirmiş oldu. TCMB’nin kullanıma hazır olan dış varlık gelişiminin takip edildiği rezerv varlıklar yıllıklandırılmış veriler itibarıyla Ocak ayında 16 milyar dolarlık azalış ile tarihinin en sert gerilemesini kaydetti. Geçen yılın aynı döneminde 9.3 milyar dolarlık artış yaşayan rezerv varlıklarda son dönemde azalış yaşanması cari açığın finansmanında TCMB’nin rezervlerine geçmiş dönemlere göre daha fazla ihtiyaç olduğuna işaret ediyor. 2 Sonuç olarak, Ocak ayında geçen yıla göre %9 gerileyerek 2.2 milyar dolar gerçekleşen cari işlemler açığı yıllık bazda ise geçen yılki 41.2 milyar dolar seviyesinden 32 milyar dolara gerilemiş oldu. Dış ticaret açığındaki toparlanmanın katkısıyla cari işlemler açığının yıllık bazda %9 gerilemesine karşın, geçen yılın Ocak ayında fazla veren yıllık enerji ve altın hariç cari işlemler dengesinin bu yılın Ocak ayında açık verdiği dikkat çekti. Ocak ayı beklentimizin sapmasında, seyahat gelirlerindeki azalış kaynaklı olarak hizmet gelirlerinde yaşanmasını beklediğimiz gerilemenin beklediğimiz kadar sert gerçekleşmemesi belirleyici oldu. Ocak ayı net hizmetler geliri geçen yıla göre %14 gerileyerek cari işlemler açığına 957 milyon dolarlık katkı yaparken, seyahat gelirlerinde yaşanan yıllık bazda %19’luk gerileme hizmetler dengesinin cari işlemler açığına yapmış olduğu pozitif katkıyı sınırlandırdı. Finansman hesabı tarafında ise, doğrudan yatırımlar ve diğer yatırımlar kanalları ile döviz girişi yaşanmasına karşın, portföy yatırımları kanalı ile geçen yılın Temmuz ayında başlayan döviz çıkışının devam ettiği görülüyor. Şubat ayında Bankacılık sektörünün Ocak ayında kısa vadeli kredi kullanımı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre belirgin bir düşüş kaydederken net uzun vadeli kredi kullanımında oldukça sınırlı bir artış yaşandı. Bunun sonucunda geçtiğimiz yıl Ocak ayında kısa vadeli kredi kullanımının desteğiyle 1.4 milyar dolar net kredi kullanımı yapan bankacılık sektöründe, bu yılın Ocak ayında net 53 milyon dolarlık sınırlı bir kredi kullanımı gerçekleştirilmiş oldu. Bankacılık sektörünün kullandığı kredi miktarının finansman hesabına yaptığı katkı 2015 yılında oldukça yüksekti. Ancak Fed’in 2015 yılının Aralık ayında faiz artırımına başlamasıyla birlikte sektörün borç çevirme oranının geçen yılki seviyelerinden bir miktar gerilediğini görebiliriz. Finansman hesabında Ocak ayında 3.3 milyar dolarlık sermaye girişine karşılık net hata noksan kaleminde ise 1.1 milyar dolarlık döviz çıkışı yaşandı. Önümüzdeki dönemde dış ticaret açığının daralan küresel ticaret hacmi ve petrol fiyatları etkisiyle cari işlemler açığına olumlu katkıda bulunma ihtimali oluşsa da, seçim sürecinin sona ermiş olması ve iç ekonomide önümüzdeki dönemde beklenen canlanmanın olması cari işlemler açığı üzerine baskı yaratabilir. Petrol fiyatlarının yıllık bazda geçen seneki kadar sert gerilememesi ihtimalinin yanı sıra Rusya başta olmak üzere çevre ekonomilerde yaşanan gelişmeler ve Orta Doğu’da artan tansiyon cari işlemler açığı üzerinde baskı yaratabilecek bir diğer önemli unsur olarak karşımıza çıkıyor. Bununla birlikte enerji ve altın kalemlerini dışladığımızda cari açıkta bozulma yaşanmasının işaret ettiği gibi cari açığı kompanse eden seyahat ve kar transferleri gibi kalemlerde yaşanan bozulma önümüzdeki yıl da devam ederse cari açıkta görülen toparlanma terse dönebilir. Ancak, turizm sektöründe jeopolitik gelişmeler sebebiyle yaşanan gelir kaybının önlenmesi amacıyla hükümet tarafından açıklanan 2016 yılı Turizm Eylem Planı’nın hayata geçirilmesi ise sektöre uygulanacak bazı teşviklerin turizm gelirlerindeki kayıpların önüne geçilmesinde bir miktar etkili olabilir. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul 3 Haftalık Veri Takvimi (14 Mart-18 Mart 2016) Tarih 14.03.2016 15.03.2016 Ülke Açıklanacak Veri -%1.3 %1.6 Japonya Makine Siparişleri (Ocak, y-y) -%3.6 -%3.8 Türkiye İşsizlik Oranı (Aralık) %10.5 -- 4.2 milyar TL -- Perakende Satışlar (Şubat, a-a) %0.2 -%0.1 ÜFE (Şubat, y-y) -%0.2 %0.1 ABD New York Fed İmalat Endeksi (Mart) -16.64 -11.50 Fransa TÜFE (Şubat, y-y) -%0.1 -%0.1 İtalya TÜFE (Şubat, y-y) -%0.2 -%0.2 Japonya Sanayi Üretimi (Ocak, y-y) -%3.8 -- Kapasite Kullanım Oranı (Ocak, a-a) -%1.0 -- Merkez Bankası (BOJ) Toplantısı ve Faiz Kararı (Mart) -- -- Merkez Bankası (Fed) Toplantısı ve Faiz Kararı (Mart) -- -- Yeni Başlayan Konut İnşaatları (Şubat, a-a) -%3.8 %4.6 İnşaat İzinleri (Şubat, a-a) -%0.2 -%0.2 TÜFE (Şubat, y-y) %1.4 %0.9 Sanayi Üretimi (Şubat, a-a) %0.9 -%0.3 %77.1 %76.9 %5.1 %5.1 ABD Kapasite Kullanım Oranı (Şubat) 17.03.2016 İngiltere İşsizlik Oranı (Ocak) ABD Cari İşlemler Dengesi (4.çeyrek) -124.1 Milyar $ -117.4 Milyar $ Philadelphia Fed Endeksi (Mart) -2.8 -1.7 259 Bin Kişi 266 Bin Kişi Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları Öncül Göstergeler Endeksi (Şubat) Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (Ocak) TÜFE (Şubat, y-y) 18.03.2016 Beklenti Sanayi Üretimi (Ocak, Takv.Arın., y-y) Bütçe Dengesi (Şubat) 16.03.2016 Önceki Euro Bölgesi İtalya Dış Ticaret Dengesi (Ocak) İngiltere Merkez Bankası (BOE) Toplantısı ve Faiz Kararı (Mart) Japonya Dış Ticaret Dengesi (Şubat) ABD Michigan Ünv. Tüketici Güven Endeksi (Mart, öncül) Almanya ÜFE (Şubat, y-y) VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul -%0.2 %0.2 24.3 Milyar Euro 10.0 Milyar Euro -%0.2 -%0.2 6,022 Milyon Euro -- -- -- -648.8 Milyar Yen 400.2 Milyar Yen 91.7 92.2 -%2.4 -%2.6 4 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Reel GSYH (y-y, %) Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 15 15 10 10 5 5 0 -5 0 -10 -5 -15 2005Ç1 2005Ç3 2006Ç1 2006Ç3 2007Ç1 2007Ç3 2008Ç1 2008Ç3 2009Ç1 2009Ç3 2010Ç1 2010Ç3 2011Ç1 2011Ç3 2012Ç1 2012Ç3 2013Ç1 2013Ç3 2014Ç1 2014Ç3 2015Ç1 2015Ç3 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II 2013-III 2013-IV 2014-I 2014-II 2014-III 2014-IV 2015-I 2015-II 2015-III -10 -20 Tarım Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Sanayi Üretim Endeksi Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 50 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 40 30 20 7 20 15 5 10 10 3 1 0 5 Kaynak: OSD, VakıfBank Oca.16 Eyl.15 Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100) 230 210 190 170 150 130 110 90 70 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14 Tem.14 Eki.14 Oca.15 Nis.15 Tem.15 Eki.15 Oca.16 Şub.03 Ağu.03 Şub.04 Ağu.04 Şub.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Şub.15 Ağu.15 Şub.16 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Oca.15 Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) May.15 Kaynak: TÜİK Eyl.14 İthalat May.14 İhracat Kaynak: TÜİK Oca.14 Yatırım -5 Eyl.13 Devlet -3 -5 May.13 Tüketim -1 0 Oca.13 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II 2013-III 2013-IV 2014-I 2014-II 2014-III 2014-IV 2015-I 2015-II 2015-III -10 Kaynak:TÜİK 5 Beyaz Eşya Üretimi Kapasite Kullanım Oranı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Kapasite Kullanım Oranı (%) 85 2700000 2500000 2300000 2100000 1900000 1700000 1500000 1300000 1100000 900000 700000 80 75 70 65 60 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi 60 55 50.30 50 45 40 35 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Şub.15 Ağu.15 Şub.16 30 Kaynak:Reuters 6 Şub.16 Ara.14 Kaynak:TCMB Tem.15 May.14 Eki.13 Mar.13 Ağu.12 Haz.11 Oca.12 Kas.10 Eyl.09 Nis.10 Şub.09 Tem.08 Ara.07 55 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE TÜFE (y-y, %) ÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 14 12 10 8 6 4 2 0 25.0 9.72 20.0 15.0 8.78 10.0 5.0 Kaynak: TCMB Şub.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Şub.15 Ağu.15 Şub.16 Şub.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Şub.15 Ağu.15 Şub.16 0.0 -5.0 Kaynak: TCMB Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) 5 0 Şub.16 Ağu.15 Şub.15 Ağu.14 Şub.14 Şub.13 Şub.12 Ağu.13 Kaynak: TCMB 7 Şub.16 Ağu.15 Şub.15 Ağu.14 Şub.14 Ağu.13 Şub.13 Kaynak: TCMB Ağu.12 5.5 99.54 Şub.12 6 Şub.11 6.5 TÜFE Bazlı (2003=100) 135 130 125 120 115 110 105 100 95 90 Ağu.10 7 Ağu.12 Reel Efektif Döviz Kuru Şub.10 7.5 Şub.11 Kaynak: TCMB 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 8 Ağu.11 Şub.10 Ağu.10 -5 Enflasyon Beklentileri 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) TÜFE 10 Ağu.11 Kaynak: Bloomberg Enerji 15 Şub.09 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 700 500 30.06.2009 30.11.2009 30.04.2010 30.09.2010 28.02.2011 31.07.2011 31.12.2011 31.05.2012 31.10.2012 31.03.2013 30.08.2013 31.01.2014 30.06.2014 31.11.2014 30.04.2015 30.09.2015 29.02.2016 260 240 220 200 180 160 140 120 100 Gıda 20 Ağu.09 UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşgücüne Katılma Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 14.0 İstihdam Oranı (%) 53 51 49 47 45 43 41 39 37 35 13.0 12.0 11.0 10.0 9.0 8.0 7.0 Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 5,700 5,200 4,700 4,200 3,700 3,200 2,700 2,200 1,700 1,200 700 Kaynak: TOBB 8 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi İhracat (milyon dolar) Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 25000 0 20000 -2000 15000 -4000 -6000 10000 -8000 5000 -10000 Oca.04 May.04 Kas.04 Oca.05 May.05 Kas.05 Oca.06 May.06 Kas.06 Oca.07 May.07 Kas.07 Oca.08 May.08 Kas.08 Oca.09 May.09 Kas.09 Oca.10 May.10 Kas.10 Oca.11 May.11 Kas.11 Oca.12 May.12 Kas.12 Oca.13 May.13 Kas.13 Oca.14 May.14 Kas.14 Oca.15 May.15 Oca.16 Kas.15 Oca.04 Tem.04 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14 Oca.15 Tem.15 Oca.16 -12000 0 Kaynak: TCMB Kaynak: TCMB Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6000 -4000 -14000 -24000 -34000 -44000 -54000 -64000 -74000 -84000 3000 1000 -1000 -3000 -5000 -7000 -9000 -11000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 -10000 -20000 -30000 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB Kaynak: TCMB TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 105.0 140 95.0 120 85.0 100 75.0 80 65.0 60 55.0 40 Kaynak: TCMB 9 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL) 10000 57 0 47 -10000 37 -20000 Oca.16 Tem.15 Oca.15 Tem.14 Oca.14 Oca.13 Tem.13 Tem.12 -3 Oca.12 7 -60000 Tem.11 17 -50000 Oca.11 -40000 Tem.10 27 Oca.10 -30000 Kaynak:TCMB Kaynak: TCMB Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 500 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 450 400 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 310 260 30.5 210 350 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 60 2005 200 2004 110 2001 250 2003 160 2002 300 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 10 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Reel Faiz Borç Verme Faiz Oranı (%) 20 20 15 15 10 10 5 5 0 0 -5 Ağu.04 Şub.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Şub.15 Ağu.15 Şub.16 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Şub.15 Ağu.15 Şub.16 25 Nominal Faiz Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH (%)* Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 1.9 1.4 -2.25 0.50 92.2 Euro Bölgesi 1.6 -0.2 2.04 0.00 -8.80 Almanya 1.3 -0.20 7.40 0.00 94 Fransa 1.40 -0.10 -0.93 0.00 -16.30 İtalya 1.11 -0.20 1.91 0.00 114.50 Macaristan 3.20 0.30 3.98 1.35 -20.20 Portekiz 1.30 0.20 0.56 0.00 -13.30 İspanya 3.50 -0.80 0.80 0.00 -1.40 Yunanistan -0.80 0.10 0.93 0.00 -66.80 İngiltere 1.90 0.30 -5.90 0.50 0.00 Japonya 0.70 0.00 0.53 -0.10 40.10 Çin 6.80 2.30 2.12 4.35 104.00 Rusya -4.10 8.10 3.20 11.00 -- Hindistan 5.30 5.91 -1.40*** 6.75 -- Brezilya -5.89 10.36 -4.42 14.25 98.70 G.Afrika 0.60 6.20 -5.80** 6.75 -13.80 Türkiye 3.96 8.78 -5.83 7.50 66.64 Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2014 yılı verileridir. ** 2013 verileri. ***2015 verileri. 11 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 2013 2014 En Son Yayımlanan 2016 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 1 567 289 1 747 362 518 637 (2015 3Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 4.2 2.9 4.0 (2015 3Ç) 4.0 İşsizlik Oranı (%) 9.0 9.9 10.5 (Kasım 2015) 10.50 2014 2015 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)(takvim etk.arnd) 2.6 4.6 5.6 (Ocak 2016) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 74.6 75.8 73.5 (Şubat 2016) -- Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y, %) 8.17 8.81 8.78 (Şubat 2016) 7.50 ÜFE (y-y, %) 6.36 5.71 4.47 (Şubat 2016) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 251,991 312,309 309,956 (04.03.2016) -- M2 1,018,546 1,206,005 126,217 (04.03.2016) -- M3 1,063,151 1,249,183 1,218,521 (04.03.2016) -- Emisyon 77,420 94,464 96,222 (04.03.2016) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 106,314 95,703 93,045 (04.03.2016) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 7.50 7.25 7.25 (11.03.2016) -- TRLIBOR O/N 11.25 11.28 11.28 (11.03.2016) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Dengesi -43,552 -32,105 -2,227 (Ocak 2016) -30,500 İthalat 242,177 207,199 13,358 (Ocak 2016) -- İhracat 157,610 143,934 9,596 (Ocak 2016) -- Dış Ticaret Dengesi -84,567 -63,264 -3,761 (Ocak 2016) -52,000 Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 414.6 440.1 443.0 (Ocak 2016) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 197.5 237.5 242.8 (Ocak 2016) -- 2013 2014 197.7 187.1 Kamu Net Borç Stoku En Son Yayımlanan 187.1 (2014) -- Kamu Ekonomisi (Milyar TL) 2014 Ocak 2015 Ocak Bütçe Gelirleri 37.908 40.109 46.720 (Ocak 2016) -- Bütçe Giderleri 36.001 36.342 42.521 (Ocak 2016) -- Bütçe Dengesi 1.907 3.767 4.199 (Ocak 2016) -- Faiz Dışı Denge 6.923 8.782 9.811 (Ocak 2016) -- 12 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 0212-398 18 98 Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 0212-398 18 91 Bilge Pekçağlayan Uzman bilge.pekcaglayan@vakifbank.com.tr 0212-398 19 02 Elif Engin Uzman elif.engin@vakifbank.com.tr 0212-398 18 92 Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@vakifbank.com.tr 0212-398 19 05 Ezgi Şiir Kıbrıs Uzman Yardımcısı ezgisiir.kibris@vakifbank.com.tr 0212-398 19 03 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar